Guitar đệm hát !!!

lâu thế....chờ mãi !
A... KHONG CO GI QUY HON DOC LAP TU DO !..VO CON ROI   MOI THAY DUNG ! HIC

Anh em thông cảm nhé!
Tớ lo cho xong vụ Party Dơ-Nai hôm 26 này rồi sẽ tiếp tục phục vụ anh em...
Dạo này bựn quá mừ!

Anh em thông cảm nhé!
Tớ lo cho xong vụ Party Dơ-Nai hôm 26 này rồi sẽ tiếp tục phục vụ anh em...
Dạo này bựn quá mừ!

Đề nghị anh Hai Lúa trình bày cái gì mới mẻ 1 chút. Bọn đàn em đợi lâu wá !
Có ai đệm Patience không ?
LIVE AND LET DIE

Đề nghị anh Hai Lúa trình bày cái gì mới mẻ 1 chút. Bọn đàn em đợi lâu wá !
Có ai đệm Patience không ?
LIVE AND LET DIE

Đêm nay mưa thu lất phất ngoài khung cửa, thế ... nào lại không ngủ được... tỉnh giậy, cái cảm giác của một buổi chơi tối thứ bảy vẫn đeo đẳng... dường như vẫn cảm nhận được vị ngọt ngọt nơi đầu lưỡi và vẫn thấy rát rát ở chỗ cái "ấy" nơi dưới... thắt lưng.
Ấy, thể nào cũng có đứa hiểu nhầm... phải nói rõ ra không chúng nó lại tưởng. Chẳng là cả tối nay ngồi ở quán RockBụi, uống Cafe (mà nó cho quá tay sữa, ngọt .... chịu! ) lại còn phải ngồi trên một cái ghế gỗ cứng queo............
Giờ khó ngủ thật!
Thôi thì tiếp tục cái chương trình đệm hát - cua gái này vậy.
Vậy đấy, ta đã liệt kê ra các thể loại gái để từ đó có thể tuỳ cơ ứng biến. Nhưng gái gì thì gái, tốt nhất là mình cứ phải nắm chắc hết các kỹ thuật thì mới tung hoành ngang dọc, đi vào lòng chị em như đi vào chỗ không người được.
Và điều này cũng quan trọng vô cùng: Đó là khi tập luyện, các chú phải thực sự nghiêm túc và chăm chỉ, và nhất là hãy loại bỏ khỏi đầu cái tư tưởng Gái Mú đầy xôi thịt kia. Nhiều chú mới tập luyện bập bõm được vài ba câu cú giản đơn, đã hí hửng chăm chăm vác đồ nghề đi Thực tế... với một số Gái thuộc dạng đánh gì nó cũng gật, làm gì nó cũng thích - thì không kể (chẳng qua nó thích chú mẹ nó rồi - đàn chỉ là cái cớ thôi - những con này thì thường xấu và ngu ngu, chơi đàn cho nó nghe chỉ tổ tự nhục với cây đàn).
Còn với những đứa khó chiều, chú mà không đủ bản lĩnh thì dăm bữa là nó chán. Lúc đấy thì lại tự trách mình: Tốn thời gian đi đánh Hắp-lai làm cái .... gì nhở, biết thế ngồi nhà tập mẹ nó cái bài Ếch-chan-tơ thì có phải là "xong" ..rồi không!!
Đấy, thế nghĩa là phải học hết các bí kíp, đừng sốt ruột, đừng vội vã và cũng đừng chán nản.
Ta tóm tắt lại những thứ cần học như sau:
+ Có hai cách đệm chính: Đệm hợp âm (thường gọi là Quạt chả) và Đệm rải nốt trong hợp âm. (tớ sẽ có hướng dẫn cụ thể Quạt chả từng điệu thì thế nào và khi rải hợp âm cho điệu đó thì rải thế nào...)
+ Chơi theo cách nhạc cổ điển, bán cổ điển.
Tại sao đây là một Topic đệm hát lại có chút Cổ điển ở đây? Vì nó là một yếu tố không thể thiếu được trong cái mệnh đề Cưa gái mà chúng ta đã xác định mục đích khi chơi Guitar (Gái thì thường tỏ ra rất thích nhạc cổ điển, bởi các ả cứ tưởng như thế là có tâm hồn, có lãng mạn. Ngay cả những con Nặc nô chẳng thể ngồi yên nổi một lúc và mồm không khép lại nổi một giây nhưng khi hai đứa ngồi trong một quán Dilmah nó cũng giả vờ mơ màng nghe một bản cổ điển đang vọng tới. Chắc chắn lúc đó nó đang toan tính âm mưu gì hoặc đang nghĩ tới đĩa chân gà nướng hay bát phở Gia truyền nghi ngút khói.) Kệ nó thôi, nó giả vờ thích thì mình giả vờ chơi, miễn là được việc... nhẩy!
Mà xét về mặt chuyên môn, đôi khi ta vẫn phải chơi một số đoạn theo kiểu bán cổ điển.
Vậy Bán cổ điển là như thế nào?
Cái này lại bàn đến một khái niệm lý thuyết. Đấy là CẤU TRÚC MỘT BÀI HÁT.
+ Một bài hát thường có một cấu trúc cơ bản sau đây:
1. Dạo đầu.
2. Hát lời 1
3. Điệp khúc
4. Dạo giữa bài
5. Hát lời 2
6. Điệp khúc
7. Kết
Như vậy, ta có 7 phần. Với một số tác phẩm thì sẽ có đôi chút thay đổi, có thể ở phần 5, sau khi Dạo giữa bài xong thì hát tiếp đoạn Điệp khúc rồi kết, hoặc là hát luôn lời 2 một lần rồi kết luôn (không lặp lại điệp khúc nữa) Cũng có thể có tác phẩm không có điệp khúc...
Nhưng gì thì gì, ta vẫn phải có mấy phần chính sau: Dạo đầu, Hát chính, Dạo giữa, và Kết...
Đoạn dạo đầu là phần vô cùng quan trọng trong một bài hát, nó vừa có nhiệm vụ xác định rõ tông, gam chính của tác phẩm để ca sĩ đỡ vào lệch giọng (ca sĩ thường nghe qua đoạn dạo đầu để xác định rõ gam của bài hát). Đoạn dạo đầu thường tạo ra một ấn tượng tốt cho bài hát ngay từ lúc đầu tiên. Và có thể, nó cũng là cái để thể hiện trình độ thằng chơi đàn.
Với trường hợp chơi trong đêm hội trại hay giữa một đám đông, thì đoạn dạo đầu ta cứ nên đánh "quạt chả" mấy cái hợp âm chủ đạo của bài hát (như vòng hợp âm cơ bàn Am, Dm, E7) rồi chờ đứa ca sĩ nhẩy vào hát. Dạo xong 1 vòng mà Nó chưa nhẩy vào hát thì ta lại dạo tiếp một lượt nữa, xong một lượt nữa mà nó vẫn chưa vào thì lại một lượt nữa... mà lượt nữa rồi mà nó vẫn chưa vào thì... đuổi cụ nó đi. Hát hò đe''''o gì cái đứa đầu đất đấy!
Với trường hợp đệm êm ái và dịu dàng thì ta cứ rải nốt hợp âm nhè nhẹ theo vòng gam như trên. (rải thế nào thì sẽ nói cụ thể ở Lesson sau)
Đấy, cái khái niệm Bán Cổ điển nó phát sinh ra ở trường hợp này đây. Với một thằng mới vào nghề thì nó cứ rải hợp âm một vòng theo vòng hợp âm đơn giản, còn với một thằng "Có nghề" thì nên rải và bấm cả nốt nhạc theo giai điệu cơ bản của bài hát. Không phải là chỉ đánh giai điệu của bài theo cái kiểu tá điền là chỉ bấm đúng từng nốt, từng nốt (như cái bài Tóc gió thôi bay: Chiều mưa, có một người con gái... thì đánh đủ từng nốt: Tèn ten, tén ten tèn ten tén...) Mà ở đây là sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa rải đệm và bấm nốt nhạc. Chơi nốt Tèn tén (Chiều mưa) thì đến đoạn nghỉ, ta phải rải luôn vài nốt nhạc của hợp âm (mà cũng phải theo đúng giai điệu) sau đó mới nhẩy vào đoạn tiếp theo (có một người con gái...)
Đây là cách cơ bản mà một số nhà soạn nhạc đã soạn một số ca khúc nhạc Trẻ theo kiểu Cổ điển. Nhiều người gọi đây là một tác phẩm Bán cổ điển - một tác phẩm nhạc trẻ hay nhạc nước ngoài được chơi theo kiểu Cổ điển.
Để đạt được cái trình độ này, thì bạn phải nhuần nhuyễn cả hai yếu tố: Đánh được theo đúng nốt nhạc của bài (không thừa, không thiếu) và yếu tố thứ hai là phải đệm rải được bài thật chắc nhịp. Sau đó, kết hợp hai cái đó lại với nhau.
Ta lại quay lại tiếp phần Cấu trúc tác phẩm:
- Phần dạo đầu là như vậy... tiếp theo sau là phần vào bài thì ta cứ đệm như thường (đệm thế nào thì sẽ có hướng dẫn cụ thể sau)
- Phần điệp khúc: hầu hết các Tác phẩm đều có một đoạn gọi là Điệp khúc (Khúc là đoạn, điệp là lặp lại - đoạn lặp lại trong bài) Đoạn này thường là đoạn cao trào của bài, đến đoạn này ca sĩ thường rống lên tha thiết, như bài Đồng xanh (ta yêu đồng xanh, như gió yêu mây trời... ta yêu đôi tình nhân, như đã yêu thương con người...)
Ấy vậy mà vẫn có một số tác phẩm không có điệp khúc (như bài Tóc gió thôi bay chẳng hạn) Đấy là tuỳ theo ý đồ của tác giả.
- Đoạn dạo giữa bài cũng gần giống như dạo đầu tiên. Nếu là bài đệm mạnh phừng phừng cả bài thì đoạn dạo cứ phừng phừng tiếp luôn, còn tác phẩm nhẹ nhàng thì đừng dại mà quạt chả... phải thật nhẹ nhàng, lắng đọng... Giai điệu thì nên chạy theo giai điệu của điệp khúc, để rồi khi dạo xong người hát dễ vào theo...
_________________
Được thuongnguyen sửa chữa / chuyển vào 15:23 ngày 02/09/2003

Đêm nay mưa thu lất phất ngoài khung cửa, thế ... nào lại không ngủ được... tỉnh giậy, cái cảm giác của một buổi chơi tối thứ bảy vẫn đeo đẳng... dường như vẫn cảm nhận được vị ngọt ngọt nơi đầu lưỡi và vẫn thấy rát rát ở chỗ cái "ấy" nơi dưới... thắt lưng.
Ấy, thể nào cũng có đứa hiểu nhầm... phải nói rõ ra không chúng nó lại tưởng. Chẳng là cả tối nay ngồi ở quán RockBụi, uống Cafe (mà nó cho quá tay sữa, ngọt .... chịu! ) lại còn phải ngồi trên một cái ghế gỗ cứng queo............
Giờ khó ngủ thật!
Thôi thì tiếp tục cái chương trình đệm hát - cua gái này vậy.
Vậy đấy, ta đã liệt kê ra các thể loại gái để từ đó có thể tuỳ cơ ứng biến. Nhưng gái gì thì gái, tốt nhất là mình cứ phải nắm chắc hết các kỹ thuật thì mới tung hoành ngang dọc, đi vào lòng chị em như đi vào chỗ không người được.
Và điều này cũng quan trọng vô cùng: Đó là khi tập luyện, các chú phải thực sự nghiêm túc và chăm chỉ, và nhất là hãy loại bỏ khỏi đầu cái tư tưởng Gái Mú đầy xôi thịt kia. Nhiều chú mới tập luyện bập bõm được vài ba câu cú giản đơn, đã hí hửng chăm chăm vác đồ nghề đi Thực tế... với một số Gái thuộc dạng đánh gì nó cũng gật, làm gì nó cũng thích - thì không kể (chẳng qua nó thích chú mẹ nó rồi - đàn chỉ là cái cớ thôi - những con này thì thường xấu và ngu ngu, chơi đàn cho nó nghe chỉ tổ tự nhục với cây đàn).
Còn với những đứa khó chiều, chú mà không đủ bản lĩnh thì dăm bữa là nó chán. Lúc đấy thì lại tự trách mình: Tốn thời gian đi đánh Hắp-lai làm cái .... gì nhở, biết thế ngồi nhà tập mẹ nó cái bài Ếch-chan-tơ thì có phải là "xong" ..rồi không!!
Đấy, thế nghĩa là phải học hết các bí kíp, đừng sốt ruột, đừng vội vã và cũng đừng chán nản.
Ta tóm tắt lại những thứ cần học như sau:
+ Có hai cách đệm chính: Đệm hợp âm (thường gọi là Quạt chả) và Đệm rải nốt trong hợp âm. (tớ sẽ có hướng dẫn cụ thể Quạt chả từng điệu thì thế nào và khi rải hợp âm cho điệu đó thì rải thế nào...)
+ Chơi theo cách nhạc cổ điển, bán cổ điển.
Tại sao đây là một Topic đệm hát lại có chút Cổ điển ở đây? Vì nó là một yếu tố không thể thiếu được trong cái mệnh đề Cưa gái mà chúng ta đã xác định mục đích khi chơi Guitar (Gái thì thường tỏ ra rất thích nhạc cổ điển, bởi các ả cứ tưởng như thế là có tâm hồn, có lãng mạn. Ngay cả những con Nặc nô chẳng thể ngồi yên nổi một lúc và mồm không khép lại nổi một giây nhưng khi hai đứa ngồi trong một quán Dilmah nó cũng giả vờ mơ màng nghe một bản cổ điển đang vọng tới. Chắc chắn lúc đó nó đang toan tính âm mưu gì hoặc đang nghĩ tới đĩa chân gà nướng hay bát phở Gia truyền nghi ngút khói.) Kệ nó thôi, nó giả vờ thích thì mình giả vờ chơi, miễn là được việc... nhẩy!
Mà xét về mặt chuyên môn, đôi khi ta vẫn phải chơi một số đoạn theo kiểu bán cổ điển.
Vậy Bán cổ điển là như thế nào?
Cái này lại bàn đến một khái niệm lý thuyết. Đấy là CẤU TRÚC MỘT BÀI HÁT.
+ Một bài hát thường có một cấu trúc cơ bản sau đây:
1. Dạo đầu.
2. Hát lời 1
3. Điệp khúc
4. Dạo giữa bài
5. Hát lời 2
6. Điệp khúc
7. Kết
Như vậy, ta có 7 phần. Với một số tác phẩm thì sẽ có đôi chút thay đổi, có thể ở phần 5, sau khi Dạo giữa bài xong thì hát tiếp đoạn Điệp khúc rồi kết, hoặc là hát luôn lời 2 một lần rồi kết luôn (không lặp lại điệp khúc nữa) Cũng có thể có tác phẩm không có điệp khúc...
Nhưng gì thì gì, ta vẫn phải có mấy phần chính sau: Dạo đầu, Hát chính, Dạo giữa, và Kết...
Đoạn dạo đầu là phần vô cùng quan trọng trong một bài hát, nó vừa có nhiệm vụ xác định rõ tông, gam chính của tác phẩm để ca sĩ đỡ vào lệch giọng (ca sĩ thường nghe qua đoạn dạo đầu để xác định rõ gam của bài hát). Đoạn dạo đầu thường tạo ra một ấn tượng tốt cho bài hát ngay từ lúc đầu tiên. Và có thể, nó cũng là cái để thể hiện trình độ thằng chơi đàn.
Với trường hợp chơi trong đêm hội trại hay giữa một đám đông, thì đoạn dạo đầu ta cứ nên đánh "quạt chả" mấy cái hợp âm chủ đạo của bài hát (như vòng hợp âm cơ bàn Am, Dm, E7) rồi chờ đứa ca sĩ nhẩy vào hát. Dạo xong 1 vòng mà Nó chưa nhẩy vào hát thì ta lại dạo tiếp một lượt nữa, xong một lượt nữa mà nó vẫn chưa vào thì lại một lượt nữa... mà lượt nữa rồi mà nó vẫn chưa vào thì... đuổi cụ nó đi. Hát hò đe''''o gì cái đứa đầu đất đấy!
Với trường hợp đệm êm ái và dịu dàng thì ta cứ rải nốt hợp âm nhè nhẹ theo vòng gam như trên. (rải thế nào thì sẽ nói cụ thể ở Lesson sau)
Đấy, cái khái niệm Bán Cổ điển nó phát sinh ra ở trường hợp này đây. Với một thằng mới vào nghề thì nó cứ rải hợp âm một vòng theo vòng hợp âm đơn giản, còn với một thằng "Có nghề" thì nên rải và bấm cả nốt nhạc theo giai điệu cơ bản của bài hát. Không phải là chỉ đánh giai điệu của bài theo cái kiểu tá điền là chỉ bấm đúng từng nốt, từng nốt (như cái bài Tóc gió thôi bay: Chiều mưa, có một người con gái... thì đánh đủ từng nốt: Tèn ten, tén ten tèn ten tén...) Mà ở đây là sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa rải đệm và bấm nốt nhạc. Chơi nốt Tèn tén (Chiều mưa) thì đến đoạn nghỉ, ta phải rải luôn vài nốt nhạc của hợp âm (mà cũng phải theo đúng giai điệu) sau đó mới nhẩy vào đoạn tiếp theo (có một người con gái...)
Đây là cách cơ bản mà một số nhà soạn nhạc đã soạn một số ca khúc nhạc Trẻ theo kiểu Cổ điển. Nhiều người gọi đây là một tác phẩm Bán cổ điển - một tác phẩm nhạc trẻ hay nhạc nước ngoài được chơi theo kiểu Cổ điển.
Để đạt được cái trình độ này, thì bạn phải nhuần nhuyễn cả hai yếu tố: Đánh được theo đúng nốt nhạc của bài (không thừa, không thiếu) và yếu tố thứ hai là phải đệm rải được bài thật chắc nhịp. Sau đó, kết hợp hai cái đó lại với nhau.
Ta lại quay lại tiếp phần Cấu trúc tác phẩm:
- Phần dạo đầu là như vậy... tiếp theo sau là phần vào bài thì ta cứ đệm như thường (đệm thế nào thì sẽ có hướng dẫn cụ thể sau)
- Phần điệp khúc: hầu hết các Tác phẩm đều có một đoạn gọi là Điệp khúc (Khúc là đoạn, điệp là lặp lại - đoạn lặp lại trong bài) Đoạn này thường là đoạn cao trào của bài, đến đoạn này ca sĩ thường rống lên tha thiết, như bài Đồng xanh (ta yêu đồng xanh, như gió yêu mây trời... ta yêu đôi tình nhân, như đã yêu thương con người...)
Ấy vậy mà vẫn có một số tác phẩm không có điệp khúc (như bài Tóc gió thôi bay chẳng hạn) Đấy là tuỳ theo ý đồ của tác giả.
- Đoạn dạo giữa bài cũng gần giống như dạo đầu tiên. Nếu là bài đệm mạnh phừng phừng cả bài thì đoạn dạo cứ phừng phừng tiếp luôn, còn tác phẩm nhẹ nhàng thì đừng dại mà quạt chả... phải thật nhẹ nhàng, lắng đọng... Giai điệu thì nên chạy theo giai điệu của điệp khúc, để rồi khi dạo xong người hát dễ vào theo...
_________________
Được thuongnguyen sửa chữa / chuyển vào 15:23 ngày 02/09/2003

Vẫn ko ngủ được mới chết chứ! Thôi thì viết tiếp vậy...
Bài này tớ xin đề cập đến cái vấn đề rất quan trọng và thường gặp. Đấy là TÌM GAM MỘT BÀI HÁT - khi mà mình để ca sĩ cứ hát trước rồi mình mới dò gam.
Phần này nó hơi "cầm đèn chạy trước ô tô" một chút, bởi nó lại đi sâu vào phần Lý thuyết, khi mà các khái niệm cơ bản tớ vẫn chưa liệt kê ra hết. Nhưng không sao, tớ sẽ tổng kết lại sau vậy, mới cả lúc này đang có hứng về đề tài này.
Lại nhớ lại hồi xưa, có ông thầy bảo tớ rằng: Khi con đi xuống núi đem tiếng đàn để chinh phục giang hồ hay phục vụ cái sự sung sướng của gái thì ngoài cây đàn ra, con nên mang theo một cái khăn...
Ấy, lúc đấy cứ trầm trồ khen cụ là cẩn thận và yêu quý đàn (cứ nghĩ rằng dùng khăn để lau chùi đàn) Nhưng sau này gặng hỏi mãi cụ mới nói: Để dùng khi nào con đệm đàn mãi mà cái con ả của con không vào đúng nhạc...
....
- Ơ, thế thì dùng khăn để làm gì ạ!
- Thì nhét mẹ vào mồm nó cho nó đừng hát nữa chứ còn làm gì nữa!
-----
Thế đấy, sau này mới nghiệm, càng nghiệm càng thấy đúng.
Tớ nói thật, không có gì tức bằng đệm nhạc cho một đứa ko biết hát.
Biết hát ở đâu không phải là hát hay hoặc dở, không phải là chuyện nhớ lời hay quên lời bài hát.
- Hát dở thì vẫn có thể dùng tiếng đàn của mình để át đi... xong ngay!
- Hát sai nhịp thì chỉ cần mình đảo phách và chạy theo nó... xong ngay!
- Quên lời thì nó vẫn có thể "na, na, na" hay chu mỏ lại huýt sáo thay lời được... cũng xong ngay!
Vấn đề ở đây là nó không hát đúng tông của nốt nhạc. 7 nốt nhạc cơ bản thì nó rành rành ra đấy... Ngoài 7 nốt ra, còn có các nốt phụ nữa, đó là các nốt thăng (#) giáng (b). Tất cả cũng chỉ có 12 nốt chính sau:
- Đô - Đô(#) - Rê - Rê(#) - Mi - Fa - Fa(#) - Sol - Sol(#)- La - La(#) - Si.
Các nốt giáng(b) chẳng qua cũng vẫn là các nốt phụ tính theo kiểu ngược lại. Như nốt Đô(#) thì vẫn có thể gọi là nốt Rê(b)
12 nốt từ thấp đến cao như thế nối tiếp nhau. Như ta xếp gạch vậy. Đều đặn từ nốt 1 đến nốt 2, từ nốt 2 đến nốt 3...
Nếu đến qua nốt Si thì lại tiếp tục một thứ tự 12 nốt cao hơn như vậy. Khoảng cách từ nốt Đồ này đến nốt Đô kia người ta gọi là Quãng 8.
Đấy, 12 nốt trong một quãng như vậy. Nếu đứa hát nó hát một tác phẩm như bài Làng Tôi: "làng tôi xanh bóng tre" hát theo gam Đô: "Đồ mi sol lá sol", hoặc có thể nó hát cao hơn thành: "Rề Fa(#) La Si La" thì ta vẫn có thể chuyển gam thành gam Rê để đệm cho nó (hơi vất vả và không quen tay một chút thôi)
Nhưng điều đáng nói ở đây là có nhiều con nó hát chẳng vào nốt mẹ nào cả. (thề là tớ đã gặp không ít trường hợp) Nốt Đồ rành rành ra đấy. Nốt Rê gẩy to đùng ra đấy, kể cả nốt Đô(#) thì mình vẫn có thể chơi với gam Đô thăng (C#) được. ấy vậy mà giọng nó cứ nhừa nhựa nằm ở giữa nốt Đô và Đô#... Đe''''''''''''''''o biết làm sao để chơi, chỉ còn cách lên lại dây đàn.
------
Thôi thì ta bỏ qua cái trường hợp rủi ro ấy... Nếu các chú không mang theo cái khăn hay cái giẻ nào thì cũng chịu khó cắn răng đệm cho hết bài... gam gì cũng được, cái loại này thì nó chẳng biết các chú chơi thế nào đâu.
-----
Còn nếu may mắn mà ca sĩ hát rõ đúng nốt thì ta nên tìm thế nào.
Điều này thực sự không đơn giản, đòi hỏi người đệm phải có một cảm nhận nhạc thật tốt và đã có kinh nghiệm chinh chiến.
Ở đây ta lại phải bàn đến một khái niệm Lý thuyết nữa... đó là Phách.
Phách là nhịp trong một điệu nhạc. Có Phách nặng và Phách nhẹ. Phách nặng phách nhẹ khiến cho ta phân biệt được điệu nhạc.
Ví dụ điệu Valse: Điệu này có nhịp là 3/4. Có nghĩa là trong một khổ có 3 phách. Ở đây có một phách NẶNG và hai phách NHẸ. Được xếp theo: 1 nặng, 2 nhẹ, 3 nhẹ.
Ta nghe thì sẽ thấy như sau: Xình chát chát - xình chát chát - xình chát chát.
Điệu Tango: Nhịp 4/4. Có 4 phách. Xếp theo: 1 nhẹ, 2 nhẹ, 3nhẹ, 4nặng. Giữa phách 3 và phách 4 có thêm một phách phụ.
Ta nghe thấy như sau: CHÁT CHÁT CHÁT xình XÌNH - CHÁT CHÁT CHÁT xình XÌNH
V..v....
Phách nặng chính là yếu tố quyết định để ta dò ra gam của một bài hát. Để mọi người dễ hiểu, tớ lại phải tiếp tục nói đến khái niệm nốt chính trong một gam. Bởi vì khi một gam có 3 nốt chính (như gam La thứ - Am là: La, Đô, Mí) thì những phách mạnh của những nốt đầu bài hát hay cuối bài hát thường rơi vào đúng 3 nốt chính của gam đấy. Cái này nó cũng cần thiết khi bạn chơi Solo ngẫu hững một gam nhạc. Nếu bạn chơi trên gam Am thì cứ chạy một hồi các nốt xung quanh đi, chờ đến lúc vào đúng phách mạnh thì làm sao trở về bấm đúng 1 trong 3 nốt chính của gam Am - như vậy tiếng solo của bạn sẽ nghe thuận và hợp lý hơn.
Đệm cũng vậy, bởi khi sáng tác một bài hát người ta vẫn phải sáng tác theo cách vậy (các nốt vào phách mạnh thường là các nốt chính) nên việc dò gam sẽ chỉ là việc bạn xác định đúng mấy nốt chủ đạo.
Nói thì dễ phải không? Nhưng nếu chịu khó lắng nghe và nhiều lần đệm thì sẽ dễ thật ấy mà!
Một gam có 3 nốt chính. Trước tiên ta nói đến gam thứ (m). Đó là 3 nốt được tìm theo quy luật như sau.
Nốt 1: (đúng tên gam. Ví dụ gam La-thứ thì nốt 1 là nốt La)
Nốt 2: Tiến lên đến nốt thứ 4 (theo thứ tự đầy đủ 12 nốt) thử đếm xem: La, La#, Si, Đô. Ta được nốt Đô.
Nốt 3: Tiến lên đến nốt thứ 8, ta được nốt Mi.
Ta đã tìm được gam Am gồm những nốt gì...
Vậy là quy luật một gam thứ sẽ có 3 nốt tính theo thứ tự: 1-4-8.
VD: Khi cần tìm gam Rê thứ, bạn chỉ cần dõi thứ tự theo cái thứ tự 12 nốt đầy đủ thăng giáng mà tớ đã nói trên. Bắt đầu từ nốt Rê.
Có một điều may mắn là hầu hết các nốt đầu tiên của một bản nhạc Việt Nam đều xuất phát chính từ nốt 1. Có nghĩa là câu đầu tiên là nốt gì thì nó chính là tên gam chủ đạo của bài.
Lấy ví dụ:
+ Tóc gió thôi bay (Am):
chiều mưa có một người con gái nhớ quê xa, vời vợi
Là mí, fa mi rề mi fa lá mi, rê sì...
+ Cát Bụi (Am)
Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi
Là là là mi fá mi mi
+ Đêm đông (Am)
Chiều chưa đi màn đêm buông xuống
Là đô mi là đô mi lá
-----
Đấy là trường hợp nốt đầu tiên (nốt 1 trong số 3 nốt: 1-4-8) rơi đúng vào gam chính. Ngoài ra thì có một số bài hát rơi vào nốt thứ 8. (Nên nhớ là hầu hết chỉ rơi vào hai nốt chính này - nốt thứ 1 và nốt thứ 8 - của một gam)
(nốt thứ 8 của gam Am là nốt Mi)
Trường hợp rơi vào nốt "thứ 8" thường là những bài có kiểu mở đầu "treo" (kiểu xuống xề trong cải lương ấy... mở đầu cao ơi là cao sau đó lời hát rơi xuống đánh Pẹt một cái)
Ví dụ:
+ Diễm xưa (Am)
Mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ...
Mi fa Mi Mi Đô Là Đô Mì...
+ Cây cầu kỷ niệm (Am)
Nhớ hôm nào chúng ta ôm hôn nhau trên cầu, nhớ về...
Mi Đô Là Fa Mi Rê Đô Si La Sol#, Si Mì...
+ Những nẻo đường phù xa
Thoáng trong gió buồn..
Mí rê mí đồ...
...
Hoặc là những bài xuất phát trầm buồn (cũng bắt đầu từ nốt thứ 8 nhưng là nốt trầm xuống một quãng 8 )
+ Biển nhớ
Ngày mai em đi, biển nhớ tên em gọi về
Mì la la la, mì la mi mi rề rề...
+
Vậy đấy! Rất rất hiếm khi các nốt đầu tiên rơi vào các nốt ngoài 2 nốt chính này. Bởi vậy nên khi dò gam một bài hát mà ca sĩ đã hát, trước tiên là bạn tóm ngay lấy đoạn đầu bài hát, nhớ ngay lấy nốt đầu đó và dò tìm trên cần đàn. Ví dụ như người ta vừa hát "hạt bụi nào, hoá kiếp thân tôi..." thì phải tìm ngay nốt của từ "hạt" nó nằm ở đâu. Cứ lẩm bẩm "hạt, hạt, hạt..." rồi bấm các nút trên cần đàn xem nó là nốt gì...
Nếu nó là nốt Fa thì gam mình chơi sẽ là Fa thứ (Fm), nếu là nốt C# thì gam chính sẽ là gam C#m....
Và bởi vì cũng rất có thể nốt đầu là nốt 8 nên bạn nên tỉnh táo và nhận xét. Theo kinh nghiệm của tôi thì hầu như những bài trong trường hợp nốt 8 (không phải là nốt chủ đạo) thì toàn là những đoạn mở đầu cao rồi rơi xuống thấp (xuống xề) hoặc là những đoạn mở đầu trầm trầm để dùng nốt thứ 8 thấp dưới quãng 8...
-------
Đấy là cách tìm gam của một bài có gam chủ đạo là gam thứ. Còn những bài gam trưởng thì sao???
Các bác thông cảm! Sáng (....) rồi... đấy các bác nhìn thời gian Post bài thì cũng thấy đấy, mất toi cả một đêm cho 2 bài... mà ko hiểu mọi người đọc có hiểu không đây!
Được thuongnguyen sửa chữa / chuyển vào 17:05 ngày 02/09/2003

Vẫn ko ngủ được mới chết chứ! Thôi thì viết tiếp vậy...
Bài này tớ xin đề cập đến cái vấn đề rất quan trọng và thường gặp. Đấy là TÌM GAM MỘT BÀI HÁT - khi mà mình để ca sĩ cứ hát trước rồi mình mới dò gam.
Phần này nó hơi "cầm đèn chạy trước ô tô" một chút, bởi nó lại đi sâu vào phần Lý thuyết, khi mà các khái niệm cơ bản tớ vẫn chưa liệt kê ra hết. Nhưng không sao, tớ sẽ tổng kết lại sau vậy, mới cả lúc này đang có hứng về đề tài này.
Lại nhớ lại hồi xưa, có ông thầy bảo tớ rằng: Khi con đi xuống núi đem tiếng đàn để chinh phục giang hồ hay phục vụ cái sự sung sướng của gái thì ngoài cây đàn ra, con nên mang theo một cái khăn...
Ấy, lúc đấy cứ trầm trồ khen cụ là cẩn thận và yêu quý đàn (cứ nghĩ rằng dùng khăn để lau chùi đàn) Nhưng sau này gặng hỏi mãi cụ mới nói: Để dùng khi nào con đệm đàn mãi mà cái con ả của con không vào đúng nhạc...
....
- Ơ, thế thì dùng khăn để làm gì ạ!
- Thì nhét mẹ vào mồm nó cho nó đừng hát nữa chứ còn làm gì nữa!
-----
Thế đấy, sau này mới nghiệm, càng nghiệm càng thấy đúng.
Tớ nói thật, không có gì tức bằng đệm nhạc cho một đứa ko biết hát.
Biết hát ở đâu không phải là hát hay hoặc dở, không phải là chuyện nhớ lời hay quên lời bài hát.
- Hát dở thì vẫn có thể dùng tiếng đàn của mình để át đi... xong ngay!
- Hát sai nhịp thì chỉ cần mình đảo phách và chạy theo nó... xong ngay!
- Quên lời thì nó vẫn có thể "na, na, na" hay chu mỏ lại huýt sáo thay lời được... cũng xong ngay!
Vấn đề ở đây là nó không hát đúng tông của nốt nhạc. 7 nốt nhạc cơ bản thì nó rành rành ra đấy... Ngoài 7 nốt ra, còn có các nốt phụ nữa, đó là các nốt thăng (#) giáng (b). Tất cả cũng chỉ có 12 nốt chính sau:
- Đô - Đô(#) - Rê - Rê(#) - Mi - Fa - Fa(#) - Sol - Sol(#)- La - La(#) - Si.
Các nốt giáng(b) chẳng qua cũng vẫn là các nốt phụ tính theo kiểu ngược lại. Như nốt Đô(#) thì vẫn có thể gọi là nốt Rê(b)
12 nốt từ thấp đến cao như thế nối tiếp nhau. Như ta xếp gạch vậy. Đều đặn từ nốt 1 đến nốt 2, từ nốt 2 đến nốt 3...
Nếu đến qua nốt Si thì lại tiếp tục một thứ tự 12 nốt cao hơn như vậy. Khoảng cách từ nốt Đồ này đến nốt Đô kia người ta gọi là Quãng 8.
Đấy, 12 nốt trong một quãng như vậy. Nếu đứa hát nó hát một tác phẩm như bài Làng Tôi: "làng tôi xanh bóng tre" hát theo gam Đô: "Đồ mi sol lá sol", hoặc có thể nó hát cao hơn thành: "Rề Fa(#) La Si La" thì ta vẫn có thể chuyển gam thành gam Rê để đệm cho nó (hơi vất vả và không quen tay một chút thôi)
Nhưng điều đáng nói ở đây là có nhiều con nó hát chẳng vào nốt mẹ nào cả. (thề là tớ đã gặp không ít trường hợp) Nốt Đồ rành rành ra đấy. Nốt Rê gẩy to đùng ra đấy, kể cả nốt Đô(#) thì mình vẫn có thể chơi với gam Đô thăng (C#) được. ấy vậy mà giọng nó cứ nhừa nhựa nằm ở giữa nốt Đô và Đô#... Đe''''''''''''''''o biết làm sao để chơi, chỉ còn cách lên lại dây đàn.
------
Thôi thì ta bỏ qua cái trường hợp rủi ro ấy... Nếu các chú không mang theo cái khăn hay cái giẻ nào thì cũng chịu khó cắn răng đệm cho hết bài... gam gì cũng được, cái loại này thì nó chẳng biết các chú chơi thế nào đâu.
-----
Còn nếu may mắn mà ca sĩ hát rõ đúng nốt thì ta nên tìm thế nào.
Điều này thực sự không đơn giản, đòi hỏi người đệm phải có một cảm nhận nhạc thật tốt và đã có kinh nghiệm chinh chiến.
Ở đây ta lại phải bàn đến một khái niệm Lý thuyết nữa... đó là Phách.
Phách là nhịp trong một điệu nhạc. Có Phách nặng và Phách nhẹ. Phách nặng phách nhẹ khiến cho ta phân biệt được điệu nhạc.
Ví dụ điệu Valse: Điệu này có nhịp là 3/4. Có nghĩa là trong một khổ có 3 phách. Ở đây có một phách NẶNG và hai phách NHẸ. Được xếp theo: 1 nặng, 2 nhẹ, 3 nhẹ.
Ta nghe thì sẽ thấy như sau: Xình chát chát - xình chát chát - xình chát chát.
Điệu Tango: Nhịp 4/4. Có 4 phách. Xếp theo: 1 nhẹ, 2 nhẹ, 3nhẹ, 4nặng. Giữa phách 3 và phách 4 có thêm một phách phụ.
Ta nghe thấy như sau: CHÁT CHÁT CHÁT xình XÌNH - CHÁT CHÁT CHÁT xình XÌNH
V..v....
Phách nặng chính là yếu tố quyết định để ta dò ra gam của một bài hát. Để mọi người dễ hiểu, tớ lại phải tiếp tục nói đến khái niệm nốt chính trong một gam. Bởi vì khi một gam có 3 nốt chính (như gam La thứ - Am là: La, Đô, Mí) thì những phách mạnh của những nốt đầu bài hát hay cuối bài hát thường rơi vào đúng 3 nốt chính của gam đấy. Cái này nó cũng cần thiết khi bạn chơi Solo ngẫu hững một gam nhạc. Nếu bạn chơi trên gam Am thì cứ chạy một hồi các nốt xung quanh đi, chờ đến lúc vào đúng phách mạnh thì làm sao trở về bấm đúng 1 trong 3 nốt chính của gam Am - như vậy tiếng solo của bạn sẽ nghe thuận và hợp lý hơn.
Đệm cũng vậy, bởi khi sáng tác một bài hát người ta vẫn phải sáng tác theo cách vậy (các nốt vào phách mạnh thường là các nốt chính) nên việc dò gam sẽ chỉ là việc bạn xác định đúng mấy nốt chủ đạo.
Nói thì dễ phải không? Nhưng nếu chịu khó lắng nghe và nhiều lần đệm thì sẽ dễ thật ấy mà!
Một gam có 3 nốt chính. Trước tiên ta nói đến gam thứ (m). Đó là 3 nốt được tìm theo quy luật như sau.
Nốt 1: (đúng tên gam. Ví dụ gam La-thứ thì nốt 1 là nốt La)
Nốt 2: Tiến lên đến nốt thứ 4 (theo thứ tự đầy đủ 12 nốt) thử đếm xem: La, La#, Si, Đô. Ta được nốt Đô.
Nốt 3: Tiến lên đến nốt thứ 8, ta được nốt Mi.
Ta đã tìm được gam Am gồm những nốt gì...
Vậy là quy luật một gam thứ sẽ có 3 nốt tính theo thứ tự: 1-4-8.
VD: Khi cần tìm gam Rê thứ, bạn chỉ cần dõi thứ tự theo cái thứ tự 12 nốt đầy đủ thăng giáng mà tớ đã nói trên. Bắt đầu từ nốt Rê.
Có một điều may mắn là hầu hết các nốt đầu tiên của một bản nhạc Việt Nam đều xuất phát chính từ nốt 1. Có nghĩa là câu đầu tiên là nốt gì thì nó chính là tên gam chủ đạo của bài.
Lấy ví dụ:
+ Tóc gió thôi bay (Am):
chiều mưa có một người con gái nhớ quê xa, vời vợi
Là mí, fa mi rề mi fa lá mi, rê sì...
+ Cát Bụi (Am)
Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi
Là là là mi fá mi mi
+ Đêm đông (Am)
Chiều chưa đi màn đêm buông xuống
Là đô mi là đô mi lá
-----
Đấy là trường hợp nốt đầu tiên (nốt 1 trong số 3 nốt: 1-4-8) rơi đúng vào gam chính. Ngoài ra thì có một số bài hát rơi vào nốt thứ 8. (Nên nhớ là hầu hết chỉ rơi vào hai nốt chính này - nốt thứ 1 và nốt thứ 8 - của một gam)
(nốt thứ 8 của gam Am là nốt Mi)
Trường hợp rơi vào nốt "thứ 8" thường là những bài có kiểu mở đầu "treo" (kiểu xuống xề trong cải lương ấy... mở đầu cao ơi là cao sau đó lời hát rơi xuống đánh Pẹt một cái)
Ví dụ:
+ Diễm xưa (Am)
Mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ...
Mi fa Mi Mi Đô Là Đô Mì...
+ Cây cầu kỷ niệm (Am)
Nhớ hôm nào chúng ta ôm hôn nhau trên cầu, nhớ về...
Mi Đô Là Fa Mi Rê Đô Si La Sol#, Si Mì...
+ Những nẻo đường phù xa
Thoáng trong gió buồn..
Mí rê mí đồ...
...
Hoặc là những bài xuất phát trầm buồn (cũng bắt đầu từ nốt thứ 8 nhưng là nốt trầm xuống một quãng 8 )
+ Biển nhớ
Ngày mai em đi, biển nhớ tên em gọi về
Mì la la la, mì la mi mi rề rề...
+
Vậy đấy! Rất rất hiếm khi các nốt đầu tiên rơi vào các nốt ngoài 2 nốt chính này. Bởi vậy nên khi dò gam một bài hát mà ca sĩ đã hát, trước tiên là bạn tóm ngay lấy đoạn đầu bài hát, nhớ ngay lấy nốt đầu đó và dò tìm trên cần đàn. Ví dụ như người ta vừa hát "hạt bụi nào, hoá kiếp thân tôi..." thì phải tìm ngay nốt của từ "hạt" nó nằm ở đâu. Cứ lẩm bẩm "hạt, hạt, hạt..." rồi bấm các nút trên cần đàn xem nó là nốt gì...
Nếu nó là nốt Fa thì gam mình chơi sẽ là Fa thứ (Fm), nếu là nốt C# thì gam chính sẽ là gam C#m....
Và bởi vì cũng rất có thể nốt đầu là nốt 8 nên bạn nên tỉnh táo và nhận xét. Theo kinh nghiệm của tôi thì hầu như những bài trong trường hợp nốt 8 (không phải là nốt chủ đạo) thì toàn là những đoạn mở đầu cao rồi rơi xuống thấp (xuống xề) hoặc là những đoạn mở đầu trầm trầm để dùng nốt thứ 8 thấp dưới quãng 8...
-------
Đấy là cách tìm gam của một bài có gam chủ đạo là gam thứ. Còn những bài gam trưởng thì sao???
Các bác thông cảm! Sáng (....) rồi... đấy các bác nhìn thời gian Post bài thì cũng thấy đấy, mất toi cả một đêm cho 2 bài... mà ko hiểu mọi người đọc có hiểu không đây!
Được thuongnguyen sửa chữa / chuyển vào 17:05 ngày 02/09/2003

Hay lam! Co em luon ung ho bac day, ca hai tay hai chan luon do. Dung la rat buc minh khi ma nguoi hat khong hat dung tong, chi muon bit mom no lai...Bac tiep tuc di nhe!