Hoàng đế hay Vua?

nói chuyện lịch sử mà các bác cứ tếu tếu .. chẳng tôn trộng sự tôn nghiêm chút nào cả ...

Đế, Vương, Hầu lần lượt là các phẩm trạch cao nhất made in China. Đế là kẻ làm vua thiên hạ, là thiên tử. Vương chỉ làm vua 1 nước, là chư hầu và phải ngoảnh mặt xưng thần với Đế, hàng năm triều cống, vấn an.
Các triều Đế nổi tiếng nhất của TQ có lẽ là nhà Chu, nhà Hán & nhà Tần. Các đế triều thực sự chỉ mạnh lúc đầu thôi, sau thì suy yếu & bị chư hầu coi rẻ. Nhưng nước nào mạnh muốn hiệu lệnh cả thiên hạ (TQ) thì phải có danh chính ngôn thuận tức là được Đế ban cho quyền thay mặt Đế để hiệu lệnh chư hầu (Tề Hoàn Công là 1 ví dụ).
Các chư hầu ở xa trung tâm thì thường phá lệ xưng đế để chứng tỏ sự độc lập. Các Vua nước Việt mình nằm trong trường hợp này. Triệu Đà (nếu tính là vua Việt), Lý Bí... là những người đầu tiên, Quang Trung kế thừa truyền thống cha ông thôi. Và cũng chỉ có những triều đại Việt mạnh và tự cường cao mới làm như vậy. Cũng lắm phiền hà vì nay bị dọa mai lại bị dọa. Bí quá thì lại làm cái thư xin lỗi bác em nhầm rồi mấy hôm lại nhầm tiếp
Được eskimot09 sửa chữa / chuyển vào 21:51 ngày 24/03/2006

Nhà Chu chỉ xưng vương là kịch, các chư hầu khác thì cao nhất chỉ là Công (nước Tống) còn các nước khác chỉ là Hầu như Tề, Tấn.. tên thì vẫn cứ Tề Hoàn Công, Tấn Văn Công nhưng tước chỉ là Hầu, như nước Trịnh là Bá (dưới tước Hầu, thứ tự là Công Hầu Bá Tử Nam). Chỉ có nước Sở hồi đó ko chịu thần phục nhà Chu nên mới tiếm xưng vương từ đầu. Còn các nước khác thì đến đời Chiến quốc cũng lục tục xưng vương.
Nhà Chu ko xưng đế lí do có lẽ vì Văn Vương được phong tước vương thời nhà Ân (Văn vương khác với con mình là Vũ Vương, trung thành với nhà Ân cho đến chết).

Tầm bậy, trước Tần Thuỷ Hoàng ko hề có khái niệm Đế. Vương chính là Thiên tử, là vua Thiên Hạ, nhà Ân Thương cũng xưng Vương.

Cũng có khái niệm về Đế nhưng không phải giống nghĩa "hoàng đế". Đế dùng để chỉ bậc vua chúa có đức, chỉ có trong truyền thuyết! Ví dụ như cai trị theo kiểu Đế đạo tức là dùng đức để khuất phục, Vương đạo tức là mở rộng văn hoá, kinh tế.., còn Bá đạo tức là dùng sức mạnh ép buộc.

Trước Tần Thuỷ hoàng chẳng có "ngũ đế" là gì bác. Theo thứ tự thời gian là tam hoàng - ngũ đế - tam vương - ngũ bá blah blah. Nghiêu, Thuấn cũng thuộc ngũ đế. Nói chung thời kỳ này khái niệm hoàng - đế - vương ở Trung Quốc trong thực tế không khác gì nhau, đều là đứng đầu thiên hạ. Về sau Tần Thuỷ Hoàng muốn đặt ra tước vị cao hơn nhà Chu nên mới tự xưng là hoàng đế.

thực sự thì 3 vị "hoàng" và 5 vị "đế" kia tự xưng là gì thì cũng chưa biết được, nếu thời đó dân TQ còn là bộ lạc thì dù họ xưng là gì thì ý nghĩa cũng chỉ giống như là ... tù trưởng mà thôi!
Ngay cả mấy từ như Vũ Vương, Văn vương.. của ông bố cũng chỉ là tên do đời con đặt, đến đời Tần Thuỷ Hoàng mới bỏ cái lệ ấy!

Văn vương được vua Trụ phong là Văn Vương chứ ko phải đời con đặt.
Nhưng ko hẳn đời nhà Chu "vương" với "đế" như nhau. Chẳng hạn vào thời Chiến quốc, các chư hầu đều xưng vương cả nhưng có 2 hai nước mạnh là Tần và Tề có lần đã tiếm xưng "đế" (Tần là Tây đế, Tề là Đông đế) trong khi vua nhà Chu cũng chỉ xưng vương.

Đế, Vương, Công, Hầu . Vương còn có Nhất tự Vương ở trên Quận Vương, tước Công cũng thế. VN đời trần sáng tạo thêm Đại Vương.