Hồi ức của dân LƯỢT PHƯỢT - Những Kỷ niệm đáng nhớ nhất

Tôi còn nhớ hồi ở Tây Nguyên, những năm đó có vài món ăn của người dân tộc (Cụ thể là dân tộc nào xin các bạn đừng hỏi, hơi tế nhị) phải nói là "LẠ" và hơi sợ... Có thể các bạn sẽ không tin khi đọc bài này, nhưng những ai ở Tây Nguyên lâu năm, ở gần những buôn làng người dân tộc Ê ĐÊ, M''nong, Giẻ''stiêng.... sẽ đều mỉm cười !!!
Món Sâu Muồng rang lửa.
Nguyên cái món này tôi được chứng kiến ở Buôn Zung, xã Eak''tur huyện Krong Ana ĐakLak:
Ở lô cà phê, người ta trồng rất nhiều cây Muồng hoa vàng (một loại cây lấy gỗ có lõi màu đen tuyền, rất rắn, nhưng vỏ cây thì lại mềm và dễ bị mục. Cưa ngang thân sẽ thấy một cái lõi gỗ màu đen có vân giông giống như gỗ Cẩm lai). Lá cây Muồng tựa như lá cây Hoè ở ngoài Bắc và vào dịp mùa khô, cây Muồng là nơi sinh sống của ngàn vạn con sâu màu thâm thâm nâu nâu, trông nó y như con sâu đo.... Buổi sáng cây Muồng còn tươi tốt và lá xanh um, có một đàn **** vàng nhởn nhơ bay vào rồi sà xuống đẻ trứng... Hai hoặc ba ngày sau, trên tán lá cây, xơ xác và trơ trụi là hàng ngàn con sâu muồng bám vào khiến cây biến thành màu nâu nâu thâm thâm... Dưới đất là màu đen kịt, đấy là phân sâu ăn lá thải ra....Buổi trưa, trời im ắng, đến gần cây sẽ nghe tiếng sâu Muồng ăn lá rào rào như tằm ăn rỗi....
Người dân tộc mang theo một cái bịch nilon, đến gần cây Muồng có nhiều sâu, họ leo lên và ra sức rung .. sâu rơi như sao sa... Nhặt sâu cho vào bịch, có khi đi nửa buổi trưa là đầy một bịch nilon...
Sau khi mang về, bắc một cái chảo lên bếp lửa... Để chảo thật nóng... Họ đổ bịch sâu vào làm cái "xèo".... dùng cành cây đảo sâu cho chín thật vàng, rắc một ít muối ớt chỉ thiên giã nhỏ, họ mang ra... đánh chén một cách ngon lành... Hồi đó, nhìn họ ăn mà phát thèm, nhưng không nén được cảm giác ghê ghê....rờn rợn !!! Nghe đâu món này ăn vào tránh được bệnh sốt rét ?!!!
Đây là cây Muồng hoa vàng

Anh kể quá hay, lời văn mềm mại thủ thỉ kiểu "những buổi ngày xưa vọng về".
Để có những câu chuyện này là bao đêm ròng câu chuyện đã được chau chuốt bên đống lửa, mạch văn rất xuôi, dài vừa đủ đề kề môi chén rượu.
Cuộc sống bây giờ thiếu những thách thức, ít cơ hội cho bản năng thật sự của con người bộc lộ. Đấy có thể là lý do sâu kín của những cuộc du lịch dã ngoại???!!
Cảm ơn anh, chúc anh vui khỏe!

Lang thang trên này đã lâu mà hôm nay em mới đọc những dòng hồi ức của Bác H, thật sự em rất ngưỡng mộ, về cả vốn sống, sức đi, niềm đam mê và cả những dòng văn bác viết... thật là cuốn hút... rất mong bác tiếp tục.
Nhân đọc đến cái đoạn này, nó khiến em nhớ về cái thời em còn nhỏ xíu, hình như hồi lớp 4 lớp 5 gì đấy, ở trường em cũng có một cái cây giống như cây này, cũng hoa mầu vàng và thân cây sù xì đầy sâu bám. Ngày đó em còn nhỏ nên ko biết tên của nó là gì, chỉ biết rằng những con sâu đó làm em khốn khổ, lúc nào cũng bị tụi con trai doạ sâu mà chạy vòng quanh sân trường, khóc toáng lên mà vẫn ko được tha.... đến tận bây giờ khi em lớn tướng rồi nhưng vẫn không tránh khỏi rùng mình mỗi khi nghĩ đến sâu. Thật sự em sợ nhất đoạn tả sâu và rắn của bác đấy.
Chúc Bác luôn được vui và hp với mọi cuộc hành trình...
Được zorion sửa chữa / chuyển vào 23:47 ngày 28/09/2006

Không rõ giống Muồng Hoa Vàng này ở ngoài Bắc có không vì ít để ý, nhưng loại cây này tôi chỉ thấy ở Tây Nguyên là nhiều nhất, dân ở Tây Nguyên còn lấy lõi cây làm cọc tiêu, xẻ ra đóng bàn ghế, vân nó khá đẹp và có màu đen. Gỗ cây này rất dễ cong khi gặp nắng gắt....

Đêm đi săn đáng nhớ !
Tháng 4 năm 1988, Cơn mưa đầu tiên của mùa mưa năm ấy !
Buổi chiều, trời nắng oi, gió khe khẽ lay tán lá, ven lô cà fê, hàng Muồng ủ rũ, trơ trọi khẳng khiu .... Hồ Eaktur lặng lẽ, nước cạn gần đáy, mặt hồ tua tủa những thân cây cổ thụ to vật giơ cành lên trời ! Khát ! cả Cao Nguyên đang vào thời điểm khát cháy.....
16h trời bỗng ào ạt gió, phía chân dãy Tây Trường Sơn bỗng xoắn xít những đụn mây đen kịt, nó tràn về Đông Trường Sơn chỉ trong thoáng chốc... cả Krongana, cả KrongPac, cả M''drak và Eaka, C''Mnga đều mừng rỡ... Mưa ! Mưa.....
Và rồi lộp độp những hạt mưa đầu tiên, gió lặng, ì ầm tiếng sấm... Mưa nặng hạt hơn, rồi bỗng ào ào ào... Mưa như trút, mưa như chưa bao giờ được mưa, mưa thoả thuê, mưa gột rửa bụi bặm và mưa tràn lên những tàng cây rừng...
Tia chớp sáng xanh loé lên nhằng nhịt chạy dài trên bầu trời đang tối dần.....Soẹt... Đoooooành...... tiếng sét nổ vang trời, và rồi cả bầu trời đêm cứ nhằng nhịt những tia chớp như thế mãi đến khi mưa gần tạnh...
Hồi đó, tôi thường theo ông chú họ là đội trưởng đội bảo vệ Nông trường Cafe đi chơi... Đã có lần được đi săn nhưng chưa bao giờ lại thấy ông chú hối hả chạy về, vai khoác AR15 tay cầm hộp đạn mà lại rạng rỡ đến thế....Hồn nhiên đến thế !!!
Thì ra, kinh nghiệm của những người đi săn cho thấy, thường là sau cơn mưa đầu mùa, thú hoang đi ăn đêm rất nhiều! Chúng cũng mừng rỡ khi trời đã mưa, sau 6 tháng khát, khát đến cháy cỏ.....
Năm ấy, khu NTVĐ thuộc xã Eaktur - KRONGANA còn rất nhiều rừng nguyên sinh. Tính từ nông trường, chỉ cần bạn đi sâu khoảng 8 km, bạn sẽ chạm vào những khu rừng còn nguyên vẹn, những khu rừng săng lẻ bạt ngàn thân to mấy người ôm, bạnh cây nhô cao cả mét... những đám rừng Sao, Dầu mọc chen chúc thẳng tắp, đi sâu tới địa phận M"drak, Krong Nô bạn có thể gặp những khu rừng chỉ có độc loại cây Cẩm Lai (Trắc) mọc chi chít ven suối.... Rồi K''te (Gõ đỏ)....
Thú hoang thì nhiều! Kể ra có thể bạn không tin! Nhưng đây là câu chuyện thật 100%! Đã có lần tôi ngồi trong nhà của một người bạn già ở NT 719 dưới Eaka, con đường đất đỏ vắng lặng chạy qua trước mặt nhà anh ấy. Buổi trưa, nắng gay gắt, tôi giật mình khi nhìn thấy 4 con voi rừng, 2 con to 2 con nhỏ thủng thẳng cái vòi dài ngoẵng đủng đỉnh bước qua đường ... Chúng nhanh chóng khuất sau những tàng cây rừng nguyên sinh. Còn lợn rừng và khỉ thì... chỉ là chuyện vặt!!!
Chính vì thế mà khi được chú tôi bảo: Tối nay chú với mày đi săn. Chú mượn cho mày một khẩu AR và cho mày 5 viên. Cố mà kiếm con lợn rừng nhé! Chú cười và tôi thì sướng âm ỉ....
Hơn 7h tối, hai chú cháu lên đường... Đèn săn là đèn pin ắc quy gắn vào trán. Ánh sáng của nó chụm lại soi rõ mắt thú hoang... bắt đèn sáng quắc!
.......................................

...........Khoảng 21h, nhóm đi săn đêm hôm ấy có 4 người, chia làm 2, đi ngược chiều nhau. Tôi và anh Bắc, đội phó Đội bảo vệ, "khét tiếng" nông trường về độ lỳ lợm và máu ăn thua đánh nhau với dân tộc. Bắc bảo tôi: Chú mày ngắm cho kỹ vào nhé, tao chỉ cho chú có 5 viên, bắn hết thì thôi, được hay không ráng mà chịu....
Hai anh em men qua những lô cafe cao ngang lưng người. Trườn qua một con dốc trơn nhẫy, đi xuyên qua vạt rừng còn đang nặng đẫm nước mưa thì tôi nghe tiếng ếch kêu "uôm uôm" vang vang, náo nhiệt.... Anh Bắc bảo tôi: Cái sình này lắm ếch thế! Xuống bắt nhá!
Chèng ơi !!! Lần đầu tiên tôi nhìn thấy ếch lắm đến như thế! Qua ánh đèn pin sáng quắc, tôi nhìn rõ từng đàn ếch, từng cặp ếch, đùm túm nhau, cưỡi lên lưng nhau... Ếch ông, ếch bà, ếch bố, ếch mẹ, ếch con, ếch cháu thôi thì cứ gọi là cả đàn ếch, cứ trèo lên lưng nhau mà thi nhau gào : Uôm !! Uôm !!...
Túm cái gấu quần, tôi và Bắc thi nhau vồ, chụp.. Vồ ếch? Vầng! Cứ mỗi lần chũm tay chụp một phát là vớ từ 1 đến 2 con. Ếch béo mẫm, nẫn nần thịt....Tha hồ chụp, chúng vẫn không thèm chạy.. cứ gân cổ: Uôm !! Uôm !!
Có lẽ chúng tôi phải vồ được tới cả trăm con, hai ống quần chĩu chịt ếch, nặng chình chịch. Chúng tôi khiêng "cái quần" ếch ấy lên khỏi bờ sình, túm chặt. Bắc bảo tôi: Mày vác về luôn đi, tao chờ ở đây.... Tôi vác cái "quần ếch" về ....
1h sau tôi mới quay lại bờ sình! Không thấy Bắc đâu, tôi hơi sợ.. Phần sợ ma, phần sợ thú dữ (theo bản năng chứ hồi ấy ở đó làm gì còn), Đang định gào lên gọi Bắc thì tôi nghe tiếng nổ: Đoànhhhh! Ánh sáng đèn pin loang loáng và tiếng Bắc gọi: Hoàng, giúp tao nhanh lên...
Bắc bắn được một chú Chồn đuôi đỏ nặng khoảng 4 kg. Chúng tôi lấy dây dù cột lại, treo lên cây Kơ nia nhỏ mọc ven sình, chỗ dễ thấy nhất và tiếp tục đi sâu vào rừng...
Đi được mấy trăm mét, Bắc bảo tôi dừng lại, cả hai im lặng! Bên kia sình, rõ ràng tiếng nai toác .. toác... ! Lom khom tiến từng tý một nhưng tiếng nai cứ xa dần.. Thế là hụt một chú nai ! Nhưng bất ngờ, tôi nghe tiếng : xoạch ! xoạch ngay bên cạnh. Quay đèn sang, tôi nhìn rõ một chú nhím to bự đang xù lông, rũ lông xoạch xoạch ... Chẳng kịp ngắm kỹ, tôi nhắm mắt nổ một phát: Đoành! Trượt con mịe nó rồi ! Bắc kêu, để tao ! nổ đúng một phát, tôi nhìn rõ con nhím dẫy lên, sụp xuống! Bộ lông dựng đứng của nó xẹp dần, xẹp dần....Con nhím to thật! Dễ đến gần chục kg! Tiếc nhất là cái dạ dày của nó vỡ toác, nhầy nhụa....
Vào mùa khô, rừng Tây Nguyên cằn cỗi và khát cháy.. Vạn vật như quắt queo, như bị rang lên dưới cái nắng ong ong khô khốc ! Thú hoang chỉ mò đi ăn đêm vào lúc gần sáng khi sương buông, trời bớt nóng....... Nghe nói loài nhím lúc ấy chỉ đi tìm rễ cây, loại rễ cây có những tinh chất quý, chất làm thuốc chữa bệnh để ăn. Dạ dày mùa khô của nó là một "vị thuốc" ngâm rượu rất quý ! Lấy ra, rửa sạch bằng nước nóng, rồi bằng rượu, sau đó đem ngâm với rượu trắng có độ cồn cao khoảng 6 tháng là có thể đem ra "nhâm nhi" được ! Người Hoa Chợ Lớn rất ưa thứ này !
... Khoảng 1h sáng! Chúng tôi đi tới ven suối. Lúc này mưa đã tạnh, mây tan, trăng lung linh trên đầu ! Rừng xào xạc, lộp độp nước rơi trên tán lá. Đoạn suối róc rách chảy, gần đó có một tảng đá bằng phẳng khá lớn ! Chỗ bên kia suối là vạt sình lầy mọc đầy le le, tre... đoạn này giáp ranh với khu rừng khộp toàn cây Dầu Lông. Tôi nhìn thấy 2 vệt sáng đèn pin! Khua khua đèn báo hiệu, chúng tôi gặp 2 "gã" dân tộc Tày ! Vừa châm được điếu thuốc hút, hỏi được mấy câu thì tôi bỗng nghe: Đoành .. Đoành ... rồi tiếng : Kheee ! Kheee ! Kheee....
Vừa quay lại chỗ tiếng súng nổ, tôi choáng thật sự! Trời ạ! Một cái vòi Voi hua hua... thân hình to ngồn ngộn của nó thoắt một cái đã ở ngay sát chỗ chúng tôi đứng... Tôi hét lên, chân tay bủn rủn: Voi kìa...
Cả đám toé ra chạy thục mạng. Chạy vắt chân lên cổ, mặc cho cỏ xước, cành cây cào cấu quất vào mặt ... Chạy như "máy khâu"....rồi vấp, ngã lên ngã xuống...
Phải đến 25'', vượt qua chỗ rừng Khộp, ra đến gần lô cafe của đội 35 tôi và Bắc mới dừng lại thở hổn hển... Bắc nói: May thế, nó không đuổi đấy, nó mà đuổi thì cả lũ hôm nay chết mất xác! Con Léc của nhà thằng Zớt !
Thì ra, con voi ấy là voi nhà thằng Y Zớt ở buôn Zung, một gia đình nổi tiếng Krongana về nuôi voi kéo gỗ. Con voi này tên Léc, dữ có tiếng, được thả rông trong rừng ... Chả hiểu sao mà "gã" Tày kia lại nổ súng bắn nó... Chắc là quáng gà tưởng voi rừng. Bố khỉ ! Tý nữa thì mất mạng...
Nhưng đã hết đâu.... Vừa thở được tý thì đến lượt Bắc kêu thất thanh: Nó kìa... Trong ánh trăng nhờ nhờ, thân hình con voi lừng lững đang nhào tới chỗ chúng tôi đứng...
............

khặc ..khặc..đọc cái khúc bắn lầm bị voi đuổi cười không chịu nổi.
chào bác Quang ,em rất thích cách kể chuyện của bác ,rất giống với lối kể chuyện của 1 anh chuyên đi đào đồ mả của người dân tộc ở miệt Lâm Đồng .mong bác có nhiều sức khoẻ và niềm vui .
thân ái

.... Nghe tiếng anh Bắc kêu: Nó kìa... Tôi không kịp vơ súng, chạy tháo thân về hướng lô cà phê của đội 36. Cứ chui luồn dưới tán lá cà phê mà chạy....
Bình thường tôi chạy thuộc dạng yếu! Thế mà sao hôm ấy khoẻ thế! Ba chân bốn cẳng "đua" như điên, chạy bay tóc (câu thành ngữ dân DakLak hay nói) ....
Chúng tôi mạnh ai nấy tìm cách thoát thân vì biết rõ giống voi là giống thính hơi, đuổi dai, đặc biệt con Léc là một con voi rất khôn, rất dữ, nó dữ nổi tiếng vùng Đông Krongana. Nó có thể tìm đường tắt để đón đầu, thậm chí rình phục ở một quãng nào đó.... Nó mà đuổi kịp, ắt chết. Chết không toàn thây bởi nó sẽ dùng cái chân to như cột đình kia dẫm và di cho vài phát, xong rồi cuốn ngang người đập cái chát vào thân cây cổ thụ. Ôi thôi, đời đi đứt!!!
Cũng không rõ làm sao mà nó có thể đi qua một cái sình lầy, một trảng rừng Khộp và hơn 7 km chiều dài lô cà phê để đuổi chúng tôi tới bờ suối... Dai dẳng đến phát khiếp!
Gần sáng, tôi mò về đến bờ hồ Eaktur. Ngồi thở dốc và mệt mỏi. Trời lại lắc rắc mưa, sấm ì ầm....Không rõ giờ này anh Bắc có thoát không?
Hồi tôi mới "lò dò" lần đầu tiên vào Krongana năm 1985, chú tôi cho đi chơi ở Lăk và Krong Bông. Cứ buổi chiều, dân ở Lak đi làm về, dẫn voi về Buôn, dễ có đến chục con lững thững đi trên con đường quốc lộ 27 lúc ấy vẫn còn là đường đất đỏ. Voi được dân ở những Buôn làng xung quanh hồ Lak thuần hoá rất nhiều, tuy không bằng trên Buôn Đôn, EaSup nhưng cũng thuộc hàng có tiếng tăm ở Cao Nguyên.... Có nhà thuộc dạng giàu có tới 2 - 3 con. Voi được mua, được đổi bằng tiền, vàng, gỗ quý, ché Tuk (Loại ché cổ đựng rượu rất quý của người Ê đê)....
... Trời lại mưa, mưa to.. Tôi quyết định về chứ không chờ anh Bắc. May là cái đèn pin vẫn còn lủng lẳng ở cổ. Khi đi qua chòi canh rẫy của MaSon buôn Tuê (Ma Son tức là Bố của thằng Son) qua mấy cái nhà mồ cũ kỹ, mối xông từng đám to như đống rạ, tôi chợt soi thấy một chiếc xà gạc rỉ sét... Chắc là xà gạc chia của cho người chết. Nhặt cái xà gạc để đề phòng gặp rắn, tôi vừa đi vừa phát bụi cây .. tiếng phát cây cứ xàm xạp, xàm xạp....
Chỉ còn cách nhà chừng 2 km, phải lội qua khúc suối đầu nguồn của hồ Eaktur để qua bên kia đồi, khúc suối chảy róc rách, nước ngầu đỏ. Vừa đặt chân lên tảng đá định lội qua, tôi giật mình khi nhìn thấy mấy khúc gì, nhìn như lưng cá lóc, dài dài đen đen đang trườn lên ngược dòng... Ui trời! Cá lóc! Có tới mấy con "to vật" đang cố trườn mình ngược dòng nước lên phía trên. Vung xà gạc, tôi chém hai phát. Trượt rồi.... vung lên chém nữa.... Con cá giãy giụa rồi ngửa cái bụng trắng phếch lờ đờ trôi theo nước. Cả đàn cá "lặn" mất tích... Thế là được mỗi con, tiếc thật.....
Tờ mờ sáng, về đến cổng nhà, bên trong thắp đèn sáng, tiếng người lao xao... Chú tôi, ông bạn cùng đi ngồi há mồm nghe, Bắc đang vung tay, miệng chữ A, mắt chữ Y trợn thao láo kể chuyện chạy trốn voi dữ ......
Sáng hôm sau, chú tôi và Bắc nhờ Y Đức dẫn vào rừng tìm lại mấy con thú còn đang giấu... Khi về nói, may mà đêm qua cái xích voi to vật kia mắc lại giữa khe đá nên vô tình đã kéo con Léc đi chậm lại, nếu không vướng khe đá, có lẽ giờ này tôi đã không còn ngồi đây gõ bàn phím.....
Cũng không gặp lại hai "gã" Tày "ngu lâu dốt bền, quáng gà" kia nữa....
Nghĩ lại vẫn còn xanh mặt !

Tình cờ vừa rồi đi qua một vùng đồng bằng, giữa cánh đồng lúa mà lại thấy 1 chú voi đang được thả ra cho ăn .. Nó chuẩn bị đi vào khu vườn chuối... Chụp lại phát để nhớ tới đêm bị voi đuổi giữa rừng Krongana....

Hix, bác kể chuyện nghe hay wá ........