Hoàng sa- Trường sa biển đảo quê hương ( Phần 3 )

VN chứng minh phạm vi thềm lục địa theo luật quốc tế
- Việc Việt Nam nộp báo cáo quốc gia về ranh giới ngoài thềm lục địa nhằm chứng minh phạm vi thềm lục địa mà Việt Nam có thể mở rộng đến đâu, tất nhiên không quá 350 hải lý - ông Nguyễn Duy Chiến, Vụ trưởng Ban Nghiên cứu chính sách biển, Ủy ban Biên giới quốc gia (Bộ Ngoại giao) trao đổi với VietNamNet.
Xin ông cho biết thực chất của việc nộp 2 báo cáo quốc gia về ranh giới ngoài thềm lục địa của Việt Nam lên Liên hợp quốc vừa qua?
Theo Công ước Luật Biển năm 1982 của Liên hợp quốc, Việt Nam cũng như các quốc gia ven biển khác có thềm lục địa tối thiểu rộng 200 hải lý (tức khoảng 370km) tính từ đường cơ sở dùng để đo chiều rộng lãnh hải của mình.
Trong trường hợp thềm lục địa thực tế rộng hơn 200 hải lý thì các quốc gia ven biển được quyền mở rộng thêm lục địa của mình đến tối đa là 350 hải lý. Nhưng cụ thể phạm vi được mở rộng đến đâu, hay nói cách khác, ranh giới ngoài của thềm lục địa ngoài 200 hải lý là ở đâu, thì phải căn cứ vào điều kiện địa chất, địa mạo của từng khu vực để xác định.
Việc xác định như vậy cũng không phải do quốc gia ven biển đơn phương ấn định mà phải nộp lên Ủy ban thềm lục địa của Liên hợp quốc Báo cáo quốc gia của mình, kèm theo các bằng chứng khoa học về địa chất, địa mạo của khu vực cụ thể. Như vậy, việc Việt Nam nộp báo cáo quốc gia chính là để chứng minh phạm vi thềm lục địa mà Việt Nam có thể mở rộng là đến đâu, tất nhiên không quá 350 hải lý.
Tại sao cơ sở pháp lý của báo cáo quốc gia về ranh giới ngoài thềm lục địa của Việt Nam là Công ước Luật Biển 1982 của Liên hợp quốc, thưa ông?
Cơ sở pháp lý để Việt Nam nộp báo cáo quốc gia về ranh giới ngoài thềm lục địa chính là các quy định của Công ước Luật Biển 1982 mà Việt Nam là một thành viên. Việc Việt Nam nộp các báo cáo chính là để thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của một quốc gia thành viên Công ước. Ngoài các quy định của Công ước Luật Biển 1982, các quy định của Ủy ban thềm lục địa cũng là cơ sở pháp lý hỗ trợ vì các quy định này nêu rõ thời hạn mà Việt Nam phải nộp cũng như cách thức các báo cáo.
Mô tả ảnh.
Ảnh: Phạm Tuấn
Chẳng hạn, theo đúng các quy định liên quan, Việt Nam phải nộp các báo cáo quốc gia trước ngày 13/5/2009. Nếu quá thời hạn đó mà không nộp thì Việt Nam mặc nhiên mất quyền mở rộng thềm lục địa của mình ra quá phạm vi 200 hải lý, tính từ đường cơ sở để đo chiều rộng của lãnh hải.
Ngày 6/5/2009, Việt Nam và Malaysia nộp báo cáo chung của hai nước đối với khu vực phía Nam Biển Đông và sau đó, ngày 7/5, Việt Nam nộp tiếp một báo cáo riêng.
Việc Việt Nam nộp 2 báo cáo vừa rồi hoàn toàn căn cứ vào các điều kiện của Công ước và cũng hoàn toàn phù hợp với các quy định để khẳng định các quyền chính đáng mà một quốc gia ven biển thành viên của Công ước được hưởng.
Xin ông cho biết rõ hơn về bản báo cáo nộp chung với Malaysia?

Theo quy định của Công ước Luật Biển 1982 cũng như của Ủy ban thềm lục địa của Liên hợp quốc, các quốc gia ven biển có thể nộp một báo cáo chung toàn diện cho toàn bộ thềm lục địa của mình, nhưng cũng có thể nộp thành các báo cáo khác nhau (từng phần) cho từng khu vực vì không phải quốc gia nào cũng đủ khả năng chuẩn bị và nộp báo cáo cho toàn bộ thềm lục địa của mình đúng thời hạn. Tình hình đến nay cho thấy có một số quốc gia nộp một báo cáo chung toàn diện, nhưng phần lớn các quốc gia nộp các báo cáo từng phần.
Việt Nam và Malaysia nộp báo cáo chung cũng là căn cứ vào quy định của Công ước Luật Biển 1982. Theo đó, các quốc gia liên quan có thể thỏa thuận làm báo cáo chung nếu khu vực thềm lục địa nào đó thực sự liên quan đến họ. Cho đến nay, có 5- 6 báo cáo chung đã được nộp lên Ủy ban thềm lục địa như của Pháp và Nam Phi, của Fiji, quần đảo Solomon và Tonga...
Các công việc tiếp theo sau khi nộp báo cáo lên Ủy ban thềm lục địa của Liên hợp quốc sẽ là gì, thưa ông?
Theo thủ tục của Ủy ban thềm lục địa, sau khi nghe các quốc gia nộp báo cáo trình bày, Ủy ban sẽ quyết định về việc lập tiểu ban gồm 7 ủy viên để xem xét báo cáo. Tiểu ban sẽ chuẩn bị khuyến nghị trình Ủy ban xem xét quyết định.
Ủy ban có tất cả 21 ủy viên, do đó, trong cùng một thời điểm, chỉ có thể có 3 tiểu ban. Trước Việt Nam còn có 25 báo cáo khác chưa được xem xét. Do đó, hiện nay chưa rõ khi nào Ủy ban thềm lục địa sẽ quyết định lập tiểu ban để xem xét các báo cáo của Việt Nam.
Trình bày Báo cáo quốc gia tại Liên hợp quốc, Việt Nam khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và chủ trương giải quyết mọi bất đồng liên quan đến Biển Đông thông qua thương lượng hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Thanks các bác đã hoá giải uẩn khúc bấy lâu, thấy cái ảnh đường băng ghi Chào cờ trên đảo Song Tử
nhớ ngay đến "đường băng Song Tử Tây" trên Wikipedia, ăn phải quả dưa bở vừa to vừa nẫu

Các đồng chí cho tớ hỏi cái đường bê tông to rộng thế nầy có thể làm đường băng được không? Gì chứ kẻ vẽ lắp đặt biển báo thì chắc là làm rất nhanh. Còn cây cối che khuất tầm nhìn của máy bay thì chặt sau vài giờ. Tớ thấy bọn nó còn hạ cánh trên đường cao tốc được cơ mà. Không biết chiều dài con đường này là bao nhiêu nhỉ? Tớ là tớ cứ hy vọng có cái đường băng dã chiến trên đây.

Nhà ngoại giao kỳ cựu Lưu Văn Lợi:
Ta đã xác lập chủ quyền rõ ràng ở Hoàng Sa
TT - Việt Nam đã xác lập chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa như thế nào và điều gì đã xảy ra từ đầu thế kỷ 20 đến nay dẫn tới tranh chấp về quần đảo này? Phóng viên Tuổi Trẻ gặp nhà ngoại giao kỳ cựu Lưu Văn Lợi để tìm hiểu những dữ liệu lịch sử và pháp lý quốc tế của vấn đề.
Ông Lợi sinh năm 1913, nguyên chánh văn phòng - trợ lý bộ trưởng ngoại giao, nguyên trưởng Ban biên giới thuộc Hội đồng Bộ trưởng (1978-1989). Ông la? tác gia? cu?a nhiê?u cuốn sách, ba?i viết vê? chu? đê? biên giới, lãnh thổ.
* Thưa ông, về mặt lịch sử VN đã xác lập chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa như thế nào?
- Sau khi vào trấn thủ xứ Thuận Hóa (là địa danh hành chính cũ của vùng đất gồm Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế và bắc Đà Nẵng hiện nay) năm 1558, Chúa Nguyễn đầu tiên là Nguyễn Hoàng đã gây dựng và mở mang xứ Thuận Hóa và gọi là miền Trong.
Ông chỉ thị cho các chúa Nguyễn kế vị phải tiến ra biển tìm đất đai mới. Các chúa kế vị đã lập đội Hoàng Sa với 70 suất đội viên và mang sáu tháng lương thực tiến ra phía Đông. Đội phát hiện vô số đảo không có chủ, họ trụ lại đó và gọi là bãi Cát Vàng. Từ đó hằng năm các chúa Nguyễn đều cử đội Hoàng Sa ra bãi Cát Vàng và đổi tên thành Hoàng Sa để làm hai việc.
Thứ nhất, khai thác tài nguyên của quần đảo, bao gồm hải sản và hóa vật của các tàu bị đắm trôi dạt vào quần đảo. Thứ hai, bảo vệ chủ quyền quần đảo. Sau khi được báo cáo về bãi Cát Vàng, quần đảo được nhập vào huyện Bình Sơn thuộc phủ Quảng Ngãi, sau là tỉnh Quảng Ngãi.
Năm 1816, vua Gia Long cử thủy quân và đội Hoàng Sa ra đảo Hoàng Sa kéo cờ và đo đạc thủy trình. Năm 1833, vua Minh Mạng cử đội Hoàng Sa và thủy quân ra xây một miếu, cắm mốc chủ quyền và trồng cây trên đảo để khi cây lớn, tàu thuyền có thể nhận ra đảo từ xa. Như vậy VN đã tổ chức đội Hoàng Sa để xác lập chủ quyền và khai thác quần đảo Hoàng Sa từ nhiều thế kỷ trước.
* Thưa ông, có phải luật pháp quốc tế và nhiều quốc gia đã thừa nhận chủ quyền quần đảo Hoàng Sa thuộc về nước ta?
- Theo luật pháp quốc tế, một quốc gia muốn có danh nghĩa chủ quyền phải có hai thành tố: một, thật sự chiếm đóng (vì thời các nước đi tìm đất mới, có nước tìm ra rồi bỏ hoặc không thật sự đến đó mà chỉ nghe nói); hai, giữ rồi thì phải thật sự thực hiện quyền làm chủ của mình.
Trước đây, Trung Quốc tuy nghe nói đến quần đảo Hoàng Sa từ lâu nhưng chưa hề đến bao giờ, và càng không bao giờ thực hiện chủ quyền gì trên các đảo đó. Trong khi suốt từ các đời chúa Nguyễn về sau, ta tiếp tục quản lý hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và tư liệu mới nhất của ta cho thấy thời vua Bảo Đại, nhà Nguyễn vẫn tiếp tục quản lý quần đảo Hoàng Sa.
Vua Bảo Đại đã quyết định không để Hoàng Sa thuộc tỉnh Quảng Ngãi mà đưa về thuộc tỉnh Thừa Thiên, và năm 1939 quân chủng khố xanh Trung kỳ xây dựng công trình phòng thủ trên đảo Hoàng Sa được vua Bảo Đại tặng thưởng huân chương Long tinh.
* Chúng ta đã quản lý Hoàng Sa suốt thời gian rất dài như vậy nhưng vì sao lại bị chiếm mất? Quá trình ấy đã diễn ra như thế nào, thưa ông?
- Trong suốt nhiều thế kỷ Trung Quốc chấp nhận sự chiếm hữu của VN và không phản đối hoạt động của đội Hoàng Sa. Thậm chí có những trường hợp quan chức Trung Quốc nói đảo Hoàng Sa không thuộc Trung Quốc. Thế nhưng đến năm 1909, Trung Quốc cử đô đốc Lý Chuẩn đưa ba pháo thuyền ra Hoàng Sa và đổ bộ lên một đảo kéo cờ, bắn súng và từ đó họ nói là họ có chủ quyền với quần đảo Hoàng Sa mà họ gọi là Tây Sa.
Năm 1956, khi Pháp rút khỏi Đông Dương, Trung Quốc cho quân ra chiếm nửa phía đông của Hoàng Sa và năm 1959, Trung Quốc dùng quân đội giả làm ngư dân tiến ra các đảo phía tây của quần đảo Hoàng Sa nhưng âm mưu chiếm phần còn lại thất bại vì quân đội Sài Gòn trên đảo đã kịp thời đối phó và bắt làm tù binh mấy chục ?ongư dân? cùng năm thuyền vũ trang.
Năm 1974, lợi dụng tình hình chính quyền Sài Gòn ở miền Nam suy yếu nên Trung Quốc đã ném bom bốn hòn đảo phía tây Hoàng Sa, cho quân đổ bộ lên và chiếm hữu hoàn toàn quần đảo Hoàng Sa sau cuộc đụng độ với hải quân Sài Gòn. Ở thời điểm này, họ chưa hề đến Trường Sa.
Như vậy với câu hỏi ?oTa mất Hoàng Sa như thế nào??, câu trả lời là vì Trung Quốc dùng vũ trang tấn công. Việc làm của Trung Quốc vi phạm thô bạo bản Tuyên bố ngày 24-10-1970 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc về các nguyên tắc của công pháp quốc tế liên quan đến các quan hệ hữu nghị và sự hợp tác giữa các quốc gia.
"Với biển Đông, VN nên dân tộc hóa và quốc tế hóa vấn đề. Dân tộc hóa nghĩa là tiếp tục làm cho cả dân tộc cùng quan tâm. Quốc tế hóa thì như vừa rồi VN đã gửi công hàm lên Liên Hiệp Quốc bác bỏ bản đồ đường lưỡi bò của Trung Quốc"
Ông LƯU VĂN LỢI
(nguyên trưởng Ban biên giới thuộc Hội đồng Bộ trưởng)
* Ông có nhận định gì về ?ođường lưỡi bò? mà Trung Quốc tuyên bố là biên giới trên biển của họ?
- Từ năm 1948, Trung Quốc chính thức tuyên bố cái gọi là ?ođường lưỡi bò? gồm chín đoạn cách rời nhau, chạy quanh biển Đông làm biên giới trên biển của họ. Tuyên bố đó không có cơ sở pháp lý gì.
Tháng 6 vừa rồi Trung Quốc gửi bản đồ ?ođường lưỡi bò? đó lên Ủy ban Ranh giới thềm lục địa của Liên Hiệp Quốc với bản giải thích không thể hiểu nổi. Trong đó nêu ?oTrung Quốc có chủ quyền không ai có thể tranh cãi? đối với các đảo trong biển Đông và ?ocác vùng biển lân cận và có quyền tài phán với các vùng biển liên quan cũng như đáy biển và lòng đất của những vùng biển này?. Nhưng không nói rõ các vùng biển lân cận, liên quan... cụ thể là vùng biển nào và không nêu cơ sở pháp lý nào.
VN đã gửi công hàm cho Liên Hiệp Quốc bác bỏ cái gọi là đường biên giới biển của Trung Quốc.
Như vậy, cơ sở mạnh nhất của VN là có chủ quyền hoàn toàn đúng pháp luật quốc tế với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa là bộ phận chiến lược của lãnh thổ VN nên chúng ta cần kiên quyết đấu tranh để thu hồi hai quần đảo này và giải quyết vấn đề bằng biện pháp hòa bình.
Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa Đặng Công Ngữ:
Đang ghi lại những câu chuyện có thật về Hoàng Sa
Theo ông Đặng Công Ngữ, chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa (TP Đà Nẵng), ngay sau lễ bổ nhiệm chức danh chủ tịch các quận, huyện (trong đó có huyện Hoàng Sa) do chính quyền TP Đà Nẵng tổ chức ngày 25-4-2009, đến nay huyện đã tiến hành nhiều cuộc gặp mặt, tiếp xúc với những nhân chứng đã từng sống, làm việc tại Hoàng Sa trước năm 1974 (thời điểm Trung Quốc chiếm hoàn toàn Hoàng Sa).
Ngay sau khi báo chí đưa tin việc thành lập huyện Hoàng Sa, nhiều cá nhân từng sống, làm việc ở Hoàng Sa trước đây đã liên lạc với lãnh đạo huyện thông qua Sở Nội vụ Đà Nẵng để cung cấp hình ảnh, hiện vật cho Bảo tàng Hoàng Sa.
Từ con số ban đầu chỉ là năm người vốn là các nhân viên của ngành khí tượng, giờ đây con số nhân chứng Hoàng Sa đã có thêm hơn mười người, phần lớn là lính địa phương quân của chế độ Sài Gòn ra làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền ở Hoàng Sa theo định kỳ ba tháng/lần, hiện sống ở khắp nơi trong cả nước từ Đà Nẵng, Hội An, Điện Bàn (Quảng Nam) đến TP.HCM...
Theo ông Ngữ, suốt bốn tháng qua các cán bộ phụ trách huyện này đã tìm gặp họ để ghi lại toàn bộ hình ảnh, âm thanh, đồng thời viết lại những câu chuyện có thật mà các nhân chứng này cung cấp. Tất cả sẽ được đưa vào một cuốn kỷ yếu Hoàng Sa hoàn tất trong nay mai.
Một cán bộ của Sở Nội vụ Đà Nẵng, quản lý phòng trưng bày Bảo tàng Hoàng Sa, nói: ?oNgoài 500 thư tịch, hiện vật được sưu tập lâu nay (đang được trưng bày tại phòng trưng bày Bảo tàng Hoàng Sa, 132 Yên Bái, TP Đà Nẵng - PV), chúng tôi đã sưu tầm được khá nhiều hình ảnh, hiện vật khác do các cá nhân trao tặng. Tất cả đều đang được tập trung và sẽ được trưng bày trang trọng tại bảo tàng mới của Hoàng Sa trong thời gian tới?.

''Trung Quốc muốn biến biển Đông thành ao nhà''
"Với "đường lưỡi bò", Trung Quốc mặc nhiên coi 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của mình và muốn biến biển Đông thành sân sau, ao nhà", ông Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban biên giới Chính phủ trao đổi với VnExpress.net.
- Tháng 5 vừa qua, Trung Quốc đã gửi công hàm tới Liên Hợp Quốc, đi kèm một bản đồ thể hiện đường yêu sách 9 đoạn trên biển Đông. Ông có thể giải thích về lịch sử hình thành đường yêu sách này?
- Đường yêu sách 9 đoạn hay đường chữ U, "đường lưỡi bò" ra đời năm 1947 do một công dân Trung Hoa Dân quốc vẽ. Năm 1948, dựa theo đó, chính quyền Cộng hòa Trung Hoa đã cho in bản đồ có "đường lưỡi bò". Trong bản đồ này, "đường lưỡi bò" là một đường đứt khúc gồm 11 đoạn, được thể hiện bao trùm xung quanh các quần đảo, bãi ngầm trên biển Đông. Đường này được vẽ tùy tiện, không có tọa độ cụ thể.
Năm 1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cũng nối tiếp chính quyền trước đó trong việc xuất bản bản đồ có "đường lưỡi bò". Tới năm 1953, bản đồ có "đường lưỡi bò" do Trung Quốc xuất bản chỉ còn 9 đoạn, bỏ đi 2 đoạn trong Vịnh Bắc Bộ. Theo bản đồ này, đường yêu sách hình chữ U "nuốt" tới 80% diện tích Biển Đông.
Mặc dù xuất bản bản đồ có "đường lưỡi bò", nhưng cả chính quyền Trung Hoa Dân quốc trước đó lẫn Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa sau này đều chưa bao giờ chính thức tuyên bố yêu sách hay giải thích gì.
Sơ đồ mà Trung Quốc gửi kèm công hàm đến Liên Hợp Quốc.
- Ông đánh giá như thế nào về tính khoa học và giá trị pháp lý của "đường lưỡi bò" mà Trung Quốc vừa đưa ra?
- Về hình thức thể hiện, bản đồ vẽ đường biên giới 9 đoạn hay 11 đoạn, Trung Quốc đều dùng ký hiệu thể hiện theo đúng tiêu chuẩn chung của đường biên giới quốc gia. Với cách thể hiện của "đường lưỡi bò" ôm lấy 80% biển Đông, người ta hiểu rằng phạm vi biển ở trong đó là vùng nội thủy và lãnh hải hay "vùng nước lịch sử" thuộc chủ quyền hoàn toàn của Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong các tuyên bố đưa ra suốt từ năm 1958, Trung Quốc không hề nêu lên quy chế "vùng nước lịch sử" hay vùng giới hạn bởi "đường lưỡi bò" hoàn toàn chỉ là vùng nội thủy, lãnh hải của mình. Ngược lại, họ thừa nhận trong phạm vi biển đó có cả vùng đặc quyền về kinh tế và thềm lục địa.
Trong công hàm gửi Liên Hiệp Quốc tháng 5/2009, tức là hơn 60 năm sau khi bản đồ "đường lưỡi bò" ra đời, Trung Quốc mới thể hiện quan điểm chính thức: "Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với các đảo ở biển Nam Trung Hoa (tức Biển Đông) và các vùng nước kế cận, và cả quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng nước liên quan cũng như đáy biển và lòng đất đáy biển ở đó".
Mặc dù việc đưa ra bản đồ có "đường lưỡi bò" không dựa trên bất cứ căn cứ khoa học, pháp lý nào, Trung Quốc vẫn thường xuyên tung bản đồ đó ở trong nước và trên một số diễn đàn quốc tế... Trung Quốc tìm mọi cách giành lấy sự mặc nhiên thừa nhận của dư luận chính thức và không chính thức đối với "đường lưỡi bò" này
- Tranh chấp trên biển Đông hiện có 2 vấn đề là chủ quyền các quần đảo và phân định biển, thềm lục địa. Việc sở hữu các quần đảo có ý nghĩa như thế nào đối với việc phân định biển, thềm lục địa?
- Với "đường lưỡi bò", Trung Quốc một mặt, mặc nhiên coi 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của mình, trong khi tại đây còn diễn ra tranh chấp của nhiều quốc gia trong khu vực. Mặc khác, với đường biên giới này, rõ ràng Trung Quốc đang muốn biến Biển Đông thành sân sau, thành "ao nhà" của mình.
Tiến sĩ Trần Công Trục có gần 30 năm công tác tại Ban biên giới Chính phủ và giữ chức Trưởng ban trong 10 năm. Ông từng trực tiếp tham gia đàm phán giải quyết biên giới trên bộ, biên giới trên biển trong vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc; đàm phán phân chia thềm lục địa với Indonesia và Campuchia.
Theo Công ước Luật biển 1982, chỉ có "quốc gia quần đảo" mới được phép áp dụng các quy định của Công ước trong việc vạch đường cơ sở để tính chiều rộng các vùng biển, thềm lục địa của cả quần đảo cấu thành "quốc gia quần đảo". Hoàng Sa và Trường Sa không phải là quốc gia quần đảo mà là các quần đảo thuộc chủ quyền của quốc gia ven biển, vì thế không được áp dụng các quy định đối với quốc gia quần đảo nói trên.
Hơn nữa, các đảo trong hai quần đảo này có diện tích rất nhỏ, điều kiện môi sinh môi trường cực kỳ khắc nghiệt, không thích hợp cho đời sống con người, không có đời sống kinh tế riêng. Vì vậy, chúng cũng chỉ có thể được phép có vùng lãnh hải 12 hải lý bao quanh mỗi đảo nổi tính từ đường cơ sở của chúng. Rõ ràng không thể dựa vào sự tồn tại của 2 quần đảo này, mặc dù đây không phải là lãnh thổ hợp pháp của Trung Quốc, để nước này mở rộng phạm vi vùng nội thủy, lãnh hải đến 80% diện tích biển Đông.
- Tại cuộc họp Ủy ban Ranh giới thềm lục địa Liên Hợp Quốc ngày 27-28/8, Việt Nam đã trình bày Báo cáo quốc gia xác định ranh giới thềm lục địa vượt quá 200 hải lý tại khu vực phía Bắc Biển Đông và đề nghị thành lập tiểu ban xem xét vấn đề này. Động thái này của Việt Nam nên hiểu như thế nào?
- Có ý kiến cho rằng Việt Nam đang muốn quốc tế hóa vấn đề Biển Đông. Nhưng theo tôi không phải như vậy. Việc nộp hồ sơ cho thấy chúng ta đang tuân thủ một cách nghiêm túc thủ tục pháp lý đúng theo Công ước Luật biển 1982. Hồ sơ của chúng ta có căn cứ khoa học, pháp lý để xác định ranh giới ngoài thềm lục địa vượt quá 200 hải lý.
Tôi được biết, Việt Nam và Trung Quốc đang có những diễn đàn đàm phán song phương hằng năm để xử lý, giải quyết các tranh chấp. Chỉ khi các nước không thỏa thuận được với nhau thì mới tính đến khả năng đưa ra cơ quan tài phán quốc tế, trong đó có Liên Hợp Quốc.
Với vấn đề chủ quyền biển, đảo từ lâu Việt Nam đã lên tiếng và có những hoạt động thực tế như tổ chức đàm phán, công hàm phản đối, công trình nghiên cứu đồ sộ... Các chính quyền từ thời trước như thời nhà Nguyễn, chính quyền miền Nam Việt Nam trước đây đã có những hoạt động thực hiện chủ quyền của mình trên các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa với tư cách Nhà nước một cách liên tục và hòa bình.
Theo Tiến sĩ Trần Công Trục, Việt Nam cần tiếp tục tăng cường khẳng định chủ quyền biển, đảo trên biển Đông. Ảnh: Nguyễn Hưng.
- Quan điểm của các nước trong khu vực về vấn đề biển Đông như thế nào?
- Qua những kênh thông tin chính thức thì không những các nước trong khu vực mà cả các nước châu Á, phương Tây đều rất quan tâm. Quan điểm của Việt Nam về cơ bản phù hợp với quan điểm của các nước là muốn giải quyết hòa bình các tranh chấp nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho sự hợp tác, phát triển ổn định, bền vững.
- Là người có thâm niên trong lĩnh vực phân định biên giới, theo ông, Việt Nam cần tiếp tục làm những gì để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của mình?
- Theo tôi, những gì chúng ta đã làm thì nên tiếp tục. Trong đó, phải tìm cách chứng minh, khẳng định quan điểm rõ ràng với từng loại việc khác nhau. Ví dụ, đối với Hoàng Sa, Trường Sa, cần nghiên cứu, sưu tầm chứng cứ để khẳng định chủ quyền với 2 quần đảo này.
Với vùng biển và thềm lục địa, theo Công ước luật biển 1982, cần có giải pháp để giải quyết các khu vực chồng lấn, vùng tranh chấp để đi đến kết quả như mình đã có với Indonesia (ký được thỏa thuận sau hơn 10 năm đàm phán), với Malaysia, với Thái Lan. Với Trung Quốc và Campuchia chúng ta cũng đang đàm phán. Việt Nam cũng đã giải quyết phân định ranh giới trên Vịnh Bắc Bộ và đang duy trì diễn đàn đàm phán giải quyết các vấn đề trên biển với Trung Quốc.
Trước những động thái thực tế của một số nước động chạm đến quyền lợi quốc gia thì nhất quyết phải có tiếng nói đúng thủ tục pháp lý. Nếu chúng ta không lên tiếng, tức là đã mặc nhiên thừa nhận quyền của nước khác. Nhiều nhà khoa học Việt Nam trong và ngoài nước hiện rất quan tâm tới vấn đề này, họ có rất nhiều kiến thức, đóng góp ý kiến hay.
Đây không phải là vấn đề ngày một, ngày hai. Bên cạnh cuộc đấu tranh pháp lý, ngoại giao thì chúng ta phải xây dựng thực lực của mình: đẩy mạnh khai thác, bảo vệ các lợi ích, tăng cường sức mạnh trên biển. Ngoài ra, nên thành lập một cơ quan điều phối, quản lý chung hoạt động trên biển. Cơ quan này sẽ tập trung sức mạnh đang phân tán ở nhiều ngành, nhiều địa phương.

Em có tổng hợp các bản đồ của nước ngoài có vẽ Hoàng Sa và Trường Sa trong giai đoạn 1594-1900, các bác tham khảo.
Nhìn chung trong một số bản đồ vẽ riêng hải trình khu vực biển nam Ấn giai đoạn trước nửa sau thế kỉ 19 thì họ chú thích khá rõ nét HS và TS là 1 dải ( vì khi đó họ cũng quan niệm TS liền với HS) và tô vàng cái dải Cát Vàng này cung với biên giới của VN , trong khi lãnh hải của TQ chỉ được tô cùng 1 màu đến đảo Hải Nam).
-----------

Bản đồ do người Hà Lan vẽ năm 1594 (hiện được lưu giữ tại Amsterdam, Hà Lan)

Và nguyên bản trang bản đồ đó

Đảo Hải Nam và Hoàng Sa trong mô tả hải trình của Gerardus Mercator (Hà Lan), năm 1625.
"... Sau khi họ rời vịnh Mannila ,ngày 20-9 năm 1601 ,họ cập bến một hòn đảo xa lạ ngay trước Macao, cách Canton khoảng 12 đến 15 hải lí sau 8 ngày đi qua những dải đá ngầm đầy nguy hiểm..."

Năm 1625, quần đảo HS-TS xuất hiện trong bản đồ mang tên "India Orientalis" vẽ bởi Gerardus Mercator (Hà Lan), in tại NXB Samuel Purchas của Anh; hiện được lưu giữ tại thư viện Birmingham

Và đoạn phụ đề mô tả hải trình đi kèm bản đồ đó

Năm 1635 , một thương nhân thuộc công ty Đông Ấn Hà Lan tên Blaeu vẽ khu vực ĐNA (hiện lưu giữ tại Amsterdam, Hà Lan)

Năm 1686, Placide, một giáo sĩ dòng Augustine đã vẽ bản đồ trên (hiện đang được lưu giữ tại Paris, Pháp)

Năm 1718, Edward Wells vẽ quần đảo HS-TS trong Tân bản đồ của Ấn Độ và vùng phụ cận, in tại London ; hiện lưu giữ tại thư viện QG Birmingham.

Năm 1721, quần đảo HS-TS lại xuất hiện như một dải nẹp dài sát vào bờ biển Việt Nam trongTân bản đồ của Ấn Độ và Trung Quốc do John Senex vẽ, được in tại London ; hiện lưu giữ tại thư viện ĐH Alabama

Năm 1787, Rigobert Bonne người Pháp vẽ quần đảo HS-TS trong Bản đồ Đông Nam Châu Á ; hiện lưu giữ tại TT đồ cổ Murray Hudson, Anh

London 1790, quần đảo HS-TS được in trong bản đồ "Vùng phụ cân Đông Ấn Độ hoàn chỉnh nhất" hiện lưu giữ tại trung tâm đồ cổ Murray Hudson, Anh.
Sang thế kỉ 19,nhiều nhà trắc địa ở châu Âu vẫn vẽ Hoàng Sa và Trường Sa thành 1 dải nép sát vào eo biển Việt Nam

"Bản đồ vùng phụ cận đông Ấn Độ chọn lọc" vẽ bởi S. Neele
trong cuốn " Hệ thống địa lý ; mô tả , lịch sử và nhãn quan triết học ra các chân trời của thế giới" ra đời tại Glasgow , Xcốt-len năm 1805.

và Hoàng Sa , Trường Sa trong "bản đồ các đảo vùng đông Ấn Độ" trong cuốn "Tân Atlas toàn tập" vẽ bởi John Thomson , nhà xuất bản Edinburg 1817. Dải Cát Vàng được tô màu hồng, cùng màu với bờ biển VN, cho thấy các nhà hàng hải âu châu từ lâu đã công nhận Hoàng Sa là của VN.

Em dịch chú giải bản đồ này theo link của nó: http://www.davidrumsey.com/detail?id=1-1-25172-990062&name=Partie,+la+Cochinchine.+Asie+106.
Tác giả : Philippe Vandermaelen (1795-1869)
Năm xuất bản : 1827
Tên vắn tắt : Partie, la Cochinchine. Asie 106.
Nhà xuất bản : Bruxelles
Thể loại : Bản đồ Atlas
Cao : 48cm
Rộng : 50 cm
Tỉ lệ : 1: 1,641,836
Ghi chú : Được in khắc bản thạch bằng tay, bao gồm phần đông của Việt Nam và quần đảo Hoàng Sa.Đường kinh tuyến cơ sở: Paris.Ghi chú thêm: Đế chế An-nam ... Redigee par A. Delavault
Nước : Việt Nam
Khu vực : Quần đảo Hoàng Sa
Tên đầy đủ : Partie de la Cochinchine. Asie no. 106. (Dresse par Ph. Vandermaelen, lithographie par H. Ode. Deuxieme partie. - Asie. Bruxelles. 1827)
Số : 2212.138
Trang số 106
Số seri : 145
In ấn : Henri Ode
Quyền tác giả : Philippe Vandermaelen , 1795-1869; Hassel, S. G. H., 1779-1829
Thời gian phát hành: 1827
Tham khảo từ: Phillips, 749; Koeman Vdm 1; National Maritime Museum, 179; Wellens-De Donder, L. Philippe Vandermaelen 1795-1869, 4-5.
Ghi chú: Tổng hợp toàn bộ từ sáu cuốn Atlas toàn tập với bìa nguyên gốc được bọc một nửa bằng da cùng với vải với tựa đề "Vandermaelen , Atlas toàn tập" vùng với gáy sách được mạ vàng.Công trình to lớn này là cuốn atlas đầu tiên của thế giới với tất cả những bản đồ cùng một tỉ lệ ( tỉ lệ khi đó là 1 inch tương đương với 26 dặm) và cũng là một cuốn atlas được in khắc đầu tiên của thế giới.
Nếu ghép tất cả những trang bản đồ lại với nhau, chúng sẽ tạo thành một hình cầu với đường kính 7,75 mét (giống quả cầu được làm ở Brussels).Bản đồ được phát hành nguyên bản bằng nhiều phần, mỗi phần 10 tấm, từ năm 1825 đến 1827.
Bản đồ của Vandermaelen đôi khi hơi khó hiểu vì mỗi bản đồ thường được bao gồm luôn cả nội dung một phần của bản đồ bên cạnh - nó không thể diễn tả hết được nếu đứng một mình, và chúng phải được ghép lại với nhau.
Koeman nói "Cuốn Atlas của ông ấy, dù với kích cỡ và nội dung có một không hai không có nhiều ưu điểm về kĩ thuật bản đồ nhưng chính điều đó đã làm nên sự thu hút cho những người sưu tầm..."Chúng tôi hoàn toàn không đồng ý - cách trình bày của chúng phải được đánh giá đúng mức trong hoàn cảnh của công nghệ in bản thạch, một công nghệ mới lúc bấy giờ, trong vai trò những thợ in như vậy, họ đã làm rất tốt công việc của mình.Trong nhiều khu vực được mô tả, cuốn atlas này có tỉ lệ lớn nhất thời bầy giờ, và cũng chi tiết nhất ( đặc biệt là vùng tây nước Mỹ).Chúng được vẽ bằng tay trong đường viền ngoài bằng màu.
Số xuất bản:2212.000
Thể loại xuất bản: Atlas thế giơi
Số bản đồ: 389
Cao:55cm
Rộng: 38 cm
Mã: 2212138
Cơ quan: Rumsey Collection
Quyền sở hữu: cấp năm 2005
Tựa đề bằng tiếng Pháp: Atlas universel de geographie physique, politique, statistique et mineralogique, sur l''echelle de 1/1641836 ou d''une ligne par 1900 toises, dresse par Ph. Vandermaelen, Membre de la Societe de Geographie de Paris, d''apres les meilleures cartes, observations astronomiques et voyages dans les divers Pays de la Terre; Lithographie par H. Ode, Membre de la Societe de Geographie de Paris. Premier partie. - Europe. Bruxelles. 1827 ... Deuxieme partie. - Asie ... Troisieme partie. - Afrique ... Quatrieme partie. - Amer. sept. ... Cinquieme partie. - Amer. merid. ... Sixieme partie. - Oceanique. (with) Statistique de l''Europe d''apres Hassel.

Trong khi Mỹ vì ít giao thiệp tại Đông Dương vào lúc này vẫn vẽ Hoàng Sa ở khá "xa" ,còn Truờng Sa thì không thấy xuất hiện. Bản đồ "Trung Ấn và Tây Bắc châu Đại dương" vẽ bởi M. Malte-Brun, in tại Philadelphia năm 1828.

Đến năm 1851, châu Âu bắt đầu nhìn nhận đúng hơn về vị trí địa lý thực sự của Hoàng Sa. Trong bản đồ "Những đảo phía đông của Birmah" vẽ bởi Adam and Charles Black trong "Atlas toàn tập của gia đình Black" in tại Edinburg 1851 , HS-TS đều xuất hiện.
Và từ nửa sau thế kỉ 19 thì các nhà trắc địa châu Âu bắt đầu vẽ vị trí địa lý của Hoàng Sa và Trường Sa tương đối chuẩn xác so với ngày hôm nay

Các đảo khu vực Đông Ấn vẽ bởi Adolf Stieler người Đức năm trong cuốn "Atlas cho học sinh" của ông năm 1860.Ông cũng coi một nhóm đảo thuộc Hoàng Sa là của Việt Nam khi đó.

Trong bản đồ các đảo đông Birmah của nhà Black thì vị trí của HS-TS gần như chính xác hoàn toàn so với ngày nay,
NXB Edinburg 1854 , "Atlas thế giới toàn tập"

Còn bản đồ Ấn Độ vẽ bở Oliver J. Stuart trong cuốn "Hệ thống địa lý của Mc Nally" xuất bản năm 1860 tại New York thì không ghi rõ HS của nước nào, mà chỉ chú thích là bãi đá Paracel

Và bản đồ "Các đảo khu vực Đông Ấn" vẽ bởi Berghaus, Hermann và F. Von Stulpnagel trích từ Atlas của Stieler, xuất bản tại Đức 1870.

Bản đồ mang tên "Dữ liệu hải dương Đông Ấn" của W. Hughes in tại London năm 1880
Những bản đồ của Mỹ vẽ về khu vực Ấn Độ và Đông Dương trong thế kỉ 19 thì thường không có vẻ coi Hoàng Sa là của VN bằng việc nó không vẽ dải Cát Vàng nép vào eo biển VN như mấy cái bản đồ trên, lí do là vì trong thời gian này thì tàu thuyền Mỹ rất ít khi qua lại khu vực này, việc trao đổi buôn bán với TQ có lẽ được thực hiện chủ yếu qua Thái Bình Dương nên vị trí của Hoàng Sa trong biển đông không được coi trọng lắm.

Cụ thể là trong cuốn Mô tả địa lý sử dụng trong nhà trường của Samuel Augustus xuất bản năm 1853 tại Philadelphia thì trong phần lãnh thổ của VN không thấy nhắc đến HS và TS
và....

"Đế chế An Nam bao gồm Cochin China(miền Trung VN ),Đông Kinh(bắc Việt Nam) và Campuchia.Đó là phần lãnh thổ nguyên bản dễ nhận thấy.Campuchia và Cochin China bị xâm chiếm và sáp nhập vào Đông King khoảng 500 năm trước).Thủ đô Huế lại càng được củng cố vững chắc hơn.Sài gòn, ở Campuchia, là một hải cảng quan trọng.Ke´sho (Hà Nội) ở Đông Kinh là thành phố lớn nhất.

ĐNA trong bản đồ thế giới giai đoạn 1801-1881 được ấn hành bởi nhà xuất bản Velhalgen & Klasing. Như chú thích thì 1884 mình vẫn chưa hẳn là thuộc địa của Pháp, trong khi Quảng Châu về tay Pháp từ 1898.

''Trung Quốc muốn biến biển Đông thành ao nhà''
"Với "đường lưỡi bò", Trung Quốc mặc nhiên coi 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của mình và muốn biến biển Đông thành sân sau, ao nhà", ông Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban biên giới Chính phủ trao đổi với VnExpress.net.
> Trình bày báo cáo xác định ranh giới ngoài thềm lục địa
- Tháng 5 vừa qua, Trung Quốc đã gửi công hàm tới Liên Hợp Quốc, đi kèm một bản đồ thể hiện đường yêu sách 9 đoạn trên biển Đông. Ông có thể giải thích về lịch sử hình thành đường yêu sách này?
- Đường yêu sách 9 đoạn hay đường chữ U, "đường lưỡi bò" ra đời năm 1947 do một công dân Trung Hoa Dân quốc vẽ. Năm 1948, dựa theo đó, chính quyền Cộng hòa Trung Hoa đã cho in bản đồ có "đường lưỡi bò". Trong bản đồ này, "đường lưỡi bò" là một đường đứt khúc gồm 11 đoạn, được thể hiện bao trùm xung quanh các quần đảo, bãi ngầm trên biển Đông. Đường này được vẽ tùy tiện, không có tọa độ cụ thể.
Năm 1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cũng nối tiếp chính quyền trước đó trong việc xuất bản bản đồ có "đường lưỡi bò". Tới năm 1953, bản đồ có "đường lưỡi bò" do Trung Quốc xuất bản chỉ còn 9 đoạn, bỏ đi 2 đoạn trong Vịnh Bắc Bộ. Theo bản đồ này, đường yêu sách hình chữ U "nuốt" tới 80% diện tích Biển Đông.
Mặc dù xuất bản bản đồ có "đường lưỡi bò", nhưng cả chính quyền Trung Hoa Dân quốc trước đó lẫn Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa sau này đều chưa bao giờ chính thức tuyên bố yêu sách hay giải thích gì.
Sơ đồ mà Trung Quốc gửi kèm công hàm đến Liên Hợp Quốc.
- Ông đánh giá như thế nào về tính khoa học và giá trị pháp lý của "đường lưỡi bò" mà Trung Quốc vừa đưa ra?
- Về hình thức thể hiện, bản đồ vẽ đường biên giới 9 đoạn hay 11 đoạn, Trung Quốc đều dùng ký hiệu thể hiện theo đúng tiêu chuẩn chung của đường biên giới quốc gia. Với cách thể hiện của "đường lưỡi bò" ôm lấy 80% biển Đông, người ta hiểu rằng phạm vi biển ở trong đó là vùng nội thủy và lãnh hải hay "vùng nước lịch sử" thuộc chủ quyền hoàn toàn của Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong các tuyên bố đưa ra suốt từ năm 1958, Trung Quốc không hề nêu lên quy chế "vùng nước lịch sử" hay vùng giới hạn bởi "đường lưỡi bò" hoàn toàn chỉ là vùng nội thủy, lãnh hải của mình. Ngược lại, họ thừa nhận trong phạm vi biển đó có cả vùng đặc quyền về kinh tế và thềm lục địa.
Trong công hàm gửi Liên Hiệp Quốc tháng 5/2009, tức là hơn 60 năm sau khi bản đồ "đường lưỡi bò" ra đời, Trung Quốc mới thể hiện quan điểm chính thức: "Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với các đảo ở biển Nam Trung Hoa (tức Biển Đông) và các vùng nước kế cận, và cả quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng nước liên quan cũng như đáy biển và lòng đất đáy biển ở đó".
Mặc dù việc đưa ra bản đồ có "đường lưỡi bò" không dựa trên bất cứ căn cứ khoa học, pháp lý nào, Trung Quốc vẫn thường xuyên tung bản đồ đó ở trong nước và trên một số diễn đàn quốc tế... Trung Quốc tìm mọi cách giành lấy sự mặc nhiên thừa nhận của dư luận chính thức và không chính thức đối với "đường lưỡi bò" này
- Tranh chấp trên biển Đông hiện có 2 vấn đề là chủ quyền các quần đảo và phân định biển, thềm lục địa. Việc sở hữu các quần đảo có ý nghĩa như thế nào đối với việc phân định biển, thềm lục địa?
- Với "đường lưỡi bò", Trung Quốc một mặt, mặc nhiên coi 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của mình, trong khi tại đây còn diễn ra tranh chấp của nhiều quốc gia trong khu vực. Mặc khác, với đường biên giới này, rõ ràng Trung Quốc đang muốn biến Biển Đông thành sân sau, thành "ao nhà" của mình.
Tiến sĩ Trần Công Trục có gần 30 năm công tác tại Ban biên giới Chính phủ và giữ chức Trưởng ban trong 10 năm. Ông từng trực tiếp tham gia đàm phán giải quyết biên giới trên bộ, biên giới trên biển trong vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc; đàm phán phân chia thềm lục địa với Indonesia và Campuchia.
Theo Công ước Luật biển 1982, chỉ có "quốc gia quần đảo" mới được phép áp dụng các quy định của Công ước trong việc vạch đường cơ sở để tính chiều rộng các vùng biển, thềm lục địa của cả quần đảo cấu thành "quốc gia quần đảo". Hoàng Sa và Trường Sa không phải là quốc gia quần đảo mà là các quần đảo thuộc chủ quyền của quốc gia ven biển, vì thế không được áp dụng các quy định đối với quốc gia quần đảo nói trên.
Hơn nữa, các đảo trong hai quần đảo này có diện tích rất nhỏ, điều kiện môi sinh môi trường cực kỳ khắc nghiệt, không thích hợp cho đời sống con người, không có đời sống kinh tế riêng. Vì vậy, chúng cũng chỉ có thể được phép có vùng lãnh hải 12 hải lý bao quanh mỗi đảo nổi tính từ đường cơ sở của chúng. Rõ ràng không thể dựa vào sự tồn tại của 2 quần đảo này, mặc dù đây không phải là lãnh thổ hợp pháp của Trung Quốc, để nước này mở rộng phạm vi vùng nội thủy, lãnh hải đến 80% diện tích biển Đông.
- Tại cuộc họp Ủy ban Ranh giới thềm lục địa Liên Hợp Quốc ngày 27-28/8, Việt Nam đã trình bày Báo cáo quốc gia xác định ranh giới thềm lục địa vượt quá 200 hải lý tại khu vực phía Bắc Biển Đông và đề nghị thành lập tiểu ban xem xét vấn đề này. Động thái này của Việt Nam nên hiểu như thế nào?
- Có ý kiến cho rằng Việt Nam đang muốn quốc tế hóa vấn đề Biển Đông. Nhưng theo tôi không phải như vậy. Việc nộp hồ sơ cho thấy chúng ta đang tuân thủ một cách nghiêm túc thủ tục pháp lý đúng theo Công ước Luật biển 1982. Hồ sơ của chúng ta có căn cứ khoa học, pháp lý để xác định ranh giới ngoài thềm lục địa vượt quá 200 hải lý.
Tôi được biết, Việt Nam và Trung Quốc đang có những diễn đàn đàm phán song phương hằng năm để xử lý, giải quyết các tranh chấp. Chỉ khi các nước không thỏa thuận được với nhau thì mới tính đến khả năng đưa ra cơ quan tài phán quốc tế, trong đó có Liên Hợp Quốc.
Với vấn đề chủ quyền biển, đảo từ lâu Việt Nam đã lên tiếng và có những hoạt động thực tế như tổ chức đàm phán, công hàm phản đối, công trình nghiên cứu đồ sộ... Các chính quyền từ thời trước như thời nhà Nguyễn, chính quyền miền Nam Việt Nam trước đây đã có những hoạt động thực hiện chủ quyền của mình trên các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa với tư cách Nhà nước một cách liên tục và hòa bình.
Theo Tiến sĩ Trần Công Trục, Việt Nam cần tiếp tục tăng cường khẳng định chủ quyền biển, đảo trên biển Đông. Ảnh: Nguyễn Hưng.
- Quan điểm của các nước trong khu vực về vấn đề biển Đông như thế nào?
- Qua những kênh thông tin chính thức thì không những các nước trong khu vực mà cả các nước châu Á, phương Tây đều rất quan tâm. Quan điểm của Việt Nam về cơ bản phù hợp với quan điểm của các nước là muốn giải quyết hòa bình các tranh chấp nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho sự hợp tác, phát triển ổn định, bền vững.
- Là người có thâm niên trong lĩnh vực phân định biên giới, theo ông, Việt Nam cần tiếp tục làm những gì để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của mình?
- Theo tôi, những gì chúng ta đã làm thì nên tiếp tục. Trong đó, phải tìm cách chứng minh, khẳng định quan điểm rõ ràng với từng loại việc khác nhau. Ví dụ, đối với Hoàng Sa, Trường Sa, cần nghiên cứu, sưu tầm chứng cứ để khẳng định chủ quyền với 2 quần đảo này.
Với vùng biển và thềm lục địa, theo Công ước luật biển 1982, cần có giải pháp để giải quyết các khu vực chồng lấn, vùng tranh chấp để đi đến kết quả như mình đã có với Indonesia (ký được thỏa thuận sau hơn 10 năm đàm phán), với Malaysia, với Thái Lan. Với Trung Quốc và Campuchia chúng ta cũng đang đàm phán. Việt Nam cũng đã giải quyết phân định ranh giới trên Vịnh Bắc Bộ và đang duy trì diễn đàn đàm phán giải quyết các vấn đề trên biển với Trung Quốc.
Trước những động thái thực tế của một số nước động chạm đến quyền lợi quốc gia thì nhất quyết phải có tiếng nói đúng thủ tục pháp lý. Nếu chúng ta không lên tiếng, tức là đã mặc nhiên thừa nhận quyền của nước khác. Nhiều nhà khoa học Việt Nam trong và ngoài nước hiện rất quan tâm tới vấn đề này, họ có rất nhiều kiến thức, đóng góp ý kiến hay.
Đây không phải là vấn đề ngày một, ngày hai. Bên cạnh cuộc đấu tranh pháp lý, ngoại giao thì chúng ta phải xây dựng thực lực của mình: đẩy mạnh khai thác, bảo vệ các lợi ích, tăng cường sức mạnh trên biển. Ngoài ra, nên thành lập một cơ quan điều phối, quản lý chung hoạt động trên biển. Cơ quan này sẽ tập trung sức mạnh đang phân tán ở nhiều ngành, nhiều địa phương.

72 giờ trên nhà giàn DK1 - Kỳ cuối: Bố, con và DK1
TT - Các chiến sĩ nhà giàn DK1 làm nhiệm vụ ngoài biển Đông ít nhất 8-9 tháng mới về lại đất liền nghỉ phép một lần. Nhiều người lính khi về phép muốn ôm đứa con yêu vào lòng nhưng chúng cứ thấy mặt là chạy trốn, khóc vì còn lạ lẫm. Con khóc, bố cũng nghẹn ngào. Và khi con chưa kịp quen hơi, bố đã phải tất bật khoác balô lên vai ra lại nhà giàn tiếp tục làm nhiệm vụ.

Trung úy Lê Minh Tâm viết thư cho con trai - Ảnh: Đức Tuyên
?oBiển khơi, ngày... tháng...?
"Em yêu bố và yêu cả những nhà giàn, yêu thềm lục địa, yêu vùng biển vùng trời đất nước mình - nơi bố đã gắn trọn cuộc đời mình vào đó"
Ầm ào trong tiếng sóng biển vỗ vào nhà giàn, gió ào ạt thổi, trung úy rađa Lê Minh Tâm trên trạm DK1/12 nắn nót: ?oBiển khơi, ngày 22-8-2009, em và con trai yêu quý! Nhớ lắm con yêu...?. Đó là những dòng thư anh Tâm gửi về cho vợ con ở xã Thiệu Phú, huyện Thiệu Hòa, tỉnh Thanh Hóa. Trong bức thư, gần mười lần người cha nơi xa lặp đi lặp lại cụm từ ?onhớ con?.
Anh Tâm kể: ?oVợ tôi viết thư ra khoe mỗi bữa bé Khôi luôn nhắc mẹ đơm đầy một chén cơm, sắp đôi đũa ngay ngắn cạnh bên rồi nói: Cơm này để chờ bố Tâm về măm, mẹ không được ăn đâu nhé?. Tháng 11-2005, anh Tâm cưới vợ là một cô giáo mầm non cùng quê và tếu táo ?oBộ đội lấy cô giáo, nấu cháo nuôi nhau?. Ngày vợ sinh bé Khôi (11-2006) anh đang làm nhiệm vụ ngoài nhà giàn, gần một tháng sau mới về được đất liền để ẵm ?okhúc ruột? của mình vào lòng. ?oTôi phải đi chụp hình, gửi lại nhà nhắc vợ thường xuyên cho con xem biết mặt bố để khi tôi về con không lạ. Tháng 11 này là sinh nhật con, chắc tôi không về kịp nên nhắc vợ mua áo cho con và chụp hình gửi ra bố ngắm đỡ nhớ? - Tâm cười kể.
Người lính nhà giàn không tính ngày tính tháng mà chỉ dựa vào mỗi mùa gió, mùa bão dông để biết thời khắc trong năm, thế nhưng các anh vẫn bấm đốt ngón tay để nắm chính xác ngày vợ sinh. Đại úy Nguyễn Văn Khôi, quyền chỉ huy trưởng nhà giàn DK1/12, có con hơn 2 tuổi song mới gặp được con hai lần vào lúc ba và bảy tháng tuổi. Là người chỉ huy, dù có gặp bao nhiêu gian khó, đại úy Khôi cũng luôn tạo chỗ dựa vững chắc cho đồng đội. Cứng cỏi là thế nhưng đến lúc chúng tôi rời nhà giàn về đất liền, anh thủ thỉ: ?oNhờ anh về gọi điện cho vợ tôi theo số 0985191..., thông báo ngoài này tôi vẫn khỏe, công tác tốt. Tôi đã có viết thư về nhưng sợ cô ấy vẫn lo lắng. Nếu được nhờ anh gửi cho con tôi mấy tấm hình mới chụp ngoài này để cháu thấy bố?.
Trung úy Lê Hữu Toàn, nhân viên rađa ở nhà giàn DK1, ngồi nắn nót từng dòng một viết thư cho con. Những lá thư nào cũng bắt đầu bằng chữ ?oNhà giàn, ngày... tháng...?. Anh nói: ?oMình phải nắn nót từng chữ một, vì cháu nói nếu bố viết chữ xấu là nghỉ chơi với bố luôn. Mỗi lần về tôi đều dạy cháu phải viết chữ cho thật đẹp, vì thế phải nắn nót để làm gương cho cháu. Làm lính nhà giàn thời gian ở ngoài biển nhiều hơn ở đất liền nên vốn từ cũng nghèo dần theo những lá thư. Có tờ báo tụi tôi đọc đến cả hàng chục lần, không phải đọc để lấy thông tin nữa mà đọc để làm giàu thêm vốn từ?.

Nhà giàn DK1 hiên ngang giữa trùng khơi - Ảnh: Thế Anh
Bố là niềm tự hào của con
Hoàng Thị Huyền Trang nói như vậy về bố của mình - thiếu tá quân y Hoàng Văn Thảnh - đang làm nhiệm vụ trên nhà giàn DK1/12. Trang kể bố đã có 24 năm phục vụ trong hải quân, 17 năm làm nhiệm vụ trên các nhà giàn DK1 và trải qua 15 cái tết ngoài biển khơi. Trang bồi hồi xúc động khi nhớ lại: ?oNhững lúc tết ấy em thương và nhớ bố vô cùng. Ngày còn nhỏ em luôn trách sao bố không về để tết có hai mẹ con lủi thủi vào ra trong nhà, nhưng khi lớn em đã hiểu những hi sinh cao cả của bố. Bố là thần tượng lớn nhất trong em vì bố dám hi sinh để bảo vệ thềm lục địa của tổ quốc. Em hãnh diện có bố là người lính DK1?.
Năm học này, Trang học lớp 12 trường chuyên tại thành phố Vũng Tàu. Chất lính của bố hình như cũng ngấm vào Trang nên từ nhỏ Trang đã độc lập trong suy nghĩ và tự lo cho mình, rồi còn chăm sóc cô em gái 4 tuổi song 11 năm liền Trang là học sinh giỏi. ?oEm yêu bố và yêu cả những nhà giàn, yêu thềm lục địa, yêu vùng biển vùng trời đất nước mình, nơi bố đã gắn trọn cuộc đời mình vào đó?, Trang nói.
Khi nói về chuyện cha con của người lính DK1, chúng tôi đã nghe rất nhiều câu chuyện cười ra nước mắt. Thượng úy Nguyễn Văn Khương, nhân viên cơ yếu ở giàn DK1/21, kể: ?oVợ vừa mang bầu được mấy tháng thì tôi lên đường ra biển, hơn 12 tháng sau mới trở lại đất liền. Hôm trở về, tàu vừa cập bến tôi vội vàng chạy về nhà nhưng vợ và con đi vắng. Đứa cháu nhà bên cạnh bế một đứa bé hàng xóm đến rồi nói đùa đó là con của tôi. Tôi ôm thằng bé hàng xóm vào lòng nhưng vẫn thấy ngờ ngợ. Đến khi vợ bế con về, tôi đứng trước hai đứa trẻ mặt cứ thừ ra vì không biết đứa nào là con ruột mình. Rồi khi cháu lớn, mỗi khi thấy đồng đội mặc quân phục trở về là cháu chạy ào ra đường hô lớn: Bố về rồi, bố về rồi. Con nhà lính hải quân hay lắm, chỉ cần thấy hình bóng một người mặc đồ hải quân là cứ nhào lên tìm bố?.
Thượng úy Khương nói dù phải xa con khi nó còn là giọt máu đỏ hỏn, dù phải để vợ vượt cạn một mình đã bao lần, nhưng không vì thế mà tinh thần của những người lính nhà giàn chùng xuống theo nỗi nhớ. Họ luôn biết vượt lên những nỗi nhớ nhung để chống chọi với sóng gió, chống chọi với những khó khăn để gìn giữ biển trời quê cha.
Chỉ có 72 giờ sống cùng những chiến sĩ nhà giàn nhưng cũng đủ cho chúng tôi thấu hiểu những khó khăn, hi sinh mà họ đang phải đối mặt hằng ngày giữa chênh vênh trùng khơi. Chừng đó thời gian cũng đủ để chúng tôi cảm nhận được sự xa xôi, cách trở giữa đất liền và DK1, đủ để thấu cảm những thiếu thốn mà gia đình các chiến sĩ đáng lẽ phải được nhận từ chồng, từ cha của mình. Chuyến khởi đầu cho chương trình ?oChung tay thắp sáng nhà giàn DK1? đã thành công với việc hai trong số 15 nhà giàn ở DK1 được thắp sáng, và chúng tôi tin rằng rồi các nhà giàn còn lại sẽ sớm bừng sáng nay mai bởi hơi ấm từ đất liền.

Tôi nghĩ các bạn đều là người Việt Nam cả, không nên cãi nhau gây mất đoàn kết, nhất là những ai muốn lôi lại cái thây ma của cái tự xưng là VNCH ngày trước vì nó không xứng đáng được vinh danh.
Việc di tản năm 1975 là do những phần tử đã gây quá nhiều nợ máu với đồng bào mà phải chạy trốn khỏi sự truy tố của Cách mạng, của nhân dân. Ngoài ra, đó còn là hậu quả của sự thiếu thông tin của người dân miền Nam trước những luận điệu tuyên truyền lệch lạc, bệnh hoạn của cái gọi là VNCH khi đó.
Dù công hay tội cũng là chuyện quá khứ, không nên bới móc lên làm gì vì không ai muốn phán xử một thây ma vô dụng đã bị vùi dưới đất đen theo bánh xe Lịch sử đã hơn 30 năm (cụ thể là sắp 34 năm). Nhưng tôi vẫn muốn chuyển tới các bạn được gọi là VNCH ngày xưa một lời cảm ơn: Cảm ơn các bạn đã nhường lại cho chúng tôi quần đảo HS cho chúng tôi với cái giá so với Quân Giải Phóng Nhân Dân Trung Quốc khi đó có thể nói gần như cho không!

lại sắp có 1 đám vật nhau vui vui để xem rồi