Hệ thống Điện mặt trời trên mái sử dụng gia đình

Hệ thống Điện năng lượng mặt trời hòa lưới không còn là một nguồn điên năng quá “xa xỉ” đối với các hộ gia đình. Hiện nay, với những nước vững mạnh về công nghệ, tầm giá lắp đặt điện mặt trời đã giảm và nguồn năng lượng này bắt đầu có xu thế đi vào đời sống của những gia đình tương đối giả.
Nếu một gia đình như ông Lê Nguyễn Đông Phương với đưa ra câu hỏi: “Hiện nhà tôi mang bốn phòng ngủ, một phòng khách, nhà bếp và hành lang dài 12m. Điện năng tiêu thụ hằng tháng khoảng 350kWh. Xin được tư vấn về hệ thống sử dụng điện mặt trời, biện pháp tính số lượng tấm thu nhiệt – lưu trữ, cung ứng và mức chi phí lắp đặt cho rất nhiều hệ thống hay một phần đồ vật trong nhà?”
Ban cố vấn Trung tâm tiết kiệm năng lượng TP HCM, ông Diệp Bá Cảnh cho biết:
Tấm thu điện năng lượng mặt trời, thường được gọi là tấm pin năng lượng mặt trời, chuyển ánh sáng mặt trời (chứ chẳng hề nhiệt như phần đông người lầm tưởng) thành dòng điện một chiều (điện DC). Tuổi thọ tấm điện mặt trời được đảm bảo là 25 năm.

Khi nói tấm điện mặt trời có công suất 135Wp, tức ánh sáng đạt đến 1.000W/m2 (lúc trời nắng tốt, không có mây che, góc chiếu thẳng), nhiệt độ môi trường là 25OC, tấm điện mặt trời cho ra loại điện DC mang công suất 135W. Đây cũng là đơn vị hay được dùng để tính đơn giá. Cơ sở dữ liệu về lượng ánh sáng trung bình của đài khí tượng NASA thường được sử dụng trong tính toán lắp đặt tấm điện mặt trời.
Theo đó, tại TP.HCM, lượng ánh sáng mặt trời trung bình năm là 5,20 kWh/ngày, tại Hà Nội 3,84 kWh/ngày, Đà Nẵng 4,88 kWh/ngày. Vậy trường hợp nhà bạn tại TP.HCM, lúc lắp 1kWp tấm điện mặt trời thì trung bình mỗi ngày, hệ điện mặt trời này cho ra lượng điện là 5,20 kWh. Nếu gia đình bạn dùng điện 350 kWh/tháng thì chỉ bắt buộc lắp hệ thống điện mặt trời 3kWp là đủ (đã tính tổn hao trên các thiết bị).
Tấm điện mặt trời mang diện tích 1m2 công suất 135-150Wp. Vậy để lắp đặt 1kWp thì phải không gian khoảng 8m2.
Chi phí lắp đặt trọn gói cho hệ thống điện mặt trời tiêu dùng trong hộ gia đình, văn phòng nhỏ là 100-150 triệu đồng/kWp (tùy theo sản phẩm công nghệ sử dụng). Ngoài ra, trên cuộc sống còn với bán những loại “kit” (gồm tấm điện mặt trời, bộ sạc, ăcquy, bóng đèn LED… đóng trong một hộp gọn nhẹ) 20-25Wp chỉ dành cho thắp sáng (2-4 đèn LED), mang giá khoảng 2,7-3 triệu đồng/bộ.
Với kinh phí lắp đặt ban đầu tương đối cao, nếu gia đình bạn đang ở thành phố sở hữu sẵn điện lưới quốc gia tiếp tế điện thì khoan mường tượng việc thay thế đa số bằng điện mặt trời.
Tốt nhất bạn chỉ phải lắp đặt một hệ thống nhỏ 500-1.000Wp, công tác chiếu sáng, vi tính, tivi… Bình thường với thể tiết kiệm đáng đề cập tiền điện trả hằng tháng, góp phần bảo vệ môi trường.
Thực tế lắp đặt tại gia đình

Trong hai năm qua, tại TP.HCM mang ngôi biệt thự ở 72/1 Nhất Chi Mai, P.13, Q.Tân Bình của ông Trịnh Quang Dũng – trưởng phòng phát triển điện mặt trời (Phân viện Vật lý TP.HCM) – đã tự thêm vào khoảng 6.400 kWh điện, phục vụ sự đòi hỏi điện sinh hoạt của gia đình từ 42 tấm pin năng lượng mặt trời.
Hiện nay, theo ông Trịnh Quang Dũng, mỗi tháng gia đình ông chỉ trả tiền điện cho liên doanh điện lực khoảng 700.000 đồng, còn lại điện năng lượng mặt trời trên mái cho gia đình ông đã lắp đặt chế tạo 250-300kWh điện/tháng. Ông nói vui nhà ông chẳng bao giờ biết mất điện dù ngành điện có cúp điện bao lâu đi nữa. Bởi đông đảo thứ điện trong nhà như tivi, đèn, quạt… đều tiêu dùng điện mặt trời. Chỉ còn sản phẩm công nghệ lạnh, bình điện đun nước nóng là dùng nguồn điện lưới quốc gia (EVN).
Theo tính toán của ông Dũng, với nhu yếu sử dụng nước nóng của gia đình, để đun bằng điện mặt trời phải thêm vốn thêm một hệ điện mặt trời khoảng 10 triệu đồng. Còn ví như nâng công suất thiết kế của hệ điện mặt trời lên gấp ba lần hiện mang thì nhà ông sẽ rất nhiều “thoát ly” dùng nguồn điện của EVN.
Cái được của hệ điện mặt trời ở ngôi nhà là chủ động được nguồn điện, tiêu dùng năng lượng sạch, tái tạo. Còn chất lượng điện từ nguồn điện mặt trời ngang bằng với chất lượng điện lưới quốc gia – ông Dũng khẳng định.

Ông Dũng cho biết mới lắp đặt một thứ cho phép điện mặt trời hòa vào điện lưới. Khi hệ điện mặt trời tiếp tế thiếu hụt 20% sự đòi hỏi điện cho ngôi nhà thì “thiết bị thông minh” này sẽ tự động lấy đủ lượng điện từ nguồn điện lưới quốc gia để bù đắp lượng điện thiếu hụt. Còn nếu lượng điện từ hệ điện mặt trời dư thừa thì thứ đó đưa vào trữ ở các bình ăcquy như một nguồn dự phòng
Hệ điện mặt trời nhà ông Dũng hiện có công suất 2kW, thêm vốn thiết kế tốn khoảng 20.000 USD. Nhưng theo ông Dũng, giá cả thời gian này có mềm hơn đôi chút, sở hữu thể giảm khoảng 2.000 USD so với lúc ông lắp đặt.
Ông Dũng cho rằng giá cả đầu tư ban đầu cho một hệ điện mặt trời hiện còn cao nên phần đông gia đình chưa mặn mà thêm vốn sử dụng. Vì thế gia đình ông Dũng vẫn dùng điện lưới quốc gia để đun nước nóng, chạy đồ vật lạnh. Song ông khẳng định phong trào sử dụng những nguồn năng lượng mới, trong đó mang năng lượng mặt trời, là tất yếu.
Nhiều quốc gia đã và đang lao vào cuộc chạy đua này. Cộng đồng châu Âu đã hoàn tất chương trình 600.000 mái nhà điện mặt trời và tuyên bố sau năm 2020 sẽ cho tạo nên chiếc nhà “zero energy house”, nghĩa là những chiếc nhà này lúc xây lên đề nghị tự đảm bảo điện, ko lấy từ nguồn điện lưới. Riêng nước Đức với sắp 300.000 mái nhà điện mặt trời và dự kiến đến năm 2020 sẽ đảm bảo 47% năng lượng mới (năng lượng gió, năng lượng mặt trời…) so với tổng lời yêu cầu năng lượng chung.
“Trong lúc đó, nguồn năng lượng mặt trời vốn rất với tiềm năng ở VN, ở Đức nên khiến cho công suất gấp đôi thì mới bằng nước ta vì nguồn năng lượng mặt trời chúng ta vô cùng mạnh, dồi dào. Do đó, giả dụ giá điện mặt trời ở Đức là 10 USD/watt thì chúng ta khiến ra chỉ mất 5 USD. Đấy là một ưu thế thì tại sao chúng ta không khai thác?” – ông Dũng đặt vấn đề
Theo ông Dũng, vấn đề then chốt ngay bây giờ ở VN là Nhà nước cần mang chính sách khuyến khích người dân dùng năng lượng mới. Bởi thuận tiện của điện mặt trời đã được toàn cầu chứng minh. Nước nào với chính sách tốt thì nước đó tăng trưởng cực kỳ tốt năng lượng tái tạo, không chỉ là điện mặt trời. Chẳng hạn, ở Trung Quốc có chương trình Ánh dương tài trợ 50% mức giá xây dựng hệ điện mặt trời ở nông thôn, còn ở thành thị tài trợ 30%. Ở TP.HCM nếu có 1 triệu hộ sử dụng điện mặt trời thì điện lực giảm được một gánh nặng khổng lồ cho ngành điện.
“Việc thêm vốn tiêu dùng điện mặt trời ngày nay chưa mang lại lợi nhuận gì cho gia đình tôi. Nhưng ví như Nhà nước với chính sách thì không chỉ mang gia đình tôi mà có thể sẽ xuất hiện hàng trăm, hàng nghìn ngôi nhà dùng điện mặt trời như gia đình tôi. Ví dụ, với chính sách cho hòa điện mặt trời với điện lưới. Hộ dân sẽ gắn cái đồng hồ hai chiều giống như ở Đức. Đến cuối tháng, nếu đồng hồ báo chỉ số dương thì hộ dân nên trả tiền chọn điện, còn ngược lại thì hộ dân sẽ được nhận tiền bán điện từ nguồn điện mặt trời dư thừa không dùng hết. Như vậy, vô hình trung giá điện mặt trời sẽ rẻ đi. Hiện nay, tính ra tôi làm cho ra 1W điện mặt trời với tầm giá khoảng 8-9 USD, còn nếu sở hữu chính sách bán điện mặt trời cho điện lưới nhà nước thì giá tiền còn khoảng 5 USD”, Ông Trịnh Quang Dũng cho hay.