Không chiến trên bầu trời Bắc Việt (Phần 2)

Đánh từ ngoài vào hoàn toàn có thể dùng tên lửa tầm nhiệt. Đây là trường hợp F-4 sử dụng tên lửa tầm nhiệt Aim 9 cùng loại của F-8.
Sử liệu Mỹ:
Sách "Không chiến trên bầu trời Bắc Việt", trang 105.
Ngày 20 tháng 5, 1967: Mig lại xuất hiện rất nhiều.
Hai phi đội F4 MigCap, nickname B và T, hộ tống F105 nhìn thấy 2 nhóm lớn Mig 17, một ở bên phải và một ở bên trái. F4 tách ra, tấn công hai nhóm Mig. Mig sử dụng chiến thuật mới, tạo lập hai "Bánh xe", ở cao độ 1000 và 5000 feets (300m-1600m). Hai Bánh xe xích lại gần nhau, trận đánh trở thành một quả bóng lông với F4 kéo lên nhào xuống nỗ lực phá vỡ các bánh xe Mig bằng tên lửa.
Mig tấn công rất quyết liệt; một Mig 17 lại gần và bắn trúng số 2 của biên đội T. Chiếc F4 này bùng thành đám lửa, cánh phải và đuôi rơi ra, tổ bay nhảy dù.
F4 khác vội bay vọt lên để chuẩn bị bổ nhào tiến công (trong khu vực không có SAM). F4 cũng [1] sử dụng chiến thuật mới: một cặp F4 rời trận đánh rồi quay lại ở độ cao thấp, phía dưới Bánh xe thấp.
Sử dụng chiến thuật này, B 1 và T 3 mỗi người bắn rơi một Mig bằng Sidewinder, T 1 bắn rơi 1 Mig bằng Sparow. Khi trận chiến kết thúc và các phi công đang rút đi, T 1 thấy một chiếc Mig 17 đơn lẻ, bay rất thấp trong khu vực, rõ ràng là chiếc chỉ huy của "Bánh xe". T 1 lượn ra vẻ như bay đi, rồi ngoặt lại, và sau một cuộc rượt bắt ngắn ngủi ở độ cao cực thấp đã bắn rơi nó bằng một Aim 9b, tiêu diệt chiếc thứ hai trong ngày.
[1]: Nói "cũng" là vì chiến thuật này giống của F-8 viết trước đó.

Theo truyện kể về phi công Phạm Phú Thái (Phó tư lệnh Không quân hiện nay), chiến thuật biên đội Mig-21 3 chiếc cũng từng được áp dụng trong chiến tranh phá hoại lần thứ nhất.
Trong một trận, Phạm Thanh Ngân bay số 1 (nay thượng tướng), Nguyễn Hồng Nhị bay số 2 (nay Trung tướng - từng bị địch bắn rơi phải nhảy dù 2 lần), và Phạm Phú Thái (nay thiếu tướng, bị bắn rơi 2 lần).
Phạm Thanh Ngân và Nguyễn Hồng Nhị cơ động tránh tên lửa địch không biết từ đâu bắn tới đội hình. Thái cơ động vòng ngang theo thì bị tên lửa địch bắn trúng phải nhảy dù và bị thương nặng.

Hệ thống rada này từng là một hệ thống radar ngắm bom chính xác, nó có thể định vị một máy bay trong vòng một vài mét ở khoảng cách hàng trăm dặm.
Dùng trong mục đích này, lực lượng ném bom có thể bay từ trạm 85 một khoảng xa nhất định, và nhân viên trạm có thể thông báo chính xác thời điểm cần thả bom cho người dẫn đầu đoàn bay. Chính xác đến ngạc nhiên. Thậm chí cả trong điều kiện bay đêm và trong thời tiết xấu.
Khả năng này đã làm đau đầu Bắc Việt. Và họ quyết định phá huỷ trạm này.
Vì tiếp cận theo đường bộ sẽ khó khăn [1], ném bom bằng máy bay 2 lớp cánh An-2 dùng từ thời 1930 đã được chọn [2]. An-2 là loại vận tải, một động cơ piston 1000 sức ngựa, trọng tải chỉ có 1 tấn. An-2 được thiết kế đa năng cho nhiều nhiệm vụ như chở hàng, chuyên chở học sinh, thả phân bón, cứu thương. Một chiếc lúc đó đã bay qua Bắc Cực. Thực tế nếu đánh giá thành công của một máy bay qua tiêu chuẩn số lượng được sản xuất và thời gian được sản xuất thì An-2 là thiết kế máy bay thành công nhất trong lịch sử ngành bay của nhân loại.
kqndvn:
[1] Sử liệu ta nói đã tổ chức cho một số đơn vị đặc công và bộ binh tấn công nhưng do địa hình quá hiểm trở nên bị tổn thất không đánh được.
[2] AN-2 vẫn thỉnh thoảng bay ở Sân bay Gia lâm. Trogn Bảo tàng Không quân còn một chiếc được trưng bày ở đó. Những năm 85 ở Cung văn hoá Thiếu nhi có một chiếc để ở góc đường giao với vườn hoa Indra Gandi (nay là vườn hoa Lý Thái Tổ) phục vụ cho lớp huấn luyện nhảy dù. Hội này cũng được trèo lên nhảy xuống suốt.
Đơn vị An-2 ngày đó đóng ở Hải phòng. Trong chuyến bay biểu diễn nhảy dù ngày 1/5/64 có Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến tham dự, 2 An-2 đã đâm vào nhau khiến một chiếc với nhiều lính dù đâm xuống đất (hi sinh), còn chiếc của Phan Như Cẩn may mắn vẫn kịp hạ cánh dù bị mất một phần cánh nâng và cánh lái đuôi.

"quay lại ở độ cao thấp, phía dưới Bánh xe thấp" chẳng nhẽ bác không phân biệt được ngữ nghĩa của câu này với câu "bay bên ngoài phóng tên lửa vào" à?
Tôi muốn các bác phân biệt rõ ràng vì qua hồi ức của nhiều phi công VN thì họ thường bị phục kích bởi chiến thuật theo kiểu mấy thằng lảng vảng ở bên ngoài "giả vờ" không biết có MiG, khi MiG lao vào công kích "con mồi" thì chúng nó cùng bu lại phóng tên lửa có điều khiển tạo thành một đấm mây mảnh kim loại và sóng xung kích quanh MiG. Phi công nào say đòn thì chết chắc, vì thế nhiều phi công ta cũng chỉ lởn vởn trên cao rồi đột ngột bật tăng lực lao vào công kích chớp nhoáng rồi té.

Tiếp chuyện An-2.
KQ Bắc Việt hoán cải chiếc An-2 thành máy bay ném bom tấn công, với 12 đạn rocket 57 li ở mỗi cánh, 20 đạn cối 250 mm với ngòi nổ được cài trong ống tròn đặt dọc cắm vào nền khoang hàng. Chúng được thả theo các lỗ được khoét ra ở sàn khoang hàng. Khi bay, cửa khoang hàng sẽ được móc đóng lại. Khi đến mục tiêu, cửa này mở ra để đạn rơi xuống mục tiêu. Đạn dược như thế là đủ cho mục tiêu "mềm" như trạm ra da này.
Tổng hợp lại, nhiệm vụ đã được nghiên cứu khá kỹ và chuẩn bị tốt, nếu không có sự ngăn cản của Murphy.
Tổ tấn công gồm ba máy bay, trong đó một chiếc sẽ điều hành trận đánh từ xa qua thiết bị liên lạc. Các phi công biết trạm rada ở trên đỉnh núi, nhưng họ không có tin tình báo tốt về vị trí chính xác của nó, bởi vì nó được nguỵ trang rất tốt, và không thể dễ thấy từ trên không. Hơn nữa, họ đâu có biết có lực lượng pháo phòng không và lực lượng đánh chặn ở địa điểm này, bởi ngay cả chúng tôi cũng chẳng biết.
An-2 ngoặt vào mục tiêu, bỏ trượt đài rada dưới lớp mái dù, tiếp tục tấn công. Thấy rung chuyển, lực lượng phòng không gồm những thanh niên Thái cao 5 feet (và tất cả đều hói) vội chạy ra sân đỗ trực thăng, đứng ngay trên đường bay của những chiếc ném bom đang vung bom và rocket khắp nơi, bắn cả băng 27 viên AK-47 của họ vào chiếc An-2, khiến nó đâm xuống đất và bốc cháy.
Trước tình thế ấy, chiếc thứ 2 bỏ tấn công và quay về hướng Bắc về nhà.

Series về không chiến trên kênh HistoryChannel:
Monday February 12
Dogfights :09 - Hell Over Hanoi TVPG | Visit the website
Dogfights :07 - The Zero Killer TVPG | Visit the website
Dogfights :03 - MiG Alley TVPG | Visit the website

Theo kênh này, chiếc B-29 là máy bay ném bom đầu tiên được pressurize toàn bộ máy bay, nên phi hành đoàn không cần phải đeo mặt nạ khí và mặc áo bảo vệ ở độ cao lớn, như phải làm với các máy bay ném bom khác trước đó (B-17, v.v).

Monday February 12
Dogfights :09 - Hell Over Hanoi
Trận đánh ngày 8/7/1972
Trong trận đánh này Ritchiee đã bắn rơi 2 Mig-21 thứ 3 và 4 của mình và sắp trở thành Ace đầu tiên của KQ Mỹ.
Ritchee là giáo viên bay trẻ nhất từ trước đến nay của Mỹ. Sang VN vào năm 1972 để thể hiện năng lực của mình, bay F-4.
F-4 Mỹ lúc đó đã được trang bị Tree thế hệ mới (đời sau của 248 dùng trong cuộc chiến tranh lần thứ nhất).
Tất cả các máy bay quân sự đều có thiết bị IFF để chuyển thông tin về vị trí, độ cao, hướng bay của mình về cho trung tâm chỉ huy và các máy bay bạn.
Với thiết bị Tree đời mới này, các phi công F-4 đã đọc được mọi sóng radio trao đổi IFF mà Mig gửi đi, do đó, họ dễ dàng biết được vị trí của Mig đã được thể hiện tích hợp luôn trên màn hình radar [1].
Trong trận đánh này, nhân viên tình báo trên EC-121 đã nghe được mọi liên lạc của biên đội Mig-21 (3 chiếc) với mặt đất nên họ biết được Mig-21 đã nhìn thấy phi đội F-4 (đang hộ tống B-52), đang tiến đến từ phía sau, góc x độ, độ cao y, tốc độ z. EC-121 báo động cho F-4.
F-4 quay ngoắt lại 180 độ để đón đánh hidden, unseen enermy.
Chỉ trong tích tắc, chiếc Mig-21 thứ nhất vọt qua ngay trên nóc buồng lái. Ritchie không ngoặt theo ngay, vì biết rằng còn một chiếc nữa ở phía sau. Nếu a ta ngoặt đuổi theo chiếc Mig dẫn đầu này, chiếc Mig tiếp sau sẽ dễ dàng bắn vào đuôi chiếc F-4 lúc đó đã bị mất tốc vì vòng lượn và bắn hạ nó. Sau vài giây chiếc Mig-21 thứ 2 cũng vọt qua. Lúc này Ritchie mới quành gấp lại tấn công.
F-4 của Ritchee thấy 2 F-4 đang bám theo Mig-21 ở phía trước. Bỗng nhiên, thêm một chiếc Mig-21 thứ ba (sơn nguỵ trang, bay thấp nên rất khó có thể nhìn thấy từ trên xuống khi nó bay ở trên khu vực rừng rậm) ở bên trái hơi thấp phía dưới đang tăng tốc leo cao bám vào những chiếc F-4 này.
Ritchee nhanh chóng tấn công bắn rơi chiếc Mig-21 số 3 này. Tiếp tục tấn công cặp Mig số 1 và 2 bay trước mặt. Bỗng nhiên, Mig-21 Lead (số 1) lật ngửa, bổ nhào rời khỏi trận đánh, để lại wingman (số 2) một mình.
Chiếc Mig số 2 này vòng trái, định lừa F-4 vòng theo chiến đấu trong mặt phẳng ngang. F-4 dùng động tác bay xoắn vòng liên tục duy trì tốc độ cao nhưng không bị thu hẹp khoảng cách để sử dụng tên lửa.
F-4 dùng Aim 7 Sparrow bắn. Tên lửa trúng cánh phải của Mig, blow it off. Nhưng ngạc nhiên thay, với nửa cánh phải còn lại, chiếc Mig vẫn tiếp tục bay xoáy vòng trái xuống phía dưới.
Thêm phát tên lửa nữa, chiếc Mig-21 bị gẫy làm đôi, bùng lên 2 quả cầu lửa như hai quả nấm bom nguyên tử.
Chỉ trong hơn 1 phút, Ritchee bắn rơi 2 Mig-21.
Sau này Rithchee trở thành Ace đầu tiên của KQ Mỹ trong chiến tranh Việt nam.
kqndvn:
[1] (Đọc không nhớ nguồn ở cuốn nào)
Tree chỉ thu nhận được sóng IFF của Mig ở bán cầu hạn chế phía trước. Bán cầu sau thì không có tác dụng. Cho nên EC-121 phải quan sát bảo vệ đuôi cho F-4.
Luôn có 3 chiếc EC-121 bay hướng ăng ten vuông góc về phía trận đánh (Hà nội) để electronic warfare.

Tiếp chuyện An-2.
Máy bay đánh chặn là một chiếc trực thăng của Air America không trang bị vũ khí, lúc đó tình cờ đang đỗ ở bãi. Phi công và thợ máy đang ngồi uống Coke ở lều rada. Khi những lỗ đạn bắt đầu lộp bộp xuất hiện ở nóc lều, họ chạy ra chiếc trực thăng và cất cánh, không tin vào mắt mình khi nhìn thấy 2 chiếc máy bay 2 lớp cánh đang chạy về phía Bắc. Ngay sau đó, họ phát hiện ra chiếc UH 1 bay nhanh hơn những chiếc máy bay 2 lớp cánh này.
Họ quyết định một việc mà một phi công thực thụ phải làm: tấn công
Chiếc Huey đuổi kịp AN-2 khi đã vào không phận Bắc Việt vài dặm. An-2 không biết họ, vì không thể nhìn về phía sau An-2.
Chiếc Huey bay lại gần chiếc An-2 ở sau cùng, rồi nghiêng cánh quạt chặt chiếc cánh trên của An-2. Thấy máy bay mình đột ngột chìm xuống như hòn đá, phi công An-2 vội dùng cánh tà và giảm tốc độ.
Cũng lúc đó, thợ máy trườn ra ngoài cửa sổ, cầm AK-47 1 tay, bắn vào buồng lái chiếc AN-2, bắn chết hoặc bị thương lái chính và lái phụ. An-2 xoáy tròn, đâm xầm xuống một mặt đồi, nhưng không cháy.
kqndvn:
Trận này phía ta có nhiều tài liệu khác nhau.
Trận này trong quân sử ta ghi là có một tổ bay về an toàn, còn lại 2 tổ máy bay ta khi quay về bị đâm vào sườn núi mất tích.
Trong cuốn Ký sự QC Phòng không KQ thì ghi là 2 máy bay ta khi quay về cùng bám theo một sườn núi nhưng ngược chiều nhau nên đâm sầm vào nhau. Phi công mất tích.
Trong cuốn tạp chí Hàng không gì đó không nhớ rõ cuối tháng 8/2005 có lời của một Đại tá Tham mưu chỉ trích công tác lập kế hoạch trận đánh này KQ ta đã không đưa Mig-21 lên bảo vệ biên đội tấn công khiến biên đội phải bay về quá thấp, dùng độ cao thấp và tốc độ thoát li làm phương tiện bảo vệ mình, mất an toàn bay nghiêm trọng, do đó họ đã đâm vào sườn núi.
Trong cuốn Sự kiện và Nhân chứng (thuộc báo Quân đội Nhân dân) cỡ năm 2001 cho biết từ sau năm 67 ta không biết gì về số phận của các tổ lái (bị mất tích), cũng không có điều kiện tìm kiếm phi công.
Mãi đến những năm 1995 thì qua chuyện kể của một số bộ đội và thanh niên xung phong, một cán bộ KQ về quê nghỉ hưu mới phong thanh ra được nơi chiếc An-2 bị rơi. Lúc đó QChủng mới cử đoàn đi tìm, và đã tìm được một số hài cốt phi công được chôn ở đó, trong đó có hài cốt anh hùng Phan Như Cẩn, vì a là người có thể hình khá cao to nên nhận diện ra bộ xương của a khá dễ.
Sau 30 năm, hài cốt các anh mới được đưa về.

Không biết kqnd lấy tài liệu ở đâu chứ máy bay UH1 lấy cánh quạt chém AN2 mà nó sống được thì khó tin.
Happy New Year

Cũng theo series về không chiến ở History Channel này:
Mỹ đã thu được bộ IFF transponder của Mig-21, Mig-23 (do phi công Cu ba lái chạy sang Mỹ), của Mig-21 do phi công Iraq bỏ chạy sang Israel năm 1967, của Mig do phi công Bắc Triều tiên bỏ trốn, của Mig-25 và Mig-29 do phi công Nga đào tẩu sang Nhật và Thổ nhĩ kỳ, của Mig do chính phủ Ai cập trao sau khi đã ký hiệp ước hoà bình với Israel.
Ngay ở Việt nam, Mỹ cũng đã thu được thiết bị IFF còn nguyên vẹn của KQ VN từ chiếc AN-2 bị bắn rơi. Từ đó họ reverse engineer và đã khám phá ra toàn bộ bí mật công nghệ và code, sau đó đưa vào ứng dụng ở hệ thống cảnh báo mang tên RED CROWN, giúp giảm thiểu thiệt hại của Mỹ do đọc được toàn bộ số Mig từ lúc xuất phát ở sân bay (do khi lăn ra đường băng các Mig đã bắt đầu bật máy IFF).
Trận đánh ngày 10/5/2 Đặng Ngọc Ngự và Nguyễn Văn Ngãi bị phục kích ngay từ sân bay khi vừa rời đường băng là do F-4 Mỹ đọc được IFF của Mig từ sân bay Kép và ập tới luôn (đọc từ nhiều nguồn, bao gồm acid.org).