Khải Hoàn Môn - Erich Maria Remarque - Bản dịch: Cao Xuân Hạo

Khải Hoàn Môn - Erich Maria Remarque - Bản dịch: Cao Xuân Hạo

Tác phẩm: L''''''''arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo

Đoạn trích 1, trang 153

Người hầu bàn Tcherkess đem đến một chai vodka nhỏ và mấy cái ly. Ravic rót rượu, đưa cho Kate một ly. Cô uống một hơi cạn và đặt ly xuống bàn. Cô đưa mắt nhìn xung quanh.

- Ai ngờ cái nơi tồi tàn náy cứ đến tối là biến thành một nơi để trú ẩn và mơ mộng! - Cô dựa vào lưng ghế dài. Ánh đèn từ dưới mặt bàn chiếu lên mặt cô dìu dịu. - Ravic, tại sao tối đến mọi vật đều dậy màu lên? Không còn cái gì có vẻ khó khăn. Mọi sự đều thành ra có thể thực hiện được. Những gì ta không làm nổi đều được thực hiện trong những giấc mơ. Tại sao?

Ravic cười:

- Vì không có những giấc mơ thì ta sẽ không chịu đựng nổi hiện thực.

Giàn nhạc dạo đầu. Vài quãng năm buồn bã, vài âm giai của vĩ cầm nổi lên trong gian phòng.

- Thế nhưng anh chẳng có gì là một người tự ru ngủ bằng những ước mơ.
- Người ta còn có thể tạo cho mình những ảo giác về sự thật. Đó là một trò chơi còn nguy hiểm hơn nữa.

Giàn nhạc bắt đầu chơi. Mấy chiếc đàn cymbalum cử trước. Những chiếc dùi mảnh bọc nỉ như đang tìm một giai điệu trong bóng tối mờ mờ và một nết glissanhdo dịu như gió thoảng chuyển cái giai điệu ấy sang cho các vĩ cầm.

Một người Tzigan đến bên bàn họ. Anh ta đứng im trước mặt họ, hai mắt rực lửa, một nụ cười nở trên gương mặt táo bạo và tham lam. Nếu không có chiếc vĩ cầm, có thể tưởng đó là một anh chăn bò. Những cây đàn khiến anh ta thành sứ giả cùa thảo nguyên, của những không gian vô tận, của những chân trời bát ngát, của tất cả những gì không bao giờ là hiện thực.

Giai điệu rót lên Kate Hegstroem như một cơn mưa rào tháng tư diễm phúc. Cô chợt nghe ra hàng ngàn tiếng vọng, trong khi chẳng có ai gọi cô. Cô nhận ra những tiếng thì thầm to nhỏ, cô thấy lơ lửng xung quanh mình những kỷ niệm tản mạn, đôi khi đầy màu sắc óng ả, nhưng rồi tất cả đều ly tán và, vẫn không có ai gọi cô?không có ai gọi cô?

Tác phẩm: L''''arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 2, trang 222
Mặt đồng hộ dạ quang sáng mờ mờ trong căn phòng tối. Năm giờ sáng. Lẽ ra Jeanne phải về tứ lúc ba giờ. Bây giờ cũng còn có thể là cô sắp về. Có lẽ vì cô mệt quá nên về thẳng bên khách sạn của cô chăng?
Ravic trở mình để ngủ lại. Nhưng không sao ngủ lại được. Anh nằm yên hồi lâu nhìn lên trần; từng quãng đều đặn, những dãy đèn néon ở một biển hiệu bên kia đường hắt lên đấy một vệt sáng dài màu đỏ. Không hiểu tại sao anh thấy trong người mình rỗng tuếch ra. Như thể hơi ấm của anh đã dần dần bốc đi đâu hết, như thể máu anh đã thấm qua vách các động mạch và tĩnh mạch để bốc hơi từng giọt một cho đến hết và tan vào cõi hư vô. Anh chắp tay dưới gáy và nằm in.
Anh chỉ biết rằng anh đang chờ đợi, và anh hiểu rằng không phải chỉ có tim anh đang đợi Jeanne, mà cả con người anh, cả đôi tay anh, và cả các huyết mạch của anh, và một thứ tình trìu mến kỳ lạ đang âm ỉ tuôn dòng trong người anh.
Anh dậy khoác chiếc áo choàng và ra ngồi bên cửa sổ. Lớp len chạm vào da anh ấm áp. Đó là một chiếc áo choàng mặc trong nhà đã cũ, anh vẫn mặc mấy năm nay. Đã bao nhiêu lần, trên con đường lưu lạc, anh đã cuộn nó vào người để ngủ. Nó đã ủ ấm cho anh trong những đêm lạnh giá ở Tây Ban Nha, khi anh từ bệnh viện trở về doanh trại, người mệt lả. Juana, con bé mười hai tuổi mà cái nhìn là của một người tám mươi tuổi, khi chết cũng đã được ủ trong những nếp len ấm áp của nó, dưới những đống gạch đổ nát của một khách sạn ở Madrid?nó chỉ thổ lộ có một ước mong: một ngày kia có được một chiếc áo dài cũng dệt bằng thứ len trơn mịn đó, và quên rằng nó đã nhìn thấy mẹ nó bị hiếp dân và cha nó bị tàn sát.
Ravic đưa mắt nhìn quanh. Căn phòng, mấy cái rương, mấy thứ áo quần, một dúm sách đã đọc đi đọc lại nhiều lần?một con người cần có bao nhiêu thứ đâu?Trong một cuộc sống bấp bênh đến như vậy, tốt hơn là nên có thói quen bằng lòng với rất ít?rất thường hay phải bỏ hết. Vì vậy, cho nên anh sống một mình. Anh không muốn có một cái gì có thể giữ chân anh lại. Hàng ngày đều phải sẵn sàng ra đi với cõi lòng thanh thản. Đời anh là một cuộc phiêu lưu?ngoài ra không có gì hơn nữa.
Cái giường với tấm drap nhàu nát. Anh đã đợi: điều đó phỏng có nghĩa lý gì. Trong đời anh, anh đã nhiều lần đợi những người đàn bà. Nhưng kể cho đến nay, anh bao giờ cũng đợi chờ một cách khác, giản dị, rõ ràng, gần như thô lỗ. Hoặc giả lại đợi chờ với lòng trìu mến vô biên như thần thánh và lý tưởng hoá người anh chờ đợi. Nhưng như hôm nay thì đã từ lâu lắm anh không đợi như thế. Có một cái gì đã nảy sinh trong anh mà anh không chú ý đến. Một cái gì đang sống?đang cử động. Từ bao giờ? Có phải đó là dĩ vãng đang gọi anh về từ những vực sâu của ký ức? Phải chăng đó chính là làn gió biển đã lãng quên xưa kia mơn trớn anh, đượm mùi bạc hà và hương rừng tháng tư? Anh không muốn chiếm hữu?anh không muốn bị chiếm hữu. Cần phải trần trụi và tự do.
Anh mặc quần áo vào. Trước hết là phải sống độc lập. Những mối lệ thuộc nho nhỏ kia là sự khởi đầu của tất cả. Ban đầu người ta không mấy để ý đến những cái đó. Nhưng rồi người ta chợt nhận thấy mình bị vướng víu trong một mạng lưới rắc rối của những thói quen?mà tình yêu chỉ là một trong những tên gọi những thói quen đó. Phải đừng quen một cái gì hết. Dù cái đó là hình dáng của một thân thể nó là cho ta phát cuồng lên.
Anh không khoá cửa. Nếu Jeanne đến, cô sẽ không thấy anh, nhưng có sẽ có thể ở lại nếu muốn ở lại. Trong giây lát anh tự hỏi có nên để lại vài dòng nhắn nhủ gì không. Không?anh không muốn nói dối. Anh thấy đừng nói cho Jeanne biết anh đi đâu thì hơn.
Được Angelika sửa chữa / chuyển vào 15:31 ngày 19/06/2006

Tác phẩm: L'''''''' arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 3, trang 240
[?] Chỉ mấy tuần trước em còn rất bất hạnh. - Ravic nghĩ, - và em chưa biết anh. Em dễ có hạnh phúc lắm. - Anh uống cạn ly rồi nói:
- Trước đây em có hay được hạnh phúc không?
- Không, ít khi lắm.
- Nhưng dù sao cũng được vài lần. Lần sau cùng em được sống trong một giấc mơ là vào lúc nào?
- Sao anh lại hỏi em như thế?
- Chẳng sao cả. Anh chỉ hỏi thế thôi.
- Em quên rồi. Và không muốn nhớ lại nữa. Đó là một cái gì khác
Jeanne mỉm cười với anh. Gương mặt cởi mở của nàng không giấu giếm gì anh cả.
- Ấy là cách đây hai năm, - cô nói. - Nó ngắn ngủi lắm. Hồi đó là ở Milan.
- Em sống một mình à?
- Không. Với một người. Người ấy bất hạnh lắm. Người ấy hay ghen. Người ấy không hiểu em.
- Dĩ nhiên.
- Nhưng giá là anh thì anh đã hiểu rồi. Ông ấy gây ra những cảnh cãi vã khủng khiếp. Ông ấy gọi em là đồ đĩ, là kẻ bạc tình, là đồ vô ân. Ông ấy nhầm. Em đã trung thành với ông ấy chừng nào em vẫn còn yêu ông. Ông ấy không thể chấp nhận rằng em không còn yêu ông ấy nữa.
- Người ta không bao giờ chấp nhận điều đó.
- Không, giá anh ở vào tình cảnh đó, anh sẽ hiểu. Nhưng anh thì em không bao giở có thể không yêu anh nữa. Anh khác hẳn, và giữa hai chúng mình cũng khác hẳn. [?]
- Đã có người nào được em yêu mà từ bỏ em chưa?
- Có, - Jeanne nhìn anh. - Bao giờ người ta cũng nói là mình từ bỏ người kia, nhưng nhiều khi chính người kia nhanh chân hơn mình.
- Thế em đã làm gì?
- Làm tất cả.
Nàng cầm lấy ly rượu trong tay Ravic và uống hết chỗ còn lại.
- Em đã làm hết, mà không có chút kết quả nào. Em đã bất hạnh ghê gớm.
- Có lâu không?
- Khoảng một tuần.
- Ít nhỉ.
- Đó là cả một thời gian vô tận, nếu người ta thực sự bất hạnh. Em đau đớn dữ đội trong từng đường gân thớ thịt, trong từng tế bào của người em, đến nỗi sau một tuần em đã hoàn toàn cùng kiệt. Tóc em đau, da thịt em đau, giường em, đến cả áo quần em cũng hét lên vì đau. Em không còn có lấy một cái gì ngoài nỗi đau khủng khiếp. Và đến khi đã như thế thì nỗi bất hạnh không còn là nỗi bất hạnh nữa, vì không còn có một cái mốc nào để so sánh. Chỉ còn có sự cùng kiệt tuyệt đối mà thôi. Rồi sau đó là hết. Dần dần, người ta lại bắt đầu sống.
Được Angelika sửa chữa / chuyển vào 15:19 ngày 19/06/2006
Được Angelika sửa chữa / chuyển vào 15:32 ngày 19/06/2006

Tác phẩm: L'' arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 4, trang 266
Trăng lên trên Khải Hoàn Môn. Dọc đại lộ Champs-Elysées, những ngọn đèn đường nhấp nháy dưới làn gió. Các bàn trên sân hiên phản chiếu ánh đèn đêm. Tất cả những cảnh này đều hư ảo. Ravic tự nhủ, cả ánh trăng, đêm tối, dãy phố; và cũng hư ảo nữa, cái thời khắc đang bay qua chạm cánh vào anh, kỳ lạ vàg ần gũi như thể mình đã từng sống qua trong một kiếp khác, trong một thế giới khác?và cũng hư ảo nữa những kỷ niệm của mấy năm qua, những năm đã chìm lắng, vừa như đang sống, vừa như đã chết, leo lét trong k?Zý ức của ta như ánh lân tinh, đã ngưng đọng lại trong đợi chờ?và cả bầu máu đang chảy trong các huyết mạch tối tăm của ta không lúc nào nghỉ, ở một nhiệt độ lúc nào cũng như lúc nào, cái chất lỏng có vị mằn mặn, mấy lít năng lượng giấu kín và sức lao mãnh liệt?cũng là hư ảo, và cả cái phản xạ, cái kho tàng vô hình gọi là k?Zý ức kia cũng vậy. Những ngôi sao thay nhau nhô lên từ chân trời không ngớt, ngôi thì sáng long lanh, ngôi thì đỏ ngầu, như sao Hoả ở phía đường Berri, ngôi thì sáng nhờ nhờ như đầy những vết bẩn?bầu trời của k?Zý ức mà ở phía dưới là cõi hiện tại đang tiếp tục không ngừng cuộc sống lộn xộn của nó.
Ngọc lửa biếc của phục thù. Thành phố và ánh trăng và tiếng xe cộ của nó. Những dãy nhà kéo dài vô tận. Những khuông cửa sổ chi chít, mà ở phía sau canh bạc của định mệnh đang diễn ra quyết liệt. Những tiếng tim đập của một triệu con người, giống như nhịp hoạt động của một cỗ máy khổng lồ, đang tiến chầm chậm, chầm chậm trên con đường dài, mỗi nhịp đập làm cho nó nhích gần hơn một chút tới sự diệt vong.
Được Angelika sửa chữa / chuyển vào 15:33 ngày 19/06/2006

Tác phẩm: L'' arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 5, trang 285
Ravic để sang một bên những dụng cụ anh vừa dùng và ra đứng ở cửa sổ. Hoàng hôn đã bắt đầu phủ tấm màn xám của nó lên thành phố. Những cây mọc xuyên qua nhựa đường trông hao hao như những thân hình người bị hành quyết, với những cánh tay và những bàn tay như anh đã từng nhìn thấy trong các chiến hào. Anh nghiêng người ra phía ngoài. Cái giờ phút tiếp giao giữa ngày và đêm. Giờ của những cuộc tình trong các hắc điếm dành cho những người mà tối đến phải chủ toạ một cách trang trọng những bữa ăn gia đình. Giờ của rượu khai vị. Cái giờ phút mà cả trái đất dường như dừng lại để thở; mà phụ nữ Ý trên dãy cánh đồng Lombardie đã bắt đầu chúc felicissima notte. Giờ của tuyệt vọng và của ước mơ.
Ravic đóng cửa sổ. Căn phòng bỗng tối om đi. Dường như có những bóng đen vừa lọt vào phục ở các xó xỉnh, im lặng một cách đầy hàm nghĩa. Trên bàn, chai cognac mà Roland để lại sáng mờ mờ như một khối ngọc thạch mài trơn. Ravic đừng trâm ngâm một lát nữa rồi đi xuống tầng dưới.
Được Angelika sửa chữa / chuyển vào 15:22 ngày 19/06/2006

Tác phẩm: L '' arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 6, trang 289
Jeanne đặt ngay cái cốc xuống bàn.
- Thật là ngu xuẩn! Không đời nào em lại bỏ anh. Hay anh muốn xúi bẩy gì em?
Chao, đôi mắt! - Ravic nghĩ. Như có một ánh chớp rực lên trong đáy sâu của nó.
- Anh chẳng muốn xúi bẩy gì em đâu, Jeanne ạ. Anh chỉ muốn kể cho em nghe chuyện làn sóng và tảng đá. Đó là một câu chuyện cũ, tuổi nó già hơn chúng ta không biết bao nhiêu mà kể nữa. Em nghe nhé! Ngày xưa có một con sóng phải lòng một tảng đá nổi lên bên một bờ biển nào đấy?cứ cho là bên bờ vịnh Capri. Mình phủ bọt trắng, con sóng ấy quay cuồng không ngớt quanh tảng đá, đêm ngày hôn nó hàng ngàn lần, ôm nó trong đôi cánh tay trắng muốn, khóc lóc, van xin tảng đá đến với mình. Tình yêu và những sự mơn trớn ngày đêm của ngọn sóng dân dân đục lở tảng đá, rồi một ngày kia nó đã đáp lại tiếng gọi của tình yêu, ngả vào tay con sóng.
Anh uống một ngụm calvados.
- Thế rồi sao? - Jeanne hỏi.
- Thế rồi sau khi nó đã chìm xuống, nó không cỏn là một tảng đá mà con sóng có thể nô đùa, có thể yêu, có thể mơ ước. Bây giờ tảng đá chỉ còn là một khối khoáng vật nằm im dưới đáy biển, bị sóng chôn sâu, đã chết đuối trong lòng sóng. Con sóng cảm thấy thất vọng, nó thấy mình đã bị lừa, và bắt đầu đi tìm một tảng đá khác.
- Như thế nghĩa là thế nào? - Jeanne hỏi. - Là thà nó cứ làm tảng đá còn hơn chứ gì?
- Con sóng thì nó nghĩ thế đấy. Nhưng biết làm thế nào được, cái gì chuyển động bao giờ cũng mạnh hơn cái gì bất động. Nước mạnh hơn đá.
Jeanne phác một cử chỉ sốt ruột.
- Cái đó không có liên quan gì đến anh và em hết. Đó là một câu chuyện chẳng có nghĩa l?Zý gì. Hoặc giả anh lại bày trò chế giễu em thôi. Em chỉ biết chắc có một điều: nếu cái ngày ấy có đến chăng, thì chính anh sẽ bỏ em.
- Câu đó sẽ là lời sau chót của em nói vào ngày em bỏ đi, - Ravic vừa cười vừa nói. - Em sẽ giảng giải cho anh hiểu rằng chính anh bỏ em. Em sẽ tìm ra cho mình những lý?Z do?những lý do mà em cũng sẽ tin là thật?Em sẽ trình bày những l?Zý do ấy trước cái toà án xưa nhất trên cõi đời này: Thiên nhiên.

Tác phẩm: L '' arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 7, trang 435
Ravic vào phòng mình để đọc sách. Mấy hôm trước anh có mua mấy cuốn sử. Độc thứ sách này chẳng vui thú gì cho lắm. Cái thú bệnh tật duy nhất mà người ta có thể rút ra được từ nội dung mấy cuốn sách này là nhận ra rằng những việc đang diễn ra trên thế giới ngày nay chẳng có gì khác thường. Việc gì cũng đã từng xảy ra từ trước hàng chục lần. Những lời lẽ dối trá, những vụ bội ước, những vụ thảm sát Saint-Barthélémy, sự thối nát đi kèm theo lòng khát khao quyền bính, những chuỗi chiến tranh liên tục?lịch sử của nhân loại được viết bằng máu và nước mắt, và giữa hàng ngàn pho tượng vĩ nhân đẫm máu của quá khứ, chỉ có vài pho được trang hoàng bằng một vành hào quang nhân hậu. Những kẻ mỵ dân, những kẻ mạo danh, những kẻ giết chúa, những kẻ ích kỷ tham quyền bính, những bậc tiên tri cuồng tín truyền giảng tình yêu thương mà tay lăm lăm cầm dao kiếm, thời nào những trò đó cũng lại tái diễn như cũ?và cứ mỗi lần như thế những đám dân ngoan ngoãn lại để cho họ lùa đi chém giết lẫn nhau một cách điên rồ để vun thành một đống thây mà vô nghĩa l?Zý, cho bọn vua chúa, cho các tôn giáo và cho những thằng điên. Cứ thế không bao giờ hết được.

Tác phẩm: L '''' arc de tromphe của Erich Maria Remarque
Bản dịch: Khải hoàn môn của Cao Xuân Hạo
Đoạn trích 8, trang 562
Anh bỏ tờ ngân phiếu vào ví và để một chồng sách lên cái bàn đặt cạnh giường. Anh mua mấy cuốn sách ấy cách đây hai ngày để phòng khi không ngủ được. Anh nhận thấy sách đối với anh ngày càng thêm quan trọng. Sách không thay thế được hết mọi thứ, nhưng nó đưa anh vào một lĩnh vực mà không có gì có thể với thấu anh được. Những năm đầu, anh không bào giờ giở một cuốn sách ra; anh thấy sách không có sự sống nếu đem so với thực tại. Ngày nay, sách đối với anh đã thành một bực thành; nó không bảo vệ được anh, nhưng ít ra anh cũng có thể dựa vào nó. Sự giúp đỡ mà nó đem lại cho anh khá mỏng manh, nhưng nó giữ cho anh khỏi rơi vào nỗi tuyệt vọng cuối củng trong một thời đại đang đi giật lùi về phía sự tối tăm hoàn toàn. Như thế là đủ rồi. Ngày xưa đã có những tư tưởng nảy sinh mà bây giờ đang bị khinh miệt và phỉ báng; nhưng nó đã nảy sinh, và nó vẫn sống mãi, và như thế cũng là đủ.

Angie ngồi gõ lại mấy đoạn trích này đó hả? Đọc thấy cũng hay nhưng do không liền mạch nên có phần khó hiểu. Giá mà có cả tác phẩm đọc thì hay.
Đã trót thì trét luôn đi, Angie đánh máy luôn cả cuốn KHM cho mọi người xem nhe . Vậy mới xứng danh anh hùng đó.

I
Người đàn bà bước chênh chếch về phía Ravic. Cô ta đi nhanh, nhưng lại như có phần do dự. Mãi đến khi cô đã đến gần sát Raic mới nhìn thấy.
Anh trông thấy một gương mặt xanh xao, với đôi lưỡng quyền cao, hai mắt cách nhau hơi xa. Gương mặt ấy bất động như một cái mặt nạ, và dưới ánh đèn đường, đôi mắt ấy trông lờ đờ đến nỗi anh phải chú ?Zý ngay.
Cô ta đi sát qua Ravic, gần như chạm phải anh. Ravic đưa tay ra, nắm lấy cánh tay cô, cô lảo đảo ngừng bước, và giả sử Ravic không đỡ lấy, thì cô đã ngã khuỵ xuống rồi.
- Cô đi đâu? - Ravic hỏi.
Người đàn bà nhìn anh trừng trừng.
- Ông buông tôi ra! - Cô lẩm bẩm.
Ravic vẫn giữ chặt cánh tay.
- Buông ra! - Môi cô khẽ mấp máy.
Ravic có cảm giác là cô ta nhìn anh mà không trông thấy gì. Cái nhìn của cô ta đi xuyên qua người anh và mất hút trong khoảng không của đêm tối. Anh chỉ là một vật chướng ngại đang ngáng đường cô, buộc cô phải nói hai tiếng ?obuông ra?.
Ravic ngay từ đầu đã nhận ra rằng đây không phải là một cô gái điếm. Mà cũng chẳng phải là một người say rượu. Anh đã hơi nới tay, thành thử đáng lẽ cô ta có thể lùi ra; nhưng cô không hề nhận thấy thế. Ravic đợi một lát, rồi vừa buông hẳng cánh tay ra vừa nói, giọng điềm tĩnh:
- Khuya thế này cô còn định đi đâu một mình giữa thành phố Paris?
Người đàn bà vẫn đứng im không đáp, cứ như thể một khi đã đứng lại rồi thì cô không còn bước đi một bước nào được nữa.
Ravic vịn vào thành cầu. Anh cảm thấy dưới lòng bàn tay chất đá ướt át và sần sùi.
- Cô định xuống đây chắc? - Anh hất hàm chỉ dòng nước xam xám nổi sóng lăn tăn của công Seine đang chảy về phía cầu Alma hiện lên mờ mờ qua làn mưa bụi.
- Hơi sớm đấy! - Ravic nói, - Còn quá sớm, mà vào tiết tháng một này thì quá lạnh.
Anh rút gói thuốc là, lục túi tìm bao diêm. Trong bao chỉ còn có hai que, cho nên anh thận trọng khom người xuống dùng hai tay che cho ngọn lửa khỏi bị làn gío từ mặt sông đưa lên thổi tắt mất.
- Cho tôi xin một điếu, - người đàn bà nói bằng một giọng nói không có âm sắc.
Ravic đứng thẳng lên đưa bao thuốc lá cho cô ta.
- Thuốc Algériennes. Thuốc sợi đen của lính lê dương đấy. Cô hút có lẽ hơi nặng?Nhưng tôi không có thứ nào khác.
Người đàn bà lắc đầu, rồi rút lấy một điếu. Ravic châm lửa cho cô. Cô bắt đầu rít nhanh mấy hơi liền, hít khói vào thật sâu. Ravic ném que diêm qua thánh cầu, nó rơi vào bóng đêm như một ngôi sao băng tí hon, rồi mãi đến khi chạm mặt nước mới tắt.
Một chiếc taxi đi qua cầu chầm chậm. Người lái xe hãm lại. Anh ta nhìn hai người, đợi một lát, rồi dận ga cho xe chạy về phía đại lộ Georges V, trên mặt đường nhựa lấp loáng nước mưa.
Ravic bỗng thấy mệt rã rời. Anh đã làm việc suốt ngày, và tối đến, anh không sao ngủ được. Anh đã mặc áo đi ra phố uống chút gì. Thế rồi giờ đây, trong đêm lạnh và ẩm, cái mệt đã buông hết sức nặng đè lên người anh.
Anh quan sát người đàn bà. Tại sao anh lại ngăn cô ta lại? Cô ta có chuyện gì bối rối lắm: điều đó đã rõ ràng. Nhưng dù sao cũng chẳng việc gì đến anh. Anh đã gặp khối những người đàn bà lâm nạn. Nhất là vào buổi tối. Nhất là ở Paris! Bây giờ anh không còn thấy chút gì đáng quan tâm trong cuộc gặp gỡ quá nhàm chán này. Anh chỉ còn có một ?Z nghĩ: về nhà cố ngủ lấy vài giờ.
- Cô về nhà đi! - Ravic nói. - Sao giờ này cô còn ở ngoài đường? Cô sẽ gặp những chuyện không hay đấy.
Anh xốc cao cổ áo khoác, định bỏ đi. Người đàn bà nhìn anh như thể không hiểu anh vừa nói gì.
- Về nhà ư?- Cô nhắc lại.
Ravic so vai.
- Vâng, về nhà cô ấy, hay về phòng cô ở khách sạn, tôi đâu có biết, về đâu thì vể. Chẳng lẽ cô lại muốn cảnh sát bắt cô về đồn?
- Trời ơi! Về khách sạn ư? - Người đàn bà thảng thốt kêu lên
Ravic nghĩ bụng: lại một cô chẳng biết về đâu. Lẽ ra anh phải nhìn thấy trước điều này. Bao giờ mà chả thế? Buổi tối thì học chẳng biết về đâu, rồi đến sáng hôm sau thì họ mất biến trước khi mình thức dậy. Phải, buổi sáng thì họ biết rõ phải đi đâu, dường như đã quên nỗi tuyệt vọng mà đêm tối mang lại và được buổi sáng xua tan. Anh ném điếu thuốc lá đi. Anh biết rõ cái vị của nỗi tuyệt vọng ấy, biết rõ đến mức buồn nôn lên!
- Thôi cô đi uống với tôi một ly vậy? - Ravic nói.
Chỉ còn có mỗi một cách ấy. Trả tiền rượu xong, anh sẽ ra về, để mặc cho cô ta tự xoay xở lấy.
Người đàn bà bước tới một bước rồi lảo đảo dừng lại. Ravic nắm lấy cánh tay cô.
- Mệt lắm sao? - anh hỏi.
- Tôi không biết?hình như thế.
- Mệt quá không ngủ được à?
Cô gật đầu.
- Cũng có nhiều khi như thế. Nào, đi, tôi sẽ dìu cô.
Hai người đi ngược đại lộ Moreau. Ravic cảm thấy sức nặng của người đàn bà đang vịn tay anh, trĩu xuống như người sắp ngã cố bám chặt lấy chỗ tựa.
Họ đi qua đại lộ Pierre đệ Nhất vua Serbie. Đến chỗ cắt ngang phố Chaillot, đại lộ toả rộng ra quảng trường. Trước mặt họ, Khải Hoàn Môn từ trong bóng tối lộ rõ ra, nổi bật trên nền trời giăng mưa bụi.
Ravic giơ tay chỉ cửa ra vào của một cái quán dọn ở tầng hầm.
- Đây, quán này được đấy.
Đó là một quán nhậu giới lái xe taxi thường lui tới, trong quán có mấy người đàn ông và hai cô gái ngồi quanh một cái bàn. Hai cô uống rượu ngải. Họ đưa mắt rất nhanh nhìn qua người thiếu phụ mới đến, rồi dửng dưng ngoảnh mặt đi. Cô lớn tuổi hơn buông một tiếng ngáp rõ to. Cô kia uể oải tô lại phấn sáp. Cuối phòng, một anh bồi bạn mặt láu cá rắc xuống sàn mấy nắm mạt cưa trước khi quét. Ravic và người thiếu phụ ngồi vào một cái bàn đặt cạnh cửa ra vào. Ngồi đây, đến khi cần chuồn tiện hơn. Ravic cũng không cởi áo khoác ra nữa.
- Cô dùng gì? - anh hỏi.
- Tôi không biết?Cái gì cũng được.
- Hail Calvados! - Ravic nói với anh hầu bàn mặc gilê, hai tay sơmi xắn cao. - Với một bao Gauloises xanh.
- Chúng tôi chỉ còn Gauloises tím thôi ạ.
Mắt Ravic bất giác nhìn vào bắp tay anh bồi xăm hình một ngưởi đàn bà khoả thân đứng trên đám mây. Anh bồi thấy thế, liền nắm bàn tay lại cho cơ thịt trên tay cuộn lên cuộn xuống. Cái hình đàn bà khoả thân bắt đầu uốn éo trên đám mây, mông đưa qua đưa lại một cách dâm đãng.
- Tím cũng được.
Người bồi mỉm cười.
- Có lẽ đang còn một bao xanh, - hắn vừa nói vừa lê bước vào phía trong quán.
- Đi giày vải đỏ, tay lại xăm thứ hình kia! Chắc ngày trước hắn làm thuỷ thủ trong hạm đội Thổ Nhĩ Kỳ.
Người đàn bà đặt hai tay lên bàn, với một cử chỉ dứt khoát đến nỗi có thể tưởng chừng cô sẽ không bao giờ nhấc tay lên khỏi bàn nữa. Hai bàn tay khá trau chuốt, nhưng điều đó chẳng chứng minh được điều gì cả. Vả chăng nó cũng chẳng được trau chuốt mấy: một cái móng trên bàn tay phải bị gãy, thế mà cô ta cũng chẳng buồn dũa lại. Lác đác có những chỗ lớp sơn móng tay đã bắt đầu tróc.
Người bồi đã đem hai ly rượu và bao thuốc lá ra.
- Gauloises xanh đây ạ. May vẫn còn được một bao.
- Khá nhỉ! Anh trước kia là lính thuỷ à?
- Không ạ?Trước kia tôi làm xiếc.
- Thế thì còn hay hơn nữa!
Ravic đưa một ly cho người thiếu phụ.
- Đây mời cô uống chút Calvados. Vào giờ này thì uống Calvados là hơn cả. Hay cô thích uống cà phê hơn?
- Không đâu.
- Cô uống cạn đi.
Cô ta vâng lời uống một hơi cạn cốc. Ravic quan sát cô. Cô có một gương mặt không màu sắc, gần như không biểu hiện một chút gì, đôi môi đầy đặn nhưng nhợt nhạt, đường viền không rõ nét. Chỉ có mái tóc là đẹp, một màu vàng óng tự nhiên. Cô đội chiếc mũ bệ-rê kiểu xứ Basque, và dưới lần áo mưa là một bộ tailleur màu xanh thẫm, hình như may ở một hiệu có hạng. Nhưng cái mặt ngọc màu biếc trên chiếc nhẫn cô đeo hơi quá to, cho nên khó lòng có thể là ngọc thật.
- Một ly nữa nhé? - Ravic hỏi.
Cô gật đầu.
Ravic gọi người hầu bàn.
- Hai Calvados nữa. Ly lớn?
- Ly lớn ạ? Calvados cũng rót nhiều hơn ạ?
- Dĩ nhiên.
- Vậy là hai doubles Calvados ạ?
- Đúng quá.
Ravic đã quyết định uống hết rượu thật nhanh và đứng dậy ra về. Anh thấy mệt lắm rồi, và bây giờ, lại thêm cả cảm giác buồn chán nữa. Mọi khi vào những hoàn cảnh tương tự, anh vốn kiên nhẫn hơn. Dĩ vãng của anh đã có hơn bốn mươi năm giang hồ phong phú. Anh ở Paris đã mấy năm nay, và nhiều lần mất ngủ. Anh đã có dịp trông thấy khá nhiều sự việc.
Người hầu bàn đưa hai cốc rượu ra. Ravic cầm cốc rượu toả một mùi hương thấm thía, đặt trước mặt người đàn bà.
- Cô uống đi. Có thể hiệu quả chẳng được bao lâu, nhưng cũng ấm lòng. Dù tình cảnh của cô ra sao, cũng không nên để tâm nhiều quá. Không có gì đáng cho ta xem trọng đến thế đâu.
Người thiếu phụ chăm chú nhìn anh. Cô ta không uống ngay.
- Đúng thế đấy. - Ravic nhấn thêm. - Ta cứ hay phóng đại mọi sự. Nhất là vào ban đêm.
- Ông không cần khích lệ tôi đâu, - cô nói.
- Thế thì càng tốt.
Ravic đưa mắt tìm người hầu bàn. Anh thấy đủ quá rồi. Anh biết rõ loại người này. Cô ta chắc là người Nga, anh nghĩ thế. Chỉ cần ngồi xuống ghế, áo chưa kịp khô, là họ đã trở thành hách dịch.
- Cô là người Nga phải không?
- Không.
Ravic trả tiền và đứng dậy. Cô kia cũng đứng lên cùng một lúc. Một cách hoàn toàn tự nhiên. Ravic phân vân một lát, rồi nghĩ: thôi được, ra ngoài hẵng chia tay.
Trời lại mưa. Ra đến vỉa hè, Ravic dừng lại.
- Cô đi phía nào?
Anh quyết định sẽ đi về phía ngược lại.
- Tôi không biết. Phía nào cũng được.
- Nhưng cô ở đâu?
Người thiếu phụ hơi giật mình lúi lại. Rồi cô nói, giọng luống cuống:
- Tôi không thể quay về đấy được?Không, tôi không thể?
Hai mắt cô bỗng tràn đầy kinh hãi.
Chắc có chuyện xích mích gì, Ravic nghĩ bụng. Cãi cọ, rồi bỏ đi. Từ giờ đến mai, cô ta sẽ nghĩ lại. Sẽ quay về thôi.
- Cô không có ai có thể đến nghỉ nhờ sao?...chỗ nào quan biết? Có thể gọi điện cho họ từ đây.
- Không?không có ai cả.
- Nhưng cô cũng phải về đâu đó chứ? Cô có tiền trong người không? Cô có thể thuê một căn buồng ở khách sạn chứ?
- Vâng.
- Vậy cô hãy tìm một khách sạn nào đi, khu này chẳng thiếu.
Cô không đáp.
- Cô phải về một nơi nào đi, - Ravic sốt ruộc gịuc. - Chẳng lẽ cô cứ đi mãi giữa mưa thế này sao?
Cô quấn chặt áo mưa quan người.
- Ông nói đúng, - cô nói, như thể vừa chợt quyết định. - Ông nói đúng. Cám ơn ông. Ông đừng lo lắng gì cho tôi nữa. Cám ơn.
Cô đưa tay xốc cổ áo khoác lên.
- Cám ơn ông về tất cả những gì ông đã làm.
Cô ngước nhìn Ravic với đôi mắt tràn đầy tuyệt vọng. Cô cố mỉm cười mà không sao cười được. Rồi không chút do dự, cô lặng lẽ đi vào làn mưa bụi, bước đi không một tiếng động.
Ravic đứng yên một lát.
- M?! - Anh tự mắng mình, vừa ngạc nhiên vừa phân vân. Anh không hiểu nổi những gì đang diễn ra trong lòng. Có phải là nụ cười buồn bã ấy, là đôi mắt tràn đầy tuyệt vọng ấy, là dãy phố vắng vẻ, hay là đêm khuya? Anh cảm thấy không thể để cho người đàn bà ấy đi một mình dưới làn mưa bụi. Bỗng dưng anh thấy cô ta giống một đứa trẻ bị rỏ rơi.
Ravic đuổi theo kịp người thiếu phụ.
- Cô đi với tôi, - anh xẵng giọng nói. - Ta sẽ tìm cách nào?
Hai người ra đến quảng trường Ngôi Sao. Trong làn mưa xám ẩm, quảng trường như rộng mênh mông, không bờ bến. Làn mưa đã dày đặc hơn, không còn trông thấy các đại lộ từ bốn phía quy tụ về quảng trường. Chỉ còn thấy không gian mênh mông, lác đác có những lỗ thủng nhỏ do mấy ngọn đèn đường lao lét khoét trong đêm, và cái khối đá đồ sộ của Khải Hoàn Mônhiện lên mờ mờ trong mưa bụi. Nó như đang giơ vai đỡ bầu trời buồn rười rượi và che chở cho ngọn lửa nhợt nhạt và đơn côi đang bập bùng trên phiến đá mộ người Lính Vô Danh: trong đêm thanh vắng, đó dường như là phần mộ cuối cùng của nhân loại.
Họ bước qua sân đá của Khải Hoàn Môn. Ravic đi nhanh, quá mệt mỏi để suy nghĩ. Anh nghe tiếng bước chân mềm và đều đặn của người đàn bà đang cúi đầu đi theo anh, hai tay thọc sâu vào túi áo mưa. Bỗng nhiên, trong cảnh tĩnh mịch khuya khoắt của quảng trường, Ravic tự dưngcó cảm giác người đàn bà ấy đã là sở hữu của mình từ ban nãy, mặc dầu anh chẳng biết gì về cô ta. Anh cảm thấy cô ta cũng hệt như mình, cũng xa lạ với tất cả những cảnh vật ở xung quanh, và cái cảm giác này làm cho họ gần gũi với nhau hơn là ngôn ngữ hay thời gian có thể làm.

Được Angelika sửa chữa / chuyển vào 15:28 ngày 23/06/2006