Hỏi về thơ Haiku

Ừh,hóa ra cũng có lắm người thích haiku .Có điều, để hiểu cái thần của nó có lẽ không đơn giản.Chính vì lẽ đó, làm một bài haiku cũng chẳng dễ dàng gì! Ờ,mà làm thì được đó,nhiều nữa là đằng khác,nhưng cũng nên đặt tên khác luôn để khỏi nhập nhằng giả-chân lẫn lộn.
Dù sao cũng cảm thấy thú vị.
Được huongnhu4 sửa chữa / chuyển vào 14:56 ngày 02/02/2008

Vỡ toang hoang bầu trời
Vỡ toang hoang mặt đất
Nát tan đi tim ơi
Để vui lòng
Gã thần Sét!
"Gã đến,rồi đi,rồi lại đến và lại đi!Trái tim nhỏ nhoi kia chịu đựng nổi mấy lần đến,đi của gã?Lại thêm một lần phải vỡ tim nữa rồi.Có điều,chết đi mà không hiểu được vì sao! Đành phải đóng băng trái tim non tội nghiệp kia thôi,vĩnh viễn.Chán chường cho mùa Xuân!"

Tôi biết chuyện của cô với thằng cha thần sét đánh ấy, ( cầu cho sét đánh cho cha chết hẳn để khỏi chịu mọi khổ ải của cõi đời ). Trong cái cách xa về địa lí thì cái sự vòng vo khôn khéo của cô khiến cho sự xa cách càng không có lí do để gần lại,dần dần gã đã bắt đầu có cảm giác đau tức trước mỗi sự khôn khéo của cô, mỗi lời, mỗi ý của cô đã bắt đầu như mỗi đòn roi đánh mạnh dần vào trái tim vốn đã sứt sẹo, không hoàn chỉnh của gã, gã loay hoay không tìm nổi cách thức, tư cách hay lí do gì để nói cái sự thể mà hắn mong muốn và để được nhận lại một sự phản ứng rõ ràng từ cô, mỗi lần hắn đi chỉ là cách để hắn cứu vớt linh hồn hắn, khi khỏe khoắn thì hắn lại quay lại, giao trái tim ngu si kia cho cô tung hứng, hắn có cái cảm giác cô muốn hoàn thiện bản thân cô trên sự tan vỡ từng giây từng phút của hắn, giờ đây hắn còn có sức để điều chỉnh bản thân đôi chút, nếu một thời gian nữa thì hắn chết không dậy nổi luôn, tính hắn vẫn luôn ngu đần như vậy, luôn ngu cho đến chết chứ không đời nào chịu khôn ra. Bây giờ hắn đang lăn lông lốc, co quắp trên giường đấy, nghiện lại thuốc lá rồi, rượu vừa làm vài ly rồi, đang cao hứng bất biết bất sợ lắm. Cô yên tâm đi, chắc chắn hắn sẽ ra đi trước cô chứ cô còn khỏe, lâu mới đi đâu được!

Đạo có cái hay là không thể diễn đạt bằng lời nói thông thường, nên đôi khi tự kỷ ám thị rằng mình đắc đạo cũng là một cái thú!
Chẳng phải của mình....
Chính ra mình thích đá bóng hơn!

Ngắm sao
Gối đầu lên Hằng Nga.
Vắt chân qua giải ngân hà.
Nằm nghỉ!
Ở trên là những vì tinh tú.
Ở dưới cũng toàn sao.
FS.

Có bạn nào biết bộ phim hoạt hình "Winter days" - Những ngày mùa đông ko?
Bộ phim đó do một êkip rất đông các hoạ sĩ, cả Tây cả Ta, chuyển thể từng đoạn thơ (Haiku) của Basho lên phim.
Vô cùng ấn tượng! (Dù chẳng hiểu j cả )
Hết phim có cả một đoạn dài (gần bằng phim) nói về quá trình, ý tưởng và ý nghĩa của từng cảnh trong phim

Theo chỉ dẫn của bạn, có kiếm được một chút, không biết phải không. Link đây:
http://www.youtube.com/watch?v=4NJz5GyImhg
Nói chung, về thơ Haiku đơn giản chỉ là một trong những phương tiện, thói quen của các Thiền sư Nhật hay sử dụng để diễn tả cái xúc cảm đột khởi lên tại một thời điểm nào đó trong suốt quá trình va chạm trực tiếp với không gian và hoàn cảnh sống trong từng khoảnh khắc của thực tại. ( Chúng ta hầu như chỉ nắm bắt được quá khứ chứ ít có khả năng nắm bắt trực tiếp hiện thực sống ). Vấn đề hiểu chỉ đặt ra với các Thiền giả, còn với học giả thì chỉ nên tìm hiểu dưới góc độ một nét văn hóa, đôi khi có cảm nhận nào đó từ những bài thơ đó thì cũng chỉ là kết quả của thế giới ngôn ngữ và tư duy ngôn ngữ tạo nên. Cho nên, có sáng tác thì làm cho vui chứ xét về bản chất thì chẳng có được sự thể hiện nào trong những thứ được vẽ nên đó cả.

Tôi thấy trong đoạn phim ấy thể hiện sự khác biệt, sự đối đáp giữa một người trần và một nhà sư. Nó thích hợp với đoạn này:
Gió cuốn lên
Khói mờ trên Phú sĩ
Bay mất ngoài xa xăm
Ai biết về đâu nhỉ
Cõi lòng tôi cùng lang thang...
Đoạn này thể hiện trạng thái thiền. Cũng khó giải thích nhỉ! Tớ hiểu câu này của nhà sư nhưng khó diễn đạt quá.
Như thế này! Cái nón nó ở trong tay bạn. Nó cách bạn 1 c m thì vẫn là của bạn. Và có hơn một chút nữa thì có gì khác không? Rồi cách 100m, hoặc xa hơn thế nữa, Nó là của bạn vì bạn biết nó tồn tại và thuộc về bạn, mặc dù nó *bay mất ngoài xa xăm*.
Nhà sư lang thang - không phải nhà sư lang thang mà là cả cõi lòng lang thang trong đạo, cả một không gian trong đó nhà sư đã hoà vào nó, (bao gồm cả khói và cái nón ) lang thang trong đạo. Khoảng cách về không gian không có ý nghĩa ở đây.
Cái này là thuyết *vô ngã* đây.
Hmm. Giải thích kiểu này cũng có vẻ chưa ổn lắm, nhưng cũng được phần nào.

Tớ thì tớ chả hiểu gì cả, tệ thật, bỏ bao công sức, cái thu lại là: Đừng cố hiểu làm gì, gió thổi bay mất rồi, ngay lúc này, ở chính bạn, có gì, nói tôi nghe, chậm là hết!
Vậy đấy!
( Là tôi bắt chước chứ không biết gì đâu )
Mà chỉ cần biết rằng Nhật có Haiku và Haiku là như thế, chứ cố hiểu nó làm gì.

"Gió cuốn lên
Khói mờ trên Phú Sĩ
Bay mất ngoài xa xăm
Ai biết về đâu nhỉ
Cõi lòng tôi cùng lang thang..."
(Basho)
Yêu Haiku lắm.Đọc nhiều Haiku lắm.(Đọc đến phát bịnh!).Duy thích nhất có bài này!
Mấy ai đã từng đứng trên cái đỉnh FUJIYAMA ấy nhỉ?Sừng sững giữa tầng không_Chỉ có tuyết giá bao phủ cùng gió,cùng mây,cùng sương khói cùng... trơ gan với tuế nguyệt!
Nơi đó là tận cùng của không gian và thời gian.Là nơi giao thoa của trời và đất.Nơi đó không vương vấn chút tục lụy nào.Đạt đến cảnh giới"sắc tức thị không,không tức thị sắc".
Nếu được đứng trên đỉnh Fuji lộng gió ấy,HNhu ước mình cũng được tan ra.Được hòa vào gió, vào sương,vào cái khôn cùng của vũ trụ.Muốn mình sẽ là ...tất cả! Huống hồ cao nhân đắc đạo!"Ai biết về đâu nhỉ.Cõi lòng tôi cùng lang thang."