Hệ thống thoát rác tự động cho chung cư cao tầng.

Các thùng rác khắp nơi gây mất thẩm mỹ, vệ sinh và cả sự bất tiện không phù hợp với môi trường đô thị hiện đại, vậy có giải pháp nào cho vấn đề này ?
Sau đây là một mô hình hệ thống thoát rác tự động rất đơn giản về mặt cấu tạo và dễ lắp đặt, vận hành. Hệ thống thoát rác tự động này giải quyết tất cả các vấn đề rắc rối do rác gây ra: tính thẩm mỹ, vệ sinh, tiết kiệm công sức đi lại.

Phần 1: dành cho rác mềm, nhỏ đây chính là nguồn rác nhiều nhất và gây ô nhiễm nhất.

Cấu tạo hệ thống như sau:

• Có một đường ống từ nóc tòa nhà đi xuống đường kính cở 40cm hay 50cm. Với kích thước này là vừa, vì mỗi tầng mỗi lần vào rác chỉ được cho một người, cho nên không có nhiều túi rác trong ống rơi cùng một lúc. Ống làm bằng vật liệu như nhựa, inox.
• Mỗi tầng có một cửa vào rác. Cửa vào rác hình ống giống vòi ấm nước có nắp đậy bằng kim loại và có đế lót bằng cao su dày, mềm, dai, bền. Đầu cửa vào rác tạo dáng hình cong tròn vừa đẹp lại vừa dễ tiếp xúc với đế lót cao su, lại vừa để bảo vệ đế cao su khỏi bị xước.
  Nắp đậy nặng khoảng 3kg để tạo áp lực ép cho kín, chống lại mùi bốc lên theo đường ống. Cửa vào hình tròn đường kính cở 20cm là tốt, hình dáng như cái vòi ấm nước nhưng ngắn hơn.
  Nắp đậy cửa thiết kế sao cho kể cả ta bất cẩn thì nó vẫn tự động đóng lại, nó lắc qua lại nhưng vẫn đậy kín cửa.
• Tất cả các bộ phận rất chắc chắn, kín mít, có độ bền vững rất dài theo thời gian.
• Trên đỉnh ống có vòi hoa sen rửa đường ống, và có một lổ nhỏ thông khí.

Cửa lấy rác ra cấu tạo như sau:

• Cửa thoát rác hình hộp, có nắp đậy, mục đích là khi ta đẩy thùng rác ra thì gài nắp lại để rác khỏi bắn tung tóe ra ngoài gây bẩn, bởi vì khi rác( thường là ẩm, nặng) từ trên cao rơi xuống thì tạo lực va chạm lớn và làm vỡ túi đựng rác và bắn chất bẩn ra xung quanh.
• Nhà chứa rác phải kín mít, cửa vào ra bằng kim loại có roăng cao su để mùi khỏi bốc ra bên ngoài. Nhà chứa phải đảm bảo không để nước mưa tràn từ ngoài vào gây ô nhiễm.
• Máng hứng rác đúc bằng xi măng và lát bằng kim loại inox. Máng nghiêng 45 độ là tốt, vì nếu đứng quá thì rác văng ra ngoài quá mạnh, nếu ngang hơn thì rác sẽ khó thoát ra ngoài.

Vậy tầng mặt đất thì vứt rác thế nào ?
Tầng này cũng có một cái ống để rác có cấu tạo giống với các tầng khác và cũng được gắn với ống thoát rác hệt như các tầng khác, nếu thấp không tiện thì làm một bục đi lên.

Rác được lấy hàng ngày nên không tạo nhiều mùi lắm, tuy nhiên chỉ chừng đó cũng hôi lắm rồi. Mỗi lần lấy rác thì mở vòi hoa sen xả nước, rửa sơ ống thoát, nước đi từ trên xuống làm sạch toàn bộ hệ thống. Xịt nước vào quanh nhà chứa để làm sạch chất bẩn.

Lắp đặt thế nào ?
Chọn một vị trí nào đó như nơi gần cầu thang, hay đoạn cuối hành lang, vì hệ thống rất sạch nên ta đặt đâu sao cho thuận tiện để làm nhà lấy rác.
Sau đó ta gắn đường ống và lắp các cửa vào rác.
Cửa vào rác vừa tầm để cho thuận tiện.
Nếu có thể thì lắp thêm bồn rửa tay với lượng nước chảy rất nhỏ( để không thể làm cho các mục đích khác), bởi vì ai cũng muốn rửa tay ngay sau khi đi bỏ rác, nhất là khi người ta tranh thủ vừa đi làm vừa vứt rác.

Phần 2: rác lớn, rác cứng, khó phân hủy như: gỗ, sắt, thủy tinh, vật dụng gia đình, tủ, giường.
Loại rác này không thể đưa vào đường ống vì sẽ làm hỏng hệ thống, gây tắc.
Cần có một khu vực dành riêng: một ô nhỏ có một cái thùng cao tầm 50cm, lớn hết cỡ có thể nhưng lại có thể lọt được vào cái thang máy, có bánh xe nhỏ để công nhân vệ sinh có thể vận chuyển dễ dàng. Có cửa chắn mở ra được.
Tất cả các loại rác thuộc loại hình này đều phải để vào thùng này, hàng tuần hay khi nào đầy thì công nhân vệ sinh đưa xuống dưới.

Nhận xét:

• Với hệ thống trên thì rác thải vừa được phân loại thuận tiện cho việc xử lý , tận dụng, vừa rất sạch sẽ, giúp mọi người tránh đi bao phiền phức với rác thải. Chuột, ruồi, muỗi không có cơ hội tiếp cận truyền bệnh.
• Hệ thống rất dễ xây dựng cả với các chung cư chưa có hệ thống này.
• Giáo dục mọi người sử dụng tốt hệ thống.

Một điều sẽ xảy ra là: khi thùng rác mới đưa vào và công nhân bước ra thì rất có thể một túi rác bỗng nhiên rơi xuống và tất nhiên khi va chạm với máng hứng thì nó sẽ bắn mạnh chất bẩn ra cửa thoát, một phần chất bẩn sẽ thẳng tiến theo chiều ngang gây bẩn cho người công nhân.
Tôi đã nghĩ ra giải pháp sau, xem phần dưới. Với giải pháp này thì khi công nhân chuẩn bị bước ra khỏi cửa thì kéo dây để cho miếng sắt chèn được nâng lên
Ngoài ra cấu tạo của thùng rác giống cái ben xe, nó sẽ chắn rác rất tốt.

Lúc trước tôi nghĩ chỉ cần cửa thoát nhỏ thôi.
Tuy nhiên, khi tính lại tôi thấy cửa thoát cần phải càng lớn mới tốt, nghĩa là có chiều dài lớn nhất có thể tức là bằng với đường kính ống thoát 50cm. Chiều rộng khoảng 30cm và có hình chữ nhật.
Với kích thước lớn như thế thì gắn nắp cửa trên miệng là không khả thi vì thế ta sẽ gắn vào chỗ tiếp giáp ống cửa thoát và ống thoát một miếng chắn bằng inox hay nhựa đủ chịu lực tốt hình chữ nhật cũng có kích thước 50cm X 30cm. Tấm này có thể kéo lên hạ xuống thông qua một cái rãnh và một cái dây kéo.

Xem hình vẽ:

• Để tránh thêm việc bắn chất bẩn bắn lung tung thì miệng cửa thoát có thêm một tấm vải dày rủ xuống đủ để che miệng.
• Nhà chứa rác cần có hệ thống phun nước bên trong, và như thế công nhân làm vệ sinh chỉ cần đóng cửa lại và bật khóa nước bên ngoài thì thì vòi phun sẽ tự động phun và rửa sạch mọi nơi trong nhà chứa. Và cả hệ thống ống thoát.
• Tất nhiên nhà chứa phải có lổ thoát nước thải.
• Thùng rác có đáy đục nhiều lổ nhỏ để thoát nước cho khô ráo.

Kích thước của nhà chứa và thùng rác tầm như sau là tốt:

Thùng chứa : rộng = cao= 0,9m -1m; dài 1,6m
Nhà chứa hình lập phương mỗi chiều 2,5m là rất tốt.

Một số nhận xét về hệ thống:
Hệ thống tuy có hình vẽ và cấu tạo đơn giản nhưng để cho các bộ phận ăn khớp với nhau và tối ưu nhiều mặt thì tính toán không đơn giản. Tôi đã dành nhiều thời gian để suy nghĩ về kích thước và cách bố trí các bộ phận.

Ta lấy một số ví dụ về các vấn đề như:

• Làm sao để rác thoát ra vừa đầy vừa dàn đều trên thùng đó là một bài toán.
  Đề giải đáp bài toán này ta cần phải chú ý sao cho hướng bắn ra của rác vừa phải có chiều đi ngang trên mặt thùng, vừa phải có chiều đi xuống nén rác vào thùng và giàn đều phía sau.
• Kích thước thùng rác thế nào là hợp lý để không nhỏ mà rác phải rơi ra ngoài, mà cũng không lớn quá nặng nề thừa thãi.
  Nhà chứa cũng vậy: không nhỏ khó vào trong, không lớn thừa thãi vô ích.
• Và như phần trên ta đã giải quyết vấn đề phức tạp là rác bắn ra bẩn khi công nhân vào dọn dẹp

Sau đây có hai mẫu thiết kế khác cũng rất tốt:
Các kiểu thiết kế này có vẻ đơn giản hơn vì không cần có ống thoát cửa ra, tuy nhiên không gian dành cho thùng rác sẽ ăn sâu vào một chút. Đoạn dưới ống thoát được nắn xiên một chút, cách thiết kế này sẽ giải quyết việc đảm bảo vệ sinh rất tốt, rác phân bố đều trên xe rác rất dễ.

Phương án 1:

Phương án 2:

Với phương án này thì xe rác ăn sâu vào, phương án này có lẽ thích hợp khi vừa xây nhà vừa xây ống.


Ta bàn kỹ về việc xây dựng, lắp đặt ống thoát chính và ống vào rác:
Ống nên đúc luôn bằng bê tông vì như sau ta thấy đây là việc không khó, tuy nhiên phù hợp khi đang còn xây nhà.

Cách xây lắp ống như sau là tốt nhất:

Ta chọn một vị trí lắp ống bên ngoài tòa nhà thích hợp. Ta xây áp tạo thành một hình trụ chữ nhật để ***g ống vào, nên đúc luôn bằng bê tông, tạo hình ống bằng khuôn tạo bởi tấm tôn mỏng uốn tròn lại( ta phải làm mịn các khớp nối), tất nhiên là đục, câu luồn dây thép vào tòa nhà để cho chắc chắn. Nhớ là tạo lổ để lắp ống vào rác.


Nhược điểm khi đúc bằng bê tông là tốc độ thi công chậm do phải đợi bê tông rắn lại. Vì thế nó phù hợp khi còn đang xây nhà.

Với tòa nhà đã hoàn thành thì dùng ống inox từng đoạn có khớp nối rồi bọc gạch bên ngoài. Tốc độ xây lắp sẽ nhanh hơn nhiều.
Ống nhựa cũng tương tự.

Khi gắn ống nhựa hay inox thì do phải đảm bảo các yếu tố sau:
Khả năng chống lại mưa nắng gió bão, vì thế nếu dùng ống nhựa hay ống inox mỏng thì ta cũng phải ***g nó vào trong hình trụ chữ nhật hay vuông để chắc chắn và chèn bê tông lại

Với các chung cư có chiều cao lớn, đôi khi việc xây ốp quanh ống là khó khăn thì dùng biện pháp dùng ống nhựa chạy ngoài cũng được, tuy nhiên phải có đai sắt bọc cao su ôm lấy ống và vít chặt vào tòa nhà. Ống nhựa cần áp sát vào tường nhiều chừng nào tốt chừng đó, vì bình thường thì thôi, chứ có gió mạnh, bão thì đó là một vấn đề nghiêm trọng.
Cần chọn loại ống có khả năng chịu nắng mưa tốt.
Ống nhựa có ưu điểm là rất cứng, dai, nhẹ, dễ chế tạo có chiều dài tùy ý, vì thế lắp đặt dễ hơn.

Nói chung là tùy cơ mà ứng biến làm sao các yêu cầu cơ bản đảm bảo là được.


Một điều rất quan trọng là làm sao cho việc lắp các ống vào rác được dễ dàng ?
Ta giải quyết như sau:

Ống vào rác làm bằng tôn cứng không rỉ hay bằng nhựa cứng dày và được nối với ống thoát chính thông qua một đoạn nối chuyển tiếp( điều này cho phép linh hoạt điều chỉnh độ dài và quá trình lắp đặt được thuận tiện).
Đoạn nối chuyển tiếp được gắn liền với ống chính ngay lúc xây lắp.
Khi lắp xong làm sao đảm bảo ống vào rác rất chắc chắn, không hở khí. Nói chung là chèn xi măng, bê tông là được.

Với các chung cư có chiều cao lớn, đôi khi việc xây ốp quanh ống là khó khăn thì dùng biện pháp dùng ống nhựa chạy ngoài cũng được, tuy nhiên phải có đai sắt bọc cao su ôm lấy ống và vít chặt vào tòa nhà. Ống nhựa cần áp sát vào tường nhiều chừng nào tốt chừng đó, vì bình thường thì thôi, chứ có gió mạnh, bão thì đó là một vấn đề nguy hiểm.
Cần chọn loại ống có khả năng chịu nắng mưa tốt.
Ống nhựa có ưu điểm là rất cứng, dai, nhẹ, dễ chế tạo có chiều dài tùy ý, vì thế lắp đặt dễ hơn.
Trên đây là tôi đưa ra các giải pháp cơ bản, tùy cơ mà ứng biến làm sao các yêu cầu cơ bản đảm bảo là được.

Nói ngoài lề một chút : ống nhựa có thể sản xuất từ việc tận dụng phế thải túi Nilon, nhựa phế liệu, đó là một cách tốt để giải quyết vấn để ô nhiễm rác thải.
Ống nhựa làm tốt nhất có thể, không cần bền vĩnh cửu vì việc thay thế nó không khó.

Với các chung cư có chiều cao lớn, đôi khi việc xây ốp quanh ống là khó khăn thì dùng biện pháp dùng ống nhựa chạy ngoài cũng được, tuy nhiên phải có đai sắt bọc cao su ôm lấy ống và vít chặt vào tòa nhà. Ống nhựa cần áp sát vào tường nhiều chừng nào tốt chừng đó, vì bình thường thì thôi, chứ có gió mạnh, bão thì đó là một vấn đề nghiêm trọng.
Cần chọn loại ống có khả năng chịu nắng mưa tốt.
Ống nhựa có ưu điểm là rất cứng, dai, nhẹ, dễ chế tạo có chiều dài tùy ý, vì thế lắp đặt dễ hơn.

Nói chung là tùy cơ mà ứng biến làm sao các yêu cầu cơ bản đảm bảo là được.