Khía cạnh pháp lý của sự kiện "Tàu Trung Quốc tấn công giết hại ngư dân Việt Nam"

Khía cạnh pháp lý của sự kiện "Tàu Trung Quốc tấn công giết hại ngư dân Việt Nam"

Trong những năm gần đây, quan hệ kinh tế-chính trị giữa hai nước Việt Trung không ngừng được cải thiện. Đặc biệt, để ổn định tình hình biên giới, đặt nền móng cho sự phát triển chung của hai nước, Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết Hiệp định phân định biên giới trên bộ, Hiệp định phân định biên giới trên biển và Hiệp định hợp tác nghề cá. Những văn bản pháp lý này được kỳ vọng là sẽ thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước. Tuy nhiên sự kiện 9 ngư dân Việt Nam bị tàu Trung Quốc sát hại gần đây đã cho thấy vẫn tiềm ẩn những xung đột trong quan hệ hai nước. Để giải quyết vấn đề này một cách hoà bình, theo các bạn chúng ta cần tiếp cận thế nào dưới góc độ pháp luật quốc tế?
Mời các bạn đóng góp ý kiến.
Tàu Trung Quốc tấn công giết hại ngư dân Việt Nam
http://www.thanhnien.com.vn/TinTuc/XaHoi/2005/1/14/39750/

Tàu của ông Nguyễn Văn Hoàn đã bị tàu Trung Quốc tấn công thoát nạn trở về
* 9 người vô tội bị bắn chết, 7 người bị bắn trọng thương, 8 người bị bắt giữ trái phép
* Việt Nam yêu cầu phía Trung Quốc chấm dứt ngay hành động sai trái nói trên

Như chúng tôi đã đưa tin trên Thanhnien Online ngày 11 và ngày 12/1/2005, các ngư dân Việt Nam trong khi đánh cá hợp pháp ở ngoài khơi vịnh Bắc Bộ đã bị tàu nước ngoài nổ súng tấn công, bắn chết 9 người, làm bị thương nhiều người khác và bắt giữ 8 người. Chúng tôi đã xác minh chính xác "tàu nước ngoài" đó là tàu của Trung Quốc.

Thuyền viên Phạm Văn Quân đang chỉ các vết đạn trên vỏ chiếc tàu thoát nạn trở về. Tàu này bị tàu Trung Quốc tấn công bắn chết 1 người và bắn trọng thương 5 người. Còn 1 chiếc tàu khác bị tấn công nghiêm trọng hơn, trên tàu có 8 người bị giết hại, 8 người bị bắt (trong đó có 2 người bị thương). Cả người và tàu đều bị phía Trung Quốc chiếm giữ.

Trả lời câu hỏi của phóng viên báo Thanh Niên về phản ứng của phía Việt Nam trước sự việc nghiêm trọng này, ngày hôm qua (13/1), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam tuyên bố như sau:
"Chúng tôi coi việc tàu Trung Quốc bắn chết 9 ngư dân Việt Nam và làm bị thương nhiều người khác, gây thiệt hại đến tài sản và ngư cụ của ngư dân Việt Nam là nghiêm trọng.

Việt Nam đã yêu cầu phía Trung Quốc có các biện pháp tích cực nhằm ngăn chặn và chấm dứt ngay những hành động sai trái trên, cho điều tra và xử lý nghiêm những kẻ bắn chết người".


THANH NIÊN

Ngư dân VN bị bắn: Những người thoát chết nói gì?
11:49'' 15/01/2005 (GMT+7)

http://www.vnn.vn/xahoi/doisong/2005/01/365775/

Mấy ngày qua, bao trùm lên hai xóm nhỏ Hòa Ngư và Hòa Hải của xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc (Thanh Hóa) là một bầu không khí ảm đạm và buồn đau.


Phóng viên Báo Thanh Niên cùng các nhân viên chức năng xem xét các vết đạn trên thân tàu - ảnh: Ngọc Minh.
Trên các con ngõ nhỏ, từng tốp ngư dân tụm lại bàn tán, "đoán mò" về số phận của những người trên chiếc tàu của HTX Hùng Cường. Còn các gia đình có người thân trên chiếc tàu định mệnh ấy thì vô cùng hoảng loạn, thi thoảng lại có người vừa chạy, vừa kêu khóc thảm thiết; đám trẻ con có bố, anh đi biển chưa về thì ngơ ngác trước cảnh mẹ chúng khóc lóc vật vã.

Trong một tâm trạng chung, các gia đình của những ngư dân ở xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa đã vượt sông sang nhà ông Nguyễn Phi Phường, rồi họ lại chạy ra bến sông đau đáu nhìn ra phía biển với một hy vọng mong manh nào đó. Cái tin của một ngư dân điện thoại từ cảng Bát Sở, đảo Hải Nam, Trung Quốc về cho gia đình thông báo có 8/16 người trên con tàu của HTX Hùng Cường bị tàu nước ngoài bắn chết đã thực sự gây sóng gió cho hai bên bờ cửa Lạch Trường vốn rất yên bình và nhộn nhịp.

Ngày 12/1, chúng tôi tìm đến nhà ông Nguyễn Phi Phường giữa lúc ông đang bất tỉnh nhân sự. Người nhà ông thì vô cùng hoảng loạn vì trên chiếc tàu định mệnh ấy có cả con trai của ông là anh Nguyễn Mạnh Hùng. Trước đó, vào chiều 11/1, với tâm trạng bồn chồn, bất ổn, ông Phường cho chúng tôi biết: Đêm 5/1, tàu của ông rời bến với 16 thuyền viên do anh Lê Văn Xuyên, 40 tuổi, ngụ tại xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa làm thuyền trưởng, trên tàu có trang bị 250 cheo lưới làm phương tiện đánh bắt hải sản. T

rước khi rời bến ông còn cẩn thận dặn con trai buộc chặt lá cờ Tổ quốc lên cột phát đàm rồi mới cho tàu ra khơi. Đến ngày 9/1, khi tàu của ông Nguyễn Văn Hoàn cập bến với 1 người chết và 5 người bị thương, đồng thời báo cho ông biết về việc tàu của mình bị tàu nước ngoài mang cờ hiệu Trung Quốc tấn công trên biển, có phát đi tín hiệu cấp cứu thì ông mới biết, và cho đến trưa ngày 11/1, khi có thuyền viên của mình điện thoại về thông báo thì ông đã thực sự bị sốc.

Ông cũng cho biết thêm rằng: từ nhiều tháng nay, các chủ tàu đánh cá ở ngoài khơi vịnh Bắc Bộ vẫn thường xuyên bị các tàu đánh cá của Trung Quốc tấn công, bắt giữ, nhưng việc các tàu Trung Quốc ra tay một cách dã man như lần này thì ông không thể ngờ tới.


Các vết đạn của bọn dã man trên tàu của ngư dân Thanh Hoá - ảnh: Ngọc Minh.

Trở lại nhà ông Nguyễn Văn Hoàn, chủ của chiếc tàu bị tấn công nhưng đã chạy được về đất liền, chúng tôi cũng gặp rất đông bà con ngư dân đến hỏi thăm, an ủi. Tiếp chúng tôi trong tâm trạng mệt mỏi, ông Hoàn vừa khóc vừa kể: Vào khoảng 10 giờ ngày 8/1, khi tàu của ông đang thu mẻ lưới đầu tiên sau một ngày đánh bắt tại 19,16 độ vĩ Bắc, 107,06 độ kinh Đông thì ông nhận được tín hiệu cấp cứu của tàu bạn qua bộ đàm. Ngay lập tức ông đã cho các thuyền viên thu lưới để đi cứu hộ thì phát hiện có rất nhiều tàu đánh cá treo cờ Trung Quốc bao vây.

Những cheo lưới mà ông đang thu dở đã bị các tàu này càn lướt làm dạt đi. Lúc này một số thuyền viên vẫn không biết nên đã ra hiệu cho các tàu Trung Quốc chạy ra khỏi chỗ có lưới của mình, nhưng các tàu này vẫn tiếp tục áp sát và bắn xối xả vào tàu của ông Hoàn. Ngay loạt đạn đầu tiên, anh Nguyễn Văn Tâm đã bị bắn trúng tim, chết ngay tại chỗ, 5 thuyền viên khác đang đứng trên mui bị bắn trọng thương. Trước tình hình đó ông Hoàn đã phải cho tàu quay đầu chạy vào đất liền. Các tàu Trung Quốc vẫn tiếp tục truy sát, vừa đuổi, vừa bắn tàu của ông gần 3 giờ đồng hồ mới chịu quay trở ra. Ông Hoàn khẳng định: bất kể ngày đêm, lúc nào tàu của ông cũng treo cờ Tổ quốc và luôn tuân thủ mọi quy định của pháp luật khi hoạt động ngoài khơi.

Thuyền viên Phạm Văn Quân cho chúng tôi biết thêm: Khi đang ở xa các tàu Trung Quốc có treo cờ, nhưng khi áp sát, tấn công thì các tàu này đã nhanh chóng hạ cờ và họ tấn công một cách hết sức dã man với ý đồ bắn chết hết thuyền viên và cướp tàu chứ không phải chỉ cướp tàu mà thôi.

Vừa chỉ cho chúng tôi thấy hàng trăm dấu đạn bắn vào vỏ tàu của mình, ông Hoàn cho biết: Ngay sau khi ông báo cáo với chính quyền về sự vụ trên, các cơ quan điều tra của Thanh Hóa đã xuống tàu kiểm tra phương tiện hành nghề của ông và thu được rất nhiều đầu đạn các loại còn vương lại trên tàu.


Các cơ quan chức năng Việt Nam xác minh con tàu thoát nạn của ông Nguyễn Văn Hoan - ảnh: Ngọc Minh.

Làm việc với chúng tôi, ông Đỗ Hồng - Bí thư Đảng ủy xã Hòa Lộc cho biết: Ngay sau khi nhận được thông tin về vụ việc trên, Đảng bộ, chính quyền địa phương đã nhanh chóng báo cáo với cấp trên, đồng thời chỉ đạo cho lực lượng Công an xã túc trực 24/24, đặc biệt là ở quanh khu vực gia đình ông Nguyễn Phi Phường. Chính quyền cũng đã tổ chức thăm hỏi, động viên những người bị thương trên con tàu của ông Hoàn và các gia đình có người thân trên chiếc tàu của HTX Hùng Cường đang bị phía Trung Quốc bắt giữ, cũng như tổ chức lễ an táng cho anh Nguyễn Văn Tâm một cách chu đáo.

Được biết, trước sự vụ nghiêm trọng này, các cơ quan chức năng của Thanh Hóa đã nhanh chóng vào cuộc, điều tra, tìm hiểu số phận các thuyền viên còn sống sót, đồng thời đã báo cáo lên T.Ư để xin ý kiến. Hiện vụ việc đang tiếp tục được các cơ quan hữu quan điều tra làm rõ để nhanh chóng liên hệ đòi phía Trung Quốc giao trả các thi hài nạn nhân cũng như những người còn sống đang bị bắt giữ trái phép về nước.

Danh sách những ngư dân bị tàu Trung Quốc bắn chết:

1) Nguyễn Văn Tùng, xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
2) Lê Văn Xuyên, thuyền trưởng, xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
3) Nguyễn Xuân Trọng, xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
4) Nguyễn Hữu Biên, xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
5) Đinh Văn Đông, xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa
6) Trung (chưa xác định được họ) xã Hòa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa
7) Hồng (chưa xác định được họ) xã Hòa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa
8) Dũng (chưa xác định được họ), chưa xác định được xã, huyện, chỉ biết là người Thanh Hóa
9) Nguyễn Văn Tâm, xã Hòa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa

Danh sách những ngư dân đang bị phía Trung Quốc bắt giữ trái phép:

1) Nguyễn Văn Đào (sinh năm 1962) xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
2) Đồng Văn Chinh (1961) xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa
3) Phạm Văn Cảnh (1985) xã Hòa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa
4) Nguyễn Văn Cường (1985) làng Nam Đồng, xã Đồng Tiến, huyện Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh
5) Nguyễn Văn Dũng (1978) xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa
6) Phạm Văn Bình (1986) xã Hòa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa
7) Nguyễn Mạnh Hồng (1979) xã Hòa Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa
8) Trương Đình Thái (1987) xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa.


Cao Ngọ - Ngọc Minh (Thanh Niên)

Theo tin từ Trung Quốc thì họ chỉ bắn và bắt 1 số hải tặc VN mà thôi . Theo nhà nước VN thì quan hệ Viêt-Trung hiện vẫn rất tốt đẹp .
Có sự tình cờ ngẫu nhiên là hiệp ước về lãnh thổ và lãnh hải giữa ta và TQ được điều đình và thỏa thuận bởi các lãnh đạo gốc Thanh Hóa mà bây giờ thì đau dớn thay, những nạn nhân ngư dân (hay hải tặc ???) lại đều là gốc Thanh Hóa .
Về câu hỏi "Để giải quyết vấn đề này một cách hoà bình, theo các bạn chúng ta cần tiếp cận thế nào dưới góc độ pháp luật quốc tế? "
Theo tôi đây là 1 câu hỏi hơi nhạy cảm vì cho đến nay thì nó thuộc về Đảng và Nhà Nước và nếu tôi (hay bất cứ người dân nào khác) trả lời thì có bị quy vào tội làm mất ổn định chính trị và làm nguy hại đến an ninh quốc phòng hay không ?????
Tôi nghĩ ông Fsai đã có câu trả lời rồi, trong các topics khác . Dĩ nhiên là tôi không đồng ý với ông Fsai nhưng không da''m post bài lên vi` cứ bị cho là phá họai, bị xóa hay hay bị sửa hoài nên tôi "hỏng dám đâu" .
Được nguyen_noi sửa chữa / chuyển vào 07:32 ngày 18/01/2005

Đề nghị các bạn vào đây để ký kiến nghị. Hãy gửi link này tới tất cả đồng bào Việt Nam:
http://www.petitiononline.com/hauloc/petition.html

"Ngày 20/1/2005, trả lời câu hỏi của phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước sự việc ngày 8/1 vừa qua, cảnh sát biển Trung Quốc đã bắn chết, làm bị thương và giữ nhiều ngư dân Việt Nam và coi họ là "cướp biển", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Dũng nhấn mạnh:
Những ngư dân Việt Nam bị cảnh sát biển Trung Quốc tấn công, bắn chết, làm bị thương và bắt giữ vừa qua là những người lao động lương thiện, đang đánh cá bình thường ở phía Tây đường phân định vịnh Bắc Bộ trong vùng đánh cá chung.

Việc cảnh sát biển Trung Quốc sử dụng vũ khí giết hại những người dân vô tội là vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Hiệp định Phân định vịnh Bắc Bộ, Hiệp định Hợp tác nghề cá Việt Nam - Trung Quốc cũng như các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai nước, làm tổn hại tình cảm hữu nghị giữa nhân dân hai nước. "
Trích từ báo Thanh niên ngày 21.01.2005
Xem toàn văn bài trên báo Thanh Niên>>
Được littlesmile sửa chữa / chuyển vào 15:55 ngày 21/01/2005

Tham khảo thêm:
VietnamNet ngày 20.01.2005: Bộ Ngoại giao VN: "Cảnh sát biển Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế"
Báo Tuổi trẻ ngày 21.01.2005: Cảnh sát biển Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế

Ảnh - Báo Tuổi trẻ ngày 21.01.2005
Được littlesmile sửa chữa / chuyển vào 16:03 ngày 21/01/2005

Hiệp định giữa nước Cộng hoà XHCN Việt Nam và nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa về phân định lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của hai nước trong Vịnh Bắc Bộ (có hiệu lực ngày 30.06.2004) - Trích
?oĐiều II: Hai Bên ký kết đồng ý đường phân định lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa giữa hai nước trong Vịnh Bắc Bộ được xác định bằng 21 điểm nối tuần tự với nhau bằng các đoạn thẳng, toạ độ địa lý của 21 điểm này như sau:
?
Điểm số 17:
- Vĩ độ: 18o42?T52? Bắc
- Kinh độ: 170o09?T34? Đông
Điểm số 18:
- Vĩ độ: 18o13?T49? Bắc
- Kinh độ: 107o34?T00? Đông
Điểm số 19:
- Vĩ độ: 18o07?T08? Bắc
- Kinh độ: 107o37?T34? Đông
Điểm số 20:
- Vĩ độ: 18o04?T13? Bắc
- Kinh độ: 107o39?T09? Đông
Điểm số 21
- Vĩ độ: 17o47?T00? Bắc
- Kinh độ: 107o58?T00? Đông.?
?oĐiều IV: Đường phân định từ điểm số 9 đến điểm số 21 quy định tại Điều II của Hiệp định này là ranh giới giữa vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của hai nước trong Vịnh Bắc Bộ?
Nguồn: Công báo số 47-48 ngày 24.07.2004
Được littlesmile sửa chữa / chuyển vào 20:06 ngày 21/01/2005

Báo Tuổi Trẻ ngày 21.01.2005- ?oTheo điều tra của Bộ chỉ huy bộ đội biên phòng tỉnh Thanh Hóa, các tàu đánh cá VN đang ở trong phần lãnh hải VN khi bị tấn công. Các tàu VN khi đó đang ở 18 độ 16 phút vĩ bắc, 107 độ 6 phút kinh đông, cách đường phân định đến 10 hải lý?
Bình luận: Thông tin cụ thể về quỹ đạo của các tàu Việt Nam, tàu Trung Quốc di chuyển như thế nào trong suốt quá trình xảy ra sự việc không được nêu rõ. TTO nói rằng tàu đang ở phần lãnh hải có lẽ cũng chưa chính xác.

em thì không hiểu vịnh Bắc bộ đã được chia như thế nào . NHìn cái bản đồ thì cứ rối tung rối mù. Em cũng chưa hiểu qui chế pháp lí của vùng đánh cá chung (hình như sau 15 năm vùng đánh cá chung không còn tồn tại nữa )
Đọc báo thì thấy báo nói TQ đã vi phạm luật quốc tế, nhưng báo cũng không nói rõ TQ qui phạm điều nào , công ước nào
THử xem qua lãnh thổ của quốc gia trên biển :
Phía bên trong đường cơ sở là vùng nước nội thủy
TỪ đường cở sở phóng ra không quá 12 hải lí là lãnh hải, ranh giới ngoài của lãnh hải là biên giới quốc gia trên biển
Từ đường cơ sở phóng ra không quá 24 hải lí là vùng tiếp giáp lãnh hải
TỪ đường cơ sở phóng ra 200 hải lí là vùng đặc quyền kinh tế
Ở các vùng nước khác nhau thì quốc gia có quyền khác nhau, Ở nội thủy quốc gia có chủ quyền tuyệt đối, ở lãnh hải quốc gia có chủ quyền tương đối, ở vùng tiếp giáp lãnh hải quốc gia có những quyền về kinh tế và 1 số quyền mang tính cảnh giác, ở vùng đặc quyền kinh tế thì quốc gia chỉ có 1 số quyền về kinh tế
NHìn trên bảng đồ bác đưa thì em thắc mắc tại sao lãnh hải lại xa quá bờ đến như vậy ?
Vẫn còn 1 khả năng khác, là Việt Nam và TRung Hoa thỏa thuận coi vịnh Bắc Bộ là vịnh lịch sử chung của cả 2 nước. Nhưng nếu đã chia như thế thì cũng không thể coi vùng nước khúc tàu VN bị cảnh sát TQ bắn là lãnh hải được (Nơi VN có chủ quyền tương đối) mà đó là vùng nước nội thủy (nơi VN có chủ quyền tuyệt đối). Nhưng lí luận đây là vùng nước nội thủy thì lại bị hở sườn, vì nếu tàu VN lỡ đi vào phần nước bên kia ranh giới đỏ, thì đã đi vào nội thủy của TQ, nơi tài TQ có quyền nổ súng
Nhưng em đồ rằng tàu VN bị bắn là ở vùng đánh cá chung nơi mà được hưởng qui chế pháp lí đặc biệt theo hiệp định phân định vinh Bắc Bộ, tuy nhiên qui chế pháp lí đặc biệt đó là như thế nào thì em cũng không rõ
CHúng ta phản đối TQ thì lập luận phải cụ thể, có chứng có lí. Mấy hôm nay báo chí có phản ứng nhưng lời lẽ còn chung chung, ở trên đây có nhiều cao thủ, hi vọng có bác cao thủ nào dùng chứng dùng lí đòi được công bằng cho ngư dân Việt Nam

Xin bổ túc :
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=64273&ChannelID=206
Qua sáu vòng đàm phán cấp chuyên viên về nghề cá, hai bên nhất trí lập vùng đánh cá chung ở trong vịnh Bắc bộ từ vĩ độ 20O xuống đường đóng cửa vịnh. Vùng này có bề rộng là 30,5 hải lý kể từ đường phân định về mỗi phía và có tổng diện tích là 33.500km2, tức khoảng 27,9% diện tích vịnh
Tôi phỏng đoán rằng vụ thảm sát này xảy ra tại vùng biển chung .