KHÁNH LY - RƠI LỆ RU NGƯỜI

KHÁNH LY - RƠI LỆ RU NGƯỜI

Khánh Ly, rơi lệ ru người

Tôi đã được về với kỷ niệm, tôi đã đuợc về với tuổi trẻ ngày mới lớn, tôi đã được thấy lại Saigon tuy ở trong những ngày chiến chinh, nhưng là thành phố đã cho tôi những gì đẹp nhất của một đời nguời. Một nguời đêm thứ sáu 4 tháng 10 năm 2002 đã mang lại cho tôi điều đó. Không phải chỉ riêng mình tôi đâu, có hơn 700 nguời khác nữa, cũng có phần may mắn như tôi, được một nguời đem tặng món quà hạnh phúc vô thuờng đó.
Nguời đó là Khánh Ly. Đêm Khánh Ly Rơi Lệ Ru Nguời, buổi ca nhạc thính phòng ở Majestic. Đã nhiều năm lâu lắm rồi, tôi mới có lần đuợc nghe một đêm nhạc sung suớng đến thế. Một đêm nhạc không giống như những đêm nhạc thính phòng hay nhạc hội, hay một buổi trình diễn nào thuờng có ở nơi đây. Không phải chỉ nơi đây, mà có lẽ ở hải ngoại này. Bởi vì ít bao giờ, và với riêng tôi thì chưa bao giờ có dịp được nghe một đêm Khánh Ly hát với gần 20 bài hát, tuyệt vời, hay không bút mực tả cho trọn vẹn, mà hầu hết là những bài hát chúng ta thuờng mơ uớc đuợc chính Khánh Ly hát cho chúng ta nghe. Những ca khúc của Trịnh Công Son. Bắt đầu là bài Biết Đâu Nguồn Cội đến cuối cùng là bài Để Gió Cuốn Đi.
Những bài tình ca đã là một thế hệ âm nhạc không bao giờ qua đời. Rồi đến những ca khúc da vàng của nguời nhạc sĩ đã viết lên một thời nội chiến để nói lên thân phận của nguời Việt Nam thời đó. Những ca khúc mà sau ngày chinh chiến bị cấm hát ở trong nước, rồi cũng bị cấm hát ở hải ngoại nữa. Mà thật vậy, như chính cô đã nói với hơn 700 khán giả đêm đó, cô sướng lắm. Sướng vì đuợc hát bằng đam mê, bằng trái tim, bằng nuớc mắt cho nguời, bằng giòng máu một con nguời Việt Nam. Cô hát sướng quá bởi vì đã làn khán giả bên dưới sân khấu sướng theo cô. Chúng tôi nghe khánh Ly hát, mà cảm giác sung sướng vào từng thớ thịt, từng giọt máu. Nghe Khánh Ly hát, nhìn Khánh Ly trên sân khấu trong chiếc áo dài đen Rơi Lệ Ru Nguời, như thấy lại cả một thời dĩ vãng đẹp vô cùng, ở bên kia biển lớn, một góc trời quê hương nhớ về là thấy hạnh phúc trùng trùng.
Tôi vẫn thường luôn nghĩ, biểu tuợng của nhạc TCS, vẫn mãi chỉ là Khánh Ly. Tôi rất thích nhiều ca sĩ khác, khi họ hát nhạc TCS, bởi vì họ hát cũng hay vô cùng, không thể chối bỏ đuợc. Nhưng mà chỉ có khi tôi nghe Khánh Ly hát nhạc TCS, thì tôi mới nhắm mắt thấy lại được một Việt Nam của tôi những ngày nội chiến điêu linh con người. Chỉ có nghe Khánh Ly hát ca khúc da vàng tôi mới biết trái tim mình, sau mấy mươi năm sống và đã thành một nguời Mỹ mới thật ra vẫn là một trái tim Việt Nam thuần tuý. Chỉ có nghe Khánh Ly hát, tôi mới biết dù sau bao nhiêu năm sống ở mảnh đất khô hạn tình người, mình vẫn còn tình cảm tha thiết lắm. Rồi cũng mỗi lần Khánh Ly hát tình ca TCS, tôi quên hiện tại, quên mình năm nay đã nửa đời người rồi, quên rằng người xưa cũng sắp bạc đầu ba bốn con, mà cứ nhớ về từng chi tiết của kỷ niệm ngày ban đầu biết yêu thương một người.
Hơn 700 người mua vé 45 đô la cho đêm nhạc mang đầy ý nghĩa tình người. Nhưng mà nếu phải mua với giá 100 đô la, có lẽ cũng không ai tiếc tiền đâu. Thứ nhất, đây là một đêm ca nhạc biểu tượng tình người Việt Nam cho nhau. Số tiền thu được, được giao cho một nữ tu từ Việt Nam qua để tặng cho quỹ dòng tu ấy trong công việc từ thiện. Một mục đích cao đẹp và tình người. Rồi thứ hai, Khánh Ly hát cho mọi người nghe những lời như một nhân sinh quan cần thiết, và những tình ca làm đẹp tâm hồn, thánh thần cho tình yêu trao nhau của người đàn ông, người đàn bà. Rồi Khánh Ly nói chuyện với khán giả của cô. Tôi không biết Khánh Ly có nói nhiều như chính cô tự nhận hay không, nhưng mà những lời Khánh Ly tâm sự cho chúng tôi nghe đêm nay, như những nhắc nhở vàng ngọc của con người cần có nhau. Đời sống mỗi người chúng ta có bao lâu, một ngày chúng ta ai rồi cũng quay về cát bụi, cũng nhẹ đi gánh trần, mất sạch tiền bạc bao năm ganh đua, giành giật trên tay nhau và xa lìa người thân thương. hãy sống cho nhau bằng tình người. Khi còn sống, hãy làm đẹp cho đời nhau.
Rơi Lệ Ru Người là bài hát chủ đề theo lời Khánh Ly tâm tình, là bài nhạc duy nhất cả một đời viết nhạc trên mấy trăm tác phẩm của TCS, là viết riêng cho Khánh Ly. Ông đã viết bài này năm 1975, khi tưởng rằng Khánh Ly đã chết trên đường di tản như lời đồn đãi. Mãi đến năm 1992, TCS mới gửi cho Khánh Ly bài nhạc này. Và đêm này, Rơi Lệ Ru Người, Khánh Ly hát với trái tim của cô, từng chữ, từng câu, rất nồng nàn, làm thấm sâu tim người nghe. Cho nên Khánh Ly thành công. Mọi người ở lại với cô đến cuối cùng của đêm. Bên cạnh Khánh Ly còn có Tuấn Ngọc, có Trần Thái Hoà, có Phi Khanh, có Lâm Nhật Tiến, có Nam Lộc, có Nguyễn Ngọc Ngạn, là những nghệ sĩ góp lời nói, góp tiếng hát. Không có sự thất vọng nào hết trong số hơn 700 khán giả, mà nhiều người phải đứng suốt buổi, dù bàn ghế sắp đầy chật sàn gỗ khiêu vũ. Tất cả chúng tôi, những người nghe nhạc đêm nay đều hài lòng. tất cả chúng tôi hạnh phúc lắm, sung sướng lắm. Tất cả chúng tôi muốn cám ơn Khánh Ly vô cùng.
Có những đoá hoa hồng đỏ thắm yêu thương gửi đến Khánh Ly, từ những khán giả bên dưới. May mà đời còn có tiếng hát Khánh Ly. Một ngày nào đó, lỡ mà không còn tiếng hát Khánh Ly trên sân khấu nữa, đời sống những người với đầy kỷ niệm năm cũ, với trái tim còn đầy Việt Nam lắm, như chúng tôi, hay cho cả triệu người trong nước, ngoài nước đã lớn lên trong cuộc đời ca hát của Khánh Ly, sẽ có khoảng trống mất mát to lớn lắm. Những ngày về sau đó, sẽ ngậm ngùi như những ngày xa xứ lưu vong, hay những ngày ngồi khóc nhớ một người tình.
Tôi chỉ muốn có một điều sẽ xảy ra từ trong số khán thính giả chúng tôi. Hãy tỏ một lời cảm ơn với Khánh Ly dành riêng một vinh dự cho cô. Hãy bắt chước người Mỹ tỏ sự quý mến một người nào đó bằng cử chỉ gọi là ?ostanding ovation? . Hãy đứng dậy dành cho Khánh Ly những tràng pháo tay danh dự thật dài, thật lâu bày tỏ tình thương mến. Đêm đó có phải chăng Khánh Ly quá xứng đáng nhận cử chỉ khen ngợi? Nhưng chúng ta đã quên làm điều đó, cũng như thường ngày quên bày tỏ hành động yêu thương cho người thân thương chung quanh chúng ta.
Riêng tôi, một đứa em, xin được gởi đến chị Khánh Ly những dòng chữ này, bằng trái tim, cũng như chị đã trao trái tim cho Việt Nam.

Hồ Văn Xuân Nhi

Cảm ơn TCSKL đã post một bài viết thật cảm động của một người đã đi nghe một đêm nhạc của Khánh Ly.
Hôm đó chị có đi không?
All the rivers run into the sea; yet the sea is not full: unto the place from whence the rivers come, thither they return again. (ECCLESIASTES)

lys

Một số bài viết về Khánh Ly bên dactrung
Nỗi Buồn Nhớ Quê Hương
Khánh Ly
Du Tử Lê có một đoạn thơ viết về đời lưu vong của mình trên đất Mỹ, ý thơ mang nỗi buồn khôn nguôi:
??oKhi tôi chết hãy đem tôi ra biển
Ðời lưu vong không cả một ngôi mồ
Vùi đất lạ thịt xương e khó rã
Hồn không đi sao trở lại quê nhà...
Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển
Và nhớ đừng vội vuốt mắt cho tôi
Cho tôi hướng vọng quê hương tôi lần cuối
Ðời lưu vong tận huyệt với linh hồn???
Quê hương nghe thấm thía làm sao khi những người xa đất nước nhớ về, nghĩ về nó, dù bất luận quá khứ của mỗi người như thế nào, khi ở xa đều nhớ về nó với chung một nguồn gốc : con người Việt Nam sinh ra, lớn lên và trưởng thành trên dải đất Việt Nam, từ chén mắm ruốc, tô phở Hiền Lương, bờ tre, ngọn lúa, dòng sông... đều trở thành nỗi nhớ, lòng yêu quê hương vô bờ của người đi xa. Bài viết sau đây của Khánh Ly in trong tập san ??oTiếng hát sông Hương??? - tập san của những người yêu Huế ở Mỹ...
??o... Sông vẫn chảy đời sông
Suối vẫn trôi đời suối
Sống giữa đời cần có một tấm lòng???.
Tôi là gái Bắc, lớn lên ở Sài Gòn, nhưng lạ lùng làm sao tôi không nhớ Hà Nội bao nhiêu. Không yêu Sài Gòn lắm. Mà chỉ xót xa đến Huế. Huế nghèo, thành phố chỉ vài con đường chính, Huế nóng cháy da, mềm thịt. Huế lạnh buốt, lạnh từ lòng lạnh ra. Dường như Huế chỉ thực sự huyền ảo, nên thơ bởi những nghệ sĩ khi viết về quê hương mình. Có lẽ đó là điều dĩ nhiên của mọi người, mọi miền khi viết về nơi mình được sinh ra. Âu cũng không phải là điều làm cho ta ngạc nhiên.
Nhưng không phải vì những điều người Huế viết về Huế đã làm tôi yêu Huế. Vì như vậy tôi phải yêu Hà Nội hơn mới có lý. Phải yêu Sài Gòn, phải yêu Ðà Lạt hơn mới phải. Vậy mà tôi yêu Huế, thỉnh thoảng gặp lại một vài người bạn, tôi năn nỉ ??omi nói cho tau nghe chút cho đỡ ??odzớ??? ??? . Con gái Huế nói như hát, dịu dàng, đi đứng khép nép nhẹ nhàng. Có một cái gì đó thật mong manh, như tơ, như sương khói, như một điều không có thật trong con người của các cô gái Huế. Tôi có cảm tưởng như họ không phải là một sự hiện hữu. Một chút hương khói hư ảo, chập chờn. Chỉ một tiếng động khẽ dù là tiếng rơi của một chiếc lá, cũng đủ làm tan biến đi tất cả. Mười ba năm qua, chỉ xin nói vài câu cho đỡ nhớ ??onhà???. Như thế là yêu đấy, nhiều mới khổ chứ. Dù tôi chỉ biết Huế sau tết Mậu Thân và không quá mười lần ghé Huế. Nhưng tôi yêu Huế bởi từ Huế tôi mới biết thế nào là tình yêu. Tôi không muốn nhắc đến, những điều đã được viết quá nhiều về một nơi chốn. Tôi chỉ muốn nhắc đến ??oHuế của riêng tôi??? và như vậy cũng có nghĩa là mở ra cánh cửa kỷ niệm, của những hân hoan, đau đớn, những ước mơ không thành, những dằn vặt ám ảnh, đeo đuổi tôi suốt mười ba năm qua... mười ba năm đã không thành, không nói. Thì bây giờ lẽ ra càng không nên nói. Bởi dù có thêm 100 năm nữa ??oHai mái đầu xanh giờ đã bạc??? cũng chẳng còn bao giờ gặp lại nhau. Nếu có chăng thì cũng là kiếp sau. Nhưng ??otình tưởng đã yên mà tâm còn động vọng???. Thì ra mười ba năm với tôi vẫn còn là cơn mộng. Chưa thoát ra được. Không thoát ra được. Không muốn thoát ra. Cố gắng bao che, tự dối mình. Chỉ là một cơn mộng. Ðêm sẽ qua, mộng sẽ tàn. Ta sẽ tỉnh. Thấy tóc vẫn còn xanh với lời dặn ??ochưa qua đèo Hải Vân nhớ cột tóc, kẻo gió bay nghe em???.
Mộng đã tàn. Tôi đã tỉnh với đau đớn. Thì thầm một mình ??okhóc đi chứ???. Còn khóc được là biết mình còn sống. Còn khóc được là biết Huế còn đó trong trái tim, trong tận cùng thống khổ, khốn cùng của một kiếp người mà hạnh phúc đồng nghĩa với bất hạnh.
Tôi vốn là một đứa trẻ mồ côi cha; Cha tôi chết trong trại Ðầm Ðùn sau bốn năm bị giam hãm. Học hành dở dang, vài năm trường Tây, vài năm trường ta. Trường học chẳng dạy tôi điều gì. Gia đình chẳng dạy tôi điều gì. Nên tôi tự dạy tôi ra đời năm 16 tuổi. Ði hát nhưng không bao giờ nghĩ mình sẽ trở thành ca sĩ. Hát vì thích hát. Ðiều này tôi hoàn toàn bị ảnh hưởng bởi ông bố có nhiều nghệ sĩ tính, nhưng lại đi theo kháng chiến và chết đau thương trong lao tù. Không có tình thương của cha, không hợp tính với mẹ. Ngoài ý thích được hát, tôi không biết mình phải làm gì. Ðời sẽ cho tôi những gì và tôi sẽ được những gì. Tôi quờ quạng sống lang thang giữa đám bạn bè tốt bụng, nay đứa này cho bịch gạo, mai đứa kia cho chai nước mắm. Nghèo mà vui, tôi không buồn vì nỗi bị gia đình hắt hủi, từ bỏ. Tôi như một thằng con trai giữa đám bạn trai. Tuy không có cái cảnh vườn đào kết nghĩa nhưng cho đến bây giờ gần 30 năm qua, có đứa đã ra đi mãi, có đứa nửa điên nửa dại, có đứa nhà cao cửa rộng vợ con đùm đề. Thỉnh thoảng gặp lại tưởng 30 năm mà như một ngày. Cũng tưởng đời sẽ mãi lêu bêu cho tới ngày cuối, nhưng nếu định mệnh là điều có thật thì điều đó đã đến với tôi một đêm mưa tại Ðà Lạt.
Dáng người mảnh khảnh, cặp kính trắng tròn, gọng đồi mồi, cặp mắt bồ câu, vầng trán cao, rộng, sống mũi thẳng, nụ cười đẹp tươi với chiếc răng khểnh. Người con trai đó nói với tôi bằng giọng Huế. Dân Ðà Lạt đa số nói tiếng Huế nhưng hơi lai, nhưng Sơn là ??oHuế chay???. Sơn với hai bàn tay gầy guộc, những ngón tay dài, tài hoa, tháp cho tôi một đôi cánh, xỏ vào chân tôi đôi hài bảy dặm. Cô bé lọ lem lột xác. Lột xác để từ một đoạn trường này bước sang một đoạn trường khác.
Từ Sơn tôi đã thành danh, nhưng đó cũng chưa hẳn là điều tôi mong muốn. Tôi có cảm tưởng như vậy. Có phải đời sống là như thế hay sao ? Thế là đủ hay sao ? Nếu thiếu thì thiếu cái gì và tại sao thiếu ? Ðời sống tầm thường thế thôi sao ? Một đứa trẻ mồ côi bị gia đình hắt hủi - luôn thèm một mái ấm gia đình, một lời ngọt ngào của mẹ. Thèm từ một cái áo, một đôi giày. Mà phải gia đình nghèo khó gì cho cam. Chỉ vì... đúng là dưới một ngôi sao không mấy đẹp. Lúc sống lang thang như một thằng lãng tử, tôi thường tự hỏi mình có nhu cầu gì cho đời sống? Sống trong đời sống mình cần có những gì ? Tình, tiền, danh vọng ? Cho đến lúc nghĩ rằng mình đã có đủ những điều mơ ước tôi vẫn luôn luôn âm thầm. Hình như không phải như mình nghĩ. Cuộc sống, đời sống, con người sống trong đời chỉ tầm thường thế sao ?
Có lúc tôi cảm thấy thèm thuồng cái hạnh phúc nhỏ nhoi của một cặp vợ chồng nghèo, chồng đạp xích lô. Chỉ cần vài cuốc xe đủ tiền ăn một ngày là thôi. Ông ghếch xe lên lề đường làm đỡ tô mì, tô cháo cá cho ấm bụng rồi chở vợ con đi dạo mát. Ở cái hạnh phúc giản dị thiêng liêng đó đâu có tốn kém gì. Mà cần gì phải ông lớn, bà lớn, ca sĩ nọ, tài tử kia.
Một hôm tôi hỏi Sơn : ??oSống trong đời mình cần phải có gì ? Làm gì ???? Sơn cười, ngón tay dài khẽ đẩy cái gọng kính đang trễ xuống. Câu trả lời ngắn gọn : ??oCần có một tấm lòng???. Tôi nhìn Sơn: ??oMột tấm lòng ????. Ở giữa thế kỷ này, giữa thời gạo châu, củi quế, giữa thời giá trị con người được đánh giá bằng áo quần, nhà cửa, vòng vàng, hột xoàn... Một tấm lòng để làm gì ? Sơn nhìn tôi, ngón tay lại đẩy cao gọng kính. ??oSống trong đời ta luôn luôn phải sống với một tấm lòng, phải có một tấm lòng, dù không để làm gì cả, dù chỉ để... gió cuốn đi???. Tôi nhìn sững Sơn, không nhớ là bao lâu, nhưng chắc chắn là lâu lắm. Cứ ngồi nhìn anh, nhìn vầng trán mênh mông, cúi xuống thật thấp, ngón tay gẩy trên những sợi dây đàn. Chiều xuống lúc nào không hay, gió từ sông Hương thổi mạnh. Hình như trời muốn chuyển mưa. Hình như lòng tôi cũng đang chuyển động dữ dội. Một ánh sáng kỳ lạ nào đó vừa chiếu dội vào cõi u tối, ngu muội. Hình ảnh con nhỏ bụi đời lúc hàn vi chợt sừng sững trước mắt tôi. Cái ngõ tối lầy lội đường Phan Thanh Giản, cái nhà sàn cầu sắt Ða Kao. Những buổi chiều nằm trên đồi săn Ðà Lạt, khóc một mình. Tất cả chợt sống lại hay đúng hơn ở một lúc nào đó tôi đã chết. Và chiều nay bên dòng sông Hương êm đềm thơ mộng - vầng trán mênh mông, giọng nói dịu dàng, ánh mắt thăm thẳm bao dung, Sơn đã kéo tôi ra khỏi cái chết ngu xuẩn. Sông vẫn chảy đời sông, suối vẫn trôi đời suối, đời người cũng đã sống và hãy thả trôi đi những miền đau.
Hai mươi năm qua tôi đã sống như lời Sơn nói, như điều Sơn muốn. ??oCòn ai thấy được hay không điều đó không cần thiết. Chỉ cần Sơn không thất vọng là đủ rồi???
Những ngày tháng ở Huế, gần Sơn và gia đình. Ðó là khoảng thời gian hạnh phúc nhất của đời tôi. Sáng Ðông Ba, chiều Vĩ Dạ, tối họp nhau ở Cercle hay nhà anh chị Lễ, đàn hát, ngâm thơ. Sơn yêu thơ Nguyễn Bính, bắt tôi ngâm đi ngâm lại bốn câu:
??oMà sao giấc ngủ không dài
Mà đêm ngắn xuống mà trời cứ mưa
Ở đây tôi sống như thừa
Có thêm men rượu tạm vừa lòng nhau???.
Có bao giờ Sơn hiểu rằng dù rượu có hết mà sầu vẫn không vơi. Sơn ơi ! Huế ơi !
??oNỗi sầu cứ như tóc bạc, cứ cắt lại dài ra...???.
Khánh Ly
------------------------------------
Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.

Bức Chân Dung Khánh Ly Ðoàn Tụ Sau 30 Năm
Khánh Ly và các bà Sơ trong buổi hát gây quỹ cho giáo xứ Việt Nam tại Hoa Thạnh Ðốn .
Los Angeles . Một bức vẽ chân dung Khánh Ly, sau 30 năm đã được ??oÐoàn Tụ??? với người ca sĩ này tại thành phố Cerritos . ??oNhư một phép lạ??? Khánh Ly nói .
Năm 1971 Khánh Ly mở một phòng trà cùng tên nằm trên đường Tự Do (nay là Ðồng Khởi) ở Sàigon . Họa sĩ Nguyễn Chương vẽ tặng cô bức chân dung và Họa Sĩ Trịnh Cung, người phụ trách phần trang trí, đã treo bức vẽ này ngay chính giữa sân khấu .
Năm 1975, Khánh Ly ra đi tay không, phòng trà bị chiếm và trở thành một quán bán Phở Bắc . Gia đình cô nhiều lần tới chuộc lại đồ đạc, bức chân dung nhưng không được . Quán Phở Bắc ??ohóa giá??? qua tay nhiều người chủ mới và hiện nay, trở thành Hotel loại có ngôi thứ ở Saigon . Riêng bức vẽ chân dung Khánh Ly không ai biết lưu lạc nơi nào .
Tuần trước, qua Internet, được tin Khánh Ly cùng bạn hữu tổ chức đêm nhạc ??oRơi Lệ Ru Người??? để lấy tiền giúp Dòng Con Ðức Mẹ Ði Viếng ở Huế, một người Nhật từ Tokyo đã gửi tới Khánh Ly kiện hàng nhỏ, khi mở ra Khánh Ly vô cùng kinh ngạc và cảm động vì đó là bức tranh vẽ cô trước năm 1975, cùng tấm thiệp viết vỏn vẹn mấy dòng ??oTôi là khán giả của cô 30 năm nay, cô rất xứng đáng nhận lại món quà này . Matsu Nagashima .???
Ðể biết ơn vị khán giả Nhật, để nhớ lại phòng trà Khánh Ly xưa, bức chân dung vừa ??ođoàn tụ??? với chủ sẽ được trưng bày trong đêm ??oRơi Lệ Ru Người??? Thứ Sáu 4 tháng 10 tại Majestic
Nguồn: vietbao.com (10/1/2002)
------------------------------------
Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.

Vì Sao Tôi Hát Nhạc Tiền Chiến
Khánh Ly
Hát trở lại những ca khúc thời Tiền Chiến, nói như nhạc sĩ Nguyễn Hiền là bình minh của nhạc Việt Nam . Ðối với tôi, còn là một sự trở về, tìm lại chính mình . Một thời đã qua, qua rất nhanh mà tôi không làm sao có thể quên được dẫu nỗi nhớ về đó, luôn luôn làm tôi đau lòng và chảy nước mắt .
Ngày xưa ..ngày xưa ???Bất cứ chuyện gì đã xảy ra, dù chỉ mới ngày hôm qua, thường được bắt đầu bằng hai chữ ..Ngày xưa . Tưởng chừng như một câu chuyện thần thoại, cái ngày xưa ấy thoạt nghe có vẻ xưa lắm nhưng thật ra nó mới xảy ra cách đây ...40 năm và cái chuyện Thần Thoại đó là chuyện có thật . Tôi là người trong chuyện, bây giờ tôi kể lại chuyện đó nhưng sẽ không có bóng dáng của bà tiên hay ông bụt ???
Trước ngày theo mẹ di cư vào Nam, thành phố Hà Nội tưng bừng với một hội chợ lớn . Tôi không nhớ rõ địa điểm là do ai tổ chức, hình như do người Pháp thì phải . Bởi lúc đó, người Hà Nội không gọi là hội chợ mà gọi là Kermesse . Cũng như tất cả các hội chợ ngày nay, với đủ tất cả trò chơi cho trẻ con và người lớn, tôi nhớ một sân khấu nhỏ được dựng lên cho một cuộc thi hát, kiểu tuyển lựa ca sĩ bây giờ
Lúc đó tôi được 9 tuổi . Mẹ ở xa, bà nội tôi thì hoàn toàn không biết gì về cái gọi là Kermesse bởi bà tôi vốn chân quê, không biết chữ . Làm sao tôi lọt được vào trong, tôi đi với ai, không nhớ và làm cách nào tôi có thể leo lên sân khấu để ???hát. Hôm đó tôi hát bài ??oThơ Ngây???. Tôi không biết tác giả là ai vì tôi học lóm từ những cửa hàng trên con phố Hàng Bông những ngày cuối tuần trên con phố từ nội trú về nhà bà nội . Tôi chẳng được giải gì cả .
Sau đó tôi vào Saigon . Một Saigon thật xa lạ đầy quyến rũ với các ly đá nhận xirô xanh, đỏ và tờ giấy một đồng xé làm hai mà vẫn xài được, mỗi nửa gọi là năm cắc . Năm 1956 Dượng tôi nhận việc tại Dalat, gia đình chúng tôi ở khu Chi Lăng, trước đó được gọi là Saint Benoit nơi đó có những biệt thự được xây cất giống hệt nhau . Gia đình tôi ở căn đầu tiên cạnh con đường đất nhỏ đưa đến hồ Chi Lăng . Cũng đầu đường đó nhìn qua nhà tôi là Hotel Chi Lăng có cái giếng giả xây đằng trước .
Từ nhà, tôi đi bộ khoảng một cây số hơn tới Trường Tiểu Học Phan Chu Trinh .
Lúc đó tôi không biết đọc tiếng Việt nên không đọc báo nhưng do đâu mà tôi biết được là ở Saigon có một cuộc tuyển lựa ca sĩ Nhi Ðồng và ai là người ghi tên cho tôi, thú thật tôi không nhớ . Song nhiều phần là ở Bác tôi, bác Tuất là chị ruột của Mẹ tôi . Bác trai là nhạc sĩ, bác xử dụng Trompet hình như trong ban quân nhạc ở Hà Nội . Chị ruột tôi cũng hát, tên chị là Lệ Yến, hai người chị họ con bác Tuất cũng hát . Một chị là vợ ông Võ Lương Giám đốc trường Huấn luyện cảnh sát quốc gia, ông đã tử nạn trên đường từ Vũng Tàu về nhà trước 75, chị Kim Lan hiện giờ ở Ðức .
Nghĩ lại là nhiều phần tôi nhờ gia đình bác Tuất ghi tên cho tôi đi dự cuộc tuyển lựa ca sĩ Nhi Ðồng khoảng cuối năm 1956 . Làm thế nào mà một con bé mới 11,12 tuổi dám làm quen và xin quá giang một xe chở bắp cải về Saigon, tôi nằm ngủ cong queo phía sau với những chiếc bắp cải, rồi từ bến xe tôi tới nhà bác tôi . Ai cho tôi tiền để ăn dọc đường và về tới nhà bác Tuất, tôi không thể nhớ nổi .
Nơi có buổi tuyển lựa hôm đó là rạp Norodom do đài Pháp Á tổ chức . Tôi ghi danh với tên thật là Lệ Mai . Bài hát tôi chọn là bài ??oTừ giã kinh thành??? nhưng bị bác . Lý do tôi còn nhỏ quá để hát một bài quá buồn, chỉ dành cho người lớn ??????Ra đi một sớm buồn, sương mờ chập chùng buông?????? thể điệu Boston. Ban giám khảo cho tôi hát bài ??oNgày trở về??? của nhạc sĩ Phạm Duy .
Tôi mặc cái quần sọc trắng, cái sơ mi carô của anh tôi, cắt tóc tém như con trai và tôi hát . Và tôi chiếm hạng nhì sau Thần Ðồng Quốc Thắng .
Sau buổi hát bác Tuất gái bắt tôi phải về Dalat ngay . Mẹ và dượng tôi đang nổi trận lôi đình với đứa con gái bất trị gan liền tướng quân . Tôi lại ra bến xe rau tìm đúng ông tài xế tốt bụng, nằm co ro sau xe giữa đống hàng hóa cần chuyển từ Saigon lên Dalat .
Không cần phải kể lại, bất cứ ai trong chúng ta cũng biết cách trừng phạt con cái ngày xưa ở VN . Tôi chui xuống rãnh nước cạnh nhà ngồi khóc. Lúc đó tôi mới khóc, không phải vì đau mà là tủi . Tôi nhớ bố tôi, ông đang ở đâu, còn sống hay đã chết như Mẹ nói . Ông rất yêu tôi, ông sẽ không bao giờ đánh tôi vì chính ông đã từng ôm tôi và hát . Ông đánh đàn Mandoline hát bài ??oChiều vàng??? của Nguyễn Văn Khánh, ??oCon thuyền không bến??? của Ðặng Thế Phong, bố tôi chưa bao giờ đánh tôi, ông sẽ không bao giờ . Trái tim non dại của tôi không ngớt vang lên tiếng gọi xót xa ???.Bố ơi ..Bố ơi
------------------------------------
Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.

Tôi chỉ Thần Tượng Bố tôi, thế cho nên những điệu nhạc, những lời hát đã từ lúc nào xuyên vào tim tôi và ở lại đó . Tôi yêu tiếp những gì mà bố tôi đã yêu, trên hết là nhạc, bởi qua nhạc tôi như nhìn lại khuôn mặt của cha mình mà tôi biết rằng trên cõi thế, chẳng bao giờ tôi còn có thể gặp lại ông nữa . Ở một nơi nào đó, chắc bố tôi cũng không nghĩ rằng những bài tình ca ông hát trên bước đường ly loạn đã vô tình trở thành định mệnh . Một định mệnh đẹp đẽ nhưng nghiệt ngã dành cho đứa con gái xấu xí ông yêu thương nhất .
Trên sân khấu Anh Vũ ngày nào ban ngày là quán cơm xã hội, với Biệt Ly của Dzoãn Mẫn, Lá Thư, Gởi Gió Cho Mây Ngàn Bay, Chuyển Bến của Ðoàn Chuẩn Từ Linh, Chiều Vàng, Con Thuyền Không Bến, tiếng hát của tôi chắc phải u uẩn lắm mới khiến cho ông Trung Úy không quân Lưu Kim Cương để ý . Ông khen tôi nhỏ mà biết chọn bài, ông khuyên tôi hãy cố gắng với những gì đã chọn lựa . Lúc đó, mọi người chưa biết tôi là ai . Chưa mấy người để ý đến tôi . Họ đang chạy theo những thần tượng thời đó . Tôi mới 16 tuổi .
Những tình khúc người ta gọi là Tiền Chiến đã gắn liền với tôi trong suốt năm năm trời ở Dalat và sẽ mãi mãi về sau . Tôi vẫn luôn thắc mắc tự hỏi ở thời buổi loạn lạc, nhiễu nhương, thiếu thốn đói khổ, bằng vào những nguyên tố nào, các Nhạc Sĩ lại có thể gởi lại cho đời sau những tình khúc đẹp đẽ, trong sáng, lãng mạn mà vẫn thánh thiện . Một nét đẹp không hề vương một chút đời thường . Ðẹp trên tất cả các vẻ đẹp, trong lành hơn cả nước mưa . Có buồn nhưng rất nhẹ, vừa đủ cho người hát và người nghe cảm nhận được nổi buồn . Một nỗi buồn tự nhiên không son phấn .
Nhạc Tiền Chiến tuyệt vời hơn nữa là ở bất cứ tuổi nào, bất cứ nơi nào . Một mình hay nhiều người, cứ hễ cất lên tiếng hát, chúng ta đều cảm thấy lòng dịu lại ấm áp và bình an . Không có bóng đêm u tối ghê rợn .Không có bóng dáng của tuyệt vọng, không có những đau đớn dìm con người vào nỗi chết . Nhạc Tiền Chiến ngọt ngào dịu dàng tựa như giã biệt cũng là những giã biệt nhẹ nhàng .
Từ 1967 được biết đến qua Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, tôi vẫn tiếp tục yêu Biệt Ly, Suối Mơ, Anh Ðến Thăm Em Một Chiều Mưa, Lá Thư, Lá Ðỗ Muôn Chiều, Hà Nội 49 . Phải nói rằng những tình khúc Tiền Chiến là mối tình đầu của đời tôi mà đã là tình đầu, dẫu có thêm một kiếp sống nữa tôi vẫn không quên . Tôi lại còn tiếc là mình không còn lại nhiềi thời gian để được hát . 40 năm gắn bó với nhạc, chưa bao giờ tôi cảm thấy là đủ . Lúc nào cũng thèm được hát và nỗi say mê chỉ tăng dần theo thời gian và tuổi đời .
Trong tôi, nỗi say mê được hát lớn nhất, vậy mà tôi lại hết sức ngần ngại trong việc nhận lời hát lại những bài tình ca tôi rất yêu . Nửa muốn nhận, nửa muốn từ chối, tôi sợ, đúng tôi sợ . Vì rằng đã lâu, tôi có ít dịp trình bày lại những tình khúc tiền chiến . Hát sao được trong không khí của buổi dạ vũ khi người tham dự chỉ thực sự muốn giải trí sau một tuần lễ làm việc căng thẳng, sở trường của tôi là nhạc Trịnh Công Sơn, Vũ Thành An, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên bên cạnh những bài hát có tính cách phổ thông dễ dãi, nghe mà nhảy Nhạc Tiền Chiến tạm vắng bóng trên những sàn nhảy .
Tôi sợ vì nhạc lý tôi vốn rất yếu, lại không quen bị gò bó trong một khuôn khổ nhất định của dàn đàn giây, thường đòi hỏi người hát kỷ thuật cao, nhạc lý giỏi, song cái chủ đề Tiền Chiến lại quá hấp dẫn . Mối tình đầu phiêu bạt bấy lâu, bỗng chốc có cơ hội hồi sinh, có thể mang lại cho tôi cái nhịp đập êm ái bình an cho trái tim khốn khổ tội nghiệp của tôi, qua bao nhiêu sóng gió . Ðây là cơ duyên may mắn trong ánh hoàng hôn đời người . Tôi phải cố gắng vượt qua sợ hãi với cơ duyên may mắn . Ði tìm lại chính mình .
Tôi đặt tôi dưới sự điều khiển của người nhạc sĩ trẻ Thomas Ngô . Tôi bảo anh tôi dốt nhạc lắm, hãy giúp đỡ tôi nếu không xuất sắc lắm bên cạnh các chị Kim Tước, Mai Hương, Quỳnh Giao, Thanh Lan, Thái Hiền ít ra tôi cũng làm tròn được bài hát. Không đến nỗi phụ lòng các thính giả . Không đến nỗi rớt lên, rớt xuống làm phiền lòng các nhạc sĩ ??? Thomas Ngô cười bảo tôi: ??oChị cứ khiêm nhường thế, dẫu lơi nhịp chị vẫn nhảy vào bắt kịp lại như thường??? . Không đừng nói thế, khiêm nhường là một đức tính tốt nhưng ở đây chị thực sự cần sự giúp đỡ của Ngô và cả ban nhạc . Tôi cười tiếp: ??oChị dốt nhưng không ngu và chị rất biết vâng lời dẫu Ngô nhỏ hơn chị??? .
Không khí trang nghiêm nhưng không quá cứng, Thomas Ngô vung tay, tiếng nhạc trỗi lên, các nhạc sĩ dường như quên đi chính mình . Nỗi say mê biểu hiện trên từng khuôn mặt, từng ngón tay và cả chân thân là nhạc . Tất cả chìm vào, hòa tan trong tiếng nhạc ???.Biệt Ly, sóng trên dòng song ôi còi tàu như xé đôi lòng ..Tôi cất tiếng hát và như thấy lòng mình òa vỡ tiếng nấc nghẹn ngào ???Người yêu đương cách xa đành sống vui cùng gió sương ???
Sự trở về kỷ niệm, tìm lại chính mình bao giờ cũng trân trọng nếu không có kỷ niệm, nếu không tìm lại được chính mình . Cuộc sống còn có ý nghĩa gì . Bao nhiêu năm qua, tôi luôn khắc khoải với những tìm kiếm vô vọng ???tối buông màn sương pha muối, xót xa lòng thêm trăm mối . Gió thu xưa không quên về, cớ sao mà người cứ đi ???Người đã đi vào thiên thu mang theo cả tình tôi một thời nồng nàn đằm thắm . Có phải chăng những người muôn năm trước đã thay chúng ta, viết cho chúng ta những ca khúc tuyệt vời . Người dẫu đã thiên thu nhưng gởi lại trong tâm hồn chúng ta giọt nước mắt hạnh phúc lấp lánh, lấp lánh ngời sáng mãi đến ngàn sau . Tôi ghi lại đây tâm sự riêng và cảm nghĩ của mình, nói lên sự biết ơn tất cả Nhạc sĩ kính mến của hai thập niên 40, 50 . Tôi cám ơn ban tổ chức đã nghĩ đến tôi, cám ơn các anh, chị đã cho tôi được dịp đứng chung sân khấu . Cám ơn các nhạc sĩ đã rất thông cảm, nhẫn nại tập dợt cho tôi . Cám ơn Thomas Ngô, cám ơn quí khán thính giả miền bắc Cali đã ở lại với chúng tôi cho đến cuối chương trình . Cám ơn khán thính giả quận nhà sẽ cho tôi gặp lại trong đêm nhạc Tiền Chiến ngày Thứ Bảy 17 tháng 2, 01 tại Hí Viện La Mirada, Nam California . Chương trình dài 3 tiếng sẽ bắt đầu đúng 7 giờ . Quý vị đến với chúng tôi nhé và nếu đến xin ở đến cuối chương trình . Chúng ta sẽ cùng hát bài Xuân và Tuổi Trẻ . Chúng ta còn sống lại với nhau qua nhạc Tiền Chiến mãi mãi .
Khánh Ly .
Nguồn: http://members.fortunecity.com/suoinguon/index2.html
------------------------------------
Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.

Bài viết của Tigẻlily
Đêm 28/06/2002, Khánh Ly cùng Tuấn Ngọc tổ chức đêm ca nhạc tại Sydney.
Dân tình đi xem cũng đông, ước khoảng đến 500 người, ngồi kín cả hội trường, mà toàn nghe nói tiếng miền Nam.
(xin phép bà con cho kể chuyện râu ria trước)
Chả biết tình hình mua vé trên thị trường có khó khăn hay không (lys nhờ người mua hộ nên cũng không rõ mức độ khan hiếm), chỉ biết rằng hội trường không còn thừa một chỗ.
Và trong đám khán giả có những người như lys, lặn lội từ cách đó gần 2 tiếng đi bus và train để tới một chỗ lạ hoắc, lại có nhiều tai tiếng về an ninh không đảm bảo như Bankstown, chỉ để được mục sở thị con người và tiếng hát lừng danh "Nữ hoàng chân đất" một thuở.
Đủ biết rằng người ta đã yêu quí tiếng hát này đến thế nào.
Việc đảm bảo an ninh cho đêm nhạc được tiến hành nghiêm ngặt. Tất cả các quí vị, quí ông, quí bà, quí cô quí cậu trước khi vào đều được kiểm tra qua máy quang tuyến, y như ở sân bay.
Mở đầu chương trình là một giọng ca trẻ "ấn tượng" và "nhiều triển vọng" có tên Hoài Vũ. Anh này hát 3 bài: Đa tạ tình em, một bài tiếng Anh, và ... bài cuối là... Đi về nơi xa! Phong cách cũng khá Aussie: hát xong mỗi bài đều có "Thank you", nghe cũng... hay hay.
Thôi, râu ria đủ rồi. Phần chính:
Khánh Ly, "Nữ hoàng chân đất" huyền thoại. Áo dài, tóc dài. Tôi chợt nhớ câu chuyện "Qua đèo Hải Vân nhớ cột tóc lại kẻo gió bay nghe em..." Và lấy làm lạ: chiếc áo dài của cô may đúng kiểu và chất liệu có lẽ đang là "mốt" ở HN bây giờ.
Tôi thầm nghĩ, tôi muốn nghĩ: dù đi đâu, bao giờ, cô vẫn là "Người con gái Việt Nam da vàng", không khác đi được.
Áo dài, tóc dài, tha thướt thế, tiếng hát thì "liêu trai" thế, nhưng mà nói chuyện thì làm người ta chết cười, sắc sảo và... ngoa không chịu được.
Bài hát đầu tiên, Gia tài của mẹ, cô hát theo điệu Swing, "nhịp điệu vui". Hát xong thì nói sang chuyện lấy visa sang Úc, rồi khen ban nhạc... Rồi cô dẫn dắt thế nào sang luôn chuyện đời, chuyện sống chết. Và cô nói một ý tưởng khá lạ lùng, đại ý, "trong các bạn và tôi, không biết ai sẽ là người ra đi trước. Nhưng nếu được, tôi sẽ xin để mình được ra đi trước các bạn..." Lý do: (thôi không nói nữa!)
Rồi đến "một thuở Mưa hồng", khi tiếng hát cất lên "Trời ươm nắng cho mây hồng...", nhất loạt mọi người vỗ tay rào rào... Tiếng nói thực của cô thì trầm và khàn, nghe yếu yếu, nhưng khi hát thì dường như nội lực dồn cả vào từng hơi thở. Không dài hơi, hay phải dừng giữa câu hát để lấy tiếp hơi, nhưng có cảm tưởng cô sống hết mình trong từng hơi thở.
(Nghe KL hát Dân ta vẫn sống từ hồi nảo hồi nào, giọng còn trong mà giờ đã già rõ. Có điều tớ vấn thấy "giọng già" mà vẫn có cái chất ảo não KL, thậm chí như là có gì đó "đời" hơn của một người nếm trải nhiều nỗi đau, lại có thể suy tưởng ra cái câu "mệt quá thân ta này..", thì nghe cái giọng "già" ấy càng thấy thương...)
Hát hết ..."cuộc đời đó, có bao lâu mà hững hờ", phải dừng lại uống nước, rất tự nhiên. Rồi tiếp tục "... người ngồi xuống mây ngang đầu...". Câu hát cuối cùng ngân lên: "...Cuộc đời đó có bao lâu ..." Cô nói: "...cuộc đời đó có bao lâu..." rồi ngân dài "... mà hững hờ..." , chắc làm nhiều người chết lặng...
Cô nói về Huế, về những con đường phượng vĩ rơi như mưa trên tà áo mong manh, những cơn mưa hồng, để "Em đi về cầu mưa ướt áo..." (Có bạn nào hỏi "cầu mưa ướt áo" nghĩa là gì, cô nói có hai nghĩa đấy, hiểu sao cũng được!")
Theo KL thì TCS rất thích bài này. Đây là một trong số ít những bài mà ông thuộc được lời, và lần gặp nhau nào ông cũng hát.
"Ru mãi ngàn năm dòng tóc em buồn...." Bất giác tôi chợt nhìn lên mái tóc của cô. Mái tóc không còn mượt mà như thời con gái, nhưng phải vì một lời dặn dò nào từ thuở xa xưa: "Sau lưng ngày con gái, môi son đừng biếng lười, cho ta còn mãi mãi chút mùi phấn hương bay..." nên mái tóc ấy vẫn buông dài, để có người "chìm dưới thiên thu" vẫn còn "ngàn năm ru hoài" một dòng tóc buồn như thế?
Bài hát nào cũng vậy, cứ sau câu hát đầu tiên, là thính giả vỗ tay rào rào... Vì chính tiếng hát ấy ngày hôm nay. Vì tấm lòng yêu thương tiếng hát ấy từ mấy chục năm qua. Vì tiếng hát ấy như đang vọng về từ mấy mươi năm trước, từ trong lòng của người nghe... ?
Cô nói lại một lời của TCS: " Một điều giấu kín trong tim con người là điều giấu kín thôi..." Và cô cảm ơn người nhạc sỹ đã nhiều lần nói hộ cô những điều "có khi suốt đời không thể nào bày tỏ".
Một trong những bài hát đầu tiên mà KL được tập với TCS là Dấu chân địa đàng (ban đầu có tên là Tiếng hát dạ lan) (cảm ơn Temely, giờ lys mới tin, trước đây cứ nghĩ đó là cách gọi tầm bậy của mấy ông bà làm băng đĩa lậu chứ!). Năm ấy KL khoảng 18-20 tuổi. Tôi vẫn băn khoăn ở tuổi đó, làm sao thấy hết, làm sao hiểu hết thế nào là "...Cuộc đời đó, nửa đêm tiếng ca lên như than phiền, bàng hoàng lạc gió mấy miền..." Nhưng có hề gì. Hồi mới hơn chục tuổi đầu tớ đã thích "tưởng rằng đã quên, cuộc tình sẽ yên, tưỏng rằng đã quên, nhưng tim yếu mềm..." rồi. Có sao đâu. Với tôi, có thể đó là cái duyên; với KL, đó là duyên, là nghiệp, là nợ, "nợ lại lần này trong cõi đời nhau...".
Diễm xưa, hát ở cung La thứ. Tiếng Việt và tiếng Nhật. Tôi không biết người Nhật có được cái cảm giác của người Việt mình khi nghe đến những câu như "làm sao em biết bia đá không đau..." hay không. Với tôi, nghe KL hát tiếng Nhật thì gần như...non-sense, chỉ có điều cái khúc ở tiếng Việt là "Chiều nay còn mưa sao em không lại...", trong tiếng Nhật, khúc đó nghe cuống quít hơn, dằn vặt hơn...
Trong khán giả có người yêu cầu được nghe "Dân ta vẫn sống", KL cười và nói "bài đó khó lắm", nhưng rồi cũng hát vo mấy câu làm "ví dụ":
"Nhưng dân ta vẫn lớn như rừng
Ngày đêm luân phiên giữ nước
Da lên mầu gió sương"...
Ở dưới lại có người đề nghị Tình khúc Ơ bai, cô lại cười mà hỏi: "Bạn biết Ơ bai nghĩa là gì không?". Là "không được đâu". Cô cất tiếng hát, không nhạc đệm. Lúc đầu hát khe khẽ như tự nói với mình: "Tôi đi bằng nhịp điệu một, hai, ba, bốn, năm...", rồi cất tiếng cao và hứng khởi dần: "Sông cạn, đá mòn...Sông cạn, đá mòn...Làm sao ta gặp, làm sao ta gặp được nhau...". Và đến cái khúc "Ơ bai...a..." thì quả là người nghe muốn chết lặng.
Sau đó là bài Anh đến thăm em đêm ba mươi (Nguyến Đình Toàn-Vũ Thành An), thôi không bàn đến ở đây. (not relevant info., dù trong bài cũng có một ý tưởng khá thú vị là "nói với ngưòi phu quét đường xin chiếc lá vàng làm bằng chứng yêu em...")
Hết phần của KL, đến phần của Tuấn Ngọc (đêm diễn Khánh Ly-Tuấn Ngọc mà). Cũng not relevant info, không bàn nhiều, nhưng mà phải nói một điều là giọng ông này hay thật...
KL trở lại với Nhìn những mùa thu đi, cùng một câu hát nhiều khi thành nỗi ám ảnh "...Chiều tím loang vỉa hè..".
Ru ta ngậm ngùi, cung C thứ (kẻo "không lên được", như KL nhận), điệu Boston. Nhưng cứ nghĩ lại cái lúc cô hát vo Tình khúc Ơ bai, tớ nghĩ có khi chả cần chiêng trống làm gì nữa.
Tiến thoái lưỡng nan, nếu TCS nhấn nặng vào chữ "lưỡng" thì KL day dứt ở chữ "nan".
Sau Hoa vàng mấy độ, KL có nói "Thực ra người nhạc sỹ không yêu ai, ông chỉ yêu tình yêu của mình..."
Cô nhắc tới bài hát Cúi xuống thật gần, có câu "Trong tan hoang vẫn còn bóng mát che ngang...", đó là hình ảnh người thiếu phụ đi nhận xác chồng, cúi ôm xác chồng mà xoà mái tóc của mình lên thi thể người chồng đã tan hoang...
Rồi lại nhắc tới Rơi lệ ru người, cùng câu hát cuối: "...Nếu thật hôm nào tôi phải đi... ôi bao nhiêu điều chưa nói cùng, với bình minh, hay đêm khuya và từng trưa nắng, bao nhiêu sen xanh sen hồng, với dòng sông, hay anh em và những phố phường, Chắc lòng rất khó bình an.", cô đặt câu hỏi: Vậy trước khi ra đi ông đã kịp chào chưa? Hay ông đã "nói cùng cuộc đời" từ trước đó rất lâu rồi?
Cô hát Ru tình. Và nói về "Ru em ngồi yên nhé, tôi tìm cuộc tình cho...". hic,...mà nói sao lys quên rồi! Rất rất xin lỗi mọi người.
Sau Một cõi đi về là một liên khúc Tôi ơi đừng tuyệt vọng - Biển nhớ - Cát bụi - Nắng thuỷ tinh - Cho một người nằm xuống (bài này hát nguyên cả bài). Lúc đầu ban nhạc chỉ rải keyboard ngẫu hứng theo "Đừng tuyệt vọng, tôi ơi, đừng tuyệt vọng, lá mùa thu rơi rụng giữa mùa đông...", nghe cũng khá ấn tượng.
Phôi pha, Tuấn Ngọc trình bày, ấm và truyền cảm.
Cuối cùng, KL hát Em ơi Hà Nội phố!
Chuyện chính thì thế thôi, râu ria hôm sau lys xin kể tiếp.
Nhắn Home: sẽ gửi ảnh cô KL cho em, nhớ cho chị địa chỉ nhà nhé.
lys
Được TCSKL sửa chữa / chuyển vào 06:40 ngày 17/10/2002

??oRơi Lệ Ru Người???
Đêm hát của những sân trường đại học 40 năm trước, tình yêu và sự tử tế
Dù biết rằng mình sẽ gặp không khí của một vũ trường đông, khó kiếm chỗ ngồi thuận tiện, chứ không phải là những sân trường đại học ở Saigon cách đây trên 40 năm, người nghe vẫn đến chật. Họ đến không phải là ngồi đó chờ để đến giờ được ra sàn nhảy mà đến để nghe Khánh Ly hát cho thỏa. 730 con người im phăng phắc, Khánh Ly với tiếng hát của 40 năm trước và những ca khúc tuyệt vời của một bậc tài hoa đã khuất bóng cùng những giai đoạn lịch sử của 40 năm trước qua từng lời nhạc, đã làm cho mọi người từ một đêm bước qua ngày mới mà cứ ngỡ như trong cơn mộng. Họ Trịnh với những ca khúc gánh vác hình ảnh của một nước Việt buồn... đã không còn nữa. Chỉ còn lại một Khánh Ly và những người nghe cô hát cũng không còn tuổi thanh xuân. Mọi điều đã thay đổi trong đời sống của họ, những người đã trải qua những cơn lốc của một giai đoạn lịch sử, đã sống khắc khoải, đã tuyệt vọng rồi lại hy vọng, đã thất vọng rồi lại lạc quan, đã lênh đênh trên dòng sông dời rồi tìm lại dược bến đậu, đã cuồng nộ giận dữ rồi lấy lại được sự bình yên, đã tưởng rằng những kỷ niệm đã chết, nhưng nó vẫn sống mãi với đời sống mình.
Buổi tối thứ sáu, nhiều người có thể đã rã rời thân thể để trả nợ áo cơm giữa một đất nước sống bằng tốc độ và sự hối hả này, nhưng không ai ngại phải ngồi thêm vài giờ nữa ở Majestic để nghe Khánh Ly ??oRơi Lệ Ru Người???.
Suốt gần 4 giờ đồng hồ, Khánh Ly đã biến cái diện tích nhỏ bé của vũ trường thành một sân trường đại học bằng tiếng hát của cô. Chưa bao giờ trong một đêm hát Khánh Ly đã hát tới trên 20 ca khúc mà hầu hết là nhạc Trịnh Công Sơn. Dĩ nhiên, ít người phủ nhận được mối liên hệ thiết thân giữa tác phẩm, tên tuổi của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và người hát là Khánh Ly. Thật ra, sau này nhạc họ Trịnh đã được thế hệ ca sĩ trẻ ở trong nước như Mỹ Linh, Trần Thu Hà và nhất là Hồng Nhung hát. Nhưng phần lớn khán thính giả vẫn cho rằng, những giọng hát ấy dù hay và điêu luyện, vẫn không làm sao tạo được những xúc động bằng những xúc động do mối liên hệ định mệnh giữa Khánh Ly và Trịnh Công Sơn.
??oGọi nắng trên vai em gầy đường xa áo bay...???
Chỉ cần Khánh Ly mở đầu bài hát như thế, khán giả đã vỗ tay bởi cách thế của người hát, bởi cái giọng mạnh và thênh thang âm điệu của ca khúc gần như đã gắn bó với nhiều thế hệ. Trong số hơn 700 khán giả dự đêm hát có thể có người không nhớ hết những lời ca của những ca khúc Khánh Ly đã trình bày, nhưng khi cô hát tới đâu, những hình ảnh của một thời đã qua như một cuốn phim được chiếu trở lại bằng cái âm thanh quen thuộc đó không phải của một thời đã qua mà còn đang đi tới. Khánh Ly chinh phục, chiếm ngự và tung hoành trong từng mớ ký ức của những người đã nghe và ngưỡng mộ cô qua bao nhiêu thập niên dài đầy những biến động.
??oMưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ
Dài tay em mấy thuở mắt xanh xao...???
Trong từng giai đoạn của đời sống, đã bao lần người ta nghe ??oDiễm Xưa???, nghe được khúc tình tự lãng mạn và say đắm ??o Chiều nay còn mưa sao em không lại???, nhưng lúc nào họ cũng như thấy cần nghe lại cũng như xem lại bức tranh đánh dấu một mối tình, dù chia ly nhưng vẫn đẹp. Một số nhà phê bình cho rằng chỉ có Khánh Ly và ??oDiễm Xưa??? mới cho người ta thấy được sự gắn bó tuyệt vời tên tuổi của một ca khúc, một nhạc sĩ và một giọng hát.
Khánh Ly đã đến với âm nhạc như một loài chim lạ. Đôi bàn chân đất bước e ấp trên sàn của những thính đường đại học nơi các sinh viên có thể ngồi bệt xuống, trang cụ khuếch đại âm thanh thô sơ và một cây đàn guitar bên cạnh. Thế là đêm hát bắt đầu với những ca khúc vời vợi nỗi đau của quê hương và tuổi trẻ... và mãi cho đến bây giờ, những người nghe năm ấy nay dù tóc đã nhuộm màu tuyết sương, dù da đã trổ màu thời gian, cũng vẫn còn thấy trong trái tim mình vang vọng giọng hát mạnh, khi trầm, khi bổng, khi thúc giục và và đôi lúc nỉ non:
??oEm đi về nơi ấy, nơi đâu nơi đâu, sông cạn đá mòn???.
Hoặc:
??oTình yêu vô tội để lại cho ai
Buồn như giọt máu lặng lẽ nơi này...???
Bốn thập niên qua đi thật nhanh, mà cuộc đời của mỗi người thì đầy những biến cố. Dường như ít có ai trong chúng ta là không phải gánh trên vai của mình những tàn phá, những mất mát từ chiến tranh... Và dường như cũng ít ai trong chúng ta mà tuổi trẻ và tình yêu không bị thử thách bởi bấp bênh của đời sống ??ogặp nhau rồi không dám hẹn ngày mai???. Ấy vậy mà nước mắt vẫn chảy vào trong như Khánh Ly thổ lộ trong đêm ??oRơi Lệ Ru Người???. Dù không nói ra, nhưng từ ??oCa Khúc Da Vàng???, ??oBên Đời Hiu Quạnh???, ??oCát Bụi???, ??oDiễm Xưa???, ??oHạ Trắng???, ??oHãy Yêu Nhau Đi???, ??oMột Cõi Đi Về??o, ??oMưa Hồng??? cho đến ??oNhư Một Lời Chia Tay???, ??oNhư Cánh Vạc Bay???, ??oPhôi Pha???, ??oRu Ta Ngậm Ngùi???, ??oRơi Lệ Ru Người???... Khánh Ly gần như đã đi trọn đêm hát của cô ở phần I với một thông điệp của tình yêu người mà cô muốn gởi đến mọi người.
Khánh Ly đã giải thích rằng, cái phần số mà tác giả của ??oRơi Lệ Ru Người??? - được Nguyễn Hoàng Đoan chọn ra cho chủ đề của đêm hát - phải gánh mới chỉ là một phần của riêng ông. Trên đời này, ngoài tình yêu cũng vẫn cần có sự tử tế. Bởi thế nước mắt của ??oRơi Lệ Ru Người??? không phải là những giọt nước mắt cho một người:
??oCó còn có còn em
im lìm trong chiều hôm
Nước mắt rơi cho tình nhân
Có còn có còn em
xin được xin nằm yên
đất đá hân hoan một miền...???
Ngược lại những giọt nước mắt ấy, theo như chỗ Khánh Ly diễn dịch, còn được nhỏ xuống hay chảy vào trong tim cho nhiều trẻ thơ và những thân phận người trong u tối tại Việt nam, ở những xóm nghèo còn mênh mông những tiếng thở dài. Và những tràng pháo tay bùng lên khi Khánh Ly giới thiệu tiền thu được của đêm hát ??oRơi Lệ Ru Người??? được trao cho một dòng tu tại Việt Nam.
Tấm ngân phiếu này gồm cả tấm lòng của Khánh Ly, Nguyễn Hoàng Đoan, Tuấn Ngọc, Trần Thái Hoà, Phi Khanh, Nguyễn Ngọc Ngạn, Nam Lộc và của tất cả những người đã tham dự đêm hát dành cho trẻ mồ côi và những người nghèo mà dòng tu đang cưu mang. Ngoài số tiền nói trên, MC Trần Quốc Bảo đã loan báo một số tiền khác do một số ân nhân đóng góp thêm vào lúc kết thúc đêm hát.
Phần hai của chương trình gồm một số ca khúc khác của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn mà Khánh Ly hát theo yêu cầu của khán giả nhiều hơn số lượng mà cô dự trù trong chương trình. Gọi là phần hai để cho giản dị bởi vì chương trình diễn ra bằngsáu tiết mục lớn:
Phần một khai mạc với MC Nam Lộc, Nguyễn Ngọc Ngạn.
Phần hai là Khánh Ly.
Phần ba của chương trình với Tuấn Ngọc, Nam Lộc và Trần Thái Hoà.
Phần bốn cũng là Khánh Ly.
Phần năm là Chung khúc với Khánh Ly, Tuấn Ngọc, Nam Lộc, Trần Thái Hoà, Nguyễn Ngọc Ngạn.
Phần sáu là bế mạc với những lời cám ơn của Khánh Ly, Nguyễn Hoàng Đoan và một nữ tu ở Việt Nam.
Và lúc đó cũng đã 1 giờ sáng thứ bảy và Khánh Ly tuyên bố: ??oChưa có một đêm nào, Khánh Ly hát quá đã như vậy...???. Dường như mọi người đều hiểu và chia xẻ với Khánh Ly. Chưa bao giờ một đêm hát ở vũ trường đã mang được hình ảnh của những đêm hát cách đây trên 40 năm, thời điểm mà ??oKhánh Ly - Nữ Hoàng Chân Đất - cùng những sân trường??? có thể hát trên hai chục bài hát của một tác giả mà cô từng gắn liền những ca khúc của ông vào tên tuổi của mình vì những khat vọng của tuổi trẻ, quê hương và tình yêu mãi cho đến bây giờ.
Vũ Huy Thục