Hãy nghĩ đến tương lai của khí nhạc Việt Nam

Hãy nghĩ đến tương lai của khí nhạc Việt Nam

Hãy nghĩ đến tương lai của khí nhạc Việt Nam



Từ nhiều năm nay, có hàng chục các nhạc sĩ được đào tạo cơ bản về sáng tác khí nhạc. Thế nhưng, rất ít ai trong số họ tiếp tục con đường sáng tác khí nhạc mà phần lớn chỉ xoay vào sáng tác ca khúc hoặc sáng tác nhạc phim theo kiểu ?omì ăn liền?.




Có lẽ chúng ta không nên đổ lỗi hoàn toàn cho họ - những nhạc sĩ trẻ ấy. Đành rằng lớp người kế cận được thừa hưởng của cha anh nhiều ý tưởng sáng tạo, nhưng họ cũng ít lưu tâm đến những đề tài về quá khứ hào hùng của dân tộc. Âm nhạc hàn lâm Việt Nam tuy còn non trẻ, nhưng ngay từ những năm đầu mới hình thành đã cho ra đời những tác phẩm có giá trị như các vở nhạc kịch Cô Sao, Người tạc tượng của Đỗ Nhuận, rhapsodie Bài ca chim ưng cho violon và piano của Đàm Linh... Nhưng đâu phải chỉ trong thời chống Mỹ mà ngay trong những năm đầu của thiên niên kỷ mới cũng có thể sáng tạo nên những bản trường ca âm thanh rực sáng mang đậm hào khí dân tộc. Có lẽ trách nhiệm một phần không nhỏ thuộc về các thế hệ đi trước đã không truyền thụ được nhiều kinh nghiệm cho họ, tuy chúng ta đều biết rằng nhiệm vụ của các nhạc sĩ trẻ ngày nay không chỉ là sự tìm tòi ngôn ngữ, phong cách âm nhạc mới với những bước đột phá mà còn cần hoàn thiện những thành tựu của cha anh.
Nhưng chúng ta đón nhận những tìm tòi sáng tạo mới của các nhạc sĩ trẻ ra sao? Liệu có nên bắt họ phải tuân theo những khuôn mẫu cứng nhắc bởi chúng ta cần những người nghệ sĩ thực thụ chứ không phải những cái máy sáng tác với những điểm 9, điểm 10. Có một nhạc sĩ nổi tiếng từng nói: ?oĐúng nguyên tắc mà không hay nghĩa là sai, không đúng nguyên tắc mà hay nghĩa là đúng?. Tuy nhiên, những tìm tòi sáng tạo của các nhạc sĩ trẻ có thể chưa có sức thuyết phục, nhưng nếu như họ không chịu tìm đến cái mới thì mới là điều đáng buồn hơn, bởi chúng ta đều biết từ trước tới nay, hầu hết các nhạc sĩ thành đạt và có tiếng vang để đời đều là những người luôn hướng tới những sáng tạo mới. Các nhạc sĩ trẻ cũng không nên ngại ngùng khi gặp phải sự phản kháng vì đó là quy luật của sáng tạo.

Nhưng vấn đề đặt ra ở đây là chất lượng của ngôn ngữ âm nhạc, bởi không phải cứ mới đã là hay. Điều vô cùng quan trọng trong mỗi tác phẩm là ý tưởng âm nhạc và người nhạc sĩ phải sáng tạo sao cho người nghe cảm nhận được ý tưởng của mình. Nếu như các nhạc sĩ trẻ của chúng ta hiện nay không làm nên những bước đột phá thì ít nhất chúng ta cũng vô cùng mong mỏi và chờ đợi ở họ sự biểu hiện đặc sắc cái ?otôi? sáng tạo của mình chứ không phải sự bắt chước phong cách của các nhạc sĩ khác.

Nói như thế không có nghĩa là chúng ta phủ nhận những giá trị kinh điển, những giá trị vĩnh hằng đã đạt đến mức chuẩn mực của nghệ thuật bởi chuyển động vô tận của con đường nghệ thuật chính là sự phát triển truyền thống. Người sáng tác âm nhạc càng cắm rễ sâu vào cội nguồn văn hoá dân tộc bao nhiêu thì nghệ thuật của anh ta càng có sức thuyết phục bấy nhiêu.

Chúng ta thực sự mới chỉ quan tâm đến việc đào tạo các thế hệ nhạc sĩ trẻ mà chưa đầu tư thích đáng cho sự phát triển và khuyến khích sáng tạo đối với các tài năng tương lai của đất nước. Ngay kinh phí đầu tư sáng tác khí nhạc hàng năm của Hội Nhạc sĩ Việt Nam chỉ dành cho các nhạc sĩ đã có tên tuổi, nên các nhạc sĩ trẻ có muốn sáng tác cũng chẳng có kinh phí dàn dựng. Chưa kể họ phải hao tốn nhiều thời gian và công sức sáng tạo để bươn chải, để kiếm sống... nên không ít các nhạc sĩ trẻ đặt mục đích hàng đầu vào việc chăm lo cho mình nền tảng vật chất, sau đó mới nghĩ đến viết nhạc. Có thể họ đã lầm bởi hầu như họ sẽ chẳng bao giờ tìm được nhiệt huyết sáng tác thực sự nếu đã có lúc từng bỏ bẵng, bởi nghệ thuật âm nhạc hàn lâm - đặc biệt trong lĩnh vực sáng tác khí nhạc - luôn đòi hỏi sự trau dồi.




Lao Động

CLASSIC FOREVER
​