Không khí lịch sử trong các phim (*)

Không khí lịch sử trong các phim

Với những bộ phim mang tính lịch sử, sẽ rất thú vị nếu như chúng ta hiểu được không khí lịch sử tại thời điểm mà câu chuyện diễn ra. Ví dụ như khi xem Brave heart, The Messenger? mà biết được lúc đó tình hình đất nước Scotland, Pháp ra sao. Thân thế, tiểu sử của William Wallace, Joan of Arc thế nào thì sẽ thấy bộ phim hay hơn rất nhiều.
Thì đây


Then youll rise right before my eyes On wings that fill the sky Like a phoenix rising

William Wallace (~1270 ?" 1305) ?" Con người đi vào huyền thoại
Có lẽ phần lớn chúng ta biết đến ông qua bộ phim Trái tim dũng cảm ?" Brave Heart. Trong đó, Mel Gibson đã xây dựng rất thành công nhân vật William Wallace. Có thể nói, Brave Heart đã làm sống dậy cả một quãng lịch sử hào hùng và oanh liệt của Scotland.
William Wallace là một trong những vị anh hùng dân tộc vĩ đại nhất của người Scotland, lãnh tụ của phong trào khởi nghĩa của nhân dân Scotland chống lại đế quốc Anh vào khoảng cuối thế kỉ 13. Tiểu sử của ông có nhiều điều không rõ ràng, vì sau khi ông bị vua Anh hành hình dã man, tất cả những tài liệu viết về con người này do sử gia Scotland viết đều bị phá huỷ. Còn những sử gia Anh thì hoặc quá khiếp sợ khi nghe tên ông hoặc quá nhu nhược trước vua Anh mà không dám viết. Tuy nhiên, trong mọi tài liệu về ông, người ta đều mô tả ông là một con người toàn tâm toàn ý chiến đấu cho nhân dân và đất nước Scotland, không như những vị quí tộc đương thời, Wallace không bao giờ chiến đấu vì danh tiếng, vì tiền bạc hay đất đai.
Ông sinh vào khoảng năm 1270 ở Ellerslie (bây giờ là Elderslie), Ayrshire, Scotland. Cha ông là Malcolm Wallace. Ông còn một người anh trai. Theo tục lệ của người Scotland thì người con cả sẽ thừa kế tên của cha, nên anh ông cũng là Malcolm, còn ông tên William.
Vào lúc này, Alexander III đã ở trên ngai vàng Scotland được 20 năm. Vương triều Alexander là một vương triều thịnh vượng, hoà bình, kinh tế phát triển. Các cuộc chiến tranh giữa Scotland và Anh vẫn thường xảy ra, nhưng quân Anh không làm gì được. Năm 1972, vua Edward I (Edward the Longshanks) lên ngôi.
Có nhiều cách viết về quãng đời thơ ấu của Wallace. Nhưng có thể đoán rằng, ông đã sống với người bác của mình ở Dunipace, gần Stirling. Bác của ông là một tu sĩ. Ông đã sống tuổi thơ của mình khá đầy đủ như là con của một ví quí tộc. Được giáo dục toàn diện kể cả cưỡi ngựa và kiếm thuật. Lớn lên, Wallace nổi tiếng là một người cao to, khoẻ mạnh. Đẹp trai. Cặp môi đầy đặn. Mắt sáng. Ông được ghi là cao 6.5 feet, trong khi chiều cao trung bình của người dân lúc đó là hơn 5 feet một chút.
Năm 1286, tức là khi William Wallace khoảng 16 tuổi. Trong một chuyến đi, Alexander đã bị tử nạn trong một cơn bão khủng khiếp khi ông đang cưỡi ngựa trên một sườn núi. Alexander không có con trai kế vị. Người cháu gái của ông là Margaret được chọn là Nữ hoàng của Scotland. Nhưng khi đó, cô bé mới 4 tuổi. Một hội đồng đã được lập ra để chấp chính cho đến khi Margaret đủ lớn đê cai trị đất nước. Những rắc rối bắt đầu nảy sinh.
Không để lỡ thời cơ, Edward the Longshanks đã gây sức ép và yêu cầu Margaret cưới con trai của y là Edward of Caernarvon (sau này là Edward II của nước Anh). Và Scotland sẽ trở thành một nước dưới sự bảo hộ của Anh quốc.
Năm 1290, Margaret ốm và qua đời khi mới 8 tuổi. 13 sứ quân của Scotland bắt đầu tranh nhau ngai vàng.
Lúc này thực tế là Scotland đã hoàn toàn bị nước Anh xâm lược. Nội bộ mất đoàn kết. Các sứ quân một mặt đánh lẫn nhau để đoạt ngai vàng, một mặt ra sức nịnh nọt Edward để làm vừa lòng hắn. Một tình trạng rối ren chưa từng thấy xảy ra ở mọi nơi trên Scotland, nhân dân bị bóc lột, khổ sở cùng cực.
Năm 1291, cha của Wallace bị chết trong một trận chiến với quân Anh. Tài liệu lịch sử về thời kì này của Wallace hầu như không còn.
In 1292, John de Balliol đã đoạt được ngai vàng Scotland. Ông quyết định sẽ xây dựng một đất nước dưới sự bảo hộ của nước Anh, và đóng thuế cho nước Anh. Tuy nhiên, ông cũng cố gắng để Scotland được độc lập tối đa, điều này làm Edward the Longshanks không vừa lòng chút nào cả. Và hắn bắt đầu kiếm cớ gây sự.
Năm 1925, con trai của Edward cưới công chúa nước Pháp. Và lấy cớ là để có của hồi môn cho con, Edward yêu cầu Scotland phải giao nộp 3 lâu đài ở biên giới, Balliol đã từ chối. Chiến tranh nổ ra.
Edward dẫn quân xâm lược Scotland. Sau 5 tháng, toàn bộ Scotland lại rơi vào tay hắn. Sáp nhập Scotland vào Anh. Rồi rút về nước. Balliol bị cầm tù.
Về phía đông nam của Scotland, William Wallace bắt đầu xây dựng lực lượng cho mình. Năm 1297, cùng với 30 người khác, William Wallace đã tấn công thành công một trại lính. Lực lượng nghĩa quân ngày càng lớn mạnh và được sự ủng hộ rộng rãi của tầng lớp nông dân.
Tháng 8 năm 1297, hầu như toàn bộ Scotland đã lại nằm trong tay người Scotland. Đội quân của Wallace vẫn tiếp tục chiến đấu để chiếm lại nốt những thành trì còn lại. Trong đó, quan trọng nhất là lâu đài Stirling, cửa ngõ cuối cùng trước khi bước vào địa phận nước Anh. Ngày 11-9-1297, quân đội Anh dưới sự chỉ huy của John de Warenne đã được huy động để ngăn cản bước tiến của nghĩa quân. Quân Anh rất đông và tinh nhuệ. Quân Scotland ít hơn rất nhiều. Thế nhưng, để đến được Stirling, quân Anh phải qua một chiếc cầu bắc qua sông Forth. Chính tại nơi này, Wallace đã bất ngờ chặn đánh và tiêu diệt toàn bộ quân đội của nước Anh. Thừa thế chiếm luôn lâu đài Stirling.
Toàn bộ Scotland được giải phóng.
Vào lúc này, William Wallace và phó tướng của ông là Andrew de Moray mới chỉ gần 30 tuổi. Còn quá trẻ để có thể gây dựng được lòng tin của giới quí tộc bảo thủ Scotland.
Tháng 10 năm 1296, William Wallace đi một nước cờ táo bạo, để ngăn chặn sự xâm lấn của đế quốc Anh, ông quyết định tấn công trước. Tháng 12 năm 1297, ông được phong tặng tước hiệu Hiệp sĩ Hoàng gia Scotland. Vậy là chỉ 6 năm kể từ ngày khởi nghĩa, ông đã được nhận danh hiệu cao quí Sir William Wallace.
Tháng 3 năm 1298, sau khi xâm lược Pháp, Edward lại trở lên phía bắc để xâm lược Scotland.
Ngày 22-7, 90.000 quân Anh, tinh nhuệ, vũ trang đầy đủ, gồm có cung thủ và kị binh hạng nặng ồ ạt tấn công Scotland. Đụng độ xảy ra ở gần Falkirk. Quân đội của William Wallace đã bị đánh bại. 10.000 người bị giết. Ông phải chạy trồn vào rừng sâu.
Từ năm 1299 đến năm 1303, những hành động của ông lại bị bóng tối bao phủ. Không còn tài liệu nào cả. Nhưng cũng có những bằng chứng cho rằng ông đã tới Pháp để tìm kiếm sự ủng hộ, nhưng có lẽ đã không thành công.
Ngày 5-8-1305 đen tồi. Bị sự phản bội của bọn quí tộc Scotland, William Wallace đã bị bắt ở gần Glasgow. Bị đối xử tàn tệ.
Ngày 23-8-1305, ông bị mang ra hành quyết. Chúng đã xử ông cực kì mọi rợ. Ông bị treo cổ, nhưng không treo đến chết. Sau đó, chúng mổ bụng và moi ruột trong khi ông vẫn sống. Nội tạng ông bị đốt ngay trước mắt ông (lúc này ông vẫn chưa chết). Sau đó là chặt đầu, cơ thể bị chặt làm 4 mảnh. Đầu ông bị bêu trên một chiếc cọc cắm ở cầu London, tay phải trên cầu ở Newcastle, tay trái ở Berwick, chân phải ở Perth và chân trái ở Aberdeen.
Bằng việc hành quyết William Wallace như thế, tên vua tàn bạo Edward the Longshanks hi vọng sẽ dập tắt được ý chí giành độc lập của nhân dân Scotland. Nhưng hắn đã nhầm, sau đó, Robert I the Bruce đã chiến đấu và lên ngôi vua Scotland.
Điên cuồng với ý đồ xâm lược, Edwards lại mang quân xâm chiêms Scotland, nhưng hắn đã chết trên đường đi ở Carlisle.
Then youll rise right before my eyes On wings that fill the sky Like a phoenix rising

Trên VTV3 buổi 8h tối đang chiếu phim về Vệ Ưởng. So với trong sử ghi chép thì phim đương nhiên có thêm thắt đôi chút cho thêm phần lâm li bi đát .
Xin tóm lược đoạn viết về Vệ Ưởng trong Sử kí Tư Mã Thiên để mọi người tham khảo.
Vệ Ưởng họ là Công Tôn, người nước Vệ nên gọi là Vệ Ưởng. Thờ tể tướng nước Nguỵ là Công Thúc Toa là trung thứ tử. Công Thúc Toa biết Vệ Ưởng là người giỏi nhưng chưa có dịp tiến cử. Đến khi lâm bệnh, vua Nguỵ là Nguỵ Huệ Vương đến thăm, hỏi:
- Nếu như bệnh của Công Thúc đưa đến việc chẳng may, thì ai lo việc nước nhà.
- Có Công Tôn Ưởng, tuổi trẻ tài cao.
Nhà vua im lặng không nói gì.
Công Thúc Toa lại nói
- Nếu nhà vua khong nghe lời tôi, thì xin hãy giết y đi, chớ để cho y ra khỏi biên giới.
Nhà vua đi rồi, Công Thúc Toa lại gọi Vệ Ưởng vào nói
- Hôm nay vua đến, tôi có khuyên nhà vua dùng anh, nhưng nhà vua không nghe. Tôi trước hết nghĩ đến vua, rồi sau mới nghĩ đến bề tôi, nên đã khuyên vua giết anh. Vậy anh hãy mau mau chạy trốn đi.
Ưởng nói
- Nhà vua đã chẳng nghe lời ông mà dùng tôi, lẽ nào lại nghe lời ông mà giết tôi.
Cuối cùng đúng như lời Vệ Ưởng nói.
Sau khi Công Thúc Toa chết, Vệ Ưởng nghe tin Tần Hiếu Công.
(chú thích cho ai chưa quen cách gọi tên: Tần Hiếu Công, nghĩa là vua nước Tần, hiệu là Hiếu, tước là công. Lúc này, Trung Quốc đang ở vào thời kì Chiến Quốc. Cả đất nước Trung Quốc chia làm 7 nước lớn tranh nhau, mà ta đã được xem trong Đông chu liệt quốc, là Hàn, Triệu, Nguỵ, Yên, Sở, Tề, Tần. Cả 7 nước này đánh lẫn nhau, và không còn khuất phục nhà Chu nữa. Tuy nhiên, một số nước vẫn lấy danh nghĩa thờ phục nhà Chu để có tiếng là trung thần. Ví dụ như lúc này còn Tề và Tần vẫn khiêm tốn giữ tước Công, trong hàng Đế, Vương, Công, Bá. Còn nước Nguỵ chẳng hạn, cậy binh hùng tướng mạnh đã xưng Vương, coi như ngang hàng với nhà Chu. Trong 7 nước thì Sở là xưng Vương sớm nhất. Tần là muộn nhất.
Sau khi Công Thúc Toa chết, Vệ Ưởng nghe tin Tần Hiếu Công ra lệnh trong nước tìm người hiền để nối nghiệp Tần Mục Công thưở xưa nên sang Tần, nhờ một người bề tôi của vua Tần là Cảnh Giám tiến cử. Sau khi gặp vua Tần, Vệ Ưởng nói chuyện một hồi lâu thì vua Tần ngủ gật, không nghe nữa. Sau đó, Hiếu Công quở trách Cảnh Giám, Cảnh Giám đem lời nói lại với Vệ Ưởng, Ưởng nói:
- Tôi đem ?oĐế đạo? nói với với vua, nhưng vua không hiểu đó thôi.
Năm ngày sau, lại xin vua yết kiến. Vệ Ưởng nói, nhà vua có ý vui vẻ hơn, nhưng vẫn chưa trúng ý.
Vệ Ưởng lại nói với Cảnh Giám
- Tôi đem ?oVương đạo? mà nói với nhà vua, nhưng nhà vua vẫn chưa hiểu đó thôi. Lần sau tôi biết phải nói gì rồi.
Lần sau, Vệ Ưởng mang ?oBá đạo? ra nói với nhà vua. Tần Hiếu Công ngồi nghe mà đầu gối của mình đã lê đến trước chiếu của Ưởng lúc nào không hay. (Ý nói nghe say mê quá. Đây là cách nói rất đặc trưng của Tư Mã Thiên. Nói chuyện mấy ngày mà không chán.
Lần sau còn tiếp
Then youll rise right before my eyes On wings that fill the sky Like a phoenix rising