Hát văn dân tộc

Chúc mọi người một buổi sáng tốt lành.
Mình có một thắc mắc nho nhỏ mong ai biết chỉ bảo dùm. Mình có đọc một số sách có thấy nói ngày 1/4 âm lịch là ngày tiệc Mẫu Thượng Ngàn. Không biết có phải không
MẪU THƯỢNG NGÀN
Theo truyền thuyết thì Chúa Thượng Ngàn tên thật là: Mị Nương Quế Hoa Công Chúa, con gái vua Hùng Định Vương và hoàng hậu An Nương. Vì khi sinh ra chúa, hoàng hậu vịn tay vào cây quế nên nhân đó đặt tên là Quế Hoa Công Chúa. Hoàng hậu mất ngay sau khi mãn nguyệt khai hoa nên công chúa đã từ chối tất cả các cuộc cầu hôn và xin phép vua cha vào rừng tìm mẹ. Trong thời gian tìm mộ, bà đã phát được từ tâm khi thấy sự cực khổ của nhân dân miền ngược, rồi một tiên ông trao cho Thiên Thư. Bà cùng 12 thị nữ theo hầu tập học phép mầu. Cuối cùng thành Địa Tiên. Từ đó bà vân du khắp nơi độ dân cứu vật, ủng hộ các Triều đại đánh giặc giữ nước bảo vệ non sông. Bà được Thượng Đế sắc phong là Thượng Ngàn Chúa Tể và trao cho cai quản núi rừng ở khắp cõi Nam Giao. Nhân dân nhớ công ơn Bà đã lập đền thờ ở nhiều nơi và suy tôn là ?o Mẫu Thượng Ngàn ?o tức ?o Bà Mẹ Núi Rừng ?o mở tiệc tế lễ hàng năm vào ng ày mông 1 tháng 4 âm lịch. Trụ xứ chính thờ bà ở ba nơi : BẮC LỆ ( LẠNG SƠN ) , SUỐI MỠ VÀ TRẤN SONG ( HƯƠNG SƠN, HÀ TÂY )
@hoangmaxo: Theo như nhà em hiểu đoạn văn trên bác viết thì có nghĩa là Chúa bà thượng ngàn với Mẫu Thượng Ngàn là 1 có fải ko ạ?
Và cũng theo như nhà em đc biết thì Đại tiệc Mẫu Thượng Ngàn vào tháng 2 còn tiệc Chúa thượng Ngàn vào tháng 11, 27/11 thì fải em ko nhớ rõ lắm. Có j` sai sót cả nhà bỏ quá cho em ^^.
Theo như nhà em nghĩ (đây là ngu ý của nhà em nha, bác nào bik thì vào jải thik dùm em ha^^) thì tích trên do bác kể là tích của Chúa bà thượng ngàn. còn tích Mẫu Thượng Ngàn thì là Ngài là con gái của Đức Tản Viên Sơn Thánh ^^.
Mong đc chỉ giáo của cà nhà. Love. hi`

Em thấy ở wê em có hầu chúa Thượng Ngàn thường là Chúa về sau chúa Nguyệt Hồ .Thanh đồng sẽ hầu 1 trong hai chúa .Còn Mẫu Thượng Ngàn la` Mẫu Đệ Tứ la Lê Mại Đại Vương thờ ở Đông Cuông.

Theo nhà cháu thì Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn là con gái của vua Hùng Vương tên gọi Quế Hoa,Còn Đức Chúa Thượng Ngàn là Sơn Tinh công Chúa,con gái của đức thánh Tản Viên.

Cô Bé Kim Sơn (Bản Hoa Kỳ)
Dạo chơi núi non vàng bạc
Cô ngư phố lớn chợ to đường dài
Qua phố ngõ bái Thiên Hậu
Sang đường xe cọ thắp hương Quan Thánh
Lúc vui đại lượng không tính
Lúc rận động đất cắt đứt long mạch
Nhà đổ lửa cháy địa rung
Trình đồng Tứ Phủ mới được bình an
Ngàn đời muôn thuở bắt đồng
Đem lính đưa đồng vào cửa thời Mẫu
Sắp sếp sửa lễ sớm chiều
Tấu lậy Cô Bé thương dân xá lỗi
Anh linh sắc tài đệ nhất
Bắt Hoa bắt Việt cô lại bắt Mỹ
Lâp duyên bắc ghế Vua Mẫu
Đệ tử dâng hương dâng sớ ra hầu
Nhà cửa an ninh vô sự
Thanh đồng tín chủ nhất tâm cô độ
Cô Bé đi khắp bốn phương
Khi chơi tổ quốc khi ngự Ca Li
Lứu lường tiếng Tầu tiếng Việt
Tiêng ta tiếng tây cô lại hiểu hết
Ai lễ Công Đồng gần xa
Đi lên bái yết cảnh vàng Kim Sơn
Mỹ Quốc cảnh thanh lại nhàn
Con nhang dốc lòng kiến sây cửa đền
Xưa nay giữ bạn quần tiên
Thiên thần địa kỳ nhạc thoải chư dinh
Co hầu Vương Mẫu non tiên
Về toà Đại Đức Chúa Bà Sơn Trang
Xin cô độ cho an khang
Con nhang đệ tử hẳn hoi đời đời.
Thời xưa ai biết thanh đồng Tây?
Thời nay Mỹ Trăng cũng ra đồng!
Đúng là các cô các cậu chấm,
Đúng là công đức Hội Công Đồng
(Thất Ngôn Tuyệt Cú)
Được masakazu sửa chữa / chuyển vào 14:06 ngày 08/05/2008

Trời Kim Sơn là ở đâu vậy bạn ? Đây chắc văn mới do hậu thế sáng tác chứ ko phải văn cổ đúng không .Bên Hoa Kì cũng có cô bé ngự à

cậu bé chấm đồng hết Bắc sang Đông
Hồng công trung quốc cậu chấm cả sang hoa kì
tình tính tang tình tang tính tình tang
mình thấy có cung văn hát thế ở đền ghềnh
lạy cậu
a di đà phật

ừ bao đời nay, trong các làng thôn, ngõ phố, trong các đền đài nghi lễ lên đồng vẫn là một nghi lễ tín ngưỡng được nhiều người thành tâm thực hiện. Nhiều nơi, dù điện đài không trang hoàng lộng lẫy, dù không có được các cung văn đàn ngọt hát hay, đồ dâng cúng cũng rất sơ sài, nhưng với sự thành tâm, một cuộc lên đồng vẫn được thực hiện, và những người dân lam lũ vẫn trong một thoáng chốc đã được hưởng cảm xúc tiên giới một cách đủ đầy. Lên đồng thực chất là sự thăng hoa của các điệu múa dân gian nhưng hiện nay nó đã bị nhuốm quá nhiều "chất" mê tín...
Theo quan niệm dân gian, vũ trụ gồm tứ phủ: Thiên phủ (miền trời), Địa phủ (miền đất), Nhạc phủ (miền rừng núi), Thuỷ phủ (miền sông nước). Mỗi một miền này có một nữ thần, thay quyền tạo hóa cai quản nhân gian. Các vị nữ thần đó là Mẫu Cửu Thiên cai quản miền trời, Địa Mẫu cai quản miền đất, Mẫu Thượng Ngàn cai quản miền rừng núi, và Mẫu Thoải cai quản miền sông nước.
Từ bao đời nhân dân đã sống trong sự chở che của các Mẫu. Tôn vinh các Mẫu, người dân thờ phụng Mẫu ở khắp nơi, bất kể là thành thị hay nông thôn, đồng bằng hay miền núi. Thờ Mẫu trở thành một nét văn hóa giàu giá trị nhân văn và độc đáo trong văn hóa Việt. Và điệu hát chầu văn cùng nghi lễ lên đồng là một sự thể hiện niềm tôn kính đó đối với các Mẫu.
Lên đồng là hình thức ca múa nhạc tín ngưỡng dân gian của Việt Nam có mục đích tôn vinh thần thánh và tạo cảm xúc, theo niềm tin tín ngưỡng, giúp con người giao tiếp với thần linh. Hiện chưa có các tài liệu khẳng định thời điểm ra đời của lên đồng - hầu bóng. Tài liệu khảo cổ duy nhất hiện biết và đáng tin cậy, với niên đại được xác định là thế kỷ XVIII, là bức chạm gỗ một cảnh lên đồng ở đình Cô Mễ, tỉnh Bắc Ninh. Tuy vậy, các nhà khoa học đều khá thống nhất cho rằng lên đồng - hầu bóng ra đời vào khoảng thế kỷ XVI, gắn với sự hiển thế / giáng sinh của Liễu Hạnh - vị nữ thần duy nhất trong Tứ Bất Tử của thần điện Việt. Dân gian còn hòa đồng Liễu Hạnh vào với Cửu Thiên Thánh Mẫu. Câu chuyện bà Liễu Hạnh giáng sinh và hoạ thơ với Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan ở Lạng Sơn và Hồ Tây cho thấy sự manh nha của việc giáng bút rất phổ biến ở thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
TIN LIÊN QUAN
Hội hè và... cờ bạc!
Nõ Nường: Phồn thực và "linh tinh tình phộc"
Hội Lim: ?oDung tục, hỗn hào, đào đâu Quan Họ cổ??
Làng thơ và những người nông dân thi sỹ
Phát hiện mới nhất về lễ nhạc thời Lê (Phần III)
Phát hiện mới nhất về lễ nhạc thời Lê (Phần II):
Phát hiện mới nhất về lễ nhạc thời Lê (Phần I)
Hát chầu văn lên đồng là hát lên các bài văn bài thơ có nội dung ca ngợi sự linh thiêng của thần thánh và vẻ đẹp tiên giới. Tuỳ thuộc tính cách của vị thần mà nội dung lời thơ, tiết tấu giai điệu âm nhạc, điệu múa được trình diễn. Trong sự phấn khích của niềm tin và sự cộng cảm, cùng các chất men kích thích của trầu, rượu, thuốc lá, trong ánh sáng lung linh của đèn nến và mùi hương trầm thơm ngát của không gian huyền ảo, cuộc gặp gỡ của con người và các Thánh mẫu được bắt đầu. Các Mẫu giáng về, nghe lời ca tụng của các đệ tử, nghe thơ, nhạc, và nghe cả những lời thỉnh nguyện của họ. Thánh Mẫu hoan hỉ ban tài phát lộc cho ?obách gia trăm họ?, và mọi người đón nhận lộc thánh với niềm hân hoan vô bờ. Tất cả mọi người đều hướng về Thánh Mẫu và thầm mong được phù hộ.
Một buổi hát chầu văn có thể được coi là cuộc hội nhập của thi ca âm nhạc, vũ đạo và hội hoạ mang đậm phong cách dân gian thuần Việt.
Về thi ca: Các bài thơ để hát trong lên đồng bên cạnh các thể thơ tiếp thu từ văn học cổ Trung Hoa như phú, thơ luật, là những bài sử dụng lối thơ dân gian rất quen thuộc như: lục bát, song thất lục bát, hát nói. Các bài thơ này có lời văn chau chuốt, đẹp đẽ, ca ngợi vẻ đẹp nơi tiên giới, uy linh của các vị thần tự thân đã rất ý vị và giàu nhạc tính. Các bài thơ này, khi được hát lên, theo các làn điệu khác nhau (khoảng vài trăm làn điệu), thì mang lại một xúc cảm gấp bội.
Về âm nhạc: Nhạc khí chủ đạo của hát văn là đàn nguyệt, và bên cạnh nó là phách, cảnh, sênh, trống chầu, chuông, trống? Hình thành trên các lối ngâm truyền thống, có tiết tấu và cao độ rõ ràng phụ thuộc vào lời thơ, hát văn không những hình thành nên những liên khúc có khả năng thể hiện những nội dung lớn của huyền thoại một cách sinh động mà nó còn tiếp thu thâu nhập những nét đẹp của dân ca các miền để làm phong phú sự thể hiện của mình.
Về vũ đạo: Múa trong lên đồng còn gọi là múa thiêng, thể hiện niềm kính trọng đối với các thánh mẫu và các vị thần linh. Múa thiêng lên đồng xây dựng các hình tượng thần linh và một tiên giới giữa cõi trần. Trong lên đồng, múa thiêng mang đầy đủ các hình thức thể hiện của ngôn ngữ múa như: múa tính cách (thể hiện rất rõ tính cách khá riêng biệt của từng vị thần linh), múa trang trí (chú trọng đến ngôn ngữ tạo hình, vươn lên đến cái đẹp), múa mô phỏng (cưỡi ngựa, ngã ngựa, chèo thuyền, quảy hàng), ?
Về hội hoạ: Nếu như ta đến một hội làng, ta sẽ thật phấn chấn khi gặp một không gian rực rỡ sắc màu của cờ phướn, trang phục, xe kiệu? thì ta sẽ còn ngạc nhiên hơn khi đến xem một buổi lên đồng. Lên đồng có bao nhiêu giá (thường lên mươi, mười lăm giá; nhưng nếu lên đầy đủ có thể lên tới hàng trăm giá), thì có bấy nhiêu trang phục và đi kèm với các trang phục này là các khăn chầu, cờ quạt, đồ hầu dâng nữa. Rồi đèn, nến, rồi lễ vật, và các trang trí nhiều khi tỏ rõ sự phô trương. Có lẽ vì thế mà các hội làng và các buổi lên đồng thường gây nhiều cảm hứng cho các họa sĩ.
?oHơn bất kỳ một quyển sách khô cứng, một bức tranh hay một bức tượng nào, lên đồng là một bảo tàng sống động. Người Việt đã triển lãm nền văn hóa Việt Nam cho người Việt và người nước ngoài. Những người tham gia hầu đồng chính là những người quản lý nhà bảo tàng, những người bảo vệ cho văn hóa Việt Nam. Việc làm của họ đảm bảo cho các thế hệ tương lai vẫn sẽ tiếp tục có cơ hội được chiêm ngưỡng những khía cạnh khác nhau của văn hóa Việt Nam, mà chúng đang dần bị nhạt nhòa đi trong đời sống xã hội hàng ngày, chỉ còn hiện diện trong điện thần của đạo Mẫu?.