Khi người ta trẻ - Phan Thị Vàng Anh

Khi người ta trẻ - Phan Thị Vàng Anh

Giỗ cô tôi vào khoảng tháng sáu âm lịch. Tôi không nhớ rõ ngày, chỉ biết trong cái tháng âm ấy, vào gần những ngày tang tóc ấy, bà tôi nh một nguời khác, lờ dờ, uất ức, lẫn lộn...
Cô tự tử bằng thuốc ngủ. Không ai cứu duợc vì cô là sinh viên y và lại hay dọc tiểu thuyết, nên cô dùng thuốc với liều chết thật chắc chắn, ở một noi không ai có thể can thiệp duợc. Còn lại mình bà sống trong can nhà rộng, hàng ngày dốt nhang cho hai bàn thờ của ông và của cô.
Ba tôi bảo với mẹ: "Ðể con Hoàn về với bà". Mẹ tôi không vui nhung biết sao! Công việc hàng ngày của tôi là di học, di chợ, làm vài việc vặt. Bà tôi nấu an, nuôi gà, tới phong lan và gắng giữ sao cho cả một ngày dài lúc nào huong cung lập lòe trên bàn thờ.
Cô là một nguời dầy mâu thuẫn, ngông nghênh mà lại sợ du luận: an nói ác dộc, kiêu cang mà lại rất tự ti, choi rất nhiều mà học cung rất nhiều. Cô nhiều bạn nhung chỉ thích tiếp bạn ngoài quán cà phê, là một nguời không bao giờ làm duợc việc gì dến noi dến chốn, trong ngan kéo còn lại vô số những bản tự cam kết: Sẽ không... Nếu không... Trong tủ dầy những mảnh vải thêu cắt dở dang, những cuốn tiểu thuyết gập góc ở những trang gần cuối. Thích dấy rồi chán dấy, cô làm khối kẻ diên tiết...
Rồi cô cung dừng chân lại. Nguời cô yêu (hon là nguời yêu cô) cả tính tình lẫn dáng vẻ dều còn rất trẻ con. Tôi gọi Vỹ bằng thằng vì nó bằng tuổi tôi, nghia là thua cô hai tuổi. Sau lung, cô cung gọi bằng thằng - thằng Vỹ. Hẹn nó không dến, cô chửi: "Ðồ khốn nạn!". Nó dến, cô lại ngỏn nghẻn di choi, không hề dám giận. Mời một giờ dêm cô về, có bữa vui vẻ kể dủ chuyện, có bữa lặng lẽ lên giuờng ngủ thẳng. Bố tôi bảo: "Coi chừng!". Bà tôi chỉ cuời: "Nó thì nó làm nguợc lại. Thôi kệ!".
Kệ! Cô tôi vẫn di di về về cùng Vỹ dù rằng anh "công tử Bạc Liêu" này dã có một kẻ già nhân ngãi, non vợ chồng duới Long Xuyên. Hàng tháng, từ Sài Gòn, anh chàng phóng nhu bay trên cái xe dẹp nhất truờng về tỉnh, mặc kệ diểm danh thực tập, mặc kệ những buổi học giảng duờng, mặc kệ cô tôi ở lại tro tro váo váo. Dam bữa sau anh chàng lên với tiền dầy túi không rõ từ dâu, với những bộ quần áo thật môden. Cô hỏi: "Về làm gì?". "Hết tiền!". "Có gặp Ngân không? Vui không?". "Không, chán rồi! Nó cà chớn lắm!". Cô tôi tự lừa mình mà vui duợc ít ngày, dể rồi sau dó tự an ủi: "Nó còn nói thật là còn yêu!". Khi Vỹ nhịn không duợc, liền kể cho cô về một can nhà ở duới dó, trong một duờng hẻm có bán com tấm thật ngon, Ngân và Vỹ nằm dài tán dóc. "Mệt lắm, chẳng muốn tý nào!". Cái câu than thở này thật chẳng thích hợp tý nào với khuôn mặt rạng rỡ của Vỹ.
Mẹ tôi hỏi: "Sao em lại có thể chịu dựng duợc cảnh một gà hai mề thế hả Xuyên?". Cô ngồi bam thịt nhu chém vào mặt thớt, cuời nhạt: "Nó có phải là chồng em dâu, choi cho vui vậy thôi. Ði với ai cung duợc, ngủ với ai cung duợc, em không quan tâm!". Mẹ tôi lí nhí: "Ðừng có dùa, em! Rồi khó dứt ra lắm!".
Khó dứt thật, cô tôi ngày ấy thật khó trở lại với những quán cà phê khiêm tốn, với những buổi di choi "chay" ít xu. Thế giới sách vở của cô thu lại bé tí, cô làm những bài tho tình quanh quẩn chẳng ai thèm dang, cô viết những trang nhật ký u uẩn chỉ ba nhân vật: cô, Vỹ, Ngân. Cô không dám dề nghị một sự lựa chọn thẳng thừng ở Vỹ, sợ rồi Vỹ sẽ thẳng thừng chọn Ngân khi bị dồn vào chân tuờng.
Hồi ấy tôi hay sang choi với bà, phụ bà hái xoài, vú sữa, thông ống máng, hay xách nuớc khi cúp diện... là những công việc không bao giờ cô làm. Cô ngồi ở cái bàn gần cửa sổ có cây hồng xiêm thò cành lá vào, vui thì ra choi với hai bà cháu, buồn thì mở nhạc, ngồi viết nhật ký, thu từ, ai dụng dến cung quạu quọ. Bà bảo tính cô thất thuờng nhu ông. Có diều ông không mê choi, phù phiếm nhu cô. Bà bảo cô dễ tủi thân, buồn bã nhung uất quá dến nỗi không khóc duợc, mặt chỉ lì ra, u ám. Tôi dã từng chứng kiến và hoảng hồn truớc bộ mặt này khi cô dợi Vỹ trễ hẹn. Nó dữ tợn và tang tóc. Tôi kể lại, mẹ tôi bảo: "Mày chỉ khéo tuởng tuợng!".
Bạn bè xa cô dần. Những anh học trò nghèo hiền lành. Những anh van nghệ si nửa mùa dang say sa với cái nghèo tài tử chợt giật mình khi thấy cô dánh dổi tất cả dể dến với Vỹ. Họ phân tích bằng cách này hay cách khác, xa hay gần, cho cô thấy rằng Vỹ chỉ là "thằng Vỹ" mà thôi. Một thằng Vỹ ít nói vì không biết gì dể nói, một thằng nhà giầu ích kỷ, choi bời và tàn bạo. Mặc kệ, cô gọi những cái ấy là dàn ông, là amateur. Cứ nhu vậy, giảng duờng trở nên xa lạ dối với cô và Vỹ. Cúp học liên miên. Thi lại cung liên miên. Trong ngan tủ lại thêm rất nhiều những mẩu giấy kể từ mai phải học, phải... nếu không...
... Rồi những tháng hè dến. Cậu Vỹ thì biến dâu mất. Cô tôi càng lầm lì, bỏ cà phê, ca nhạc... Hàng ngày cô vẫn ngồi bên cái bàn cạnh cây hồng xiêm, học bài và viết những trang giấy nhỏ bé nhu bàn tay. Bà hỏi:"Con cha nghỉ hè à?" "Thi lại!". Ðây là chuyện com bữa, bà tôi cung chẳng nói gì, lại nhờ tôi làm giúp các việc vặt dể cho cô nấu sử sôi kinh.
Sinh nhật cô, không mua sụt sùi, không nắng chói chang nhung cung chẳng ma nào dến ngoài hai bạn gái cùng lớp khệ nệ mang dến một bó hoa với vài cục xà bông. Cô tôi cắm hoa vào cái ly cu không cần sửa sang, rồi dặt vào một góc bàn. Ngày ấy, tôi mang quà của bố mẹ tôi sang và nấu cho cô tôi nồi chè. Cô nằm trong màn không thức, không ngủ. Tôi hỏi:"Cô di uống cà phê với cháu không?". Cô bật dậy ngay: "Ði, ở nhà mệt quá!". Tôi dẫn cô ra quán cà phê Phi Vân là noi tôi hay uống. Cô ngo ngáo nhìn duờng mới, nhìn xe qua lại, không nói nang gì. Rồi cô hỏi: "Hoàn, cháu có bồ cha?" "Bạn thôi cô!". Tôi hạnh phúc và nguợng ngùng khi cô hỏi dến "nguời" của tôi. Cô hỏi: "Làm gì? Có tốt không?" "Học cùng với cháu. Hiền lắm, nông dân lắm, tốt lắm!". Cô cau mày: "Nông dân lắm là sao?" "Là thật lắm, cháu dùa sao cung tin là thật!". Cô cuời một cái cuời xanh xao, dôi mắt u ám chợt trở nên buồn và trong veo kỳ lạ. Tôi "lịch sự" hỏi lại: "Tối chú Vỹ mới dến hả cô?" Cô sa sầm: "Không, chẳng ai dến cả. Cô bây giờ ít bạn lắm rồi!". ít bạn lắm rồi, có thế, vào cái ngày này tôi mới duợc ngồi với cô ở dây chứ!
Bà tôi nhớ lại, truớc khi chết vài ngày, cô tôi vui vẻ lại, di uống cà phê, mua quà bánh, chở bà di choi lung tung: "Con thi xong hết rồi!". Rồi nhu các tiểu thuyết vẫn có mà chẳng ai ngờ, cô xin di Long Hải hai ngày. Ðể ít ngày sau, bà tôi nhận xác cô từ một khách sạn ở Vung Tàu. Không một cái thu tạ lỗi nhu nguời ta hay làm, không trách móc ai, bên cạnh cung không có ảnh của ai, chữ của ai. Chỉ có cô và vỉ thuốc trống rỗng.
Bà tôi mặc cho cô cái áo mầu rêu cô hay mặc, cái quần thùng thình cô hay diện di choi, chải cho cô cái dầu bụi dời. Cô út dã cho bà một dòn nặng. Cô di không dể lại lý do làm cho mọi nguời dâm áy náy, mọi nguời dều kiểm tra xem dã có chuyện gì dể cô tôi - cái nguời hay hờn dỗi ấy - tủi thân không?
Ðám tang cô không có "chú Vỹ". Nghe dâu "chú" di Quy Nhon chua về. ở ngoài ấy, tôi chỉ mong sao sóng cuốn phang nó di!
... Hai nam rồi, chẳng còn ai nhớ về cô rõ ràng nữa, ngoài bà. Nếu biết diều này hẳn cô dã chẳng tự tử làm gì cho mất công! Bố tôi kết luận: "Con diên! Ðiên nhu nó không chết truớc cung chết sau!". Mẹ tôi bảo: "Chắc có gì với thằng Vỹ rồi!". Có hay không chẳng ai biết duợc. Nhật ký cô dể lại không ghi cái gì cụ thể, chỉ thấy u ám. Ma hay nắng cung u ám, di choi cung u ám, di học cung u ám. Cái gì cung có vẻ nhu không lối thoát. Ðến nỗi dọc xong, tôi có cảm giác: "Chết di là vừa!". Với cái dầu tò mò và ấm ớ, tôi thử làm một bản tổng kết và quy ra rằng cô tôi dã dổi tất cả dể rồi Vỹ ta cao chạy xa bay; rằng cô dã không chịu nổi cảm giác ở lại thêm một nam học dể bị bạn cuời thuong hại. Mẹ tôi lại bảo: "Vớ vẩn, có dáng gì dâu". Có dáng gì dâu?
Ðáng lắm chứ. Tôi bám vào cánh cửa, ngoài vuờn ma nhu giông. Nếu mẹ tôi hiểu, ở cái tuổi này nguời ta diên dến mức nào và cần có bạn bè dể an ủi biết bao nhiêu, nguời ta lại thích trả thù nữa chứ! Khi chết, hẳn cô dã tuởng tuợng ra mọi nguời khóc lóc, Vỹ hoảng sợ, hối hận, ôm lấy quan tài nhu muốn xuống mồ theo... Than ôi, ngày dám tang cô, Vỹ ta tắm biển. Vui lắm và nắng lắm!

Phan Thị Vàng Anh



mit