Itzhak Perlman - A la carte

Chết. Tai tờ hấp dẫn quá bác YIH ơi. Eo ôi các mod nhà mình quan liêu quá, phải chạy bài cho nhanh thôi không thì chết. Hehe trong lúc chờ đợi được sửa tai tờ lại như cũ thì bác YIH tham khảo vài cái avatar mới nè:

Hic, sao mà nhanh thế. Mới có vài phút quay lại đã thấy chú YIH từ Farinelli đã upgrade lên thành Manrico rồi. Hix tự nhiên post 1 cái dở hơi.

thế mà đến 23h hôm wa (thứ 6 ngày 26 tháng 5 năm 2006) cũng đã thấy YIH đưa đâu, đã đưa chưa hả e

Tối nay mà , hu hu,. ... bây h đang chỉnh note mấy câu cuối đây

Bây giờ là đúng 12 h đêm rồi mà vẫn chưa thấy YIH nộp bài. Vậy thì anh cũng không cần em nộp bài nữa đâu. Anh sẽ tự viết lấy bài về Caballe vậy. Chào em! Chúc em vui vẻ!

ặc ặc, em send rồi mà, hix, bây h em mới đọc bài, hix, Không biết nói gì hơn

khổ thân YIH, thế là xong

Nhân dịp sẽ có offline về violin của box, được sự trợ giúp của Apomethe, icqseabridge mạn phép spam mấy bài viết về violin. Cái này cũng là đi dịch lại, nhưng tư liệu đã được Apomethe giúp đỡ rất nhiều. Thanks Apo a lot.
Bài này viết về bản concerto cho violin của Beethoven. Thật ra, bản nhạc này đã được Beethoven thai nghén và thậm chí đã khởi thảo viết được một đoạn gồm 259 khuôn nhạc trong thời gian cuối cụ điếc sống ở Bonn (khoảng những năm 1790-1792). Bản nhạc chính thức Concerto cung Rê Trưởng tác phẩm số 61 chỉ thực sự được bắt đầu vào cuối năm 1806, không lâu sau khi cụ B hoàn thành bản Concerto số 4 cho Piano (Cung son trưởng, tác phẩm số 58) và giao hưởng số 4 (cung Si giáng, tác phẩm số 60). Tác phẩm này Beethoven đề tặng Franz Clement (1780 - 1842), giám đốc kiêm nhạc trưởng trong khoảng thời gian từ 1802 đến 1811 của Nhà hát Theater an der Wien của Viên, đồng thời theo đánh giá chung, là nghệ sỹ violin vỹ đại nhất thời bấy giờ (Clement đã chỉ huy buổi diễn đầu tiên bản giao hưởng "Eroica" vào ngày 7 tháng 4 năm 1805). "Concerto par Clemenza pour Clement, primo violino e direttore al theatro a vienna" (chẳng hiểu cái qué gì, bác nào biết tiếng Ý+tiếng Đức thì dịch hộ mấy) đã được Beethoven, người rất sắc sảo trong lối chơi chữ (và pha trộn các ngôn ngữ) ghi ở đầu bản tổng phổ (phần này dành ra 4 ô nhạc cho phần solo của violin, cho phép ghi lại các biến tấu thay đổi). Czemy kể rằng bản nhạc đã được soạn "trong thời gian rất ngắn" và không có đủ thời gian cho một buổi tập thử chính thức nào trước buổi trình diễn đầu tiên (diễn ra vào ngày 23 tháng 12 năm 1806) với kết quả là Clement gần như bị buộc phải chơi bản nhạc trong buổi diễn. Tuy nhiên, điều này không ngăn cản Clement chơi một đoạn nhạc lộn ngược giữa Chương I và Chương II để làm buổi biểu diễn bớt căng thẳng hơn. Buổi hoà nhạc này là một thành công đáng kể về phía Clement, nhưng Beethoven không thoát khỏi sự chỉ trích. Tạp chí ?oZeitung fur Theater, Musik und Poesie? của Viên số ra ngày 8 tháng 1 năm 1807 đã nhận xét: "Nghệ sỹ violin kỳ tài Clement đã chơi, trong số rất nhiều bản nhạc tuyệt kỹ, một concerto cho violin của Beethoven. Bản nhạc nhận được sự hoan nghênh đặc biệt bởi vẻ đẹp hiển hiện. Những người sành sỏi thừa nhận rằng bản nhạc có nhiều nét đặc sắc, nhưng họ cảm thấy sự liên tục thường có vẻ bị phá vỡ, và việc lặp đi lặp lại liên tục một vài đoạn nhạc khá bình thường có thể dễ dàng gây ra sự mệt mỏi". Những nhận xét tiêu cực như vậy đã phủ bóng đen lên bản concerto cho đến cuối những năm 1840, khi violinist trẻ Joachim phục hồi bản nhạc lại vị trí xứng đáng của nó trong trương mục biểu diễn của tất cả các nghệ sỹ.
Bản concerto được xuất bản bởi NXB Kunst-und Industrie-Comptoir ở Viên tháng 8 năm 1808, với lời đề tặng cho Stephan von Breuning, một người bạn của Beethoven thời trai trẻ, và là một thành viên của Hội đồng chiến tranh đế chế tại Viên từ năm 1801. Cũng trong tháng này, Beethoven cũng cho xuất bản, với lời đề tặng vợ của Breuning, Julie (hai người đã cưới nhau vào tháng 4 năm đó nhưng Julie đã chết vào tháng 3 năm 1809) bản chuyển soạn của concerto này thành một tác phẩm cho piano. Việc này được sự gợi ý của các gia, nghệ sỹ piano, và chủ báo Muzio Dementi, người vào năm 1807 đã viết cho đồng nghiệp Collard: "Tôi đồng ý (với Beethoven) đưa vào bản thảo xuất bản 3 tứ tấu, một giao hưởng, một overture và một concerto cho violin, bản này rất hay, và theo yêu cầu của tôi, ông ấy sẽ phỏng theo nó, thêm hay không một vài khoá nhạc để viết cho đàn piano". Tuy nhiên, không có một ghi chép nào về buổi trình diễn đương thời của tác phẩm theo hình thức này. Không một đoạn trổ ngón nguyên bản nào cho bản violin concerto này còn lại (đoạn trổ ngón thường được nghe là của Clement) nhưng Beethoven đã viết không ít hơn 4 đoạn trổ ngón cho phiên bản trên đàn piano.
Nhân tố hàm súc cao xuất hiện rõ ràng ngay từ chương mở đầu, được tạo nên bởi 4 tiếng trống định âm nhẹ ngay ở nhịp đầu tiên. 4 tiếng trống này lại đóng vai trò thiết yếu trong chủ đề thứ nhất, một giai điệu nhẹ nhàng, mềm mại do oboe, clarinet và basson diễn tấu; ảnh hưởng của chúng có thể cảm nhận được trong chủ đề thứ hai (về đại thể thì rất giống chủ đề thứ nhất) và chúng tràn ra cả phần phát triển mang màu sắc tối tăm. Bè violin xâm nhập vào bằng một đoạn trổ ngón ngắn với nhịp độ nhanh, và một đoạn nhạc tương tự giới thiệu phần phát triển, phần đầu của đoạn này được dành để nhắc lại 2 ô nhịp đầu của chủ đề thứ nhất, trong đó bè violin chơi một đoạn rải ba nốt; phần thứ hai dẫn dắt một chủ đề mới mang tính ám ảnh rất đẹp viết ở cung Son thứ, cao phía trên bè violin của dàn nhạc, từ đó một hình thái diễn tấu trên nền móc đôi ngắn được phục hồi và phát triển bởi bè violin solo cho đến khi nó hình thành nên một liên kết với phần nhắc lại. Bên dưới toàn bộ đoạn nhạc này, với màu sắc âm nhạc u tối của bộ dây được tăng cường lần lượt bởi basson, kèn cor, trumpet và trống là hình tượng âm thanh của 4 tiếng trống định âm của phần mở đầu. Sau phần nhắc lại, thứ tự các chủ đề tương ứng với thứ tự của phần triển khai, nhưng với bè violin nhận lấy phần chủ động từ đầu.

Rất có khả năng cụ B của chúng ta đã có thể sử dụng 2 bản Romance cho violin và dàn nhạc được ông viết từ trước làm hình tượng cho chương chậm của bản concerto này. Chương Larghetto viết ở cung Son trưởng này, trong đó bè hơi được giảm xuống chỉ còn clarinet, basson, kèn co, đồng thời bè violin của dàn nhạc không trình diễn một nốt nào ngoại trừ những khuôn nhịp cuối cùng của chương, là một chuỗi các biến tấu trên chủ đề được bắt đầu ngay từ những nhịp đầu tiên bởi bộ dây, và trong đó bè solo violin tô điểm với những nét uốn lượn tinh tế nhưng không lúc nào thực sự chiếm ưu thế - mặc dù nó tự thân đưa đến một chủ đề mới trong một đoạn ngắn giữa biến tấu thứ ba và thứ tư. Sự tập hợpd đầy sức mạnh trong bè dây của dàn nhạc chuẩn bị cơ sở cho chương cuối cùng, chỉ tiếp theo ngay sau một đoạn nghỉ ngắn. Chương này viết theo thể sonate-rondo trong đó phần điệp khúc thực sự là một trong những giai điệu vui vẻ nhất mà cụ B đã từng viết. Đoạn đầu và đoạn thứ ba tươi sáng chứa đựng sự tiếp cận gần nhất tới cách viết bậc thầy trong bản concerto này và chúng được nêu bật lên nhờ sự căng thẳng trong đoạn thứ hai, trong đó đưa đến một chủ đề có tình hùng biện khác viết ở cung Son thứ, và một lần nữa được viết ở quãng cao của đàn violin. Nghệ sỹ được trao cơ hội đưa vào đoạn trổ ngón cho tới cuối chương, nhưng phần diễn tấu solo tiếp tục sau đó cho tới những khuôn nhịp cuối cùng của bản concerto.
Hai bản romance cho violin và dàn nhạc của Beethoven có lẽ được sáng tác trong khoảng những năm 1798 và 1802. Một bản ở cung Son trưởng (bản số 1, nhưng rất có thể được sáng tác sau bản số 2) và được xuất bản theo số thứ tự tác phẩm Opus 40 vào tháng 12 năm 1803 do Nhà in Hoffmeister & Kiihnel ở Leipzig ấn hành; bản kia viết ở cung Fa trưởng được xuất bản với số thứ tự Opus 50 vào tháng 5 năm 1805 do nhà xuất bản Kunst- und Industrie-Comptoir ở Vienna ấn hành. Cả hai đều được soạn cho đàn dây, sáo, hai oboe, hai basson, và hai kèn cor, và như đã lưu ý, có thể ngay từ đầu đã được dự định để làm chương chậm cho bản Concerto cung Đô trưởng 1790-1792 (có lẽ chưa hoàn thành xong) vì chúng rất phù hợp, ở cả nhạc khí sử dụng và khoá nhạc.
Không kể đến tiêu đề, tiêu đề này gợi lên hình ảnh tác phẩm một chương theo hình thức tam tấu với những đoạn tương phản với hai đoạn kia (chẳng hạn như trong những chương chậm của bản piano concerto cung Rê thứ K.466 và Eine Kleine Nachtmusik K.525 của Mozart), cả hai bản Romance của cụ B đều là những bản rondo chậm với hai đoạn, đoạn thứ hai đổi dần sang giọng thứ. Ở cả hai tác phẩm, bè violin solo đều khởi xướng phần nhắc lại, (thay đổi sau mỗi lần xuất hiện lại) cũng như cả các đoạn, và cho dù bản Romance ở cung Fa trưởng chưa bao giờ cần một quãng nghỉ kép (đây là một điểm nổi bật của đoạn diễn tấu solo trong bản Romance anh em giọng Son trưởng) thì nó vẫn là bản nhạc kịch tính và mãnh liệt hơn cả trong 2 bản, và là bản có tính phiêu lưu cao hơn trong việc sử dụng khí cụ đơn diễn ở quãng âm cao.

http://www.yousen***.com/transfer.php?action=download&ufid=62D599E32DFB99A3
http://www.yousen***.com/transfer.php?action=download&ufid=597932E925D0AA80
http://www.yousen***.com/transfer.php?action=download&ufid=199A8AD76A5C8C92