Hỏi về người Amish!

Hỏi về người Amish!

Tôi có dịp được xem một vài đoạn video về ngưòi Amish ở Mỹ, với bộ râu, trang phục và những tục lệ rất đặc biệt. Tôi có tìm hiểu trên mạng nhưng cũng không hiểu nhiều lắm vì các bài viết nói nhiều về tôn giáo rất khó hiểu. Vụ thảm sát vừa rồi ở Mỹ cũng nhằm vào những em học sinh người Amish.
Bác nào hiểu biết về người Amish, có thể giới thiệu với mọi người cùng biết được không?

Trong bài "Bi kịch Mỹ qua những vụ giết người kỳ quái" trên báo TPCN số 41 ra ngày 8-10, viết thế này:
Người Amish là ai? Đúng ra, cộng đồng Amish là một giáo phái đặc biệt với khoảng 200.000 thành viên, hầu như chỉ tồn tại ở Hoa Kỳ, đông nhất là ở Pennsylvania, 50.000 người. Họ sống theo cách riêng, có trường học riêng và không chịu hòa nhập vào thế giới văn minh. Họ chuyên làm nghề nông và nghề thủ công. Họ không dùng điện, điện thoại, không xem truyền hình. Họ mặc quần áo giống nhau, gần như trang phục ở đồng bằng châu Âu thế kỷ 17, tồi tàn, cổ lỗ, không có khuy. Họ đi lại bằng xe ngựa do những bác tài râu rậm điều khiển. Việc học chỉ bắt buộc đối với trẻ em cho đến 14 tuổi, Họ vốn phát đạt nên không chấp nhận bất kỳ sự trợ giúp nào của chính quyền. Họ được pháp luật công nhận ?oquyền không cầm súng? (vì trái với lương tâm). Họ không có quyền kiện tụng. Điều khác lạ nhất trong tín ngưỡng của họ là không nhận lễ ban thánh thể khi còn thơ mà chờ cho đủ 18 tuổi...

Người Amish là một tộc người có xuất xứ từ Đức, di cư sang Mỹ vào khoảng thế kỉ 18. Họ là những người theo Thanh giáo (puritanism) chủ trương một cuộc sống thanh sạch, hiến mình cho Chúa nhưng không cầu kì và rườm rà (Thanh giáo là một phái của Kháng Nghị giáo giống như Tin Lành). Người Amish sống biệt lập hẳn khỏi xã hội Mỹ. Họ xây dựng những khu làng và thị trấn nhỏ riêng biệt. Kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp và tiểu thủ công. Người Amíh nổi tiếng với các sản phẩm từ sữa và kẹo sô-cô-la. Họ từ chối tất cả mọi ứng dụng của khoa học kỹ thuật nên tất cả thiết bị, máy móc chạy điện và động cơ đốt đều không được sử dụng. Đàn ông mặc sơ mi trắng và quần đen, áo khoác cũng đen, đầu đội mũ cói hoặc mũ nỉ, để râu dài trông hao hao như người Do Thái giáo chính thống. Phụ nữ mặc váy đen và sơ mi trắng, trên đầu đội một cái mũ nhỏ màu trắng theo kiểu người giúp việc ở các gia đình giàu có. Người Amish chủ trương giản dị đến mức tối đa, ví dụ như đàn ông từ nhỏ đến 16 tuổi chỉ đội mũ cói, sau đó thì mới đội mũ dạ vì người ta cho rằng chỉ sau 16 tuổi đàn ông mới có thể kiếm dư tiền để sắm cho họ một cái mũ "đắt tiền". Quan niệm chung của họ là: quần áo, vật dụng chỉ cần đủ ấm và đủ sạch, không cần hơn.
Người Amish tuyệt đối phản đối bạo lực cho nên họ không bao giờ tham dự vào cuộc chiến nào của nước Mỹ. Tuy nhiên, họ vẫn có thể gửi người đến những vùng chiến sự làm nhiệm vụ cứu trợ và giúp đỡ. Tại thị trấn Berlin -Ohio (vùng có mật độ Amish vào loại cao nhất nhì nước Mĩ) có một mái nhà vòm vẽ điển tích Kitô giáo, điều đặc biệt là có cả hình một cặp vợ chồng Amihs dắt xe đạp chơi đùa với một bé gái Việt Nam mặc áo dài. Tôi hỏi ra thì được trả lời là hai người này sang VN để giúp đỡ người dân trong chiến tranh và bị ********* bắt thủ tiêu mất tiêu (???). Mất cả buổi để giải thích với họ là ********* chả hơi sức nào lại đi thủ tiêu con em quí vị, không biết họ có nghe ra không.
Người Amish cũng khá giỏi về các mặt hàng thủ công mỹ nghệ tinh xảo. Khách mua đồ lưu niệm của họ cũng nhiều. Điều bất ngờ thứ hai là một số các món đồ gốm sứ và đá mĩ thuật (ví dụ như trứng phục sinh bằng đá) khi tôi lật đáy lên xem giá thì thấy "made in Vietnam"!!! chả biết bằng cách nào mà các món đồ quê hương lại lưu lạc đến cái nơi khỉ ho cò gáy này.
Người Amish không đi lính nhưng họ đồng ý trả thuế thêm cho chính phủ vì họ dù sao vẫn ở trên đất Mỹ. Thái độ hoà bình của họ cũng như cách sống "lập dị" cũng gây cho họ một số khó khăn khi có dịp phải ra ngoài hoà nhập với xã hội, chính điều đó lại khiến họ co cụm hơn trong cộng đồng của mình.
Người Amish không giàu vì họ cũng không có mục đích làm giàu. Họ chỉ cần một cuọc sống vừa đủ, lao động miệt mài và lòng kính Chúa, thương người.
Điều kì lạ cuối cùng là dù đã ở trên đất Mỹ mấy trăm năm, hầu hết người Amish đều giỏi tiếng Đức hơn tiếng Anh, và ngay khi họ nói tiếng Anh, chất giọng, cách phát âm vẫn đặc trăng tiếng Đức.
Một dân tộc kì lạ và tuyệt vời. Ước chi loài người có nhiều Amíh hơn nữa.

Người Amish là một tộc người có xuất xứ từ Đức, di cư sang Mỹ vào khoảng thế kỉ 18. Họ là những người theo Thanh giáo (puritanism) chủ trương một cuộc sống thanh sạch, hiến mình cho Chúa nhưng không cầu kì và rườm rà (Thanh giáo là một phái của Kháng Nghị giáo giống như Tin Lành). Người Amish sống biệt lập hẳn khỏi xã hội Mỹ. Họ xây dựng những khu làng và thị trấn nhỏ riêng biệt. Kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp và tiểu thủ công. Người Amíh nổi tiếng với các sản phẩm từ sữa và kẹo sô-cô-la. Họ từ chối tất cả mọi ứng dụng của khoa học kỹ thuật nên tất cả thiết bị, máy móc chạy điện và động cơ đốt đều không được sử dụng. Đàn ông mặc sơ mi trắng và quần đen, áo khoác cũng đen, đầu đội mũ cói hoặc mũ nỉ, để râu dài trông hao hao như người Do Thái giáo chính thống. Phụ nữ mặc váy đen và sơ mi trắng, trên đầu đội một cái mũ nhỏ màu trắng theo kiểu người giúp việc ở các gia đình giàu có. Người Amish chủ trương giản dị đến mức tối đa, ví dụ như đàn ông từ nhỏ đến 16 tuổi chỉ đội mũ cói, sau đó thì mới đội mũ dạ vì người ta cho rằng chỉ sau 16 tuổi đàn ông mới có thể kiếm dư tiền để sắm cho họ một cái mũ "đắt tiền". Quan niệm chung của họ là: quần áo, vật dụng chỉ cần đủ ấm và đủ sạch, không cần hơn.
Người Amish tuyệt đối phản đối bạo lực cho nên họ không bao giờ tham dự vào cuộc chiến nào của nước Mỹ. Tuy nhiên, họ vẫn có thể gửi người đến những vùng chiến sự làm nhiệm vụ cứu trợ và giúp đỡ. Tại thị trấn Berlin -Ohio (vùng có mật độ Amish vào loại cao nhất nhì nước Mĩ) có một mái nhà vòm vẽ điển tích Kitô giáo, điều đặc biệt là có cả hình một cặp vợ chồng Amihs dắt xe đạp chơi đùa với một bé gái Việt Nam mặc áo dài. Tôi hỏi ra thì được trả lời là hai người này sang VN để giúp đỡ người dân trong chiến tranh và bị ********* bắt thủ tiêu mất tiêu (???). Mất cả buổi để giải thích với họ là ********* chả hơi sức nào lại đi thủ tiêu con em quí vị, không biết họ có nghe ra không.
Người Amish cũng khá giỏi về các mặt hàng thủ công mỹ nghệ tinh xảo. Khách mua đồ lưu niệm của họ cũng nhiều. Điều bất ngờ thứ hai là một số các món đồ gốm sứ và đá mĩ thuật (ví dụ như trứng phục sinh bằng đá) khi tôi lật đáy lên xem giá thì thấy "made in Vietnam"!!! chả biết bằng cách nào mà các món đồ quê hương lại lưu lạc đến cái nơi khỉ ho cò gáy này.
Người Amish không đi lính nhưng họ đồng ý trả thuế thêm cho chính phủ vì họ dù sao vẫn ở trên đất Mỹ. Thái độ hoà bình của họ cũng như cách sống "lập dị" cũng gây cho họ một số khó khăn khi có dịp phải ra ngoài hoà nhập với xã hội, chính điều đó lại khiến họ co cụm hơn trong cộng đồng của mình.
Người Amish không giàu vì họ cũng không có mục đích làm giàu. Họ chỉ cần một cuọc sống vừa đủ, lao động miệt mài và lòng kính Chúa, thương người.
Điều kì lạ cuối cùng là dù đã ở trên đất Mỹ mấy trăm năm, hầu hết người Amish đều giỏi tiếng Đức hơn tiếng Anh, và ngay khi họ nói tiếng Anh, chất giọng, cách phát âm vẫn đặc trăng tiếng Đức.
Một dân tộc kì lạ và tuyệt vời. Ước chi loài người có nhiều Amíh hơn nữa.
"..And in the end, of course, a true war story is never about war. It''s about sunlight. It''s about the special way that dawn spreads out on a river when you know you must cross the river and march into the mountains and do things you are afraid to do. It''s about love and memory. It''s about sorrow. It''s about sisters who never write back and people who never listen"
Tim O''brien- The Things They carried

Ko biết bác có nhầm hay ko, chứ mấy ngày trước đây khi có vụ giết mấy cô bé người Amish thì đài báo Thuỵ sĩ có nói là người Amish có nguôn gốc Thuỵ sĩ vùng nói tiếng Dức chứ ko phải là người Đức.

Lấu lâu rồi tui nhớ cũng đã đọc thấy Amish là một nhóm người gốc Thụy Sỹ đến Bắc Mỹ vào khỏang thế kỷ 17 -18 gì đó. Khởi sự từ việc bất đồng trong nghi thức tôn giáo nên họ tách ra từ dòng Mennonites chính thống. Ngừơi Amish nói tiếng Đức bình dân trong sinh họat hàng ngày, tiếng Đức chính thức trong nghi lễ nhà thờ và dùng tiếng Anh để giao tiếp với người ngòai.

Theo chỗ tôi biết thì Amish để chỉ một nhóm người có cùng tín ngưỡng và chia sẻ chung văn hoá. Điều này không nhất thiết phải hiểu là họ cùng một " tộc người". Có lẽ báo đài không sai khi nói họ (những người Amish ở Pényvinia) đến từ Thuỵ Sĩ nhưng như tôi đã nói, Có nhiều cộng đồng Amish trên khắp đất Mĩ và Pénivinia cũng không hẳn là nơi đông dân lắm. Tôi sống ở Columbus, Ohio hơn hai năm, cách cộng đồng AMish khoảng hơn 1 giơ chạy xe.Tôi dám khẳng định hoàn toàn 100% số họ có nguồn gốc từ Đức với các đặc trưng như tiếng Đức chuẩn (mấy cô bạn Đức bảo thế), tên làng và tên thị trấn đặt theo địa danh Đức (Ví dụ như Berlin), một số quầy lưu niệm và xưởng sản xuất đồ ăn có trade mark hình cờ đức và chữ Duscth.
Quan trọng hơn nữa, tôi được người dân tuyên bố rằng người Amish đến từ Đức.
Sẽ xin nhanh chóng post hầu các bác một số tấm ảnh còn lưu giữ để chứng thực (ít nhất là tôi đã đến đó).
Vài ngu ý, mong các bác chỉ giáo.

Theo chỗ tôi biết thì Amish để chỉ một nhóm người có cùng tín ngưỡng và chia sẻ chung văn hoá. Điều này không nhất thiết phải hiểu là họ cùng một " tộc người". Có lẽ báo đài không sai khi nói họ (những người Amish ở Pényvinia) đến từ Thuỵ Sĩ nhưng như tôi đã nói, Có nhiều cộng đồng Amish trên khắp đất Mĩ và Pénivinia cũng không hẳn là nơi đông dân lắm. Tôi sống ở Columbus, Ohio hơn hai năm, cách cộng đồng AMish khoảng hơn 1 giơ chạy xe.Tôi dám khẳng định hoàn toàn 100% số họ có nguồn gốc từ Đức với các đặc trưng như tiếng Đức chuẩn (mấy cô bạn Đức bảo thế), tên làng và tên thị trấn đặt theo địa danh Đức (Ví dụ như Berlin), một số quầy lưu niệm và xưởng sản xuất đồ ăn có trade mark hình cờ đức và chữ Duscth.
Quan trọng hơn nữa, tôi được người dân tuyên bố rằng người Amish đến từ Đức.
Sẽ xin nhanh chóng post hầu các bác một số tấm ảnh còn lưu giữ để chứng thực (ít nhất là tôi đã đến đó).
Vài ngu ý, mong các bác chỉ giáo.
"..And in the end, of course, a true war story is never about war. It''s about sunlight. It''s about the special way that dawn spreads out on a river when you know you must cross the river and march into the mountains and do things you are afraid to do. It''s about love and memory. It''s about sorrow. It''s about sisters who never write back and people who never listen"
Tim O''brien- The Things They carried
Đề nghị xem lại mà. Tôi có 1 câu hỏi cho mấy cô bạn của bác: Ở châu âu có bao nhiêu nước nói tiếng Đức? Có phải ai nói tiếng Đức là người Đức ko???
Đề nghị d/c tạo ra chủ đề vào google đánh tư: nguồn gốc người Amish theo tiếng Anh, Đức, Pháp và có khả năng bằng tiếng Việt, nhưng ko chắc lắm.

Được satthutinhdoi sửa chữa / chuyển vào 21:40 ngày 14/10/2006

Bác tay chơi cho em xin mấy cái hình về vật phẩm có trademark của dân Amish được không bác?

Các bác có thể xem một đoạn video về người Amish, đây là bài hát "Amish paradise" nhái theo bài hát nổi tiếng "Gangsta''s Paradise" của vua hát nhái Weird Al Yankovic> Link: http://www.youtube.com/watch?v=4BEZ2qjAu4w
các bác chú ý đến cách ăn mặc, và các cư xử của người Amish trong video này, cả đoạn họ xem "play boy magazine" nữa!