Hình ảnh và lời ca trong cõi trịnh

Đi tìm lời ru trong các ca khúc trịnh công sơn
------------------------------------
Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.

Bé home nì, hoan ngênh bé chăm chỉ post bài cho anh em có cái mà đọc nhưng góp ý chút được kô? (đừng nổi cáu nhé) Mấy bài nay hơi giống văn phân tích cấp ba lắm hờ hờ.
Rùa Đen

Tiếp lời của winterm, lan man một chút về những tà áo...
Hình ảnh tà áo xuất hiện trở đi trở lại nhiều lần trong các ca khúc Trịnh Công Sơn.
(buồn ngủ quá, mai viết tiếp vậy...)
All the rivers run into the sea; yet the sea is not full: unto the place from whence the rivers come, thither they return again. (ECCLESIASTES)

lys

Home ơi, viết hay thế mà nỡ bỏ Box đi sao đành... ở lại đi mà...
Lys nhá... mãi đi chơi, chẳng chịu viết nữa...

S&R

Dạ, giờ viết tiếp đây SNR...
Nhưng em viết cái này chẳng có gì hơn là một thống kê về những tà áo trong các bài hát... Em mong có người nào sau đây viết lại hộ em cho "thành" một cái gì đó hơn là thế này. Em dạo này "cùn" mất rồi.
Thế nhá! Bắt đầu:
Tèn ten....
Theo lys thì thông thường, khi nói về người yêu là người ta nói đến ánh mắt hay nụ cười. Ở nhạc Trịnh, những hình ảnh đó không nhiều bằng "tóc em từng sợi nhỏ", hay "ngón tay em dài", hay là đôi vai gầy cánh hạc, và tà áo.
Từ một tình cờ "hôm chợt thấy em đi về bên kia phố", kẻ si tình đã kể về em thế này: "cho đời chút ơn biết tà áo nọ..."
Hay là từ một ngày "Bống mặc áo dài Bống đi chơi phố...", dễ thương làm sao....
Cũng như là thấp thoáng "những hàng cây xanh đón em áo lộng", hay một màu áo thật khó gọi tên "vàng phai trước ngõ trong ngần áo lụa"...
Một tinh khôi của thuở "mười năm xưa", có người "lòng như khăn mới thêu"... hay trong khúc ru ngọt ngào: "Ru bay tà áo rộng vừa tình tôi chấp cánh..."
Biết mấy thân thương khi được nghe một lời dặn dò thế này: "Mùa xuân em hãy khoác áo mới bước đi thảnh thơi, đợi mùa mưa tới em thu đôi tay khép vai lười..."
Đôi khi lại là áo của một hoàng hôn: "tôi thấy chiều không nói lời lặng lẽ, và thấy hoàng hôn áo vàng rực rỡ...". Thậm chí có khi trong mắt người tình, không thấy nhắc áo mà vẫn gợi ra một vóc lụa là duyên dáng: "sương khoác mềm vai phố..." Không thể phủ nhận đây là những vần thơ tuyệt đẹp.
Rồi những ưu tư đầu tiên: "Tuổi nào vừa thoáng buồn áo gầy vai..." Nỗi buồn không chỉ hiện diện trên môi trên mắt.
Một màu áo nhạt nhoà không thực: "Nhìn cỏ cây ráng pha màu hồng, nhìn lại em áo lụa thinh không..."
Đã ai ru thế này: "ngủ đi em đôi vai lụa mát..."
Để khi em đã đi, người ngồi hát ngậm ngùi: "không có em lụa gấm nhạt phai..."
Nhắc đến tà áo trong nhạc Trịnh, câu hát đầu tiên mà lys nghĩ tới lại là "ôi áo xưa ***g lộng đã xô dạt trời chiều..." lys không định phân tích làm sau mà câu hát này có sức lay động, ám ảnh đến thế, chỉ muốn nói lại ý của Bửu Ý: chỉ bằng một vạt áo mà câu hát đã vẽ ra được cả một khung trời kỷ niệm.
Có phải vì nói đến tà áo là nói đến một thứ gì thật gần gụi, thân thuộc, nói đến tà áo là nhớ ngay đến cả "mùi hương phấn người", hay nói như Bửu Ý, là nhớ đến "hơi hám của áo", không những thế, còn là nhớ đến cả một vóc dáng, một phong thái, nghĩa là cả con người...
Ở Tình sầu, không còn là bóng dáng một người con gái cụ thể nữa, mà tà áo đã được ví von với tình yêu: "Tình yêu như thương áo quen hơi ngọt ngào, rời nhau hôm nào, hồn mình như vá khâu..."
Và khắc khoải hơn, phiêu linh hơn, là một động thái này: "Xin đứng yên trong chiều, phơi tình cho nắng khô mau; xin đứng yên trong chiều, treo tình trên chiếc đinh không..."
Báo cáo hết những tà áo của những cuộc tình, những cuộc tình say sưa đắm đuối, những cuộc tình khắc khoải âu lo, và cả những cuộc tình đã thuộc về quá vãng.
Nhưng vẫn chưa đủ, chưa hết: Hẳn vẫn có người nhớ một hình ảnh đầy sức ám ảnh, khi những là áo lụa trong ngần khi xưa, những gấm vóc lụa là khi xưa đã thành tan hoang: "Tôi có người yêu... chết lạnh lùng mình không manh áo,... mình cháy như than...". Và khi có sự hiện diện của khăn áo, thì lại là trong một khung cảnh thế này: "Em đi qua cầu, có gió bay theo, thổi bùng khăn tang, trắng giữa khung chiều...". Không có sự hiện diện của cái chết, chỉ có phản ảnh của cái chết.
(chưa viết xong, nhưng không biết viết thế nào nữa...)
All the rivers run into the sea; yet the sea is not full: unto the place from whence the rivers come, thither they return again. (ECCLESIASTES)

lys

Xin bổ xung cho lys một hình ảnh tà áo khá quen thuộc...
Từ đó trong hồn ta... ôi áo xưa em là... một chút mây phù du... đã thoáng qua đời ta...
Thực sự cái hình tượng này ám ảnh mình rất nhiều trong thời gian qua. Chính vì nó mà Trầm Liên ra đời. Một đám mây mà quy chiếu cả một đời người và một đời người vỏn vẹn, nhỏ nhắn trong một đám mây. Một đám mây mỏng như lụa mát, như vạt áo thơm tho, tha thiết của một người con gái. Thật tuyệt vời và sâu xa. Nếu nói tấm lòng là một cơn gió thì có lẽ một tà áo con gái cũng như một đám mây. Những đám mây đến và đi, không phù du tí nào. Bởi vì cơn gió nào đã đưa nó đi thì cũng sẽ mang nó trở về... như thế... như thế... vĩnh hằng.....
Vô minh trói buộc phận đời
Đổi thay mới thấu bi ai vô thường
Ngộ mê vô trụ vô hình
Thôi yêu vô ngã cho mình vô vi

Dạ, đúng là lys quên mất hình ảnh tuyệt đẹp đó... Khi nghe đến câu này, "Từ đó trong vườn khuya ôi áo xưa em là một chút mây phù du đã thoáng qua đời ta...", tự dưng mà nhớ đến hình ảnh đầu tiên: "Tìm em tôi tìm mình hạc xương mai..." Một vóc dáng quá mong manh như thế thì tà áo phải là "một chút mây phù du..." hư ảo.
All the rivers run into the sea; yet the sea is not full: unto the place from whence the rivers come, thither they return again. (ECCLESIASTES)

lys

Hình ảnh người phụ nữ trong nhạc trịnh
Không có mặt trời hoa hồng không nở
Không có phụ nữ không có tình yêu
Sinh thời TCS đã từng phát biểu: ''''''''Tôi đã viết Lời mẹ ru, ngủ đi con, huyền thoại mẹ,bà mẹ ô lý, và nhiều ca khúc khác về phụ nữ Việt nam.tôi nghĩ, phụ nữ là người sinh ra nhân loại, và cho tình yêu.Cuộc đời không có phụ nữ thì không có gì đáng sống cả.qua các ca khúc của mình tôi bao giờ cũng nghĩ đến những đức tính cao quý của phụ nữ Việt nam là tận tuỵ, hi sinh cả cuộc đời cho chồng và cho con, chứ không hề nghĩ đến bản thân mình...
Trong đời viết nhạc của những nhạc sĩ , có thể nói không thiếu những ca khúc , bài tình ca có bóng dáng cụ thể của người yêu, người vợ, người bạn gái. Như Du Tử Lê đã vô cùng đau xót, thiết tha , gọi 1 người con gái tên thuỵ:
hãy nói về cuộc đời
Khi tôi không còn nữa
Sẽ có đưọc những gì
Ở bên kia thế giới
Ngaòi trống vắng mà thôi
Thuỵ ơi và tình ơi
..Thuỵ bây giờ về đâu
Còn Đoàn Chuẩn -từ linh thì với một tà áo xanh:
Anh vẫn còn nhớ em nói rằng
Khi nào em đến thăm anh
Nhớ đừng quên chiếc áo xanh
Còn nhạc sĩ Hoàng quý thì say đắm, ngất ngây một cô láng giềng:
Cô láng giềng ơi!
Tuy cách xa phương trời
tôi không hề.
Quên bóng ai bên bờ đường quê
Đôi mắt đăm đăm chờ tôi về.
Trong âm nhạc , bao giờ cũng vậy.Người phụ nữ luôn là hiện thân của sắc đẹp, tình yêu, và những đức tính cao quý.
Nhưng dường như trong nhạc trịnh, hình ảnh người phụ nữ lại được thăng hoa một cách ghê gớm, trở thành siêu thực.
hình ảnh người phụ nữ trong nhạc trịnh trước tiên là phải đẹp.Đẹp một cách kì lạ. mà theo tôi là cái đẹp rất Việt nam. Đẹp từ đôi mắt, đôi môi, mái tóc đến bờ vai...:
Màu nắng hay là màu mắt em
anh mang cho em một đoá quỳnh
quỳnh thơm hay môi em thơm
Gọi nắng trên vai em gầy
Đường xa áo bay, nắng qua mắt buồn.
Lòng hoa **** bay, loío em đi về trời không có mây
Đôi khi thấy trong cánh chim từng đêm tối
Đôi khi nhớ trong tóc em mùi cây trái thơm tho
Trịnh viết rất nhiều bài hát về phụ nữ, nhưng không phải bài hát nào được viết ra cũng chỉ để thương một người, nhớ một người. Thật là ngây thơ khi chúng ta đặt câu hỏi:''''''''Trịnh viết bài hát này cho ai/''''''''. Bởi rất nhiều hình ảnh người phụ nữ trong nhạc trịnh là con người siêu thực.Đôi khi là những con người có thực:Là cô gái rất mong manh , đi qua những hàng cây long não lá li ti xanh muớt để đến trường đại học văn khoa ở Huế, là cô nàng Tôn nữ nào đó, hay là một cô gái đang ngồi khóc trong một cơn mưa ở đà lạt..Nhưng chỉ trời mới biết hết những ''''''''em'''''''' trong nhạc trịnh là ai?
Có những hình ảnh người phụ nữ trong nhạc Trịnh chỉ đơn giản chỉ là sản phẩm hư cấu của trí tưởng tượng .Trong tình yêu người ta hay đề cập đến khái niệm ''''''''tương tư''''''''( nhớ nhau). trịnh cũng vậy. Lặng lẽ yêu một ai đó, rồi lặng lẽ ''''''''đơn tư''''''''.Và đơn tư thì khó có thể làm nên khái niệm tình yêu đúng nghĩa.Có những xúc động , tình yêu đến với Trịnh chỉ thoáng qua như gió, hay chỉ trong một lầng gặp, một thaóng mắt nhìn.. Nhưng tất cả đều có thể đem lại cảm hứng cho trịnh viết thành tình ca,dù đó không phải là tình yêu đúng nghĩa.Nhưng viết cho ai, ai biết mà đưa?Thế là trịnh than mây, khóc gió, tự cho mình cái quyền trách người yêu hờ hững, phụ bạc ;
Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ
ôi những dòng sông nhỏ, lời hẹn thề là những cơn mưa
chúa đã bỏ loài người
Phật cũng bỏ loài người
này em xin cứa phụ người
này em xin cứa phụ tôi
Áo dài em bỏ đi đâu?
Có thể nói khuynh hướng bi kịch hoá và khả năng hư cấu đấy trịnh đi xa thực tế. Trịnh sống với thế giới tưởng tuợng, tình yeu tưởng tượng , bóng dáng tưởng tượng.Đó cũng là một cách bay bổng của tâm hồn. và cả trăm ca khúc của Trịnh ra đời như thế.
( Còn nữa-Hình ảnh người phụ nữ trong chiến tranh)
------------------------------------
[red]
Nỗi đau ngày ấy là em ạ
Là chút hao mòn của bể dâu
Bể dâu sông bãi con thuyền bé
Trong cõi vô thường nhẹ cánh chao[/size=4][/red]

Bao giờ post tiếp đây Home ơi?
All the rivers run into the sea; yet the sea is not full: unto the place from whence the rivers come, thither they return again. (ECCLESIASTES)

lys

tui yêu Trịnh cũng như tất cả mọi người , nhưng tui nói thật là để hiểu về Trịnh thì tui ko thể nào mà hiểu nổi .Tui nghĩ đó cũng là một điều hay , vì sao ư?Vì người ta hiểu Trịnh rùi mới yêu Trịnh , còn tui tui yêu Trịnh mac dù tui ko hiểu nhiều về ông .Bởi âm nhạc của ông Trịnh wá tuyệt với .Nó tuyệt vời tới mức ko một ai có thể hiể hết , mà có lẽ chính tác giả cũnng vậy thôi .
cho yêu thương nhận yêu thương