Khởi tố phóng viên báo Tuổi Trẻ

Các bài dưới đây được đăng trên báo Pháp Luật TP HCM ngày 10.01.2005, xin được gửi vào đây để rộng đường dư luận.
Lưu ý: Báo Pháp Luật TP HCM không có trang điện tử cho nên việc số hoá các bài viết này là không phù hợp với luật bản quyền. Việc chuyển các bài viết vào đây là vì lợi ích chung, những người có điều kiện nên mua báo.
---------------------------------
Sự kiện phóng viên Lan Anh bị khởi tố thu hút sự quan tâm của dư luận và hiện có nhiều ý kiến khác nhau về quyết định của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an. Chúng tôi đã gặp và ghi nhận ý kiến từ cơ quan điều tra, các chuyên gia pháp luật ...
XUNG QUANH VIỆC PHÓNG VIÊN LAN ANH (BÁO TUỔI TRẺ) BỊ KHỞI TỐ:
Xử lý hình sự là điều cần cân nhắc
Tiến sĩ NGUYỄN ĐÌNH LỘC, nguyên bộ trưởng Bộ Tư pháp
Cần cân nhắc, xem xét đến động cơ!
Bài của phóng viên Lan Anh trên báo Tuổi Trẻ thì lúc họp Quốc hội tôi đã đọc, trong đó có bản tin Bộ Y tế đề nghị thanh tra một công ty dược. Tôi rất mừng vì Bộ Y tế đã thể hiện thái độ cảu mình, lúc bấy giờ dư luận xã hội rất bức xúc. Tin tức đó được các báo đưa, ai cũng hoan nghêng báo chí vì đã đề cập đến một vấn đề nhức nhối nhưng bây giờ thấy có quyết định khởi tố nhà báo, tôi hơi sửng sốt.
Tôi không rõ phóng viên Lan Anh có được tin này từ đâu nhưng qua bài báo của báo Tuổi Trẻ ngày 8-1-2005 thì được biết thông tin này đã được công bố trong một cuộc họp báo trước đó. Vấn đề chỉ là ở chỗ bao giờ Bộ Y tế chính thức đưa ra cái đề nghị đó, bởi khi có chủ trương đó thì sự kiện đã được thông tin.
Tội này là cố ý. Khi nói đến cố ý là nói đến động cơ. Trở lại không khí rất ?onóng? lúc bấy giờ, nhất là trước kỳ họp Quốc hội, tôi nghĩ không chỉ phóng viên Lan Anh mà cả xã hội quan tâm đến vấn đề giá thuốc, nhất là khi chúng ta biết được rằng những người phân phối thuốc lợi dụng sự độc quyền mà nhà nước chúng ta dành cho họ để tăng giá thuốc, trong khi thuốc đó xuất khẩu bán sang các nước khác với giá thấp. Chính điều đó tạo ra trong dư luận sự phẫn nộ. Cho nên khi đọc được bản tin của phóng viên Lan Anh, chúng tôi thấy rất mừng là nhà nước chúng ta không dửng dưng với cách làm đó của công ty dược ...
Nhà báo Lan Anh phải chăng chỉ muốn góp tiếng nói của mình để làm rõ hơn tính bức xúc của tình hình, cũng như thông tin cho dư luận biết được rằng thái độ của nhà nước ta không thể chấp nhận tình trạng như vậy. Tôi nghĩ cần xác định mức độ gây nguy hiểm cho xã hội của hành vi này và cần cẩn trọng khi xử lý.
Trong vụ này, cần thấy rằng nội dung thông tin mật đó thật ra không có gì nguy hiểm. Ở đây chỉ thông tin cơ quan có trách nhiệm là Bộ Y tế đã đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức thanh tra toàn diện ... Nhưng vì công văn này đóng dấu mật cho nên mới có chuyện. Ở đây, phóng viên biết có chủ trương thanh tra từ cuộc họp báo; sau khi nghe nói ký công văn như vậy, chắc là cũng vội vàng đưa nên đó cũng là sơ suất. Do đó, khi nói đến động cơ cố ý ở điều luật này thì chúng ta phải hiểu theo ý có lẽ là do thiện chí của nhà báo. Cho nên theo tôi, đấy cũng là điều cần phải cân nhắc.
Báo Pháp Luật TP HCM ngày 10.01.2005
Được littlesmile sửa chữa / chuyển vào 10:19 ngày 10/01/2005

Nếu tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì xử lý bằng biện pháp khác
Luật gia THU TRANG
Quyết định khởi tố bị can của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an nêu hành vi của phóng viên Lan Anh là ?ochiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước? nhưng lại khởi tố Nguyễn Thị Lan Anh về tội ?ochiếm đoạt, mua bán, tiêu huỷ tài liệu bí mật nhà nước? là không chuẩn xác về pháp lý. Ở đây tuy chỉ có một điều luật nhưng lại có đến ba tội khác nhau. Chẳng lẽ cơ quan điều tra xác định phóng viên Lan Anh ngoài hành vi ?ochiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước? còn có cả hành vi ?omua bán? và ?otiêu huỷ tài liệu bí mật nhà nước?? Lẽ ra, cơ quan tiến hành tố tụng phải tuỳ trường hợp cụ thể mà người phạm tội thực hiện hành vi nào thì khởi tố về hành vi đó.
Tội ?ochiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước? ?" là tội mà phóng viên Lan Anh bị khởi tố, trước đây được coi là tội xâm phạm an ninh quốc gia, nay được quy định thuộc các tội xâm phạm trật tự quản lý hành chính. Mức độ nguy hại của tội này được đánh giá lại, không qúa nguy hiểm cho xã hội như các tội xâm phạm an ninh quốc gia. Cơ quan điều tra có lẽ cũng cần xem xét, cân nhắc thêm khía cạnh này ?
Cần lưu ý, đối với tài liệu bí mật nhà nước, người phạm tội chiếm đoạt là chiếm đoạt thông tin bí mật trong tài liệu đó, chứ không phải bản thân tài liệu đó, vì vậy nếu trường hợp ?othông tin bí mật? trong tài liệu đó đã phát tán, không còn là mật thì người chiếm đoạt tài liệu thể hiện nội dung đó có coi là phạm tội hay không ?
Mặc dù hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội ?ochiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước? nhưng không vì thế mà cơ quan tiến hành tố tụng không xác định hậu quả do hành vi chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước gây ra, vì hậu quả thể hiện, mức độ hành vi nguy hiểm cho xã hội. Nếu người chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước, nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể, thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng biện pháp khác.
Vấn đề cuối cùng nếu Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã chứng minh Lan Anh đã có hành vi chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nuúơc thì theo chúng tôi, đương nhiên phải khởi tố thêm tội ?ocố ý làm lộ bí mật nhà nước? vì Lan Anh đã viết ra những tin tức đó cho người khác đọc. Và như thế phải chăng không chỉ Lan Anh mà còn nhiều người khác cũng có hành vi làm lộ bí mật nhà nước như một số báo khác ? Và phải chăng cũng cần phải xem xét trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan báo chí đã cho đăng thông tin này trên mặt báo ? Họ có biết đó là tài liệu mật không ?
Báo Pháp Luật TP HCM ngày 10.01.2005

PV Lan Anh đã ?ochiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước? ra sao ?
Theo quyết định khởi tố bị can ngày 5-1 của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, nhà báo Lan Anh (báo Tuổi Trẻ) bị khởi tố vì đã có hành vi chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước và việc đó phạm vào tội chiếm đoạt, mua bán, tiêu huỷ tài liệu bí mật nhà nước, theo Điều 263 Bộ luật Hình sự.
Tài liệu mật được đề cập là công văn đóng dấu mật ngày 19-5-2004 của Bộ trường Bộ Y tế Trần Thị Trung Chiến ký, đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành thanh tra toàn diện Zuellig Pharma - một công ty nước ngoài giữ độc quyền phân phối tân dược ở Việt Nam thời gian dài.
Tuy nhiên, theo Tuổi Trẻ, nội dung công văn không có gì mới, bởi nội dung này đã được quan chức Bộ Y tế nêu ra trong buổi họp báo trước đó, ngày 28-4-2004. Nhiều phóng viên, trong đó có Lan Anh có mặt tại buổi họp báo này. Và thực tế, thông tin trên đẵ được đăng tải dưới dạng phỏng vấn trên báo Lao Động ngày 29-4-2004. Nội dung tin của PV Lan Anh đăng trên Tuổi Trẻ ngày 20-5-2004 chỉ đăng lại sau khi biết nội dung đó chính thức được trình lên Thủ tướng.
Trao đổi với Pháp Luật TP HCM, một cán bộ có thẩm quyền của VKSND tối cao cho rằng: ?okhi họp báo, có thể có nêu ý đó nhưng đó mới chỉ là dự kiến, còn văn bản ban hành sau này vẫn được coi là mật, bởi đến lúc đó thông tin mới được chính thức hoá, có hiệu lực?. Cũng theo cán bộ này, cơ quan điều tra đã xác định được là sau khi có tài liệu, Lan Anh còn chuyển cho một phóng viên báo Nhân Dân để ngày sau đó, tờ báo này cũng đăng tải tin giống như Tuổi Trẻ.
Ông Hoàng Văn Hồng, Phó thủ trường Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, người ký quyết định khởi tố bị can, cho biết PV Lan Anh đã phối hợp với một cán bộ phòng hành chính Bộ Y tế để ?olấy cắp tài liệu?. ?oCông văn có 15 bản, đóng dấu mật. Anh cán bộ lấy photo rồi đưa Lan Anh?. Ông Hồng còn cho biết cơ quan điều tra đã xác minh được việc Lan Anh chi tiền cho nguồn tin ở Bộ Y tế. Lần đó, cô đưa cho anh cán bộ 350 ngàn đồng, trong khi những lần trước chỉ 200 ngàn.
Theo điều 263 Bộ luật Hình sự, chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước được hiểu là hành vi làm cho tài liệu đó thoát ly khỏi sự quản lý hợp pháp của người có trách nhiệm và chuyển sang người phạm tội. Người phạm tội bị xử lý bất kể động cơ là tốt hay xấu. Tuy nhiên, cán bộ VKS tối cao nêu trên cho biết trong trường hợp PV Lan Anh, nếu động cơ đăng tin chỉ là nhằm đấu tranh với tình trạng độc quyền phân phối thuốc, với việc giá thuốc tăng cao ảnh hưởng tới đông đảo người bệnh ... thì đó có thể được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Pháp Luật TP HCM ngày 10.01.2005

Hị hị.... Các đồng nghiệp thân mến!!!
Theo ý kiến của tớ, vụ này báo TT có lợi hơn ai hết. Các "cụ bá" nhà mình trên BVHTTTW chắc chỉ định doạ cho thằng TT một phen, để lần sau biết đường mà tránh các cụ. Bởi vì thời gian gần đây TT chẳng ngán ngại gì các bậc "trưởng lão tiền bối" hết, cứ phang là phang tới số.
Tuy nhiên, về phần Luật, theo như ý kiến của một số luật sư và quan điểm của báo giới, Lan Anh chỉ là "con tốt" mà các "cụ bá" tình cờ vớ được, có công cụ để đì thằng TT. Cho nên, cứ an tâm là sẽ qua khỏi an lành, cùng lắm là treo bút một thời gian, TT sẵn sàng đánh đổi mấy năm tiền lương để được cái tiếng "bảo vệ phóng viên đến cùng".... Rồi danh tiếng của nó lại nổi như cồn cho mà xem.
Các cụ bá chẳng ngờ được nó lại om xòm thế này... híc híc.... chỉ tội Lan Anh mất mối làm ăn ở các Bộ. Đấy mới là cái mất đáng kể nhất của Lan Anh....

A di đà phật, tội quá! Tội quá!
Mấy hôm nay tìm hiểu trên báo về vụ này, quả là đau xót.
Hóa ra mình gặp đồng chí Lan Anh mấy lần rồi, nhưng không cùng mảng nên không biết. A di đà phật.
Em qua vụ này tự nhiên ngộ thiền các bác ạ. Làng báo gặp hạn rồi. Thôi gõ 3 tiếng mõ cho làng báo vậy.
Túm lại là: chỉ tại cái dấu củ khoai có chữ "MẬT". hỡi ơi.
Việc đồng chí LA bỏ tiền ra mua thông tin chắc là có thật rồi. Việc này khá gay go dù làm nghề ai chả thế, thân quen thì tốt, ko thân thì cho em tí xiền uống cafe! Chỉ đau là anh em bây giờ khó làm ăn quá. Mấy mối đều bảo "em chã, hãi lắm".
Ai có hứng thú gia nhập câu lạc bộ "Những nhà báo mất mối tin" nào!
Hừm. Vụ nay em cá là Bộ YT có "hót" tí đỉnh, nếu không ai thèm để ý cái vụ văn bản này? Nhớ hồi đi họp quốc hội, mịa, bà gì ở Bộ trả lời chất vấn khóc lóc, anh em phóng viên ngồi xem cười gần chết!

Làm như vậy sao này còn ai dám chiến đấu nữa. Không khéo sẽ bị "chụp" cho một tội nào đó thì khổ. Nếu không có bài báo đó thì tôi, các bác và người thân của mình phải chịu bất công hoài với giá thuốc sao. Mà nghe nói Tổng Biên Tập vnepress cũng bị số phận tương tự sau vụ xe Mez cho ASEM thì phải.
Không biết mọi người nghĩ sao, chứ riêng tôi thì rất cám ơn PV LA. Nếu có diễn đàn nào kêu gọi ký tên ủng hộ, tôi và cả nhà tham gia liền.

Thực ra vụ này lý không chắc lắm đâu. Các chú lụt sư chắc là cãi được vì tin không trích nguyên văn bản.
Còn việc báo chí bị cạo đầu thì đương nhiên rồi, các bác không nên bức xúc quá, quan trọng là các chú TBT quan hệ cỡ nào thôi. Đấy, như cái vụ VNEX về xe otô thì là do chú VNE bị ghét. Nói chung ai gặp bác TĐT thì đều khó chịu vì thái độ lạnh lùng khinh khỉnh (dù biết là tính bác ấy thế).
Nhưng vụ tiền lương của VNN thì ngon hơn do chú T quan hệ tốt.
Nói chung cũng thể hiện bản lĩnh của TBT cả!
Bọn dân đen PV thì liệu liệu mà uốn bút 7 lần trước khi viết nhé.
Thêm 3 tiếng mõ cho làng báo. Hôm qua mới đọc được báo cáo của tổ chức Phóng viên ko biên giới. Ạc, năm nay đúng là năm hạn đấy các bác

Đến giờ này mà nói thì rõ ràng Báo Tuổi Trẻ tự dưng vớ bở qua cái vụ khởi tố vớ vẩn này. Năm nay báo Tuổi Trẻ đang có kế hoạch phát hành 1 triệu bản /kỳ ( gấp 10 lần Lao Động- Thanh Niên hiện nay), thì đây là một dịp maketing trời cho hiếm có. Còn PV Lan Anh đến giờ này mà nói thì dù có bị kêu án ( nhiều lắm là treo vì chẳng gây ra hậu quả nghiêm trọng nào cho ai) thì càng tốt. Vô hình chung PV này ít nhiều được dư luận coi là " tử đạo". Cây to thì chịu gió lớn. Sợ gì. Trong vụ này chỉ có ông nào ra quyết định khởi tố là thiệt về uy tín. Nhưng dù sao cũng là một bài học tốt cho các cô chú làm báo và qua đây hy vọng báo chí càng hoạt động đúng pháp luật hơn

Vớ bở cái con khỉ ! Các đồng chí có biết là phóng viên Lan Anh ngày nào cũng bị hỏi cung, mặt xanh như tàu lá, gầy rộc xương, tinh thần hỏang lọan không. Chết đi sống lại đấy.

Đúng như vậy, bị CA gọi lên gọi xuống mà mặt mày không tái dại đi mới là chuyện lạ. Nhưng cũng thấy một điều TT sau vụ này báo bán đắt như tôm tươi. Vừa bán được báo, vừa có được chút tiếng tăm là bảo vệ phóng viên và " dám có tiếng nói khác" thì không vớ bở là gì. Chỉ vất vả cho bạn LA một chút. Nhưng bạn ơi, đâu chỉ có mình LA bị tai nạn nghề nghiệp đâu. Nghề báo đâu chỉ có chuyện nhận phong bì, người đón kẻ đưa, xe đưa xe rước và vênh mặt với thiên hạ rằng là ta biết tuốc và trước những gì thiên hạ biết. Nhân đây tôi muốn bàn thêm một chút về phạm vi nghiệp vụ qua sự kiện này. Trong bản tin này rõ ràng có sự sai sót về nguồn tin và thẩm quyền phát ngôn.Trong bản tin http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=33671&ChannelID=3 không thấy có nguồn phát ngôn tin. Để bảo vệ nguồn tin, khi được hỏi buộc lòng ( chắc rằng) PV LA sẽ không tiếc lộ tên tuổi người cung cấp, Như vậy vấn đề sẽ hết sức bất lợi vì có thể buộc vào tội " chiếm đọat tài liệu".. Có một dạo miền Trung cũng chộn rộn qua vụ 3 nhà báo bị rút thẻ vì đưa tin về một vụ tai nạn giao thông chết người có liên quan đến CA. Sự thật đến đâu chưa nói, nhưng về mặt nghiệp vụ sai toét vì trích nguồn tin từ đám đông chạy đến coi khi vụ tai nạn xảy ra. Trở lại vụ NB Lan Anh thì cảm giác đầu tiên là sự chia xẻ với đồng nghiệp, nhưng cũng xin cảnh tỉnh rằng, nghề nghiệp nào cũng có những nguyên tắc riêng. Ở đây chính là nguyên tắc thẩm quyền phát ngôn nguồn tin. Hãy tự hỏi lại mỗi phóng viên, trong khối thông tin bao la mỗi ngày bạn tiếp nhận, có bao nhiêu có thể làm ra tin tức được.Và có phải tất cả tin tức cũng đều có thể phản ảnh trên mặt báo hay không ?