Hàng Không 100 năm 1 cái nhìn, Part I

GR-Mk7
AV-8B
Sea Harrier

YAKOLEV YAK-38 FORGER
Phi cơ V/STOL của HQ Nga, xuất hiện lần đầu 1975. Phi cơ có 1 động cơ phản lực chính và 2 động cơ nâng phụ. Khi cất cánh thẳng đứng, miệng hút trên lưng mở ra, 2 động cơ phụ nâng máy bay lên. Cơ cấu này thường được thử nghiệm ở nhiều mẫu nhưng chỉ có YAK-38 thành công. Tuy nhiên tải trọng hữu ích sẽ không lớn vì phải mang theo 2 động cơ phụ thay vì tận dụng sức nâng của động cơ chính. Tải trọng nhỏ khiến bán kính hoạt động ngắn, và phải vứt bỏ vũ khí chưa dùng trước khi đáp để tránh quá tải.
Crew One Forger B--two Type Attack Length 52 ft, 6 in (16 m) Span 24 ft, 7 in (7.5 m) Ceiling 12200 meters Cruise range 12200 meters In-Flight Refueling No Internal Fuel 2268 kg Payload 1362 kg Sensors Ranging radar, laser rangefinder, nose IR sensor (possibly IRST). Advanced bombsight Drop Tanks 600 L drop tank with 479kg for 42nm range Armament AS-10, UV-32-57, FAB-500, AA-8 User County CIS

YAKOLEV YAK-141 FREESTYLE
Thiết kế để thay cho kiểu YAK-38, Mẫu YAK-141 là phi cơ chiến đấu thật sự có khả năng V/STOL mà vẫn bay nhanh hơn vận tốc âm thanh (thật ra phi cơ VTOL siêu thanh đầu tiên là chiếc Mirage-III V của Pháp nhưng mẫu này không khả thi). Cất cánh bằng 2 động cơ turbofan, bay bình thường bằng 1 turbojet. Tiếc là không phổ biến nhiều. Những kỹ sư của Yakolev OKB đã tư vấn cho Lockheed thiết kế chiếc X-32 với kinh nghiệm có được từ YAK-141.
NATO reporting name: Freestyle
TYPE: Single-seat carrier-based V/STOL multi-purpose combat aircraft
PROGRAM: Authentic details first released by Yakolev OKB at 1991 Paris Air Show.; project started 1975; first flight of prototype March 1989; first vertical take-off 29 December 1989. Intended originally to replace Yak-38 for air defence of 'Kiev' class carriers/cruisers, with secondary attack capabilities. Flight tests planned to continue until 1995, but programme stopped due to termination of Defence Ministry funding. Yakolev OKB continuing development in refined land-based and naval combat aircraft forms.
DESIGN FEATURES: Multi-engine lift/thrust configuration as Yak-38, but twin fins widely separated on flat-sided tailbooms, extending well beyond nozzle of propulsion engine; inner surface of each tailboom protected by curved titanium heatshield; rectangular wedge engine air intake each side of fuselage; recirculation of jet efflux restricted by large door that hinges down forward of vectored main nozzle, and smaller doors between this and liftjets; shallow 'fence' forward of each fin root, as on Mig-29 but longer, probably housing chaff/flare dispensers; bulged wingtips for 'puffer-jet' stability control system.
FLYING CONTROLS: Triplex full-authority digital fly-by-wire control of aerodynamic surfaces and 'puffer-jets,' with inputs from inertial and area nav systems via nav computer and from air computer system, with provision for satellite navigation; all-moving horizontal tail surfaces; leading-flaps on wing.
STRUCTURE: Extensive use of aluminum/lithium; 26 percent by weight CFRP, including flaps, slats, leading- and trailing-edges, and tail surfaces; swept-back wings fold upward at mid-span for stowage; wing leading-edge extension (also CFRP) on side of each intake duct forward of wing root.
LANDING GEAR: Retractable tricycle type with single wheel on each unit; nosewheel retracts rearward; mainwheels, on trailing-link legs, retract forward into engine ducts. Brake chute housing on centerline above jet nozzle.
POWER PLANT: Primary power plant is Soyuz RD-79V-300 turbofan, 88.25 kN (19,840 lb st) dry, 152.0 kN (34,170 lb st) with afterburning; door beneath nozzle allows it to be vectored 65 degrees downward for short take-off, 95 degrees downward and forward for vertical landing. RD-79 lift thrust is approx 80 percent of cruise rating. Two RKBM Rybinsk RRD-41 liftjets, each 40.2 kN (9,040 lb st), inclined at 10 degrees from vertical immediately aft of ****pit in installation similar to Yak-38 liftjets, able to vector rearward to 24 degrees from vertical for STOL, and 2 degrees forward of vertical for braking; 'puffer-jet' stability controls at wingtips and nose; computerised engine control system. Conformal centreline 2,000 litre (528 US gallon, 440 Imp gallon) external fuel tank.
ACCOMMODATION: Pilot only, on Zvezda K-36 zero/zero ejection seat under blister canopy; flat bullet-proof windscreen; automatic ejection system for pilot in emergency during vertical and transition flight modes.
AVIONICS: Manual or automatic flight-control from take-off to landing, day and night, in all weathers; multi-mode fire control radar similar to that of MiG-29 with slightly smaller antenna, providing information to HUD and multi-function displays via computer that also receives input from IFF and stores management systems, with optional laser/TV target designator and helmet-mounted display.
ARMAMENT: One 30 mm gun, 120 rds; four underwing hardpoints for R-27 (NATO AA-10'Alamo'), R-73 (AA-11 'Archer') or R-77 air-to-air missiles, anti-ship missiles Kh-31 A/P (AS-17 'Krypton') or Kh-25 (AS-12 'Kegler'), air-to-surface missiles, 500 kg bombs, rockets or 23 mm gun pods.
DIMENSIONS EXTERNAL: Wingspan 10.10 m (33 ft 1 3/4 in) Wing aspect ratio 3.22 Width, wings folded 5.90 m (19ft 4 1/4 in) Length overall 18.30 m (60 ft) Height overall 5.00 m (16 ft 5 in) AREAS Wings, gross 31.70 m/2 (341.2 sq ft)
WEIGHTS AND LOADINGS: Weight empty 11,650 kg (25,685 lb) Max fuel internal 4,400 kg (9,700 lb) external 1,750 kg (3,858 lb) Max external weapons load: STOL 2,600 kg (5,730 lb) Max T-O weight VTOL 15,800 kg (34,830 lb) STOL 19,500 kg (42,990 lb)
PERFORMANCE: Max level speed at height Mach 1.7 (970 knots, 1800 km/h, 1118 mph) at S/L Mach 1.02 (672 knots, 1250 km/h, 775 mph) Service ceiling 15,000 m (49,200 ft) STOL T-O run 30-100 m (100-328 ft) STOL landing run 240 m (790 ft) Combat radius, STOL, with 2000 kg (4410 lb) weapons 372 nm (690 km, 428 miles) Range, STOL, with 1000 kg (2205 lb) weapons at S/L 545 nm (1010 km, 627 miles) at 10,000-12,000 m (32,800-39,370 ft) 1133 nm (2100 km, 1305 miles)
G-limit, 50% fuel +7

Cửa lấy gió trên lưng mở ra cho động cơ nâng hoạt động
Các miệng xả

CHƯƠNG TRÌNH JSF (JOINT STRIKE FIGHTER)
Theo kế hoạch phát triển quan niệm chiến lược mới, Bộ QP Mỹ triển khai kế hoạch JSF với tham vọng hợp nhất 3 kiểu phi cơ tấn công (attack fighter - cường kích) của KQ, HQ & TQLC vào 1 mẫu duy nhất. Lập luận chính là kiểu đồng nhất cho phép tiết kiệm chi phí nguhiên cứu & triển khai, tiếp liệu và cơ phận dự trữ đơn giản.
Yêu cầu chính là 1 phi cơ hạng nhẹ, khoảng 7-9T không tải, tốc độ Mach 1,5, quan trọng nhất là phải có tính năng tàng hình tốt. Phi cơ tương lai sẽ gồm 3 kiểu chính với cấu trúc phù hợp với các yêu cầu riêng biệt của mỗi binh chủng :
- CTOL (Conventional Takeoff and Landing) - phi cơ kiểu truyền thống cho không quân - giá khoảng 28 triệu USD/chiếc, nhu cầu ước lượng 1.763 chiếc
- STOVL (Short Takeoff and Vertical Landing) - cất cánh ngắn, hạ cánh thẳng đứng cho TQLC - giá khoảng 30 - 35 triệu USD/chiếc , nhu cầu 609 chiếc
- CV (Carrier-based) - cất & hạ cánh trên mẫu hạm cho Hải quân - giá khoảng 31 - 38 triệu USD/chiếc, nhu cầu 480 chiếc
Nhiều công ty tham gia nhưng cuối cùng chỉ còn 2 mẫu được chọn vào cuộc thi chính thức là Boeing với mẫu X-32 và Lockheed với X-35. Mỗi hãng sẽ chế tạo 2 phi cơ, 1 chiếc CTOL sau đó cải tạo thành CV và 1 chiếc STOVL.
Đầu năm 2003, Bộ Quốc Phòng Mỹ chính thức tuyên bố X-35 chiến thắng.

LOCKHEED X-35
Mẫu dành cho không quân X-35 CTOL
Mẫu dành cho Hải quân - X-35 CV, với móc cáp (arrestor hook)
Được BALOO2000 sửa chữa / chuyển vào 23:55 ngày 05/07/2003

Mẫu dành cho TQLC - STOVL
Lực nâng giúp hạ cánh thẳng đứng được bảo đảm bởi 1 quạt thổi ở phiá trước (ngay sau buồng lái) và cửa xả gió động cơ phản lực quay thẳng xuống

X-35 CTOVL
Hình dạng chung