Huyê??n Trân Công Chúa?

Huyê?n Trân Công Chúa?

Vù vi?c 'Ă?i hai chĂu thẮ nà?o Ắy nhì?? bàc nà?o cò thĂng tin cho biẮt với!!!!!

Năm 1301, thượng hoàng Trần Nhân Tông co 1 cuộc ngoại du sang nước Chiêm Thành. Ngài thích thú với đất nước kỳ diệu này, đã ở lại đây nửa năm trời để chơi thăm khắp nơi và tìm hiểu các phong tục tập quán của dân tộc Chiêm. Vua Chiêm là Chế Mân rất quý trọng ngài.
Để thắt chặt tình hòa hiếu giữa 2 nước, Trần Nhân Tông đã hứa gả công chúa Huyền Trân cho vị vua phương Nam. Đối với Chế Mân, đó là 1 vinh dự và 1 hạnh phúc vô cùng lớn lao.
Để đổi lấy cái vinh dự và hạnh phúc ấy, Chế Mân hứa tặng cho vua Trần 2 châu Ô, Lý rộng tới hàng ngàn dặm vuông.
Tháng sáu năm Bính Ngọ (khoảng giữa tháng 7 đến giữa tháng 8 năm 1306), Anh Tông cử một phái đoàn đưa em gái sang làm dâu Chămpa, tiếp nhận đất đai. Tương truyền chính vua thân hành, khi nghỉ lại ở cửa Ô Long, mới cho đổi tên Tư Dung (dáng vẻ nết na của người con gái) để kỷ niệm. Qua tháng Giêng năm sau, vì nhân dân các thôn La Thủy, Tác Hồng, Ðà Bồng (hẳn là người Chămpa) chống đối, vua sai hành khiển Ðoàn Nhữ Hài vào hiểu dụ, đổi tên châu Ô ra châu Thuận, châu Lý ra châu Hóa, cùng thuộc phủ Lâm Bình với ba châu cũ, chọn người bản thổ đặt quan cai trị, cấp ruộng đất và miễn tô thuế ba năm cho nhân dân.
Lúc ấy trong triều đình có nhiều ý kiến chỉ trích thượng hoàng về việc này. Nhiều bài thơ, bài văn ra đời châm biếm việc gả bán Huyền trân cho vua Chiêm không khác gì việc vua Hán ngày xưa đem Chiêu Quân cống cho Hung Nô. Song lời hứa của thượng hoàng không dễ nuốt đi, vả lại món quà tặng 2 châu Ô, Lý không phải nhỏ nhoi. Bởi vậy, rốt cuộc Huyền Trân đã phải vâng lời vua cha lên xe hoa về Chiêm quốc.
Cuộc ra đi của nàng không phải là 1 cuộc phiêu lưu tình ái mà chính là 1 cuộc dấn thân vì lợi ích quốc gia.
Song cái giá của cuộc dấn thân ấy bất ngờ trở thành quá nặng và khủng khiếp đối với 1 công chúa lá ngọc cành vàng, 1 hoàng hậu cao quý như nàng. Cuộc hôn nhân với Chế Mân quá ngắn ngủi.
Một năm sau ngày cưới, Chế Mân chết. Theo tục lệ của dân Chiêm, vua chết thì hoàng hậu sẽ phải lên dàn lửa thiêu để chết theo vua. Nếu như đối với dân Chiêm, đó là ?omỹ tục? thì đối với quan niệm của người Việt, đó đích thực chỉ là một ?ophong tục mọi rợ? không hơn, không kém!
Cuộc giải cứu công chúa Huyền Trân diễn ra khá ly kỳ?
Được TLV sửa chữa / chuyển vào 21:45 ngày 13/02/2005

Nhạc Xuân
Nguyễn Bính
Hôm nay là xuân, mai còn xuân
Xuân đã sang đò nhớ cố nhân
Người ở bên kia sông cách trở
Có về Chiêm Quốc như Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai còn xuân
Phơi phới mưa sa nhớ cố nhân
Phận gái ví theo lề ép uổng
Đã về Chiêm Quốc như Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai còn xuân
Lăng lắc đường xa nhớ cố nhân
Nay đã vội quên tình nghĩa cũ
Mà về Chiêm Quốc như Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai còn xuân
Một cánh đào rơi nhớ cố nhân
Cung nữ như hoa vườn Thượng uyển
Ai về Chiêm Quốc với Huyền Trân ?
Hôm nay là xuân, mai còn xuân
Rượu uống say rồi nhớ cố nhân
Đã có yêu nhau là đến thế
Đừng về Chiêm Quốc nhé Huyền Trân ?
Đừng về Chiêm Quốc nhé Huyền Trân
Ta viết thơ này gửi cố nhân
Năm mới tháng giêng mồng một tết
Còn nguyên vẹn cả một mùa xuân.
Huyền Trân ơi !
Mùa xuân, mùa xuân, mùa xuân rồi.
Giờ đây chín vạn bông trời nở
Riêng có tình ta khép lại thôi !

... Riêng có tình ta khép lại thôi !

----------------------------------------------------​

Kể tiếp về vụ Trần Khắc Chung đi bác ơi ! Vụ ấy siêu lãng mạn, cũng chẳng biết là thật hay hư nữa.

Tôi đoán thế nào "hậu duệ" của Huyền Trân cũng "mò" vào đây nên cố tình bỏ lửng đoạn sau... Quả nhiên đúng như vậy.
Đây chính là dịp bạn mở gia phả để chép tiếp đoạn sau đấy. Chắc chắn sẽ hấp dẫn hơn những người khác
Được TLV sửa chữa / chuyển vào 21:57 ngày 13/02/2005

...Châu sa hai hàng "Nước non ngàn dặm ra đi, cái tình chi..." Rất tiếc đã ngót 7 thế kỷ người ta đã không tái hiện được nó trên trang giấy do sự bất lực của ngòi bút...

Bác TLV lại làm khó em rồi ! Hôm nay mới bắt đầu đi làm toàn say lướt khướt thôi. Nhưng cũng cố vậy :
Tháng 9 âm lịch năm 1307, Chế Mân mất, thế tử Chế Đa Da sai Bảo Lộc Kê sang sứ, dâng voi trắng và báo tin buồn.
Theo tục nước Champa hễ vua băng hà thì hoàng hậu phải lên dàn hoả thiêu chết theo. Anh Tông biết thế, sợ công chúa bị hại, sai nhập nội hành khiển thượng thư bộc xạ Trần Khắc Chung và an phủ sứ Đặng Văn, tháng 10 âm lịch sang Champa, mượn cớ làm lễ viếng, tìm kế đưa công chúa về nước. Khắc Chung sang, vào lễ viếng, nói với người Chăm rằng : nếu hoàng hậu hoả táng thì việc làm chay không có người chủ trương, chi bằng theo tục bản quốc, hãy ra biển làm lễ chiêu hồn ở ven trời đón linh hồn của chúa công cùng về. Lúc ấy sẽ lên dàn thiêu là tiện hơn cả. Người Chăm thuận nghe theo, Khắc Chung dùng chiếc thuyền nhẹ cướp lấy công chúa đem về.
Theo truyền thuyết thì Huyền Trân công chúa đã lên đàn, sắp hoả thiêu, Khắc Chung vừa đến nơi, vào viếng, ra ám hiệu hát :
Đàn kêu tích tịch tình tang
Xin mời công chúa xuống thang mà về
Công chúa biết ý, xuống đàn, bỏ lễ, đi theo người Việt xuống thuyền về nước. Khắc Chung nói với người Chăm rằng : Hãy để cho công chúa về nước, từ biệt cha anh, rồi sẽ trở lại làm lễ chết theo chồng.
Phái đoàn dùng thuyền đưa công chúa về nước, mãi đến tháng 8 âm lịch năm sau mới về đến Thăng Long. Đại Việt sử ký toàn thư { ĐVSKTT } chép có sự không đứng đắn giữa Khắc Chung và công chúa. Huyền Trân về nước bị khiển trách nặng nề, sau cạo đầu đi tu.
Có người bênh Khắc Chung nói sự dan díu với công chúa là không có thật, nhưng từ Chà Bàn về Thăng Long mà phải đi mất 10 tháng thì vô lý quá ! Trong thời gian ấy làm gì, ở đâu, ai mà biết rõ được ? Sống gần nhau lâu như thế, lại nữa cô nam quả nữ sự lang chạ khó mà tránh khỏi.

----------------------------------------------------------------------------​

Tạm thế đã, mai tỉnh viết tiếp về nghị luận của người xưa về sự kiện đổi Huyền Trân lấy hai châu Ô, Rí.

Tiếp theo :
Sự việc đổi một công chúa mà nước ta mở rộng bờ cõi được thêm 2 châu, đã có nhiều người bình luận, ý kiến cũng rất khác nhau. Có người cho là chỉ hy sinh một công chúa mà nước ta thêm được đất đai, không mất công chinh chiến, mà rồi công chúa lại hồi cố quốc là một sự khôn ngoan, tài tình. Chúa Chăm dại dột thì chịu thiệt thòi :
Hai châu Ô, Rí vuông ngàn dặm,
Một gái Huyền Trân của mấy mươi.
Có người lại cho rằng đây là việc làm không đứng đắn, đàng hoàng. Vua Tự Đức cũng có ý kiến này : Người họ Trần đã dùng kế mỹ nhân để mở mang bờ cõi. Lại có người không chỉ chê Nhân Tông, Anh Tông mà còn chê cả Huyền Trân đã vì tham vọng đất đai của cha, anh mà hy sinh thân mình. Người lại chê Chế Mân chỉ vì tham vợ đẹp mà đem cắt bỏ một phần lãnh thổ của tổ tông thì thật là ngu dại.
Bây giờ, chúng ta hãy thử phân tích vụ " mỹ nhân kế " này xem sao :
- Trước hết hãy bàn về cuộc hôn nhân giữa Chế Mân và Huyền Trân công chúa :
Cuộc hôn nhân này có môn đăng hộ đối không ? Người ta có câu thơ để giễu cuộc hôn nhân ấy thế này :
Tiếc thay hạt gạo trắng ngần,
Đã vo nước đục lại vần than rơm.
Nhưng xét trong lịch sử nước ta trải qua mấy triều Lý, Trần đã có nhiều lần gả công chúa, quận chúa, hoàng tôn nữ cho các tù trưởng Mường, Thái nhằm thắt buộc lòng người, tạo thêm phên dậu cho đất nước. Ở đây Chế Mân dù là người Chăm nhưng cũng là chúa một nước, lại là một trang tuấn kiệt khi là thế tử đã từng lãnh đạo quân dân Champa { có sự giúp đỡ của Đại Việt } chống lại 20 vạn quân của Toa Đô. Vậy thượng hoàng Nhân Tông có mến tài hứa gả Huyền Trân công chúa cho cũng là sự môn đăng hộ đối.
- Xét đến lễ vật cầu hôn là hai châu Ô, Rí :
Thực ra đây chỉ là một sự dàn xếp chính trị cho việc chiếm đất 2 châu một cách êm thấm mà thôi. Từ đời vua Trần Thánh Tông, nước ta cùng Champa vốn có tình bang giao tốt đẹp vì phải dựa vào nhau trước sự đe doạ của Nguyên Mông. Nhưng sau khi hoạ xâm lăng đã qua, dân Việt không tiến được về phương Bắc vì là nước lớn, cũng khó tiến sang phía Tây đầy rừng núi hiểm trở nên chỉ có thể tiến về phương Nam. Đất Ô, Rí cách xa kinh đô Chà Bàn của Champa bởi đèo Hải Vân là nơi triều đình nhà Trần dòm ngó.

----------------------- Tạm nghỉ ---------------------------​

Tiếp theo...
Thực ra, năm 1283 quân Toa Đô đã chiếm đóng 2 châu Ô, Rí. Năm 1285 chúng đánh ra nước ta phối hợp với đại quân do Thoát Hoan cầm đầu. Đến khi chúng thua bỏ chạy ra Bắc rồi theo Thoát Hoan chuồn về nước, quân nhà Trần thu hồi các đất đã mất thì luôn thể đóng binh luôn ở Ô, Rí lấy cớ bảo vệ Champa và canh tác trên ruộng đất quân Nguyên đã trồng trọt trước kia. Danh thì vẫn là giữ đất hộ Champa nhưng thực thì gần như chiếm giữ. Chế Mân có " thuận thuỷ thôi chu " dâng 2 châu chỉ là thừa nhận một việc đã rồi.
Nhưng xét cho đến gốc rễ thì đất Ô, Rí cũng như Đại Lý, Ma Linh và Bố Chính mà Champa đã nhường cho Đại Việt khi xưa vốn là đất bộ Việt Thường thời cổ đại, bị nước Lâm Ấp - tiền thân của Champa - chiếm. Ô, Rí trở về với Đại Việt là sự " Châu hoàn Hợp Phố ", đất ta lại trở về ta. Người Chăm chẳng mất gì của chính mình.
Còn mối tình hay sự dan díu { nếu có } giữa Huyền Trân công chúa và Trần Khắc Chung thì sao ? Thực sự như thế nào vốn đã không rõ, các bộ sử của nước ta từ ĐVSKTT đến An Nam chí lược đều chỉ đặt một nghi vấn. Trong dân gian thì có nhiều huyền thoại : người ta kể Huyền Trân và Trần Khắc Chung vốn đã yêu nhau từ trước, sau vì mệnh cha, anh mà Huyền Trân đành phải " ôm cầm thuyền khác " ngậm ngùi sang làm Hậu nơi xứ lạ. Nếu thế cũng cần biết quan Thượng Thư Bộc Xạ Nhập Nội Hành Khiển Trần Khắc Chung là ai mà được vua Anh Tông tin cẩn giao cho trọng trách thực hiện vụ " giải thoát " ly kỳ ấy.
Trần Khắc Chung vốn là người họ Đỗ...

Trần Khắc Chung vốn người họ Đỗ... Tên thật là Đỗ Khắc Chung, người làng Giáp Sơn { ? } làm quan gần 50 năm dưới các triều vua Nhân Tông, Anh Tông, Minh Tông và Hiến Tông. Về nhân vật này thì khen chê đủ cả. Khen thì như Nhân Tông khiến đề bạt tập sách Tuệ Trung thượng sĩ ngữ lục do Pháp Loa biên tập và Nhân Tông hiệu đính, phải là người đạo cao đức trọng mới được hân hạnh ấy. Chê thì như ĐVSKTT lại chép : Khắc Chung có nhiều nết xấu như nịnh hót các vua, hay đến các nhà tầm thường ăn uống { tham ăn ? } sau lại mưu hại Trần Quốc Chấn. Vụ việc với Huyền Trân công chúa Anh Tông không trị tội Khắc Chung có lẽ là để giữ thể diện cho hoàng tộc cũng như công chúa.
Theo nhận xét cá nhân thì Khắc Chung vốn chả tốt đẹp gì, cả gần 50 năm trải 4 triều vua chỉ có lần đối đáp với Ô Mã Nhi khi đi sứ là công trạng nhất. Vốn là khi ấy....