Hệ thống phòng không của các nước trên thế giới (rada, tên lửa, pháo cao xạ)

Chú gà còn non, tâm chưa tĩnh nên mới thay đổi quan điểm xoành xoạch thế chứ chính chắn rồi cần gì phải đích với chả hậu môn.
Mà loại như gà chỉ tìm người để cãi nhau thi gúc hoặc hô khẩu hiệu hồng hồng tuyết tuyết chứ có cái vẹo gì khoe khoang mới được trong này nhỉ?

Nếu phải nói nước nào hiện nay đầu tư cực mạnh cho súng pháo phòng không thì đó chính là Iran. 3 thập kỷ bị cấm vận vũ khí đã khiến Iran phải tự thân vận động và vì thế nền công nghiệp quốc phòng của họ cũng thu được nhiều thành tựu. Nhìn vào danh sách các hệ thống súng phòng không của Iran chúng ta thấy kha đa dạng. Có thể liệt kê như sau:

- Hệ thống pháo phòng không Sa'er 100mm: Phát triển dựa trên hệ thống pháo phòng không Ks-19 100mm của Liên Xô
- Hệ thống súng phòng không Samavat 35mm 2 nòng: Tự sản xuất sao chép từ súng phòng không Oerlikon 35mm 2 nòng của Thuỵ Sỹ
- Hệ thống súng phòng không Mesbah-1 23mm 8 nòng: Phát triển dựa trên hệ thống súng phòng không ZU-23 23mm của Liên Xô
- Hệ thống súng ZU-23-2 (2 nòng), ZU-24-4 (4 nòng) và ZU-23-6 (6 nòng) 23mm: Tự sản xuất sao chép từ súng phòng không ZU-23-2 2 nòng 23mm của Liên Xô.
- Hệ thống súng phòng không 12.7mm 8 nòng: Phát triển dựa trên hệ thống phòng không DShK 12.7mm của Liên Xô

Cả 3 hệ thống đầu tiên đều được trang bị radar tìm kiếm và theo dõi mục tiêu, hệ thống quang điện nhìn đêm, nhìn ngày kết hợp với đo xa laze. Tất các các thông tin từ radar và hệ thống quan sát quan điện cung cấp thông tin cho hệ thống vận hành, kiểm soát và bắn hoàn toàn tự động với đầu đạn được gắn ngòi nổ cảm biến lập trình (100mm) hoặc ngòi nổ định giờ (35mm). Như vậy Iran có lưới súng / pháo phòng không có khả năng tiêu diệt các máy bay chiến đấu bao gồm cả máy bay trực thăng từ ít nhất 12km cho tới đánh chặn các tên lửa hành trình, tên lửa và bom điều khiển từ khoảng cách gần.

Iran là một tấm gương mà Việt Nam nên noi theo trong việc tự cường sao chép, nghiên cứu và tự sản xuất các hệ thống súng pháo phòng không, bảo đảm cho khả năng thiết lập lưới lửa phòng không hiệu quả, khả năng sản xuất cung cấp đạn cũng như bổ sung thiệt hại trong thời chiến với một ngân sách hạn hẹp.

Vậy nên nhà ta vẫn sản xuất pháo 37ly, tuy khá lỗi thời nhưng có còn hơn không. Cái nhà máy tại Thanh Hóa được phong anh hùng do công trạng này. Nhưng chắc là làm xong một vài cái rồi thôi vì hàng này nhà ta có nhiều.

Nhân tiện bác Quạt Nga cho em hỏi về cơ cấu pháo PK bắn nhanh cỡ 35ly của Tây cái. Tuy cỡ tương đương đạn 37ly nhưng tốc độ bắn khác hẳn, bắn nhanh như súng máy. Còn pháo 37 thì bắn giống pháo hơn. TQ họ cũng chuyển sang dùng cỡ 35ly như Tây rồi. Nga thì dùng cỡ 30 ly cũng bắn nhanh như súng máy.

Cậu viết cả bài nhưng trọng tâm là gì. Lý do gì vậy cậu. Tôi đọc mà chẳng hiểu gì cả.

Iran tuy trải qua chiến tranh với Iraq nhưng không bị tàn phá hết cả cơ sở KT như nước ta, sức sx nói chung vẫn được đảm bảo. Khả năng tự cường của họ thì không có gì phải bàn cãi.

Tuy nhiên nói về các hệ thống PPK của họ, tui lại thấy họ phát triển loại hạng nặng như 100mm là vì họ thiếu SAM tầm thấp, có lẽ không có công nghệ chế tạo. PPK hạng nặng như vậy chỉ phù hợp cho tàu chiến chứ cho trên bộ thì không ổn chút nào so với SAM, trừ phi có công nghệ chế tạo được loại đạn dẫn đường rẻ tiền (laze hay radar gì đó) bắn từ pháo, mà loại này thì Nga và Ý còn đang thí nghiệm cho pháo hạm chưa xong.

Trong các dòng PPK thì loại 35-2 là cơ bản nhất, nhưng số lượng Iran chế không nhiều, cho thấy vẫn có khó khăn có thể là từ công nghệ điện tử hoặc ngân sách không đủ. 3 mẫu còn lại thì có tính chắp vá chứ không phải là model cơ sở, dù rằng rất hiệu quả.

Vịt ta đang trong tình trạng thuận lợi hơn họ nhiều để có thể xây dựng được khả năng chế tạo toàn diện các hệ thống PK từ PPK đến SAM, từ cơ cấu hiện có toàn diện hơn cho đến khả năng tiếp cận công nghệ dễ dàng hơn. Nếu chục năm nữa mà không tự cường được cơ bản hệ thống tầm thấp thì nên đeo mo vào mặt cho rồi.

Thì trước tiên cứ nhìn con số đã, 20k $ để nâng cấp bom ngu thành bom lượn, so vói 11k$ quả bom lượn xịn, cái nào kinh tế hơn?
Sau đó có thể tìm hiểu thêm và biết rằng bộ dẫn đường vệ tinh và dẫn đường quán tính của Nga vẫn rất đắt so với đồ tây, cần cải thiện công nghệ và hoàn thiện GLONASS hơn nữa, lúc đó mới chế ra quả bom dẫn đường kinh tế và cạnh tranh được.
Và do đó cái ý tưởng nâng cấp hay ho kia vẫn chưa đc áp dụng triệt để. Dù rằng nó hay thật, nâng cấp 1 trái sẵn có trong kho mất 20k obama, chiến thuật ném bỗng thay đổi thay vì cần 4 thằng đi ném 30 trái bom thì chỉ cần 1 thằng đi ném 2-4 trái thôi, tiết kiệm biết bao nhiêu và nâng khả năng không kích lên gấp bội.
Câu chuyện một giải pháp hay mà không bán được chỉ vì người ta đang chờ cái khác nó thường xảy ra như thế.
Có thể suy luận câu chuyện về PPK nhà ta nó cũng tương tự.

Cũng nên yên tâm là trong khoản mục nghiên cứu tự rèn của Viện súng pháo nước nhà có PPK 30, trước là dùng cho HQ, sau khắc đến LQ-PK. Không phải lo sáng kiến chắp vá các hệ thống cũ làm gì.

Cậu cho xin cái nguồn nói rằng trái bom lượn của Pháp giá 8000 Euro. Hàng chiến chứ không phải hàng mã nhé cậu. Đồ gì mà rẻ thế. Nói trước là cậu đừng mang bom tiểu hình gắn trên UAV lên đây đấy nhé.

Còn chuyện nghiên cứu của nhà ta thì còn dài. Từ hồi nghiên cứu chế con tăng đến giờ ngoài mấy cái giáp phản ứng nổ ra thì có thấy khoe được cái gì nữa đâu.

Hàng phòng không trong tầm tay mà ngon bổ rẻ nhà mình chỉ có con Sam3. Chế được cái bệ cơ động trên xe bánh lốp. Tên lửa điều khiển bằng quang điện tử chứ không cần dùng ra đa vì tầm nhìn của camera ban ngày đã 30km rồi, hơn cả tầm bắn của Sam3. Bi giờ chỉ cần thêm cái camera hồng ngoại đánh đêm nữa là ổn.
Có điều đến cái bệ cơ động trên xe mà gói nâng cấp Sam3TMT cũng chưa làm thì mong đợi gì.

Về giá bom lượn của Phú thì không may là không có nguồn viết mà là từ phỏng vấn tiếng Pháp đợt đánh Libye của lão Pierre Tran, hình như là bom 125kg thì phải, lâu quá không nhớ nguồn nữa rồi. Lão còn lưu ý là giá đó là giá sx không tính tiền RD.
Để so sánh thì giá bom JDAM loại 250kg của Mẽo đâu đó khoảng 30k$.

Về PK, SA3 hình như ta tự chủ toàn bộ được đạn hay sao ý. Nhưng loại này nặng nề khó cơ động và chế tạo đắt tiền, dùng cho PK cơ bản. Tui muốn nhắm đến loại nhỏ cỡ SosnaR hoặc Hermes PK cơ, giá rẻ mà tầm bắn cũng lên đến 20km+ dùng cho PK cơ động của lục quân. Cái loại kích thước nhét vừa ống phóng BM21 ý. Bắn UAV, helo, CAS các kiểu thì dòng như vậy hợp lý hơn là dùng SA3 to tổ bố ra phang, overkill.

Tám chơi về hệ PK tầm thấp một chút, có một khuyết điểm chung cho toàn mạng lưới là TL vác vai rất khó tăng tầm bắn lên trên 5km vì sức người có hạn không thể vác TL to hơn đc, trong khi ATGM và bom thì tầm cứ tăng ào ào. Vậy nên các loại SAM tầm thấp giá rẻ cũng theo hướng cơ giới hóa, to hơn nặng hơn xa hơn.
Nga tạm gọi là thành công ở những loại như Tor hay Pantsyr, TL rẻ, nhưng hệ thống thì đắt. Bên tây nó không được thành công như thế, thường dùng TL xịn kiểu MICA hay IRIST làm PK ngắn, đắt nhưng không cần bệ mạnh. Chính là vì cái lỗ hổng ngoài tầm TL vác vai, không có loại mạnh hơn nhưng cũng rẻ bèo để bổ sung. Bọn Ý nó định lôi cả pháo 76mm để chống CAS, nhưng không thành, cũng vốn nhắm bổ sung vào khoảng này. Thụy điển có lẽ đã đẻ ra loại phù hợp nhất. Nhưng tiếc là so với đồ đặc chủng của Nga có radar dẫn thì nó vẫn kém hơn hẳn về khoản chống bom đạn bắn tới.

Vậy nên pháo 57 bỗng dưng trở thành đối tượng sáng giá.
Không kể hàng Bofor để làm CIWS trên tàu, Nga thừa SAM không cần PPK, nhưng nó lôi lại pháo này để phục vụ cho BMP thế hệ mới của nó đối phó với học thuyết mới IFV năng như tăng của tây, chủ yếu là bắn mặt đất. Nhưng tầm PK của nó cộng với việc đi sát với đội tăng tuyến đầu, tự dưng có thêm khả năng PK tuyến đầu rất ư thi vị.

Không biết nhà ta còn lưu kho ZSU57-2 không, lôi ra hiện đại hóa, lắp tháp pháo tự động, radar của Zsu-23 và các khí tài khác lên là tự nhiện có hàng khủng

Cái này phải nói là chả khác PC-2 là mấy .

Nhìn quả tên lửa như thế kia mà bay xa được 300km à ?

Túm lại là cậu không có nguồn chứ gì. Kể cả tạm tin giá đó là giá sản xuất thật đi nữa thì cậu còn phải cộng thêm chi phí nhà xưởng nghiên cứu phát triển + lãi lời + tiền hoa hồng các cấp nữa. Lưu ý cậu bom này có 125kg thôi, bom ngu phổ biến 250kg có trọng lượng gấp đôi nhé.

Cậu nói lan man về hệ thống phòng không tầm thấp, tầm gần nhưng câu cú cứ đá nhau thế nào ấy. Trên cậu bảo là tên lửa vác vai có tầm 5km quá ngắn, cần loại PK phòng thủ điểm có tầm xa hơn. Dưới cậu bảo đi cải tiến pháo PK57 ly. Cho là cậu có lắp đạn ngòi điện tử thì tầm của pháo PK 57ly cũng không hơn 5km đâu. Pháo PK là giải pháp giá rẻ để phòng thủ điểm. Mà với pháo kiểu cũ thì đang cải tiến để chống lại các loại vật thể bay lao thẳng vào mục tiêu như tên lửa hành trình, UAV thôi.
Pháo 57 Nga gắn trên xe bọc thép mới chưa chắc đã có. Chỉ có 1 mẫu liên doanh Nga Pháp, chưa chính thức. Có nguồn nói rằng Nga đang phát triển cỡ đạn 45 ly ***g vỏ cho pháo, cỡ đạn này nổi tiếng trước thế chiến 2 ở pháo tăng và pháo chống tăng. Kể cả cỡ 45 hay 57 thì xe bọc thép không thể phòng không tốt được. Nó không có tầm nhìn rộng và ra đa quan sát. Hướng phát triển phòng không này chỉ là thứ yếu, nói chung Nga nó có làm là trên tinh thần có gì dùng nấy thôi, đi bắn xua bắn đuổi trực thăng máy bay cho khỏi chết là chính.

Tiếp nữa là kiểu pháo 2 nòng gắn liền nhau (Cái này không nói cậu, tám chơi tí). Lý thuyết nói rằng tăng nòng pháo là tăng mật độ đạn. Rồi từ đó người ta rút gọn biên chế đại đội xuống. Như pháo 37 ly 2 nòng giờ có 4 khẩu. Người ta tính trời ơi đất hỡi nào là bao nhiêu viên trên phút rồi mảnh đạn này nọ. Nhưng có một thực tế đáng buồn là 2 nòng sát xịt nhau, bắn cùng 1 lúc, thành ra giống như 1 viên đạn to hơn là 2 viên đạn. Nói rằng tăng sức mạnh để bắn máy bay vận tải thì được. Nhưng cỡ nòng 37 với 57 để bắn máy bay cường kích, không phải máy bay vận tải. Thôi thì nòng 37 nhỏ nên gắn 2 nòng cũng được. Nhưng cách tính toán để bớt số khẩu pháo đi là có vấn đề. Vấn đề ở đây là đạn phải trúng máy bay mới nổ, bắn trật thì coi như vứt đi. Mà đã trúng là trúng luôn 2 quả, không cần thiết. Trong khi với pháo 1 nòng, một đại đội 8 khẩu bố trí cách nhau. Nó tạo thành một lưới lửa tăng xác suất trúng lên rất nhiều.
Pháo PK hiện đại người ta làm 2 nòng cách xa nhau vài mét, để ở 2 bên hông xe. Tây Nga Tầu đều thế cả, không trúng thân thì trúng cánh. Còn pháo 6 nòng xoay thì mỗi nòng tuần tự bắn ra, thời gian đạn nổ khác nhau nên các viên đạn đến mục tiêu khác nhau, tạo thành một vùng hỏa lực dày đặc đón đường mục tiêu.

Cậu dùng tên lửa Sosna của Panstir đi cải tiến e rằng không hợp. Vì tên lửa này cũng là lái ra đi ô nhưng kích thước quá nhỏ. Phải có hệ thống điều khiển xịn lái nó bay trúng máy bay địch thì mới hạ nó được. Dùng hệ thống điều khiển nhà tự trồng không ăn thua. Mà dùng hệ thống xịn thì mua quách Panstir đi cho nó nhanh.

Nếu cậu muốn một hệ thống Pk cơ động, gọn nhẹ, tầm bắn xa 20km, nhà trồng được, có sẵn đạn nhiều, không bị chế áp ra đa thì tớ giới thiệu với cậu một hệ thống. Đám này làm phòng không cơ bản tốt.
Hệ thống Sam3 cải tiến, rút gọn tính năng. Cấu hình gồm xe chở đạn kiêm bệ phóng bánh lốp Bạch Nga đã thiết kế, đơn giản là đưa bệ phóng 2 đạn lên xe, bọc thép toàn xe tránh luồng lửa phụt. Thêm một xe gắn camera nhìn ngày đêm, tầm xa ban ngày 30km đã có từ thời 7X, tầm xa ban đêm phấn đấu 15-20km là ngon. Tất nhiên đi kèm là cái ra đa con con có chức năng phát tín hiệu lái đạn theo màn hình, món này chắc nhà làm được. Công nghệ cũ là dùng ăng ten chảo parabol, thời giờ xịn dùng mảng pha tùy ý.
Tên lửa Sam3 lái vô tuyến, nhiên liệu rắn, gọn nhẹ, tầm xa tương đối 25km, giá thành rẻ vài chục nghìn đô/ quả. Trong kho có rất nhiều, mua vét thiên hạ rẻ rề, hình như nhà đã trồng được. Quá hợp để làm một hệ thống phòng không cơ động chống được máy bay mà không sợ bị SEAD.

Tất nhiên con này không đủ cơ động và chính xác cũng như khả năng bắn tầm thấp để bắn hạ tên lửa hành trình, tên lửa chống ra đa hay bom lượn. Nhưng máy bay nó bắn tốt. Đi phục kích thì tuyệt. Tớ khoái đi phục kích hơn, vì tên lửa PK tầm 40km lộn lại thời nay không thể nào hiên ngang đánh trực diện máy bay được. Lơ mơ là ăn đạn HARM và bom lượn nó ị lên đầu. Toàn phát sóng cắn trộm. Đám tầm xa như S300 cũng không có nhiều và không đủ tiền để mà bắn hết các mục tiêu. Túm lại PK thời nay là phục kích cắn trộm, cơ động nhanh.
Đấy, tớ thấy PK nhà tự trồng rẻ tiền thời nay chỉ Sam3 cải tiến. Còn muốn PK vác vai khủng thì là R60, R73 nối tầng. Đắt tí nhưng uy lực lớn.

Iran hoặc chưa đủ trình độ để chế tạo hoặc không thể mua (Vì bị cấm vận) hoặc không đủ ngân sách để mua các hệ thống tên lửa phòng không hiện đại nói chung từ bên ngoài hoặc vì tất cả các lý do nêu trên thì việc họ tự sản xuất được các hệ thống pháo phòng không nói chung để bù đắp sự thiếu hụt là điều rất đáng khen ngôi.

Tôi cũng thấy chẳng có gì là bất ổn khi sử dụng pháo phòng không hạng nặng 76.2mm hay 100mm cả. Tuy nặng nề và kém cơ động hơn cũng như xác suất hạ mục tiêu thấp hơn các hệ thống tên lửa nhưng bù lại chi phí sản xuất và vận hành (đạn) lại rẻ hơn rất rất nhiều lần. Một khẩu đội pháo phòng không 100mm của Iran thường được trang bị:

- 4 pháo 100mm với tốc độ bắn 15 viên/phút được vận hành bằng điện / thuỷ lực và kiểm soát bắn hoàn toàn tự động.
- Đầu đạn phòng không được trang bị ngòi nổ cảm biến và lập trình
- Mỗi pháo được trang bị một hệ thống quang điện tử nhìn ngày, nhìn đêm kết hợp đo xa laze.
- Một hệ thống chỉ huy bao gồm radar tìm kiếm và theo dõi mục tiêu.

Tôi chưa hiểu ý bạn nói chắp vá là sao. Hầu như tất cả các loại pháo /súng phòng không hiện đại ngày nay đều phát triển lên từ các loại pháo súng đã ra đời từ WW2 hoặc thời chiến tranh lạnh của thế kỷ trước như pháo 76.2mm, súng 23mm, 30mm, 35mm, 37mm, 40mm và 57mm. Chúng chỉ khác ở chỗ pháo / súng nhẹ hơn, bền hơn, có khả năng bắn chính xác hơn, tốc độ bắn cao hơn và được trang bị hệ thông vận hành, điều khiển hoả lực tiên tiến hơn. Vì vậy chẳng có gì là chắp vá khi Iran vẫn sử dụng khẩu ZSU-23 23mm để làm nền tảng phát triển các hệ thống phòng không của mình cả. Cái quan trọng là các thành phần đi kèm với súng như tôi đã nói bên trên.

Chỉ có JDAM của Mỹ với số lượng sản xuất lên tới hơn 250,000 quả thì giá thành nghiên cứu + sản xuất mới có giá USD 25,000 còn AASM của Pháp với số lượng chỉ vài ngàn thì giá lên đến USD 250,000 - 300,000. Giá bán ra chắc chắn sẽ cao hơn rất nhiều ví dụ JDAM có giá bán là USD 50,000.