Hồ Tây (Hà nội) và các danh thắng quanh hồ??????

Phân biệt con Nghê và con Lân
Con Nghê là linh vật đặc biệt của văn hóa Việt Nam, con Lân thuộc văn hóa Trung Hoa. Về hình dạng, con Lân trông giống sư tử, mà có sừng, chân như chân trâu, thân hình tròn mập, có vẩy như vẩy rồng, miệng ngậm quả cầu, hay ngồi chống chân lên quả cầu. Con Nghê có kỳ mà không có sừng, mình thon nhỏ, chân như chân chó, dáng thanh, trông rõ ràng dáng chó chứ không tròn mập như dáng như sư tử, đuôi Nghê dài, vắt ngược lên lưng, đuôi Lân ngắn, xòe như cánh chim hay cuộn tròn như đuôi thỏ.

Bát hương con Nghê
Hình trích từ Vietnam ceramics, A separate tra***ion, John Guy và John Stevensen, Avery Press 1997
Một số người lại còn tưởng lầm con Nghê là con sư tử. Bởi vì chữ ?oNghê? (hay ?otoan nghê?) trong chữ Hán vốn có nghĩa là con sư tử. Tuy nhiên phải để ý rằng có nhiều chữ Hán-Việt mà nếu ta tra tự điển Tầu, thì lại có nghĩa khác hẳn, bởi vì ông cha ta rất nhiều khi mượn chữ Hán nhưng lại đổi nghĩa đi mà dùng (người Pháp khi nghiên cứu về Việt Nam thì lại thường học chữ Hán của người Tầu, tra cứu sách Tầu viết về Việt Nam - chứ không tìm hiểu thẳng vào văn hóa Việt - nên nhiều khi sai nghĩa, sai sự việc rất xa. Người Pháp cũng vì học theo Tầu nên đã sai theo, cũng như từng theo sách Tầu mà gọi sai nước ta là An Nam, trong khi các văn thư cổ của triều đình Huế thì chỉ dùng chữ Việt Nam hay Ðại Nam. Trong quyển Chơi chữ, Lãng Nhân đã từng đưa ra vài ví dụ như: ?otử tế? có nghĩa là ?otinh mật, kỹ lưỡng? ta lại quen dùng theo nghĩa hiền hậu; ?olịch sự? có nghĩa là ?otrải đời? ta dùng là ?osang trọng?, ?otrân trọng? nghĩa là ?oquý trọng? lại bị đổi là ?onghiêm cung, kính trọng?? Trong cách thức đó, ông cha ta đã không cần để ý đến chữ ?oNghê? có nghĩa là con gì trong chữ Hán, mà cứ lấy đó để đặt tên cho ?ochó đá hóa linh?. Nếu ai đã từng nhìn thấy tượng con Nghê thì cũng đều nhận thấy rằng đó là con chó đang ngồi chứ không phải là con lân hay con sư tử. Vài nhà nghiên cứu đã không có cơ hội này nên chỉ biết theo sách của người Pháp, tự điển của người Tầu mà lầm con nghê Việt Nam ra con sư tử hay con lân của Tầu. Chúng tôi chủ trương rằng nghiên cứu đồ cổ thì phải nhìn thấy tận mắt, tốt hơn nữa là được cầm trong tay, và được nghe từ tiếng nói dân gian trong thôn làng xưa rồi suy nghẫm, tra cứu, đối chiếu. Vì thế, ngoài những hình chạm khắc trên cốn, tượng con nghê trên đầu đao, trên cổng các ngôi đình làng cổ ở miền Bắc, lời chỉ dẫn của các cụ già, chúng tôi còn dựa sự quan sát của mình trên các tượng con nghê, các nậm rượu trong bộ sưu tập đồ cổ của riêng mình.
Thời thịnh đạt của con Nghê
Trong những thế kỷ Bắc thuộc, khi người Trung Hoa làm đủ mọi cách để hủy diệt văn hoá Việt Nam, như tịch thu, hủy diệt và cấm làm trống đồng, bắt người Việt đổi theo họ Tầu (vì thế những họ cổ Việt Nam như họ Thi (Thi Sách), họ Trưng (Trưng Trắc)? không còn nữa?.), thì không biết ông cha ta có làm hình tượng chó đá và con Nghê không? Quan sát cách sinh hoạt của người thượng trên các miền cao nguyên, ta thấy rằng con chó vẫn là con vật rất quan trọng của đời sống thôn dã. Vậy thì ai có thể quả quyết rằng, chó đá, con Nghê không được phát sinh từ thời xa xưa? Tuy nhiên chúng tôi cũng chưa có dịp may mắn được thấy các hình ảnh hay vật tích hình con Nghê của thời đại cổ xưa này. Ước rằng có người với những phương tiện đầy đủ sẽ làm các việc khai quật nghiên cứu và tìm ra di tích con Nghê từ thời xa xưa.
Sau khi Ngô Quyền khởi lại thời tự chủ, sau khi Đinh Bộ Lĩnh, Lê Hoàn tổ chức lại trật tự trên đất nước ta, nhà Lý, nhà Trần, rồi nhà Lê nối ngôi dựng lại nền văn hóa thuần Việt rực rỡ, phong phú. Bắt đầu từ Lý Thái Tổ dời kinh đô từ Hoa Lư về Thăng Long, người Việt bừng lên khí thế dân tộc. Giống như thời Hùng Vương thuở trước, từ đây cùng văn học, xã hội, chính trị, nghệ thuật tạo hình của người Việt phát triển rực rỡ, phối hợp bản chất dân tộc với ảnh hưởng Trung Hoa và Ấn Độ, tạo nên một nền văn hóa thuần Việt, song song và biệt lập với văn hóa Trung Hoa.
Trong bối cảnh văn hoá rực rỡ ấy, với sự nẩy nở của những nghệ phẩm, tác phẩm Việt Nam, sự phát triển của kiến trúc đình chùa, sự phát triển của giới quý tộc, trưởng giả càng đòi hỏi nhiều hơn nữa những phẩm vật tế tự, sinh hoạt và trưng bày. Khung cảnh và nhu cầu này đưa đến biết bao phát triển của nghệ thuật tạo hình. Nhu cầu tinh thần, nhu cầu vật chất được đáp ứng bởi bàn tay, khối óc của các nghệ nhân Việt lúc nào cũng xông xáo sáng tạo. Biết bao kiến trúc, cung điện, đình chùa mới mái cong thuần túy Việt được dựng lên. Đồ gốm Việt Nam bừng lên tổng hợp kỹ thuật và sắc men Trung Hoa với dạng thức, nét vẽ, và phong cách hoàn toàn Việt Nam. Từ đây những bình, ấm, tô, chén đĩa? những món đồ Lý Trắng, Lý Nâu, Lý Lục, Lý Đen, những món đồ men ngọc, chuyển qua những món men trắng hoa chàm của đời Trần, đời Lê tuyệt vời, được sản xuất mạnh mẽ; Rồi tiếp theo đó, sang thế kỷ XIV, XV, XVI là thời của gốm Chu Đậu, thời tuyệt đỉnh của đồ gốm Việt Nam, với biết bao phẩm vật xuất cảng sang vùng Ba Tư, Nam Dương, Phi Luật Tân, Nhật Bản?

Bình trầm hương thòi Chu Ðậu, thế kỷ 16, 17
Hình trích từ Vietnam ceramics, A separate tra***ion, John Guy và John Stevensen, Avery Press 1997
Dựa trên số lượng và phẩm tính của những con Nghê trong các viện bảo tàng và bộ sưu tập của các tư nhân, ta thấy rằng thời thịnh đạt nhất của con Nghê là từ đời Lý cho đến cuối đời Tây Sơn (thế kỷ XI đến thế kỷ XVIII). Suốt từ đời Lý, con Nghê được trọng dụng ở khắp mọi nơi, từ những ngôi nhà dân dã, từ cung đình, cho đến lâu đài, đình chùa, lăng miếu? Đến cuối đời Lê, loạn Trịnh - Nguyễn phân tranh, đất nước đi vào 300 năm khói lửa, nhưng không vì thế mà văn hoá Việt điêu tàn, mà trái lại càng phát triển mạnh thêm về mọi mặt (thơ văn, kiến trúc, khắc gỗ, gốm sứ?). Trong suốt 8 thế kỷ này, các bình hương trầm, các nậm rượu, và các tượng hình con Nghê là những món không thể thiếu ở nơi tế tự, ở các nhà trưởng giả cho đến nhà bình dân.


Con Nghê trên đầu đao đình làng Trung Cần (Nghệ An, thế kỷ 18)
Hình trích từ Đình Việt Nam ?" Hà Văn Tấn và Nguyễn Văn Kự, 1998



Con Nghê khắc trên cốn đình làng An Hoà (Hà Nam)
Hình trích từ Đình Việt Nam ?" Hà Văn Tấn và Nguyễn Văn Kự, 1998

Thời suy tàn của con Nghê
Khi Nguyễn Ánh thống nhất sơn hà, triều đình nhà Nguyễn - có lẽ do mặc cảm, do lòng thù ghét các dấu vết văn hóa của đất Bắc, của nhà Trịnh, nhà Tây Sơn - đã quay lưng lại văn hóa Việt nam mà ưa chuộng văn hóa Trung Hoa. Thế cho nên con rồng Việt Nam uyển chuyển của đời Lý Trần Lê, đã bị thay bằng con rồng Tầu thân mập vẩy to, mặt ngắn. Thế nên thành Thăng Long bị phá đi xây lại nhỏ hơn và biết bao cung điện đời trước (còn lại sau những năm dài chinh chiến) đã bị triều đình nhà Nguyễn cho phá đi. Thế nên, dù đang trong tình trạng chật vật cạnh tranh với đồ gốm Tầu trên thị trường quốc tế, cả một kỹ nghệ đồ gốm Việt nam đã không được triều đình nâng đỡ. Thay vào đó các món đồ dùng trong cung đình Huế được đặt làm từ các lò gốm ở bên Tầu. Thế nên cả làng Chu Đậu (Hải Dương) phải bỏ nghề gốm mà chuyển qua nghề dệt chiếu (một số nhỏ đã dọn đến Bát Tràng tiếp tục nghề cũ, trong phạm vi rất nhỏ hẹp so với Chu Đậu). Trong các cung điện ở Huế, con Nghê không được dùng, vì đã bị con Lân của Tầu thay thế. Các lư trầm bằng đồng với hình tượng con Lân trên nắp trở nên phổ thông. Các nhà trưởng giả đua theo triều đình chuộng các linh tượng Trung Hoa. Kỹ nghệ đồ gốm tàn lụi, con Nghê chỉ còn sót lại trong những bàn thờ cổ ở chốn thôn dã miền Bắc. Đau đớn thay là tinh thần nô lệ Bắc phương!
Hãy đi đến các ngôi chùa, các kiến trúc ở Việt Nam làm từ thế kỷ XIX, ta thấy ngay rằng, con rồng Việt đã biến đổi, con Nghê đã bị thay bằng con Lân, chim Hạc chỉ còn là biểu tượng xưa cũ. (Kiến trúc Việt Nam đăc biệt ở chỗ có mái cong - trong khi kiến trúc Trung Hoa có mái thẳng - thế nhưng cung điện ở Huế và các đình làng làm từ thế kỷ XIX (từ Quảng Trị vào miền Nam) chỉ có mái thẳng, trang trí bằng hình con Lân hay Tứ linh - long, ly, quy, phụng - hay hình con hổ.)
Thương thay, các biểu tượng thuần Việt, các nét tạo hình thuần Việt không còn được người Việt biết đến nữa. Rồi người ta rủ nhau về nguồn băng cách quơ quíu những hình ảnh, biểu tượng của văn hóa Trung Hoa hay Nhật Bản, còn bụt chùa nhà thì bỏ lăn lóc.
Đến thăm các trung tâm văn hóa Việt Nam ở Mỹ, đi dự các buổi lễ hội do những cộng đồng người Việt tổ chức, ta thấy họ hãnh diện trưng bày các tranh ảnh, phông cảnh vẽ cảnh sinh hoạt đình chùa ở thôn làng Việt Nam; Nhưng hỡi ơi, mái đình, mái chùa vẫn cứ là mái thẳng, trông như lịch Tầu, vẫn thấy vẽ con Lân Tầu, con Rồng Tầu.
Ôi văn hóa ông cha đâu rồi, những người lớn tuổi còn sơ sót như vậy, thì làm sao mà dạy thế hệ trẻ đây? Rồi khi đi qua cửa các nhà giàu có ở Hoa Kỳ, ta vẫn thấy chủ nhà hãnh diện bầy hai con Lân hai bên cửa, cứ như là chùa Tầu. Ở các lò gốm bên Việt Nam, ở Non Nước, Hội An (Đà Nẵng), các nhà khắc chạm cẩm thạch, đâu đâu cũng chỉ sản xuất toàn con Lân mà không có con Nghê. Buồn thay!
Chúng tôi ước ao rằng các họa sĩ Việt hãy vẽ mái đình cong, với hình tượng con Nghê trên đầu đao, các nhà làm đồ gốm Việt Nam sẽ làm lại tượng con Nghê, bình hương trầm con Nghê, để tất cả chúng ta còn hãnh diện nối theo dòng văn hóa Việt Nam của ông cha thuở trước.
Nguồn: Tạp chí Khởi Hành, Hoa Kỳ
http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=6607&rb=0202
Được nguyenlytk21 sửa chữa / chuyển vào 11:46 ngày 24/03/2006

Vâng, vấn đề này em đã từng nói đến rồi, bọn nhà Nguyễn thật là một vết nhơ trong LSVN, thật tai hại khi để những kẻ có lòng thù hận, mặc cảm với mọi người như vậy lên làm lãnh đạo. Thật lố bịch khi người VN lại học đòi VH Trung Hoa để cho khác người. Tóm lại, nhà Nguyễn muốn biến VN thành Tàu thu nhỏ.
Chẳng những ở hải ngoại nhầm, mà rất nhiều người VN từ miền Trung trở vào nhầm. Ở ngoài Bắc rất ít hoặc hầu như không có hình tượng con lân tồn tại.
Được monarchy sửa chữa / chuyển vào 13:28 ngày 24/03/2006

Thứ tiểu nhân láo toét dám đem lời ********* bôi nhọ các vị vua tiền triều. Không có vua Thế Tổ thống nhất sơn hà, cầu xin thiên triều ban chiếu chỉ thì làm sao có tên nước VIỆT NAM trên bản đồ ngày nay. Không có đức Thánh Tổ Minh Mệnh đổi từ Bắc Thành thành Hà Nội thì làm sao có tên thủ đô Hà Nội. Không có các chúa Nguyễn dày công khai phá thì làm sao có miền Nam giàu đẹp, vựa lúa của cả nước bây giờ. Còn đó tấm gương trung liệt của Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân. Công ơn của nhà Nguyễn sẽ được dân tộc ghi nhớ mãi.

Mấy bác căng với nhau rùi, bình tõm đi. Nói chung nhà Nguyễn công cũng có mà tội cũng ko ít đâu...nhưng mọi chuyện đã qua rồi, nhìn vào đó để rút ra bài học cho hiện tại và tương lai thôi.
Quay lại đề tài chính................bà con cho hỏi ngọn tháp ở chùa Trấn Quốc trông rất mới. Tháp này đã có từ xưa, do nguyên nhân nào đó hư hỏng nên được xây lại, hay là ngọn tháp hoàn toàn mới ?
ở phía kia, ven bờ hồ Trúc Bạch có 1 tấm[ phù điêu nhỏ ghi dấu bắt giặc lái Mỹ. Hồi còn học ĐH, 1 thầy giáo nói đó là kỷ niệm bắt sống tên giặc lái---thằng cha này là John Mác kên, về sau sang VN nó nói đùa rằng trong số lĩnh Mỹ tham chiến ở VN có mỗi hắn "vinh dự" được dựng tượng. He..hehe hình ảnh hắn trong bức phù điêu đang cúi đầu, quỳ gối, 2 tay giơ lên hàng....
Các bác cho hỏi câu nữa, hình như chùa Bà Đanh cũng nằm đâu đó gần khu hồ Tây đúng ko ?

Ngọn tháp ở chùa TrQ đúng là được xây mới hoàn toàn, nhưng trước đó cũng có ngọn tháp tương tự ợ vị trí đó. Quả là những ngọn tháp chùa TrQ rất gây ấn tượng với người khác.
Đúng là chùa Bà Đanh nằm ở hồ tây, trên phố Thuỵ Khuê, gần trường Bưởi CVA. Hôm nọ trên chương trình Hà Nội phố cũng chiếu ngôi chùa này, hiện vẫn còn. Không biết tớ có nhớ nhầm không, hình như đền thờ bà chúa Chổm cũng ở gần đấy.

Thật ghê tởm khi dùng chữ thiên triều ở đây. Thần phục thiên triều lắm nhỉ. Đúng là nòi nào giống nấy. Như ngươi nói thì hoá ra cái tên quan trọng đến thế cơ à. Nếu không là Việt Nam thì là Đại Việt có sao? Nếu không là Hà Nội thì là Thăng Long hay Đông Kinh thì càng hay chứ sao?
VN không có vựa lúa như miền nam bây giờ cũng chẳng sao, mặc dù trước 1802 nó cũng là vựa lúa rồi. Nếu bây giờ nó là trung tâm công nghiệp hay công nghệ cao thay vì vựa lúa há chẳng tốt hơn sao?
Tư duy của các tên vua nhà Nguyễn là không hợp thời, lạc hậu, thụt lùi. Hàm Nghi, Thành Thái , Duy Tân đáng khen, nhưng còn lâu mới bì được với đức lớn của các vua đầu triều Trần.

Các bác bớt nóng chứ nhẩy! Bác monarchy cũng nên bình tâm, kiểu người ta nói bác là người cục bộ địa phương, làm những người anh em miền Nam buồn lòng lắm đó.
Nói chung, công tội của của một nhân vật lịch sử là 2 mặt đi song song. Như việc Trần Thủ Độ gây dựng vương triều Trần rực rỡ là công lớn, nhưng những vết nhơ cũng không phải ít. Tiêu diệt họ Lý, cũng chả làm "sự nghiệp cách mạng" vĩ đại, mà chẳng qua là tranh giành quyền lực, thậm chí vượt quá quyền vua con, chút nữa là làm sụp đổ vương triều non trẻ. Nhưng điều đó có can chi đến công tích rực rỡ của ông.
Các chúa Nguyễn cũng vậy. Chúa Tiên, Chúa Sãi, Chúa Hiền... đều có công di dân lập ấp, thủ đoạn có hơi "hắc đạo", nhưng cũng làm đất đai Việt mở rộng nghìn dặm, có nơi dung thân cho 80 triệu con dân Việt ngày nay. Gia Long bị chê là "cõng rắn cắn gà nhà" nhưng cũng là người thống nhất đất Việt trong tay 3 anh em Tây Sơn cát cứ. Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân có thể năng lực tầm thường, nhưng lòng yêu nước của các ngài thì sáng rỡ, lại sinh không đúng thời, không có được cái nhãn quang "nhìn xa trông rộng" của kẻ hậu sinh.
Nói chung, tốp ở đây là được. Chịu khó chờ một chút trước khi những bài này "lên dĩa".

Vâng, tôi cũng không muốn bị mang tiếng cục bộ địa phương tí nào cả, chỉ vì thương tiếc một thời văn hoá vàng son thôi. Những chuyện lịch sử dù sao cũng không thể thay đổi được. Sự kiên thống nhất Đàng Trong, Đàng Ngoài sớm muộn cũng xảy ra, đó là biến động lịch sử lớn, gây ra những thay đổi lớn lao và mỗi người có một cách nhìn nhận riêng. Trải qua 2 cuộc chiến tranh để có được 1 nước VN thống nhất như hôm nay, thì người VN đâu chả là người VN, là con cháu Lạc Hồng, không phân biệt gì hết.

Bác spirou dùng chữ "tiền triều" chứ ko phải "thiên triều". Tôi cũng kop thích gì nhà Nguyễn nhưng công và tội nhà Nguyễn đúng là rất nhiều. Ngày nay giới sử học cũng rất công minh khi nói về vấn đề này. Các bác bớt nóng để tiếp tục bình luận.

Mọi người quay lại chủ đề đi,triều đại nào chẳng có công có tội,1phần cũng do hoàn cảnh lịch sử bên ngoài tác động,dù sao cũng là cha ông mình,nên dùng lời lẽ thành kính hơn
Bây h làm sao để con cháu sau này ko nói về mình như thế là tốt nhất,chứ mang chuyện cũ ra mổ sẻ thì có ích gì,
Hà Nội,Hồ tây nào........
Nghe người ta nói hồi xưa thằng Tàu sai Cao Biền sang chấn áp long mạch nước mình trong đó có cả hồ tây,sông tô lịch.....rồi đến thằng Pháp(thằng này dã man hơn).Nó là phương tây nhưng cũng thuê thằng tàu coi phong thuỷ ,huỷ hoại hết long mạch nước mình,lấy cớ phát triển hạ tầng để lấp sông,phá núi huỷ long mạch của mình
Ai có ý kiến nhảy vào tiếp nào