HUẾ - PHONG VỊ, HƯƠNG VỊ (Ẩm Thực Xứ Huế)

Lục bát đặc sản Huế
Võ Quê
Cơm Hến
Đã nghe ớt đỏ cay nồng
Tìm trong vị hến một dòng Hương xanh
Ruốc thơm, cơm nguội, rau lành...
Mời anh buổi sáng chân thành món quê
Bánh Bèo
Tôm chấy hồng thắm cánh bèo
Dẻo thơm bột gạo quê nghèo nên thưong
Hẹn em ngồi quán ven đường
Bánh bèo kết mối tơ vương đôi lòng
Bánh Nậm
Mảnh mai xanh sắc lá dong
Mềm mại bánh nậm ấm trong tay người
Nhuỵ hồng bột trắng tươi mươi
Xuýt xoa nước mắm ngọt lời tỉ tê
Bánh bột lọc
Bột trong bọc thịt tôm hồng
Lá xanh em gói ươm nồng hương yêu
Bánh ngon nước mắm cay nhiều
Mời anh dùng tạm bữa chiều cùng em
Bánh phu thê
Lá dừa ôm bột lọc trong
Ngọt ngào thơm nhuỵ đậu xanh ửng vàng
Phu thê vui chuyện xóm làng
Mừng nhau tác hợp thiếp chàng hòa duyên​

You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Lang thang ăn đêm ở Huế
không rõ tác giả
Từ lâu nay, những món ăn Huế trở nên nổi tiếng trong và ngoài nước bởi phong cách, hương vị đặc sắc của vùng đất cố đô. Đến Huế, tôi lang thang nhiều đêm, bắt đầu từ những món ăn bình dân về khuya của miền núi Ngự sông Hương.
Trong cái se se lạnh của gió mùa đông bắc tràn về, ngồi trước những bát cháo, tô bún nóng, bốc mùi thơm béo ngầy ngậy chưa ăn đã thấy khoan khoái. Nhưng hấp dẫn hơn cả vẫn là các tô bún bò, giò heo. Tôi đã ăn món bún này ở Hà Nội, TPHCM nhưng không đâu ngon bằng nơi đây. Trên nền những sợi bún trắng phau, nổi lên những lát thịt bò chín tái, thịt giò heo vàng rực. Chúng tôi vừa ăn vừa xuýt xoa đến chảy nước mắt vì vị cay của ớt, của tương mà vẫn thích thú.
Hai tuần ở Huế, có lần tôi được anh bạn quê gốc cố đô dẫn đi "nếm thử" món nem lụi Huế. Quán 18 đường Nguyễn Huệ đông đúc sinh viên đến ăn. Thịt lợn nạc làm nem trộn với gia vị, tiêu, hành mắm, xiên thành từng que, khi khách gọi mới nướng lên. Nem lụi cuốn trong bánh đa nem, chấm nước lèo ăn kèm rau sống, chuối xanh, vả ngon tuyệt. Ngoài sinh viên, còn thấy đủ các đối tượng sang có, nghèo có và cả mấy ông Tây du lịch ba lô. Đông nhất là giới học sinh, sinh viên nghèo ngồi "chiêu đãi" nhau. Một anh chàng người Đức xuýt xoa khen với cô bạn gái "Wonderbad!" (tuyệt vời). Góc phòng, có ông nhà thơ xứ Huế tôi quen ngồi cùng bạn, gọi thêm chai rượu thuốc. Rượu nồng, nem ngậy, xen vào câu chuyện bình thơ rôm rả. Anh bạn tôi giới thiệu: "Đặc sản Huế đấy, cậu ạ, rẻ mà ngon. Bạn bè đến Huế tớ toàn đưa tới đây cả".
Nem lụi chưa phải là món ăn bình dân nhất. Huế còn món bánh canh. Người lao động sau những ngày làm việc vất vả, tối đến đi dạo, trước khi về nhà ngủ thường tạt qua Đinh Tiên Hoàng, Đặng Trần Côn làm bát bánh canh cho ấm bụng. Bánh canh nấu bằng bột mì, bột gạo với phụ liệu là da heo, thịt băm nhuyễn và cá, kèm thêm hành lá thái nhỏ trộn ít tương ớt. Khách ăn rất đông. Cả đoạn phố Đinh Tiên Hoàng sực nức mùi thơm. Các gánh hàng đều tòng teng chiếc đèn dầu, nhìn xa như đêm hoa đăng.
Các mệ, các chị người Huế là những người chế biến món ăn tinh xảo từ lâu đời. Tôi có dịp gặp mấy mệ thuộc dòng dõi hoàng tộc, kể say mê câu chuyện bếp núc ở đất núc ở đất Huế. Ngay như các loại bánh Huế có hàng chục loại: bánh bèo, bánh khoái, bánh ram, ít, bánh bột lọc... Trên các đường Chi Lăng, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trương Định, Nguyễn Chí Diểu... nhan nhản các quán bán bánh mở cửa từ chiều đến tận khuya.
Còn một thứ cơm ăn nổi tiếng khác mà ngay những tối đầu ở Huế, chúng tôi đã đi tìm để thưởng thức đó là cơm hến. Đó là món ăn tổng hợp của những nguyên liệu đặc biệt: thịt hến, cơm trắng, khế chua, rau thơm, đậu phụng rang, dầu mè, ruốc, ớt, bì lợn. Hơn 9 giờ tối, quán cơm hến góc đường Bà huyện Thanh Quan càng đông khách. Nhiều nhà "ẩm thực", nhà văn đã viết về cơm hến, nhưng khi tôi được ăn, mới thấy hết cái thi vị của món này.
Huế là xứ sở của hơn 300 món ăn. Có những món sang trọng, cao lương mỹ vị cầu kỳ, nhưng cũng có món thật đơn giản dị, thanh đạm mà đậm đà, quyến rũ thể hiện sự khéo léo, duyên dáng của những bàn tay nội trợ chịu thương chịu khó. Đó cũng là một trong những nét đẹp của văn hoá đất cố đô quyến rũ tâm hồn du khách trong và ngoài nước.
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Hương mùa thu
Hoàng Bình Thi
Nửa đêm choàng thức dậy, nghe mưa rơi lác đác trên mái ngói, gió thổi từng đợt nhỏ xao xác ngoài hàng hiên, rồi lá hổn hển rơi rụng đầy hè phố, biết là mùa thu đã về.
Mùa thu ở Huế ngắn và vội như một giấc mơ đẹp. Trong ánh nắng thu vàng rượi màu mỡ gà, đã xuất hiện từng cụm sương mù như pháo hoa. Ven sông Hương hàng cây sến lửa thả lá đỏ rực. Những chiếc lá mỏng như con thuyền nan lơ lửng trôi về Đập Đá, chở theo trong lòng lá hẹp là một khoảng trời xanh lơ - đặc trưng của mùa thu xứ Huế. Kể từ vào thu, nước sông Hương dường như cũng thêm hương sắc. Đứng ở mái hiên cầu Trường Tiền có thể nhìn thấy từng bầy cá bống hoa bơi quanh chân cầu. Những bọt nước sủi từ miệng cá, nghe có hương thoang thoảng của Thạch Xương Bồ. Phải là tôi đang nghe hay đơn giản đó chỉ là mùi hương của ảo giác, của một tình yêu trẻ thơ tự ám thị vào mình.
Có một ngày đi tìm mùa thu bước lãng đãng đưa tôi về Vỹ Dạ. Nhưng bóng trúc xưa in mặt chữ điền trong thơ Hàn không còn nữa. Vỹ Dạ thôn bây chừ đã là phố. Nhưng còn có một niềm may là những vạt cúc dại ven sông hói cầu Ông Thượng cứ chớm thu là nở rộ. Màu hoa vàng lay lắc gợi nhớ những ngày xa, ta lần đầu đến trường học a, b, c. Gợi nhớ một mùa thu nào xa lắm hực hở mối tình đầu học trò. Tóc em cài hoa cúc, hương hoa bay như bầy **** vàng trên con đường làng ngái xa. Dường như không phải đợi vào thu, hoa cúc nở, mà là hoa cúc nở để gọi mùa thu về. Hoa cúc cho mùa thu sắc vàng, cho mùa thu hương thơm, cho mùa thu cả màu trời ửng sáng, gọi đàn sếu bên kia sông bay về với ngày hội lá bay.
Mùa thu ở Huế đầy hương bắp. Hương thơm giản dị như phù sa, thân mật và gần gũi đến lạ. Người Huế thường trồng bắp ven các biền, bãi sông Hương, sông Bồ... Nhưng nói đến hương bắp Huế, vẫn là nói đến bắp xứ Cồn Hến -cái ốc đảo cách Vỹ Dạ một tầm sông. Mùa thu cũng là mùa những người dân xứ Cồn "cất" lứa bắp non cuối cùng trước mùa mưa lũ. Những gánh bắp nấu dậy hương thơm, được quẩy đi khắp phố Huế làm nên cái hồn quê, không thể diễn tả bằng lời. Và nữa, nào ai đã một lần vào buổi sớm mai, đi qua những hào sen mùa thu, nghe trong tiếng đập nước của bầy chuồn chuồn ớt, thoang thoảng mùi hương sen cuối mùa, vị mằn mặn bùn. Đó là hương thơm của những đoá hoa sen muộn mằn nằm khuất lấp nhiều ngày trong những chiếc lá to, để lặng lẽ điểm thêm cho mùa thu một chút hương thầm.
Xòe bàn tay đến hương mùa thu Huế, những hương Thạch Xương Bồ, hương cúc, hương bắp, hương sen... sao vẫn còn thấy thiêu thiếu. Chợt nhớ trong ký ức là còn nữa một mùi hương lá. Chỉ thoảng hiện vào buổi sáng sớm và đậm đặc lúc chiều tối. Lá nong não nồng nàn, lá phượng cay thoảng chút chua chua, lá bàng sên sết đắng, lá hoàng hậu ngọt lạnh. Hương lá đã làm cho mùa thu xứ Huế có một phong vị và gương mặt riêng của đất kinh kỳ.
Mùa thu này, Huế lại đẫm hương.
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Phong vị thần kinh
Đinh Hùng
Ta ra đi cùng trăng thiên thu,
Mây trắng phiêu diêu ngoài Bắc phương lao tù.
Ánh mắt xa khơi biếc đôi bờ mộng ảo,
Gió lộng thu xanh bồng mái tóc hoang vu.
Ta đi nhịp nhàng theo bóng núi,
Lòng ngợp trăng sao hoà ý ngát xuân thu.
Ôi cõi bụi vàng phơi phới,
Thoảng màu hoa lạ tiêu sơ
Sớm vượt Trường Sơn,
chiều băng miền duyên hải,
Ta hẹn sông hồ cùng sánh bước ngao du,
Thuyền ơi!
Uyển chuyển bóng dừa xanh,
Mênh mông cồn cát trắng.
Thuyền hồn ta lênh đênh,
Giấc mơ dài hoe nắng.
Nghe động hương ngàn xa,
Ánh sao chiều rớt ngọc.
Ta lạc vào bông hoa
Ngàn hương thơm mái tóc.
Đây phong vị Thần Kinh:
Cầu Tràng Tiền mấy nhịp?
Cô gái Huế đa tình
Vành nón nghiêng khép nép.
Màu áo tím đơn sơ,
Bay dài mây Núi Ngự
Dòng Hương Giang ngẩn ngơ,
Lượn mái bồng thi tứ...
Ta đi cùng mây phiêu du,
Áo dệt trăng xanh, thiên thu từng hẹn hò:
Du thuyền ơi!
Phong vũ lắng dần đôi khoé mắt,
Lả ngọn gió si tình, bay vạt áo Kinh Đô.
Ta đi nhịp mùa hoa cẩm tú,
Lòng đất xôn xao cùng thảo mộc trầm tư,
Nghe nắng rung rinh tà lụa,
Dìu dặt cánh **** đề thơ.
Sớm biệt Đông Ba, chiều sang đường Thiên Mụ,
Ta hẹn tình ai cùng theo áng mây đưa.
Thuyền ơi! đâu bến nước mơ?
Phu Văn Lâu nhớ giọng hò pha sương.
Con đò Nhật Lệ nhớ thương,
Người đi còn nhớ mùi hương sông dài.​

You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Ăn chay... Tịnh Tâm
Tiểu Kiều
Huế là thành phố có lắm chùa chiền cổ kính uy nghiêm, phần lớn người dân ở đây theo đạo Phật, hầu như mọi nhà đều có Phật tử, vì thế mà đa số người Huế rất thích ăn chay. Một số đông người ăn chay vào ngày rằm, mồng một mỗi tháng, có người ăn chay một tháng 4 hoặc 6, 8, 10 ngày tuỳ theo sự phát nguyện; cũng có khá nhiều người ăn trường trai, nghĩa là ăn chay trọn đời. Thời gian gần đây do đời sống kinh tế ngày càng cao, cao lương mỹ vị dư thừa nên có nhiều người khá giả tham gia ăn chay như là một kiểu đổi thực đơn cho lạ miệng, nhẹ bụng và cho có cảm giác thấy lòng thư thái hơn.
Các gia đình ở Huế vào những dịp giỗ kỵ ông bà, nhất là vào dịp thất tuần... cũng thường có khuynh hướng dâng cúng mâm chay với ý niệm cầu mong cho hương linh thân yêu sớm siêu thoát và cầu an lành cho con cháu gặp được phước duyên hạnh phúc.
Với bàn tay tài hoa, tấm lòng nhân hậu cùng sự đảm đang, người phụ nữ Huế chế biến các món ăn chay từ các nguyên vật liệu bình dị giản đơn nhưng rất phong phú về chủng loại và vô cùng hấp dẫn về mùi vị, màu sắc, chỉ thoáng trông một bàm tiệc chay ta sẽ thấy ngon và đẹp không thua gì nem công chả phụng mặn ?" người ta thường bảo ?" người Huế ăn bằng mắt mà!
Thực đơn chay "quý tộc" trông rất sang trọng, nào là phù chúc, mì căn giả thịt bò, thịt gà, món xào, bún, phở, mì xào dòn... Độc chiêu của thức ăn chay có món chao, được người sành ăn ví von là ngon, béo, bổ dưởng không thua phó-mát của Pháp. Thưởng thức bữa tiệc chay sẽ làm cho người ẩm thực hoan hỉ và trong một phút giây nào đó bổng dưng thấy mình thánh thiện hơn.
Ăn chay đơn giản của người bình dân chỉ cần có vị tâm (xì dầu, tàu vị yểu), muối mè đậu phộng (lạc), muối sả, ít rau quả nữa là đủ chất, vừa đơn giản, vừa gọn nhẹ và ít tốn tiền. Người khá giả ăn uống đàng hoàng hơn thì bữa cơm có món canh, món xàọ.. một ít màu đỏ của cà rốt, màu trắng của bắp su, khuôn đậu chín, vàng của khuôn đậu chiên vừa ngon lành vừa đủ chất dinh dưỡng.
Công việc chuẩn bị bếp núc ăn chay thật công phu, đòi hỏi sự tỉ mỉ chu đáo, chịu khó bởi một thức một ít, một thứ một chút... mới có một mâm cơm hoàn hảo.
Các bà nội trợ khéo tay hơn làm thêm bánh bèo, bánh nậm, bánh bột lọc, bánh hỏi, bánh ướt... chất bột giống bánh mặn , chỉ khác ở chỗ nhân chay, mỗi thứ bánh có hương vị riêng, tất cả đều ngon tuyệt. Món độc đáo mà bao nhiêu người, nhất là người Huế xa quê và du khách luôn thấy thòm thèm ấy là món mít trộn, vả trộn xúc bánh tráng (đa), ai đó sẽ nhớ mãi và mong ước được thêm một lần trở lại để có cơ hội nhâm nhi cho thoả thích. Buổi sáng bắt đầu một ngày mới, điểm tâm bằng tô bún chay sẽ mang theo niềm vui thanh thản một ngày; thú vị hơn là được ăn vào bữa lỡ (xế chiều), hoặc bữa khuya một tô cháo nóng hổi thơm phức có khuôn đậu, nấm rơm, cà-rốt, khoai tây hạt lựu... thật ấm lòng mát dạ.
Điểm đặc sắc của cơm chay là dù ăn thật no nhưng vẫn có cảm giác thân thể nhẹ nhàng, tâm hồn thoải mái, điều dễ hiểu là tại món ăn toàn rau quả, hơn nữa lúc ăn chay tâm con ngưòi hướng thiện hơn, lòng nghĩ về những điều tươi vui và việc làm tốt đẹp cho cuộc đời.
Trong những năm trở lại đây, tại Huế xuất hiện nhiều quán bán thức ăn chay và được thực khách ủng hộ nhiệt tình, quán nào cũng luôn tấp nập khách, nhất là vào các ngày rằm, mồng một. Thật muôn vàn thuận lợi cho các nội tướng khi bận rộn công việc chỉ cần tốn ít thời gian đến quán mua nhanh, sẽ có đủ món cho một bữa ăn ngon lành, sạch sẽ lại không đắt tiền mấy. Thường tên gọi các tiệm này mang âm hưởng các danh từ nhà Phật như Bồ Đề, Tịnh Tâm, Thiện Ân... rộn ràng hơn hết là các quán ở trong thành nội, luôn đông vui khách vào ra. Tại các tiệm này đủ món chay, bún, bánh, cháo cơm... món nào cũng được bày biện rất ngon mắt, mới trông qua đã thấy lòng hứng thú.
Không những người Huế mà du khách đến thăm Huế cũng luôn mong được nếm thử hương vị các món ăn chay và dù chỉ một lần thôi, chắc chắn ai đó cũng sẽ thấy xao lòng và ngưỡng mộ về một trong những nét văn hoá nghệ thuật ẩm thực độc đáo của cố đô.
Một bữa cơm chay với bạn bè tri âm. Thích thú biết bao.
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Hoa sen mùa hạ
Hoàng Bình Thi​

Dường như mỗi mùa ở Huế có một loài hoa riêng đặc trưng . Mùa thu, Huế mênh mang hoa cúc. Cánh dày, hoa nhỏ vàng rượi như nắng thu. Mùa đông Huế rất nhiều hoa mạt ly trăng trắng điểm bờ dậu thưa như những cánh **** nhỏ. Mùa xuân, Huế rực rỡ hoa Mai. Từ khắp nơi hoa về phố mang theo sắc vàng làm một nỗi u hoài riêng. Mùa hạ, Huế nở đầy hoa sen, hoa phủ trắng Thành nội, hoa rãi hồng cả hồ Tịnh Tâm, nhìn xa xa như xác pháo còn sót lại của đám cưới nhà ai.
Không phải ngẫu nhiên mà vua Minh Mạng trong quá trình đúc Cửu Đỉnh đã ban lệnh khắc hình Liên hoa ( hoa Sen) vào chiếc đỉnh thứ hai có tên là Nhân đỉnh. Để từ đó hoa sen trở thành một trong 9 loài hoa lưu danh muôn thuở trên Cửu đỉnh. Dâng hiến trọn vẹn vẻ đẹp thanh khiết cho con người. Hoa sen là một thực thể thiên nhiên đầy ẩn dụ của Huế. Có thể nhận thấy trong từng cánh hoa những ý nghĩa phố quát của cuộc đời. Chẳng hạn, cớ làm sao từ bùn lại mọc lên lừng lững những đoá sen trắng yêu kiều đến vậy?
Chẳng hạn như hoa sen chỉ sống được trong bùn nhưng phải là thứ bùn sạch, bùn mà không phải là bùn? Riêng cái màu trắng như ngà ngọc của hoa sen Huế thì tao nhân mặc khách còn phải tốn kém rất nhiều giấy mực. Đó là một thứ lụa tập thể đa chiều với những đường gân nổi xao xuyến. Quy trình từ bùn đến hoá, từ sự tầm thường đến cái đẹp siêu thoát, quả đã vượt ra khỏi sự lý giải của con người. Nó không đơn thuần là sự tuân thủ của một quy luật sinh học nào đó mà chính là cái đẹp hiện thân như từ trong cổ tích hiện ra. Và chỉ có thể lý giải bằng cổ tích.
Từ tháng hai, trời bớt rét, nhiều người Huế đã bắt đầu trồng sen. Họ dọn đáy hồ để chỉ có một thứ bùn ròng. Hoa sen được trồng bằng choái ( thân sen) như cách người ta trồng sẵn. Người Huế gọi là "mặt sen". Cứ trung bình 1 hecta trồng cỡ 1 ngàn mặt sen là vừa. ở Huế thường trồng hai loại hoa sen: hoa sen hồng có gốc ở làng Phú Mộng - Kim Long và hoa sen Trắng " mặt trẹt" có gốc tận miền Nam. Trồng tháng hai, cỡ tháng sáu, tháng bảy là thu hoạch.
Một người bạn của tôi cho biết, người trống sen lâu nhất ở Huế bây giờ có lẽ là ông Lê Đại Vinh. Tuổi ngoài 70, ông Vinh trồng sen từ khi tóc còn để chỏm. Suốt mấy mươi năm ông đã gắn bó cuộc đời với sen hồ Tịnh Tâm, sướng khổ, vui buồn với hoa. Khi nắng, khi mưa chỉ một chiếc thuyền bé bằng bàn tay. Ông chăm chút những cụm sen như chăm chút một bầy con nhỏ. Lấy cái đẹp của hoa sen làm niềm yên uỷ cho tâm hồn. Có lẽ ít có ai trong đời đã gắn bó với hoa sen đến vậy!
Công dụng của hoa sen thì vô kể. Lá sen dùng để gói quà bánh. Lớp vỏ xenlulô tốt không kém gì lá chuối. Lá sen non gói xôi hoặc cốm giữ hương vị rất lâu. Củ sen làm mứt, đó là thứ mứt hảo hạng có thể chữa trị bệnh. Ngó sen ngâm dấm chua làm món nhậu vào loại bậc nhất. Rồi tim sen, hạt sen có thể dùng vào nhiều việc khác. Nhưng trên hết thảy mọi giá trị sử dụng đời thường, vẫn là cái đẹp của hoa sen. Một cái đẹp im lặnh, kín đáo và sâu thẳm.
Ngày Hạ chí, thảnh thơi đi tìm hoa sen. Bước chân vô tình đưa tôi đến tận Khiêm lăng. Bất chợt trời đổ mưa, từ hàng hiên nhà Thuỷ Tạ nhìn lên dãy núi Giã Sơn chỉ thấy sau màn mưa ngút ngàn một màu sen trắng. Chợt nhớ bài thơ nổi tiếng " Lạc hoa" của Chu Thục Trinh đời Đường, với hai câu thơ đầu:
Liên lý chi đầu hoa chính khai
Đố hoa phong vũ tiện tương thôi..
Tạm dịch:
Sen liền cành giữa độ hoa
Ghét ghen mưa gió chẳng tha dập vùi...
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Xuôi dòng Hương ghé qua Cồn Hến
Thái Phan Vàng Anh
Cuộn mình trong sự chở che của dòng Hương cồn Hến nằm biệt lập, tránh xa cái ồn ào của thành phố.
Đến cồn Hến, du khách có thể đi đường bộ qua một cây cầu nhỏ. Qua khỏi cầu là một thế giới khác, yên ắng đến bất ngờ. Muốn thưởng thức nét riêng của dòng sông xứ Huế thì đi đò dọc xuôi dòng sông Hương đến một đò ngang từ Chi Lăng sang.
Cồn Hến có bắp ngon nổi tiếng. Vì thế chè bắp ở đây cũng ngon đặc biệt. Bắp nấu chè phải là bắp non. Những hạt bắp nhu nhú, tròn căng, chỉ khẽ chạm dao vào là tứa sữa.
Bắp cồn vốn sẵn vị ngọt, chỉ cần nấu vừa đường và nhỏ lửa chè mới dẻo, thơm. Một chút xao nhãng thôi nồi chè đặc, khê là mất vị. Chè bắp có màu vàng óng, ngọt và thơm thơm. Nhưng phải thêm chút nước cốt dừa trắng tinh, béo ngậy, ly chè mới thật sự ngon. Chầm chậm trộn đều cho nước cốt và chè quyện vào nhau, lặng ngắm màu bắp vàng mơ ta mới thấy hết vẻ hấp dẫn. Đá bào được để trên một chiếc đĩa, đầy vun. Tùy ý riêng, thực khách có thể cho đá vào, thích thú nhìn nó tan ngấm vào ly chè, chưa ăn đã thấy mát lạnh. Trong cái mướt xanh của vườn Huế, nhấm nháp ly chè thơm lựng mới thật tuyệt vời.
Chè cồn dường như chỉ hợp với những thực khách không vội vã, những thực khách rất quen thuộc. Đó là những cô cậu học sinh áo dài trắng, quần xanh; những nhóm sinh viên Huế nghèo mọi thứ nhưng giàu tâm hồn; các đôi lứa yêu nhau và cả những du khách muốn tìm một hương vị riêng của Huế.
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Hàng nước
Hoàng Bình Thi
Sống ở Huế nhiều năm, nhẩn nha đi đây đó, thấy ở nhiều vùng quê vẫn có những gánh hàng nước bày ở các góc chợ. Gánh hàng nhỏ và khiêm tốn như chính chủ nhân của nó. Với một đôi quang gánh, vài chiếc đòn tre và cái chóng nhỏ mặt mây, nước lên bóng loáng thời gian. Ly dùng uống nước là những chiếc ly sành cũ, nước men đã tróc, nhìn kém màu, hoặc là những chiếc bát sứ ngã màu thời gian, bưng lên tay thấy râm ráp như khi gặt lúa. ở chợ Vinh Thanh, hàng nước có bán kèm với rượu, và bán hàng là một... người đàn ông đã luống tuổi. Nhưng thường cán đáng hàng nước vẫn là những cô gái còn son trẻ mà cái duyên của gánh hàng không theo kịp cái duyên của người bán hàng. Mấy ai còn nhớ gánh hàng nước cô Thao đã xưa lắm rồi bên bến đò Ca Cút. Người Tam Giang xa quê nhiều năm, chỉ cần về đến hàng nước cô Thao là biết được tin nhà. Đôi môi cắn chỉ, mắt lá dăm cô Thao đon đả mời khách. Chén nước nóng ấm như hơi thở con gái đưa lòng ai phút chốc như trẻ lại mấy mươi tuổi đời. Nhớ gánh hàng nước cô Thìn ở bến đò Cồn Gai, mà ai đó gọi là bến đò "Con gái". Nước chè cô Thìn xanh, trong và đậm hương gừng. Ngày nắng nóng, đi đường xa người nhọc mệt, chỉ cần bát nước chè cô Thìn là người tháo mồ hôi một lượt, khoẻ khoắn lại như thường. Hay như gánh hàng nước cô Mão nắm khuất lấp bên góc nhỏ bến đò chợ Đông Ba. Thợ thuyền uống nườm nượp. Nước ngon ở cái nhiều, rẻ và đặc điểm là cái tính đằm thằm, đa sắc của cô bán hàng. Chiếc áo lụa cánh cô mặc hàng ngày dùng đã lâu nhưng lúc nào cũng như mới và thơm mùi hương lài lý. Thoạt nhìn đã thấy lòng mát rượi, như được một bóng đa làng che chở trên đầu. Chính vì thế mà người rỗi việc, hay có một chút đa cảm với đời, yêu quá cuộc sống mà thường nhẩn nha ngồi ở những hàng nước. Ngồi để bàn chuyện phiếm tào lao như một người ở trọ vô tư, hoặc đơn giản là ngồi hàng nước để mà ngóng người khác nói chuyện. Mà chuyện từ nghiêm túc đến tầm phào thì người dân Huế " mặn" cũng chả kém nơi nào. Có người quen nếp sống công chức cảm thấy lạ khi người khác la cà hàng nước suốt ngày. Có cái gì ở đấy đâu mà khối người lại say mê đến vậy?. Cũng khó lý giải nhưng với nhiều người Huế, hàng nước là không gian sinh toả, cái nơi cần thiết như là không khí để có thể thở hàng ngày. Lê la ngồi ở hàng nước những tưởng là vô nghĩa, tự hoang phí cuộc sống mình, nhưng không hẳn là vậy. Ngồi hàng nước là một phần của nếp sống thị dân Huế. Chén nước có khi chỉ là cái cớ để mà gặp nhau hàn huyên tâm sự. Chén nước gỡ rối bao nhiêu là tơ lòng, những vui buồn vốn dĩ thường ở cuộc đời này.
Những sinh viên từng có thời đi học tại Huế khó mà quên những hàng nước trên sân ga. Ga Huế sống về đêm nên các hàng nước cũng thức theo. Một dãy hè phố đầy những ánh đèn hột vịt, mờ tỏ mà quyến rũ vô cùng. ở đây có bán trà Bắc, chuyên trong những chiếc ấm nhỏ và là nơi duy nhất ở Huế còn bán thuốc Lào hút tại chỗ. Khó mà diễn tả hợp âm giữa tiếng còi tàu với mưa Huế và tiếng reo vui từ ống điếu hút thuốc Lào. Nó là một cảm giác buồn vui lẫn lộn khiến người xa quê ngồi đợi tàu thấy lòng nửa như cười và nửa như muốn khóc... Mấy ai còn nhớ hàng nước cô Hiên không? Hàng thật nhỏ và nghèo, nằm dưới một tàn lá cây bồ đề đại thụ rễ chằng chịt. Hàng cô Hiên còn bán cả rượu Kim Long (Quảng Trị). Thứ rượu gạo nặng ngang với cuốc lũi làng Vân (Bắc Ninh) và Bàu Đá (Bình Định). Uống một chung rượu Kim Long, ngắm cô hàng nước thấy đầu váng vất và tai mơ hồ nghe như có tiếng ai gọi thầm trong sương mù. Hàng cô Hiên cũng thường cho bán chịu nên khách "áo vải" lúc nào cũng đông. Có người ra trường đến mười năm mới quay về chốn cũ để trả món nợ ngày xưa. Chốn cũ chừ đã khác. Ga Huế nhiều lần được tu sửa lại, vỉa hè cũng khác xưa, chỉ có dãy hàng nước là vẫn như cũ, rêu mốc như nỗi buồn.
Phố xá Huế chừ đô thị hoá. Những cô hàng nước mỗi ngày cứ bé dần trong những góc phố nhỏ. Muốn tìm một hàng nước để mà nhớ phải lặn lội ra tận ngoại thành, hay chờ đêm xuống, mưa lăng thăng, cùng với một người bạn lội bộ lên ga Huế, tìm cô hàng nước ngày xưa.
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Trà hoa
Đoàn Hào Vũ
Hồi bé tôi còn nhớ, ba tôi rất yêu hoa trà. Mỗi lần ngủ dậy, đã thấy ông ngồi một mình bên chậu trà, độc ẩm. Ông trở nên lặng lẽ xa xăm, không giống con người cần mẩn, nghiêm trang thường nhật.
Những tháng ngày trà đơm nụ, trong gia đình mọi người đều giữ gìn lời ăn, tiếng nói. Nụ trà nghén đến sáu tháng mới chịu nở đón xuân sang. Chỉ một lời thô tục nặng nề, nụ trà sẽ hẻo tàn, rơi rụng.
Có chậu hoa trà, gia đình tôi như có đứa con gái út, độc nhất vô nhị. Những đêm giông tố tơi bời, cha tôi trằn trọc không sao ngủ được, trông trời sao mau sáng ra với hoa. Tôi là đứa bé nhất nhà được cưng chiều, cha tôi dành phần tưới tắm cho cây. Nước tưới là nước ốc luộc chín, đã ủ hơn trăm ngày cho hết nồng độ, đã lọc qua lần vải mỏng. Đã vậy trà hoa còn ỏng ẹo, phun nước mưa mỗi sáng phải phun bằng... mồm, phun cho khéo cho cành cây đừng động đậy.
Không biết từ bao giờ, tôi đâm ghét hoa trà. Hoa gì mà yếu ớt, yểu điệu? Chả bằng với vạn thọ, đào, mai mặc sức mưa gió dập vùi. Đã vậy lại càng khó trồng, giâm cả trăm cây chỉ sống một; trong năm chỉ có ngày Đoan ngọ mới sống được....
Ngày Tết có hoa trà chỉ nở vài bông thôi, cha tôi đã vui lắm. Trải qua bao giông bão, đến mùa xuân nụ hoa như qua từng kẽ lá, rồi rung rinh bừng toả những cánh trắng tinh khôi. Hoa trà không nhiều, chỉ có ba, bốn cái mỏng manh, hương hoa dìu dịu. Rồi những ngày xuân qua đi, nhìn cánh trà hoa rơi lả tả dưới mưa, ba tôi buồn: "Trà là đệ nhất hoa, hoa tàn mà không rữa".
Lớn lên vì sinh kế, tôi quên hẳn loài hoa nầy. Cho đến một hôm, có bạn khoe: "Hoa trà quý hiếm và đắt giá". Nhìn cảnh mọi người xúm xít, trầm trồ vây quanh chậu hoa trà cuối năm. Tôi chạnh nhớ ngày xưa "Gió cứ thổi, biết sẽ còn thổi, thổi/Tóc phai dần, biết ngày đã xa, xạ..".
Tôi hiểu những cánh hoa trà, mãn mùa xuân sẽ tàn phai, rơi rụng. Những cổ thụ trà hoa già hơn bốn trăm năm tuổi ở Chùa Hương, Đà Lạt, Sapa giờ còn hoa đâu nữa. Nhưng mà trong lòng người, mỗi mùa xuân lại nhớ hoa trà. Nỗi nhớ ấy là hương- là hoa bất diệt. Dành riêng cho hoa trà dù gió có thổi qua cuộc đời và tóc phai dần mỗi mùa xuân đến.
You and I go to the future togetherYou and I,we share the pain and the laughterAnd we cherish each otherMaybe we're miles apartBut you'll always be in my heartBecause our friendship is forever...[Friendship Is 4eva - JPLT(Northern Star)]<This song is written for my friends>
 

Hoàng hậu hoa
Hoàng Bình Thi
Suốt cả mùa đông rét lạnh, Huế chìm trong những cơn mưa dài. Màu trời lúc nào cũng mù xám, xoè bàn tay nghe hơi gió lạnh thấm qua từng kẽ ngón mà rưng rức lòng. Thấy người đi trên phố tùm hụp những chiếc áo mưa khuất lấp, bỗng dưng khao khát thèm một bóng nắng vàng mùa hạ, đủ để sưởi ấm những vòm long não xanh xao...
Đã nhiều năm nay, trên một số đường phố Huế và nhiều công sở, hoa Hoàng hậu được trồng xen kẽ với nhiều loài cây khác. Trong khi nhiều loài hoa thường là thân thảo thì Hoàng hậu là loài hoa thân mộc. Có lẻ nhờ vậy mà mặc cho rét mướt, cây vẫn nở những chùm hoa bập bùng trong mưa gió. Càng mưa lạnh cây càng nở nhiều hoa, âm thầm thắp lên một niềm kiêu hãnh thầm kín.
Trong khuôn viên Tổng hội sinh viên Huế trước đây có một cây hoa Hoàng hậu trồng đã nhiều năm. Thay vì rộng như lệ thường, tán hoa lại cao vút và đổ nghiêng cái bóng dài xuống một góc nhà. Suốt cả mùa đông, sáng nào cây cũng thay một lượt hoa mới, như rằng đêm qua chưa hề có một cánh hoa tàn. Ngắm thật kỹ từng đoá hoa Hoàng hậu riêng lẻ, thường không đẹp, nhưng nhìn cả bầy hoa chiu chíu trên cành, lòng bỗng trổi dậy một nỗi đam mê khó tả. Trong khi nhiều loài cây, kể cả những loài cây đại thụ, phải tự rụng lá để giữ nước cho cơ thể, thì dù rét giá cây Hoàng hậu vẫn miệt mài hoa nở. Dường như có một sức sống nào đó thật mãnh liệt đã thôi thúc Hoàng hậu nở hoa liên tu bất tận. Tôi vẫn có cảm tưởng như rằng nguồn dinh dưỡng chính nuôi hoa Hoàng hậu nở suốt bốn mùa chính là khí trời Huế lúc nào cũng mênh mang, đủ lặng lẽ để nhóm lên màu hoa một sắc nồng nàn.
Còn nhớ sau trận lũ thế kỷ, Huế ngập trong đau thương. Quá nửa thành phố chìm trong bùn và bụi. Vậy mà sau lũ hoa Hoàng hậu ở công viên Tứ Tượng vẫn cứ nở tím ngát góc trời. Hoa nở thản nhiên nhưng không hề vô tình. Trong màu hoa buồn bã, tôi chợt nhận ra từ sắc hoa một sức mạnh vô hình xoa dịu những cơn đau. Hoa nở như một niềm tin bền vững trong tro lửa, nhen nhóm niềm hy vọng tái sinh.
Với nhiều người Huế, ngoài cái tên Latinh dài dằng dặc, hoa Hoàng hậu còn có một cái tên dân dã khác là hoa móng bò. Có nhìn thấy những dấu chân bò in đậm nhạt trên con đường quê buổi sáng cong cong hình lưỡi liềm mới thấy tư duy dân gian vượt qua những rào chắn khuôn sáo để trở về với đời sống đích thực. Phải chăng vì vậy mà qua mấy trăm năm tranh dân gian Đông Hồ, làng Sình.... vẫn sống mãi với thời gian. Với hai tên gọi hầu như trái ngược nhau, hoa Hoàng hậu từ trong tư chất đã hàm chứa nét cao sang và sự dung dị cần thiết. Không hiểu sao khi ngắm hoa hoa nở vào buổi chiều nhiều sương mù, tôi hình dung gương mặt hoa mang dáng dấp của người đẹp ỷ Lan khi nàng hái dâu ở bến sông Tương. Và duyên kỳ ngộ đã đưa người đẹp lên ngôi Hoàng hậu.
Những ngày xuân muộn ở Huế vẫn còn như trong mùa đông. Lác đác trong mưa nhẹ hoa Hoàng hậu nở âm thầm, mỗi đêm một lần hoa thay sắc mới góp một nét duyên thầm cho phố Huế thơ ngây.
I'd write your name on the whitest san*** disappeared with the very first waveI'd call your name in the loneliest landSunlight burned out in the brown stoned ****An unquiet heartbeat (What an unquiet heart)An unquiet love for you (Love for you)(Say nothing 2U - Quốc Bảo)