1. Tuyển Mod quản lý diễn đàn. Các thành viên xem chi tiết tại đây

Hỏi về tên gọi Hà Nội???

Chủ đề trong 'Lịch sử Văn hoá' bởi Sun_Group, 04/02/2008.

  1. 0 người đang xem box này (Thành viên: 0, Khách: 0)
  1. Sun_Group

    Sun_Group Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    03/02/2007
    Bài viết:
    166
    Đã được thích:
    0
    Hỏi về tên gọi Hà Nội???

    Tôi không được biết tên Hà Nội được đặt khi nào và nó thật sự mang ý nghĩa gì. Search web tìm được link này http://hanoi.vnn.vn/chuyen_de/9907/phan1/lichsu_tlhn.html.
    Nhưng nó không đủ để thoả chí tò mò, có ai nghĩ như tôi Hà Nội có ý nghĩ là "thành phố trong sông". Nếu nó mang ý nghĩa này thì quá đơn giản. Nhìn từ bắc vào nam có thể thấy ngay rất nhiều thành phố trong cả nước cũng mang ý nghĩa " thành phố trong sông".
    Thêm 1 suy nghĩ, những năm gần đây Hà Nội đang tổ chức 1 sự kiện. 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Phải chăng Hà Nội nhân cơ hội này đang muốn đổi tên thành Thăng Long.( Cá nhân tôi cũng thích tên Thăng Long) Và tổ chức sự kiện này chủ yếu để trong suy nghĩ của mỗi người quan tâm đã có tên Thăng Long tiện cho việc sau này đổi tên?
  2. chauphihwangza

    chauphihwangza Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    28/06/2006
    Bài viết:
    1.487
    Đã được thích:
    0
    Tôi xem bản đồ thời Tần - Hán có một quận tên Hà Nội (Henei) ở gần sông Hoàng Hà - Trung Quốc và thỉnh thoảng trong sách Tàu có nhắc đến địa danh Hà Nội. Lưu ý các tỉnh miền bắc Việt Nam có tên cũng giống các tỉnh miền bắc Trung Quốc, ví dụ: Hà Nam, Sơn Tây, Hà Bắc.
    Được chauphihwangza sửa chữa / chuyển vào 14:19 ngày 05/02/2008
  3. do_re_mi

    do_re_mi Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    22/04/2006
    Bài viết:
    1.160
    Đã được thích:
    4
    Khi nó không còn là kinh đó nưacthì không thể mang tên kia. giờ nó là thủ đô đổi lại cũng được. dù sao tên thành phố HN không phải người ngoại quốc gán cho như một số đô thị khác ở VN
  4. dreamdestroyer

    dreamdestroyer Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    13/07/2004
    Bài viết:
    389
    Đã được thích:
    1
    Trùng
    Được dreamdestroyer sửa chữa / chuyển vào 16:55 ngày 05/02/2008
  5. cavalryman

    cavalryman Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    29/09/2007
    Bài viết:
    553
    Đã được thích:
    0
    tôi chả giỏi chữ Hán nhưng thấy cái nghĩa "thành phố giữa các con sông" không ổn. Thứ nhất là nghĩa chữ Hán nó không phải hoàn toàn là "bên trong các con sông", thứ hai là đã là sông, núi, mốc nằm trong địa danh thì phải là sông lớn lắm cỡ sông Hồng chứ không phải là mấy cái "sông" bé tẹo giờ đã bị lấp.
    Bên Tàu cũng mấy cái chữ nội-ngoại này, như Quan Ngoại là "bên ngoài cửa Quan" (bên ngoài Trường Thành), Hà Đông, Hà Bắc... là phía đông, phiá Bắc sông Hoàng hà. Vậy chữ Hà Nội có thể có nghĩa là "bên này sông" (Hồng), hợp với vị trí địa lý của Hà Nội là bên này sông Hồng nhìn từ Phú Xuân.
  6. old_movie

    old_movie Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    06/01/2006
    Bài viết:
    612
    Đã được thích:
    0
    Cái con sông bé tẹo mà bác nói hồi trước nó cũng to lắm mà.
  7. CoDep

    CoDep Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    25/09/2004
    Bài viết:
    9.559
    Đã được thích:
    11
    Ai ở VN tìm đọc mấy cuốn sách, một cuốn là "Người Hà Nội"
    và một cuốn là "Luỹ Hoa" chắc có khá nhiều tư liệu lịch sử
    Hà nội từ thời Hoàng Diệu đến tháng Tám năm 1945 .
  8. chauphihwangza

    chauphihwangza Thành viên rất tích cực

    Tham gia ngày:
    28/06/2006
    Bài viết:
    1.487
    Đã được thích:
    0
    Hà Đông trên thực tế lại nằm ở phía tây của Hà Nội bác ợ
    Theo link này: http://web.hanu.vn/vnh/mod/forum/discuss.php?d=2001
    Hà Nội có nghĩa là phía trong các con sông, vì tỉnh mới Hà Nội được bao bọc bởi 2 con sông : sông Hồng và sông Đáy.
    Có người cho rằng chữ Hà Nội là lấy từ câu trong sách Mạnh Tử ( Thiên Lương Huệ Vương ) : "Hà Nội hung tắc di kỳ dân ư Hà Đông, chuyển kỳ tức ư Hà Nội" ( nghĩa là : Hà Nội bị tai hoạ thì đưa dân về Hà Đông, đưa thóc từ Hà Đông về Hà Nội ). Nguyên ở Trung Quốc thời Mạnh Tử ( thế kỷ III tr.CN ) phía bắc sông Hoàng gọi là đất Hà Nội, phía Nam là Hà Ngoại. Vùng đất Hà Nội ấy nay ứng với tỉnh Hà Bắc. Lại do sông Hoàng khi tới địa đầu tỉnh Sơn Tây ngày nay thì chạy theo hướng Bắc - Nam, trở thành ranh giới giữa hai tỉnh Thiểm Tây và Sơn Tây. Sơn Tây ở phía đông sông Hoàng nên thời cổ có tên là đất Hà Đông, còn Thiểm Tây là Hà Tây. Thực sự cũng có việc dùng câu sách Mạnh Tử nói trên, nhưng đó là trường hợp năm 1904 khi muốn đổi tên tỉnh Cầu Đơ cho khỏi nôm na, người ta mới dùng tên Hà Đông ( dựa vào tên Hà Nội đã có từ trước )
    ( Theo "Hỏi Đáp - 1000 năm Thăng Long - Hà Nội" - Tô Hoài, Nguyễn Vinh Phúc )

  9. cavalryman

    cavalryman Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    29/09/2007
    Bài viết:
    553
    Đã được thích:
    0
    Ý bác là Hà Đông bên Tàu hay VN? Ở VN thì Hà Đông thuộc tỉnh Hà Tây.
    Rõ ràng theo đoạn trích ở trên thì bên Tàu nó gọi Hà Nội là bên này sông (lớn) , Hà ngoại là bên kia sông chứ không phải ở giữa các sông. Cho dù Hà Nội có ở giữa các sông thật đi nữa thì cũng chưa thấy nơi nào khác gọi vùng đất giữa các sông là Hà Nội, mà thường là người ta gọi là "cù lao"!
  10. caytrevietnam

    caytrevietnam Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    13/10/2005
    Bài viết:
    1.839
    Đã được thích:
    1
    Cóp nhặt được bài này up lên, các bác xem tham khaỏ thêm
    HÀ NỘI ĐÃ CÓ BAO NHIÊU TÊN GỌI?
    ==============================
    Những tên gọi của Hà Nội qua các thời kỳ lịch sử?
    - Thăng Long - Hà Nội là kinh đô lâu đời nhất trong lịch sử Việt Nam. Mảnh đất địa linh nhân kiệt này từ trước khi trở thành kinh đô của nước Đại Việt dưới triều Lý (1010) đã là đất đặt cơ sở trấn trị của quan lại thời kỳ nhà Tuỳ (581 - 618), Đường (618 - 907) của phong kiến phương Bắc. Từ khi hình thành cho đến nay, Thăng Long - Hà Nội có nhiều tên gọi. Chúng tôi xin chia các tên gọi ấy thành hai loại: Chính quy và không chính quy, theo thứ tự thời gian như sau:
    TÊN CHÍNH THỨC:
    Là những tên được chép trong sử sách do các triều đại phong kiến, Nhà nước Việt Nam chính thức đặt ra:
    Long Đỗ: Truyền thuyết kể rằng, lúc Cao Biền nhà Đường, vào năm 866 mới đắp thành Đại La, thấy thần nhân hiện lên tự xưng là thần Long Đỗ. Do đó trong sử sách thường gọi Thăng Long là đất Long Đỗ. Thí dụ vào năm Quang Thái thứ 10 (1397) đời Trần Thuận Tông, Hồ Quý Ly có ý định cướp ngôi nhà Trần nên muốn dời kinh đô về đất An Tôn, phủ Thanh Hoá. Khu mật chủ sự Nguyễn Nhữ Thuyết dâng thư can, đại ý nói: "Ngày xưa, nhà Chu, nhà Nguỵ dời kinh đô đều gặp điều chẳng lành. Nay đất Long Đỗ có núi Tản Viên, có sông Lô Nhị (tức sông Hồng ngày nay), núi cao sông sâu, đất bằng phẳng rộng rãi". Điều đó cho thấy, Long Đỗ đã từng là tên gọi đất Hà Nội thời cổ.
    Tống Bình: Tống Bình là tên trị sở của bọn đô hộ phương Bắc thời Tuỳ (581-618), Đường (618 - 907). Trước đây, trị sở của chúng là ở vùng Long Biên (Bắc Ninh ngày nay). Tới đời Tuỳ chúng mới chuyển đến Tống Bình.
    Đại La: Đại La hay Đại La thành nguyên là tên vòng thành ngoài cùng bao bọc lấy Kinh Đô. Theo kiến trúc xưa, Kinh Đô thường có "Tam trùng thành quách": Trong cùng là Tử Cấm thành (tức bức thành màu đỏ tía) nơi vua và hoàng tộc ở, giữa là Kinh thành và ngoài cùng là Đại La thành. Năm 866 Cao Biền bồi đắp thêm Đại La thành rộng hơn và vững chãi hơn trước. Từ đó, thành này được gọi là thành Đại La. Thí dụ trong Chiếu dời đô của vua Lý Thái Tổ viết năm 1010 có viết: "... Huống chi thành Đại La, đô cũ của Cao Vương (tức Cao Biền) ở giữa khu vực trời đất..." (Toàn thư, Tập I, H, 1993, tr 241).
    Thăng Long (Rồng bay lên). Đây là cái tên có tính văn chương nhất, gợi cảm nhất trong số các tên của Hà Nội. Sách Đại Việt sử ký toàn thư cho biết lý do hình thành tên gọi này như sau: "Mùa thu, tháng 7 năm Canh Tuất (1010) vua từ thành Hoa Lư, dời đô ra Kinh phủ thành Đại La, tạm đỗ thuyền dưới thành, có rồng vàng hiện lên ở thuyền ngự, nhân đó đổi tên thành gọi là thành Thăng Long" (Toàn thư, Tập I, H, tr 241).
    Đông Đô: Sách Đại Việt sử ký toàn thư cho biết: "Mùa hạ tháng 4 năm Đinh Sửu (1397) lấy Phó tướng Lê Hán Thương (tức Hồ Hán Thương - TM) coi phủ đô hộ là Đông Đô" (Toàn thư Sđd - tr 192). Trong bộ Khâm định Việt sử thông giám cương mục, sử thần nhà Nguyễn chú thích: "Đông Đô tức Thăng Long, lúc ấy gọi Thanh Hoá là Tây Đô, Thăng Long là Đông Đô" (Cương mục - Tập 2, H 1998, tr 700).
    Đông Quan: Đây là tên gọi Thăng Long do quan quân nhà Minh đặt ra với hàm nghĩa kỳ thị Kinh đô của Việt Nam, chỉ được ví là "cửa quan phía Đông" của Nhà nước phong kiến Trung Hoa. Sử cũ cho biết, năm 1408, quân Minh đánh bại cha con Hồ Quý Ly đóng đô ở thành Đông Đô, đổi tên thành Đông Quan. Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép: "Tháng 12 năm Mậu Tý (1408), Giản Định đế bảo các quân "Hãy thừa thế chẻ tre, đánh cuốn chiếu thẳng một mạch như sét đánh không kịp bưng tai, tiến đánh thành Đông Quan thì chắc phá được chúng" (Toàn thư Sđd - Tập 2, tr224).
    Đông Kinh: Sách Đại Việt sử ký toàn thư cho biết sự ra đời của cái tên này như sau: "Mùa hạ, tháng 4 năm Đinh Mùi (1427), Vua (tức Lê Lợi - TM) từ điện tranh ở Bồ Đề, vào đóng ở thành Đông Kinh, đại xá đổi niên hiệu là Thuận Thiên, dựng quốc hiệu là Đại Việt đóng đô ở Đông Kinh. Ngày 15 vua lên ngôi ở Đông Kinh, tức là thành Thăng Long. Vì Thanh Hoá có Tây Đô, cho nên gọi thành Thăng Long là Đông Kinh" (Toàn thư - Sđd. Tập 2, tr 293).
    Bắc Thành: Đời Tây Sơn (Nguyễn Huệ - Quang Trung 1787 - 1802 - TM). Vì kinh đô đóng ở Phú Xuân (tức Huế - TM) nên gọi Thăng Long là Bắc thành"(Nguyễn Vinh Phúc - Trần Huy Bá - Đường phố Hà Nội - H. 1979, tr 12).
    Thăng Long (Thịnh vượng lên). Sách Lịch sử thủ đô Hà Nội cho biết: "Năm 1802, Gia Long quyết định đóng đô ở tại nơi cũ là Phú Xuân (tức Huế - TM), không ra Thăng Long, cử Nguyễn Văn Thành làm Tổng trấn miền Bắc và đổi kinh thành Thăng Long làm trấn thành miền Bắc. Kinh thành đã chuyến làm trấn thành thì tên Thăng Long cũng cần phải đổi. Nhưng vì tên Thăng Long đã có từ lâu đời, quen dùng trong nhân dân toàn quốc, nên Gia Long thấy không tiện bỏ đi ngay mà vẫn giữ tên Thăng Long, nhưng đổi chữ "Long" là Rồng thành chữ "Long" là Thịnh vượng, lấy cớ rằng rồng là tượng trưng cho nhà vua, nay vua không ở đây thì không được dùng chữ "Long" là "rồng" (Trần Huy Liệu (chủ biên). Lịch sử thủ đô Hà Nội, H. 1960, tr 81).
    Việc thay đổi nói trên xảy ra năm 1805, sau đó vua Gia Long còn hạ lệnh phá bỏ hoàng thành cũ, vì vua không đóng đô ở Thăng Long, mà hoàng thành Thăng Long lại lớn rộng quá.
    Hà Nội: Sách Lịch sử thủ đô Hà Nội cho biết: "Năm 1831, vua Minh Mạng đem kinh thành Thăng Long cũ hợp với mấy phủ huyện xung quanh như huyện Từ Liêm, phủ ứng Hoà, phủ Lý Nhân và phủ Thường Tín lập thành tỉnh Hà Nội, lấy khu vực kinh thành Thăng Long cũ làm tỉnh lỵ của Hà Nội". (Trần Huy Liệu (chủ biên). Lịch sử thủ đô Hà Nội. H. 1960, tr 82).

Chia sẻ trang này