KHẢO SÁT TRI THỨC VÀ NHẬN THỨC.

Nếu vậy tôi xin chấm dứt tranh luận tại đây.

Có lẽ bác Leonids theo phái bảo thủ. Theo tôi được biết thì từ Lo-ba-sep-ki đến Einstein đều xuất phát từ những tiên đề gốc, xem xét những hoàn cảnh nào đã khiến những bậc tiền bối đưa ra những quan điển trên. Thắng tôi không có tham vọng như thế, vì quan điểm của tôi chẳng phải là việc phát huy nội lực để phát minh ra những cái mới cho nhân loại, điều ấy khi học ở phổ thông người ta gọi là "chủ nghĩa cá nhân và không tưởng". Những phát minh, phát kiến thực sự cần thiết thường chỉ là sự tình cờ. Trước đó họ đã mặc nhiên chấp nhận. Ví dụ như phát kiến về cảm ứng điện từ, hằng số Plank, "hiệu ứng quang điện", vận tốc ánh sáng, thuốc kháng sinh đã giải quyết được vô số những vấn đề cấp bách của thời đó.
Xin lỗi bác Leonids, nếu bác thấy mạch văn của tôi có điều gì đó gay gắt. Nếu bác không tranh luận về con gà và quả trứng nữa thì tôi xin phép được trình bày tiếp.
Trước hết tôi sẽ nói rõ hơn nữa về vấn đề con ga và quả trứng.
Bạn hãy nhìn vào một hiện thực sống động nhất : Một quả trứng và một con gà. Không nói đến những tác động của người quan sát, bạn hãy để chúng tồn tại một cách khách quan. A ha, 1 con gà và 1 quả trứng, trong khung cảnh tự nhiên. Rõ ràng là con gà kia sống động hơn, nó đi lại, đào bới, nó kêu cục tác. Còn quả trứng thì sao ? Quả trứng kia nằm im bất động. Ta có những trường hợp sau :
- Hẳn không phải trứng khủng long rồi, vì trứng khủng long đã hóa thạch.
- Nếu là trứng gà thì gà đã chẳng để trứng cô đơn lạnh lẽo như vậy.
- Nếu trứng nằm trong ổ gà thì rõ ràng là trứng của gà và gà có trứơc.
- Nếu là trứng của một loài khác thì ắt hẳn nó đã bị bỏ rơi rồi, như trứng của loài vịt nhà. Và như vậy chị gà kia cũng có thể ấp hộ ấy chứ. Nhưng chúng chẳng có liên hện nhân quả với nhau (trứng vịt mà nở ra gà con sao).
- Chẳng có một loại trứng nào mà không có những điều kiện đặc biệt xung quanh nó. Như trứng rùa biển nằm trong cát, trứng chim nằm trên tổ chim, trứng châu chấu nằm trong thân và lá cây.
- Và 1 quả trứng trơ trọi như thế liệu có thể tự nở ra gà không nếu không có nhữnh điều kiện cần thiết.
MỞ RỘNG : Vấn đề là bạn chỉ nên hiểu theo nghĩa bóng thôi. Đó là hậu quả và nguyên nhân.
Bạn tạm đồng ý với tôi rằng con gà có trước quả trứng. Như vậy con gà là nguyên nhân ? Theo tôi thì chưa phải vậy. Con gà là một HẬU QUẢ NGẪU NHIÊN (tôi tạm gọi là "hậu quả 1") mà con người phát hiện được. Đó là hậu quả của một quá trình tiến hóa (từ loài khủng long chẳng hạn), và cái nguyên nhân sâu xa thì khoa học còn đang giải đáp, tôi muôn nói cái nguyên nhân khả kiến là MỘT QUẢ TRỨNG CÓ THỂ NỞ RA MỘT CON GÀ. Điều này được áp dụng trong pháp lý. Bạn có chắc A là kẻ sát nhân không ? Hay đằng sau đó có những âm mưu gì ? Hoặc A là kẻ điên rồ, hoặc ngộ sát hoặc tự vệ ? Nhưng trước hết người ta phải tạm bắt giam A. Việc A nổ súng là đầu mối và là nguyên nhân gần nhất.
-

Ý tôi là tôi chấm dứt tham gia vào topic này vì tôi không thể tranh luận mà không thống nhất về định nghĩa các khái niệm. Thế thôi. Chứ tôi chẳng tức giận gì đâu.

Vâng, bác Leonids cứ tự nhiên. Nhưng bài luận của tôi hãy còn dài, tôi sẽ rất vui nếu có sự góp ý, phê bình của bác. Tôi xin phép trình bày tiếp.
Con số không nhỏ bé như hạt gạo như tôi đã trình bày ở trên, chứa đựng cả một kho tri thức của nhân loại. Hay nói một cách khác số không chính là sự tồn tại trong hiểu biết của con người. Xin nêu một trường hợp khác. Chẳng hạn tôi hỏi bạn:
- Có lạc đà không ? Trả lời ; - Không ! (số lượng = 0) và câu nói :
- Bạn có đồng ý không ? - Không ! (Ý nghĩa của ngôn từ)
Cả hai câu hỏi đều xác định. Có biết mới trả lời. Nếu không biết bạn sẽ hỏi lại: - Lạc đà là gì ? Đồng ý việc gì cơ chứ ?
PHẦN 3 : CÁC BƯỚC PHÁT TRIỂN VỀ NHẬN THỨC.
Nhận thức là điều thuờng xuyên có ở chúng ta, như hơi thở vậy. Có thể nói sống nghĩa là nhận thức. Nhận thức đuợc thể hiện và phát triển qua các buớc sau :
1. Nhận thức qua giác quan : là hình thức nhận thức nguyên thuỷ. Như nghe, nhìn, ngửi nếm, rờ rẫm.
2. Nhận thức qua ngôn ngữ : Loài sinh vật nào cũng có ngôn ngữ riêng để thông tin cho nhau.
3. Nhận thức qua đơn vị : Chỉ con nguời mới có. Con nguời trao đổi vật chất. Chẳng hạn : đổi một con gà lấy một giạ thóc. Anh bán củi nhận thấy nhu cầu về củi bèn lên rừng chặt củi bán kiếm lời.
4. Nhận thức qua chữ viết : Do luợng thông tin quá nhiều, nguời ta nghĩ ra một hình thức lưu giữ thông tin. Họ dùng các kí hiệu, sau hình thành chữ viết.
5. Nhận thức qua Nhân Văn : Nhằm bảo vệ những phẩm chất và văn hoá. Như bảo vệ một giống cây hay vật nuôi quí. Bênh vực lẽ phải và chính nghiã.
Tính chất : nhận thức mang tính nhân quả nên luôn có HƯỚNG (cho ý thức và hành động). Đó là một quá trình phát triển vào bên trong.
Đồ thị :
Ý thức và hành động là một "véctơ tổng" trên đồ thị nhận thức. Trục tung tuợng trưng cho Tri thức, trục hoành là bối cảnh.

Có một vị khách chống gậy, đeo kiếng đen, quờ quạng bước vào một nhà hàng gà rán, va phải cô nhân viên.
-Này ông, ông có nhìn thấy gì không ? Cô nhân viên hỏi.
- Không, tôi không nhìn thấy gì cả. Ông khách trả lời.
- Thế làm sao đi đứng ?
- Tôi "nhìn" bằng đôi tai và cây gậy.
- Vậy mời ông đi ra cho.
- Không, tôi vào đây để ăn gà rán, cô cho tôi một phần.
Theo bạn thì ông khách trên nhận thức bằng cách nào ?
Được Tran_Thang sửa chữa / chuyển vào 17:48 ngày 10/01/2005

Gửi bác LUUTHUY .
Tôi vừa đọc một phần chủ đề về tự học của bác cách đây hơn một năm. Tiếc là tôi không biết diễn đàn này trước. Nhưng thôi, nhân đây tôi xin góp vài ý vào vấn đề tự học của "các vĩ nhân" của nước ta, không biết có trùng lắp ý kiến ở chủ đề của các bác không ?
Thế này, bài về tự học của các ông TS bác đã thảo luận ngót ngét 1 năm rồi, vậy mà tình hình giáo dục bây giờ có gì khá hơn. Chỉ mới đổi mới một việc, đó là thay vì họp ngoài trời quang mây tạnh, lại họp qua mạng cho tiết kiệm. Nhưng liệu có dài lê thê bất tận và chẳng đi đến một kết luận nào như đa số những cuộc thảo luận trong diễn đàn này không ?
Những vị GS-TS phát huy nội lực tự học thành tài, mới đây người ta còn hô hào phát huy nội lực trong kinh tế, xã hội hóa giáo dục, nhưng tôi thấy rõ ràng những tư tưởng trên là biểu hiện của "chủ nghĩa cá nhân và không tưởng" như khi xưa chúng tôi đã học môn chính trị trong trường phổ thông.
Và những vấn đề tự học của các vị ấy có giúp ích gì cho thực tế xã hội thời ký ấy, khi mà toàn dân phải tham gia chống Mỹ cứu nước. Đó có phải là một cách lẩn tránh không ?
Vâng, những gì chúng tôi không hiểu về CNXH khi xưa thì ngày hôm nay chúng tôi vẫn phải tìm hiểu. Và khi chúng tôi đã hiểu được một CNXH khoa học, thì các vị kia họ lại hô hào những gì ? Liệu chúng tôi có bị cho là thụ động và chậm hiểu không ?
Xin phép các bác, tôi sẽ trình bày tiếp luận văn.
Chúng ta đang sống giữa các quá trình, quá trình của tự nhiên, của vũ trụ. Và cái quá trình mà mỗi con người từ bé cho đến khi trưởng thành đều phải trải qua, đó là quá trình của xã hội được tạo dựng bởi tri thức của loài người tự cổ chí kim. Chỉ có quá trình của xã hội mới có vô số những biến cố. Cái quá trình của Giáo Dục cũng vậy, vô số những biến cố, những khái niệm mới, chẳng đơn giản một chiều, tạo nhân rồi đợi quả để có một mùa Giáo Dục bội thu. Và điều này đòi hỏi chúng ta phải có nhận thức đúng hơn là tri thức. Có thể nền Giáo Dục của chúng ta đang cần thay một chiếc áo mới, nhưng tôi thấy chẳng khác nào một "người trong mưa", khờ khạo bộp chộp, mất phương hướng hay có vô số phương hướng ?
Tôi chỉ đơn giản dùng một chiếc kính lúp để soi vào một mắc xích của quá trình trên. Những ông già bà lão mắt kém thì cần kính để soi rõ mặt con chữ. Nhưng học sinh mới là người cần một "chiếc kính lúp" để soi rọi vào cái gọi là tri thức, tìm hiểu cái sức mạnh mà những những bậc vĩ nhân vẫn thường nói về nó. Hay chúng cần một ít Ôxy trong thời đại công nghiệp hóa để thở. Nền Giáo dục có thừa tri thức và nội lực để cất cánh, nhưng dường như vẫn thiếu dưỡng khí để thở, và con em chúng ta cứ kêu lên rằng chúng đang bị ngộp.
Như những tình huống trong tự nhiên hoang dã, bầy hổ đang tăng số lượng và nhu cầu sinh tồn của chúng cũng đang tăng nhanh. Nhưng những chú nai cũng chẳng dễ để bị bắt, chúng phải phát triển những kỹ năng chạy. Thế đấy, những kỹ năng săn mồi và những kỹ năng chạy.
Vì tôi không thể nắm bắt được những tình huống cụ thể, cái đó để các thầy cô giải quyết nên tôi cứ phải nghĩ ra những tình huống và mô tả một cách bóng bẩy, và đây cũng là một lối mô tả một quá trình một cách bóng bẩy. Hãy đổi mới TƯ DUY HÌNH ĐŨA BẰNG MỘT TU DUY MỚI HÌNH ĐĨA.
Tôi sẽ trình bày tiếp luận văn.
PHẦN 4 : NGUYÊN LÝ NHẬN THỨC.
Các quá trình nhận thức luôn tuân theo nguyên lý sau :
CÁC HÌNH, DẠNG, TÍNH, CHẤT LUÔN LÀM QUI CHIẾU CHO LƯỢNG.
Mọi bài giảng đều qui về một "phương trình" = 0.
Điển hình nhất là môn giảng Văn, điều cần thiết nhất là hình tượng của tác phẩm, đó là một cách tiếp cận hay nhất. Bản thân chữ "Văn" cũng mang ý nghĩa "nét vẽ".
TÌNH HUỐNG : Một sinh viên Việt Nam du học nước ngoài. Một sinh viên nước ngòai hỏi : - Nhân vật Văn học Việt nam nào là điển hình nhất ? Thay cho mọi ngôn từ, bạn có thể vẽ nhanh một nàng Kiều hay một cô du kích Củ Chi không ?

bạn nhầm lẫn giữa số không và từ "không" = phủ định mất rồi
đoạn tranh luận về con gà và quả trứng cũng chẳng đem lại ý gì hay ! vô nghĩa !

Thấy chủ đề của bạn rất thú vị & có liên quan đến một đề tài mà tôi sắp sửa trình bày .
Luôn tiện tặng các bạn 1 cái ảnh (vô ngôn) sau đây :

Vậy nhận thức & tri thức của các Bạn về sự xuất hiện và tồn tại của các đốm đen (về lượng & chất như thế nào ?)
Thân
Được HoaiLong sửa chữa / chuyển vào 06:36 ngày 17/01/2005

Về cái "không" ngôn từ, tôi đã trình bày rồi. Chẳng hạn tôi hỏi bạn : - Bạn có đồng ý không ? Trả lời : - Không !
Như vậy vấn đề tôi hỏi đã được bạn xác nhận, và tôi sẽ "mất 1 phiếu".
Hoặc tôi hỏi : - Bạn có hiểu vấn đề không ? Trả lời :
- Không !
Không đây là "không xác định" như trong toán học. Không xác định không kí hiệu "= 0".
Nếu bạn không hiểu, hãy ráng tìm hiểu. Điều bạn không hiểu là một ẩn số X.
Câu chuyện về con gà và quả trứng rõ ràng có lên hệ đến vấn đề pháp lý và hình sự lắm chứ. Tôi sẽ trình bày về vấn đề này sau.
Với bạn Hoailong, xin nói rõ quan điểm của tôi không phải là tìm 1 phương pháp lọc lựa các tài năng. Bản thân tôi cũng trải qua những điều khá đơn giản nhưng chính cách giảng dạy lại đem đến 1 tác dụng ngược, tôi nghiên cứu phương thức này chẳng qua muốn học sinh có 1 quan điểm khá đơn giản về học thức.
Bức ảnh của bản chẳng có ý nghĩa gì cả, có thể bạn nói nhầm ? Đó chính là những điểm màu sáng chứ không phải những đốm đen.
Tuy nhiên tôi cũng có nhận xét đó chỉ là một mạng lưới thôi, phải chăng thế giới bị bao bọc bởi những mạng lưới vô hình ?

Chắc các bác bận trăm công nghìn việc nên ít có thì giờ "chấm" luận văn của tôi. Nếu các bác rảnh rỗi hãy cho vài lời nhận xét nhé.
_________________________________
(tiếp theo)
Tôi chẳng phải là một người đa tài nên không thể đăng kèm một bức hình minh họa. Tôi rất thích thư họa nhưng chưa có thì giờ học tập, giá như xưa kia các thầy cô có dạy nhỉ. Về vấn đề minh họa hình tượng một tác phẩm, tôi nghĩ cũng chẳng khó khăn gì, chỉ là những nét phác họa, chấm phá hoặc biếm họa mà các thầy cô có thể thực tập trong những lúc rỗi, nó sẽ giúp thư giãn và cân bằng. Trong bài giảng các thầy cô nên phác họa bên trái và giảng văn bên phải của bảng. Và tôi cũng thắc mắc rằng tại sao những tác phẩm kinh điển, được giảng dạy trong nhiều năm, thế mà không một họa sĩ tài ba nào của nước ta đả động đến nhỉ ? Làm sao để học sinh biết được thế nào là mắt liễu, mày ngài, thế nào là niềm kiêu hãnh tự hào. Đấy cũng là một cách để rèn luyện nhân cách, nâng cao trình độ thẩm mỹ và bảo tồn được một nét văn hóa cổ.
Xin lý giải về ngôn từ:
- HÌNH : là nhận thức sơ khai nhất về một sự vật, sự việc.
- DẠNG : là một biến thể của hình. Trong văn học dùng chữ "dáng". Như các cụ thường bảo "nhất dáng, nhì da".
- TÍNH : như tính chất vật lý, hóa học. Chúng có số đo. Trong nhân văn là tính cách, tính tình.
- CHẤT : có vô số chất trong vật lý và hóa học. Trong nhân văn gọi là bản chất.
Xin bàn thêm về yếu tố "lượng". Đấy là từ tôi xin phép được xử dụng chung. Xin phép được lý giải như sau :
- LƯỢNG : là đặc tính chung của các loại vật chất và các quá trình như : số lượng, năng lượng, khối lượng, hàm lượng, chất lượng, thời lượng, lượng giác, diện tích, thể tích. Tất cả đều có số đo.
- LƯỢNG : Là ước lượng (như ước lượng các khoảng cách và lực trong thể thao). Với những khái niệm trừu tượng nhân văn là nhận xét, đánh giá, bình luận.
Ví dụ :
- Trong hóa học : Khối lượng các nguyên tử nguyên tố hóa học lấy nguyên tử C làm qui chiếu.
- Trong vật lý : Độ lớn của lưc F lấy đơn vị N làm qui chiếu. Lực có bởi năng lượng được giải phóng, năng lượng là một dạng vật chất.
- Đồ thị không gian và thời gian : Không gian có hình, dạng và chứa đựng vật chất. Thời gian luôn trôi đi và làm già vật chật.
- Địa lý : cần vẽ hình địa hình các vùng, đánh giá, nhận xét và cho số liệu.
- Sử : Dựa vào các mốc thời gian, vẽ hình sơ đồ nơi xẩy ra các biến cố, nhận xét đánh giá và cho số liệu.
- Toán : để tạo một "khoảng mở" cho học sinh, không cần phải theo một trình tự logic. Ví dụ nên giảng kỹ về hệ tọa độ Đe-các, nói rõ đấy chỉ là mối quan hệ hai chiều của một quá trình, như không gian và thời gian (có ích cho vật lý), thống kê các dạng đồ thì thường gặp.
PHẦN 5 : THIẾT LẬP HỆ THỐNG CHO ĐIỂM MỚI.
Xin mạnh dạn đề xuất một hệ thống cho điểm mới. Cái gọi là tri thức sẽ trải dài suốt lịch sử loài người, ta tượng trưng bằng hoành độ. Dĩ nhiên học sinh chưa thể biết hết, tri thức xa xôi vẫn là một ẩn số X, hiện tại vẫn là nhận thức bài giảng.
- Nếu bạn nào chưa có một khái niệm nào (hình, dạng, tính, chất), hãy tạm cho bạn điểm X.
- Những bạn biết khái niệm nhưng vẫn mơ hồ, điểm không.
- Bạn biết công thức tính : điểm 0-1.
- Bạn biết đánh giá nhận xét, giải được ngững bài toán khó : 0-1 đến 0-9.
Theo tôi nghĩ cách cho điểm như trên sẽ khuyến khích sự tự tìm tòi ở học sinh.