Kie^'m Sa('c -- Nguye^~n Huy Thie^.p "Lo+`i ra(`ng ba.c me^.nh cu~ng la` lo+`i chung" -- Nguye^~n Du Trong so^' ngu+o+`i ga^`n gu~i vo+'i The^' to^? Nguye^~n Phu'c A'nh nhu+~ng na(m mu+u phu.c la.i co+ ddo^` nha` Nguye^~n co' mo^.t ha`o kie^.t ma` kho^ng su+? sa'ch na`o nha('c dde^'n. Ngu+o+`i ddo' la` DDa(.ng Phu' La^n. La^n que^ o+? Hu+ng Ho'a, cha la` DDa(.ng Phu' Bi`nh, tru+o+'c la` thuo^.c tu+o+'ng cu?a Tri.nh Bo^`ng. Bi`nh ti'nh ngang ta`ng, vo~ co^ng tha^m ha^.u, tha^'y chu'a Tri.nh he`n ma` ca'ch xu+? the^' keo kie^.t, kho^ng xu+'ng dda'ng vo+'i ba^.c vu+o+ng gia? ne^n bo? Tri.nh Bo^`ng va`o DDa`ng Trong. Khi Ta^y So+n no^?i le^n, Bi`nh theo Nguye^~n Nha.c, Nguye^~n Nha.c kho^ng tin Bi`nh, cho Bi`nh la` da^n Ba('c Ha` tri' xa?o, kho^ng trung ti'n. Nha.c chi? cho Bi`nh la`m mo^.t chu+'c quan vo~ nho? o+? vu`ng so+n cu+o+'c ma~i ta^y Bi`nh Thua^.n. Bi`nh ba^'t dda('c chi', suo^'t nga`y uo^'ng ru+o+.u, nhie^`u khi say qua', cu+' tro^ng ve^` phi'a tro+`i Ba('c ma` kho'c hu hu. La^n can the^' na`o cu~ng kho^ng ddu+o+.c. Ve^` sau Bi`nh nga~ nu+o+'c, ra^u to'c ru.ng he^'t, ga^`y to.p ddi, da va`ng nhu+ nghe^., chi? na(`m cho+` che^'t. Bi`nh co' mo^.t thanh kie^'m gia truye^`n, sa('c nhu+ nu+o+'c, so^'ng kie^'m ddo^? chi`, su+'c che'm khu?ng khie^'p. Tru+o+'c khi che^'t, Bi`nh trao thanh kie^'m la.i cho La^n, ba?o ra(`ng: "Con o+i, nu+o+'c ddang co' loa.n. Ta^y So+n ba^y gio+` ddang le^n nhu+ the^' che? tre. Nhu+ng ta tha^'y su+'c cho+i cu?a bo.n ngu+o+`i na`y ba^'t qua' chi? nhu+ tro.c phu' nha` gia`u, ga'nh va'c giang so+n sao ddu+o+.c ? Ta ddo^` ra(`ng me^.nh Ta^y So+n co' ha.n. Hie^.n Gia DDi.nh co' Nguye^~n Phu'c A'nh la` no`i vu+o+ng gia?, con ga('ng va`o dda^'y ti`m xem". La^n kho'c, ma('t cha?y co' ma'u. Bi`nh gia~y ma^'y ca'i, mo^` ho^i toa't dda^`m ddi`a, ngu+o+`i cu+' la.nh da^`n ro^`i che^'t. La^n la^'y kie^'m dda`o huye^.t cho^n cha; ti`m ddu+o+`ng va`o Gia DDi.nh theo Nguye^~n Phu'c A'nh. Lu'c ba^'y gio+` La^n mo+'i hai mu+o+i ta'm tuo^?i. Nguye^~n Phu'c A'nh o+? Gia DDi.nh ti`m ca'ch la^.t ddo^? Ta^y So+n, khi na`y the^' dda~ ma.nh. A'nh la` ngu+o+`i dda mu+u tu'c ke^', ti'nh kie^n tri`, kho^ng tin ai, du`ng ngu+o+`i la^'y chu+~ "hie^.p", chu+~ "le^~" la`m tro.ng, kho^ng coi "nha^n", "nghi~a", "tri'", "ti'n" ra gi`. Thi?nh thoa?ng, A'nh va`o trong dda^'t Thua^.n Qua?ng, xua^'t quy? nha^.p tha^`n. Ngu+o+`i DDa`ng Trong so+. A'nh ho+n la` thi'ch A'nh. A'nh ddi dde^'n dda^u nghe no'i cu~ng co' ma^y dden cuo^`n cuo^.n bay dda(`ng tru+o+'c, da^n cu+ tha^'y co' mu+a la` bie^'t A'nh vu+`a ddi qua. La^n ga(.p A'nh. A'nh tha^'y La^n kho^i ngo^, a(n no'i khoan ho`a ma` thu? ddoa.n ta'o ba.o thi` thi'ch la('m, cho o+? luo^n be^n mi`nh. Mo^.t la^`n thuye^`n A'nh qua cu+?a Tie^`n Giang, co' bo^'n ngu+o+`i ddi theo, trong ddo' co' La^n. Ba^'y gio+` co' con ca' sa^'u ra^'t to cu+' bo+i theo, dduo^?i the^' na`o cu~ng kho^ng ddu+o+.c. Mo.i ngu+o+`i lo so+., tha^'y pha?i co' ngu+o+`i nha?y xuo^'ng la`m mo^`i cho ca' sa^'u thi` mo+'i thoa't. A'nh ho?i: "Ai vi` nu+o+'c Vie^.t ma` che^'t ?" Ba ngu+o+`i kia ti`nh nguye^.n che^'t, chi? co' La^n ngo^`i im. A'nh tru+`ng ma('t ho?i La^n: "Tru+o+.ng phu quy' ma.ng so^'ng the^' a` ?" La^n cha('p tay: "Chu'a co^ng ddu+`ng gia^.n. Nu+o+'c Vie^.t thi` kho^ng ai ha.i ddu+o+.c. Co`n thoa't ha`m ca' sa^'u, ca^`n gi` phi' mo^.t ma.ng ngu+o+`i !" No'i ro^`i nha(.t ho`n dda' o+? ma.n thuye^`n ne'm con vi.t gio+`i bay qua. Vi.t gio+`i ro+i xuo^'ng nu+o+'c, ca' sa^'u tha^'y va^.y vo^.i bo? thuye^`n lao dde^'n cho^~ vi.t gio+`i. A'nh cu+o+`i ha ha? ba?o ra(`ng: "The^' na`y thi` nghie^.p ta the^' na`o Tro+`i cu~ng cho tha`nh". A'nh ddi dda^u cu~ng cho La^n ddi theo, cu~ng nhie^`u khi A'nh xem y' La^n dde^? lie^.u xu+? the^' vo+'i ngu+o+`i, la^`n na`o cu~ng tru'ng. Co' la^`n, lu'c na`y the^' A'nh nhu+ die^`u ga(.p gio', tru+o+'c Te^'t Nguye^n dda'n, ca'c tu+o+'ng li~nh, ca'c nha` ha`o phu' quanh vu`ng, ca? da^n chu'ng Gia DDi.nh nu+~a cu~ng mang le^~ va^.t dde^'n mu+`ng, A'nh cho La^n ra nha^.n le^~ va^.t. La^n ra nha^.n, cho ra'o va`o ca? mo^.t kho. Kha'ch dde^'n chu'c mu+`ng A'nh, chi? ddi cha^n tay kho^ng ma` va`o. Bo.n Le^ Va(n Duye^.t, Nguye^~n Va(n Tha`nh, Vo~ Ta'nh tha^'y le^~ va^.t cu?a mi`nh cu~ng bi. xe^'p cu`ng vo+'i le^~ va^.t nhu+~ng ngu+o+`i kha'c thi` ca(m tu+'c. Bo.n na`y pha`n na`n vo+'i A'nh, y' tra'ch A'nh dde^? ta? hu+~u coi thu+o+`ng mi`nh. A'nh cu+o+`i ba?o ra(`ng: "La^n la` ngu+o+`i co' va(n, co' vo~, la.i cu+o+ng tru+.c, trung tha`nh vo+'i chu?, cu+' dde^? ha('n khu xu+?. Ha('n co' ca'ch khu xu+? cu?a ha('n. Nhu+~ng ngu+o+`i ga^`n ta kho^ng pha?i ke? ta^`m thu+o+`ng dda^u". Sa'ng mo^`ng mo^.t, la^.p dda`n te^' tha^`n, A'nh cho La^n ddu+'ng ra chia lo^.c tha'nh. La^n chia pha^`n dde^`u ai cu~ng nhu+ ai, mo.i ngu+o+`i ra^'t ho+'n ho+?. Sau vie^.c na`y, A'nh ho?i La^n, La^n dda'p: "Nghie^.p chu'a co^ng chu+a tha`nh, the^' ma` dda~ co' ke? da^ng le^~ va^.t nhie^`u, da^ng le^~ va^.t i't. Bie^'t le^~ va^.t cu?a tu+`ng ngu+o+`i, chu'a co^ng sau na`y du`ng ho. kho'." A'nh ba?o: "Pha?i !" La^n la.i no'i: "Vie^.c chia pha^`n dde^`u nhau la` dde^? ai cu~ng tha^'y mi`nh pha?i co^' ga('ng". A'nh ba?o: "Cu~ng pha?i". Ngo^`i mo^.t lu'c A'nh no'i: "Chi? e ngu+o+i ca(n co+ qua' cha(ng ?" La^n dda'p: "DDa^`y to+' kho^ng ca(n co+ co' ha.i cho chu?". A'nh ba?o: "Ngu+o+i la` da^n Ba('c Ha`; Ngu+o+i kho^ng hie^?u da^n DDa`ng Trong nhu+ ta ddu+o+.c. Ngu+o+i tu+o+?ng la`m the^' la` chu toa`n, nhu+ng ba^.c vu+o+ng gia? thi'ch su+. tie^.n lo+.i ho+n ca?". La^n ba?o: "Chu'a co^ng no'i pha?i, ca(n co+ chi? ho+.p vo+'i ba^`n tie^.n, nhu+ng dda^'t cu?a Chu'a co^ng ba^y gio+` nhie^`u ho+n dda^'t cu?a Ta^y So+n hay cu?a Ta^y So+n nhie^`u ho+n ?" A'nh cau ma`y dda'p: "Ta chi? vo?n ve.n co' ba thu+o+'c dda^'t cho^n tha^y tho^i". La^n ba?o: "Kho^ng pha?i the^'. Chu'a co^ng ddu+o+.c lo`ng tro+`i dda^'t, chi? ca^`n Chu'a co^ng tha`nh ta^m". A'nh ngo^`i im, la't sau la.i ho?i: "Nha.c kho^ng no'i la`m gi`. Lu+~ kho^ng no'i la`m gi`. Hue^. co' ca'ch gi` ma` gio?i giang the^' ?" La^n dda'p: "Hue^. gio?i du`ng ngu+o+`i ta`i nhu+ng kho^ng gio?i du`ng ngu+o+`i thu+o+`ng. Chu'a co^ng kha'c Hue^.". A'nh ngo^`i im kho^ng no'i na(ng gi`. Khi Nguye^~n Hue^. che^'t, con trai la` Nguye^~n Quang Toa?n le^n ngo^i, Ta^y So+n na(m be` ba?y mo^'i. A'nh mu+`ng la('m sai mo+? tie^.c mu+`ng. La^n ddu+'ng ra can: "Chu'a co^ng ddu+`ng la`m the^', da^n chu'ng nhi`n va`o kho^ng cho ta la` ngu+o+`i dda.i lu+o+.ng". A'nh ba?o: "Hue^. coi ta la` quo^'c thu`, hi.ch truye^`n kha('p no+i, lo+`i le~ ba^?n thi?u la('m. Ta vo+'i Hue^. kho^ng ddo^.i tro+`i chung. No' che^'t ta cu+o+`i cu~ng kho^ng ddu+o+.c u+ ?" La^n dda'p: "Hue^. kho^ng co' to^.i gi`, chi? la` mo^.t ngu+o+`i ta`i, bi. tro+`i ha`nh, cu~ng nhu+ Chu'a co^ng va^.y. Nhu+ng lu+.c lu+o+.ng cu?a Hue^. kho^ng ddu+o+.c hu+o+?ng phu'c la^u da`i, the^' la` Hue^. da(m ba?y ddu+o+`ng thie^.t. Ta la^'y lo^.c cu?a ke? ddu+o+.c hu+o+?ng phu'c tro+`i ma` cu+ xu+?, tro+`i tha^'y ta pha?i, ngu+o+`i cu~ng tha^'y ta pha?i". A'nh nghe La^n nhu+ng nghie^'n ra(ng no'i: "Khi na`o ta tha`nh nghie^.p lo+'n, ta phanh tha^y no', ta cho^n ba ho. no'". La^n ba?o: "Cha(?ng la^u dda^u, Chu'a co^ng cu+' nhi.n cu+o+`i, lu'c a^'y cu+o+`i mo^.t the^?". Qua? nhie^n sau na`y khi A'nh chie^'m Tha(ng Long, tho^'ng nha^'t giang so+n, A'nh tra? thu` Ta^y So+n ra^'t tha?m kho^'c. Khi A'nh chie^'m Phu' Xua^n, cu+o+'p ddu+o+.c mo^.t ca nu+~ xinh dde.p la. lu`ng, te^n la` Ngo^ Thi. Vinh Hoa, vu+`a tro`n mu+o+`i ta'm tuo^?i. Vinh Hoa ha't hay, dda`n gio?i, ddie^.u bo^. ra^'t duye^n da'ng. Mo^.t dde^m, A'nh hu+'ng kho+?i, sai La^n ddu+a Vinh Hoa va`o ba`y tie^.c, ngo^`i nghe ha't. La^n ba?o: "Ha't ba`i Trie^`u Thie^n Tu+?". Vinh Hoa o^m dda`n ha't: Ki`a xanh xanh Ma^'y nu. non Ma^'y la' non Nho+` mu+a xua^n mang su+~a cho Nho+` gio' xua^n mang khi' tho^? cho Nho+` dda^'t mang lu+o+ng thu+.c cho Cha(?ng chi.u cho ai ha'i Ca`ng lo+'n, nhan sa('c ca`ng my~ mie^`u Ca`ng lo+'n, pha^?m ha.nh ca`ng thanh sa.ch Ca`ng lo+'n, ca`ng ca? the.n Tho+ na`o ta? ddu+o+.c ve? dde.p na`y Bu't na`o ve~ ddu+o+.c y' tu+' na`y Ai tu+o+ng tu+ ma` chau ma`y Ngu? thi` tho^i, ti?nh la.i nho+' A^'y la` tro+`i cho Ve? dde.p hoa`n ha?o Ve? dde.p thie^n kim. A'nh vo^~ tay reo: "Ha't hay qua'". La^n la.i ba?o:" Ha't ba`i Ti`nh So^ng Nu'i". Vinh Hoa o^m dda`n ha't: Ki`a nu'i cao cao Ki`a so^ng xanh xanh Nu'i do dda^u ma` ra So^ng do dda^u ma` ra Tra'ng si~ xa nha` La(.n lo^.i tre^n ddu+o+`ng No+i co^' hu+o+ng Me. gia` ba.c dda^`u Ga'i quy' dde^m na(`m tra(`n tro.c La^'y gi` tra? nghi~a ti`nh Uo^'ng che'n ru+o+.u sa^`u Mo+`i nu'i cao mo^.t che'n La.y thie^n tu+? ba la.y Cha(?ng que^n ti`nh so^ng nu'i Chi? thu+o+ng ti`nh me. gia` vo+'i ngu+o+`i dde.p phu+o+ng xa. A'nh cau ma`y: "Ha't hay nhu+ng buo^`n qua'". Vinh Hoa quy` xuo^'ng la.y: "Tie^.n thie^'p la`m ra^`u lo`ng ngu+o+`i tro+`i". La^n ddo+~ da^.y, ba?o ra(`ng: "Ngu+o+`i cho+' lo, Chu'a co^ng lo`ng ro^.ng, nhu+~ng thu+' ti`nh ca?m su+o+'t mu+o+'t cu?a bo.n ngu+o+`i thu+o+`ng kho^ng ho+.p vo+'i Chu'a co^ng dda^u". No'i xong, La^n su.p xuo^'ng la.y A'nh: "Nga`y mai Chu'a co^ng ra tra^.n vui thu' i't tho^i, ca^`n nghi? ngo+i". A'nh tho+? da`i ddu+'ng le^n: "Cu~ng pha?i ngu+o+i e'p ta, dde^'n nay la` chi'n na(m ro^`i, ta co`n nho+'. Tu+` khi ngu+o+i ca('p gu+o+m ha^`u ta, a(n ngu? cu~ng pha?i ti'nh gio+`. Xu+a kia ta dda^u pha?i va^.y ?" La^n dda'p: "Chu'a co^ng chi.u me^.nh tro+`i, ga'nh na(.ng ho+n ngu+o+`i". A'nh ba?o: "Ta chi? thi'ch nhu+ ngu+o+`i thu+o+`ng tho^i !" Tuy no'i the^' nhu+ng cu~ng ru~ a'o va`o tru+o+'ng. Vinh Hoa o^m dda`n lui ra. Ho^m sau, A'nh ba?o La^n: "Ta ddi ma` cu+' va(ng va(?ng tie^'ng ha't ca nu+~ be^n tai, tie^'ng gio' tho^?i, tie^'ng gu+o+m dao kho^ng a't ddu+o+.c". La^n ba?o: "Chu'a co^ng co`n nhie^`u co+ ho^.i nghe ha't, nhu+ng co+ ho^.i die^.t Ta^y So+n chi? co' mo^.t". A'nh ho.p ca'c tu+o+'ng, ba`n ke^' hoa.ch dda'nh ra Tha(ng Long. Le^ Va(n Duye^.t ta^u: "Ba('c Ha` co' nhie^`u danh si~ ta`i gio?i. Sao cho co+` cu?a ta dde^'n dda^u, bo.n kho^'n na.n na`y ma` theo thi` da^n chu'ng cu~ng pha?i theo tho^i". A'nh ba?o: "Kho^ng ddu+o+.c. Ta u?y me^.nh tro+`i, ca^`n gi` mua chuo^.c ai ? Ta dde^'n dda^u, dda`o ho^' dde^'n dda^'y, cho^n chu'ng no' xuo^'ng, da^n chu'ng kho^ng theo kho^ng ddu+o+.c". Quan tu+o+'ng ai cu~ng tha^'y pha?i, ngo^`i ye^n la(.ng ca?. DDe^m a^'y A'nh thao thu+'c kho^ng ngu? ddu+o+.c, go.i La^n dde^'n ba?o mu'a kie^'m cho xem. La^n ca^`m thanh kie^'m gia truye^`n, mu'a loang loa'ng, nghe nhu+ co' gio' tho^?i bo^'n be^`. A'nh nhi`n toa't ca? mo^` ho^i, ddoa.n ba?o ddu+a kie^'m cho xem. A'nh ca^`m thanh kie^'m hai tay, pha't ddu+'t mo^.t ca^y hoa da.i vo`ng go^'c nhu+ co^.t nha` ma` chi? ba(`ng mo^.t nha't. Nhu+.a ca^y phun ra nhu+ ma'u tra('ng. A'nh ho?i: "Kie^'m cu?a ngu+o+i sao sa('c be'n va^.y ?" La^n ba?o: "DDa^y la` kie^'m tha^`n, kho^ng ro~ xua^'t xu+', to^? phu. truye^`n la.i". A'nh ho?i: "Sao ba^y gio+` ta mo+'i tha^'y no' ?" La^n ba?o: "Tru+o+'c Chu'a co^ng chi? tha^'y dda^`u ro+i du+o+'i kie^'m, ba^y gio+` mo+'i nhi`n ro~ kie^'m. The^' la` sa('p thanh bi`nh thi.nh tri. ro^`i ddo'". A'nh ca^`m thanh kie^'m kho^ng muo^'n ro+`i tay. A'nh ho?i: "Tru+a nay khi no'i vie^.c ta muo^'n cho^n danh si~ Ba('c Ha`, sao ngu+o+i ta'i ma(.t ?" La^n ta^u: "La^n la` ngu+o+`i Ba('c Ha` ne^n tu?i pha^.n mi`nh so+. cho mi`nh". A'nh ba?o: "Ta chi? ghe't bo.n chu+~ nghi~a tho^i, co`n ngu+o+i la` con nha` vo~ thi` so+. gi`. Chu+~ nghi~a chu'ng no' tho^'i la('m, ngu.y bie^.n xa?o tra' tinh vi. Ha`nh tung chu'ng, ta cha(?ng lo. Toa`n lu~ o^'m o, nhu+ do`i cho^`n he`n mo.n ca?". La^n ba?o: "DDa so^' nhu+ the^', cho^n cu~ng dda'ng. Chi? co' ddo^i ngu+o+`i kha', chu'a co^ng ddu+o+.c ho. thi` the^m sang cho chu'a co^ng". A'nh ba?o: "Ta kho^ng tin bo.n no' theo ta. Chu'ng no' quen ti? te^ vo+'i chu+~ nghi~a thi` se~ coi ta la` vo^ dda.o, kho^ng co' ta^m the^'. Ru+?a dda^`u o'c chu'ng no' me^.t la('m". La^n ba?o: "The^' la` chu'a co^ng va^~n quen du`ng ngu+o+`i thu+o+`ng, o+? ba^.c cao nha^n co`n gi` co`n chuye^.n vo^ dda.o, hu+~u dda.o ? Ta^m o+? su+. tha`nh, dda^u pha?i o+? lo`ng ? Chu'ng kho^ng chi.u hie^?u la` lo^~i o+? chu'ng. DDa~ ai hie^?u vie^.c chu'a co^ng du`ng Ba' DDa Lo^.c, du`ng ngu+o+`i ngoa.i quo^'c ? Chu'c co^ng co`n pha?i mang tie^'ng ba tra(m na(m". A'nh lo so+. no'i: "Pha?i la`m sao ?" La^n ba?o: "Cha(?ng la`m sao ddu+o+.c, nhu+ng be^n ca.nh chu'a co^ng co' va`i ngu+o+`i nhu+ Ngo^ Thi` Nha^.m thi` kho^ng sao ca?". A'nh ba?o: "Ta muo^'n cho ngu+o+i ddi tru+o+'c, chie^u mo^. ddo^i ba ngu+o+`i, the^' la` co^ng to la('m". La^n su.p la.y: "DDu+o+.c the^' co`n gi` ba(`ng, La^n cu~ng kho^ng the.n ma(.t vo+'i no+i sinh ra mi`nh". A'nh ba?o: "Ta giu+~ thanh kie^'m na`y dde^? khi ngu+o+i quay ve^`, co' tin hay, ta co' co+' ma` khen the^m. Co`n kho^ng ddu+o+.c vie^.c, ta co' linh khi' ma` tru+`ng pha.t". La^n ta'i ma(.t nhu+ng dda`nh pha?i chi.u. I't bu+~a sau, La^n ca~i trang, gia('t theo i't va`ng ba.c, ti`m ddu+o+`ng ra Ba('c Ha`. Lu'c na`y Ba('c Ha` nho^'n nha'o la('m, trie^`u ddi`nh Ta^y So+n nhu+ tru+'ng dde^? dda^`u dda(?ng. Bo.n tu+o+'ng cu?a Ta^y So+n tranh gia`nh nhau, cha(?ng co`n bie^'t giu+~ gi`n tie^'ng ta(m nu+~a. La^n tha^n co^, the^' co^, lang thang dda^y ddo', ddi kha('p no+i ti`m ngu+o+`i ta`i gio?i nhu+ng kho^ng tha^'y ai u+ng y'. Mo^.t ho^m, La^n va`o nghi? o+? mo^.t qua'n tro. ven ddu+o+`ng, tha^'y co' mo^.t ngu+o+`i co^'t ca'ch hie^`n la`nh, da'ng ddie^.u bo^`n cho^`n ddang ngo^`i uo^'ng nu+o+'c che` suo^ng. Hai ngu+o+`i no'i chuye^.n. La^n nga.c nhie^n tha^'y ngu+o+`i na`y trong tre?o la. thu+o+`ng, ta^m ho^`n sa.ch nhu+ nu+o+'c o+? suo^'i ra. La^n co^' mo+`i ru+o+.u, ngu+o+`i na`y chi? uo^'ng mo^.t ti' dda~ ddo? ma(.t. Con ga'i chu? qua'n ra^'t xinh ddu+'ng ra ha^`u ru+o+.u. Ngu+o+`i tre? tuo^?i ba?o: "Kha'ch o+? no+i xa dde^'n, me^.t mo?i vi` co^ng danh kho^ng dda^u, chu+a bie^'t the^' na`o la` ddu+o+`ng ddi lo^'i la.i, co^ Ca^`m ha't mo^.t ba`i cho nghe ddi". La^n thoa'ng nga.c nhie^n, ro^`i bi`nh ta^m la.i, va^.t na`i ma~i, co^ con ga'i chu? qua'n be`n o^m dda`n ra ddu+a cho ngu+o+`i tre? tuo^?i. Ngu+o+`i tre? tuo^?i ga?y dda`n, co^'t ca'ch ra^'t u+ thanh li.ch. Co^ con ga'i chu? qua'n ha't: Ki`a tra(m na(m Ta`i me^.nh la` gi` Chi? tha^'y ddo+'n ddau Nho+` mu+a mang su+~a cho Nho+` dda^'t mang lu+o+ng thu+.c cho Cha(?ng chi.u cho ai ha'i Ai ha'i cu~ng phi' Nhan sa('c my~ mie^`u cu~ng qua tho^i Pha^?m ha.nh thanh sa.ch cu~ng nha.t tho^i Ca`ng lo+'n ca`ng ca? the.n Co^' ta? ddu+o+.c ve? dde.p na`y Ga('ng ve~ ddu+o+.c y' tu+' na`y Ai tu+o+ng tu+ cho ra^`u lo`ng Ngu? thi` tho^i, ti?nh la.i nho+' A^'y la` tro+`i buo^.c Co^ qua.nh vi` na`ng Ta ddi sa(n, ddi ca^u Ve? dde.p hoa`n ha?o Ve? dde.p thie^n kim Bao gio+` bo^'c mo^. Nho? cho mo^.t gio.t nu+o+'c ma('t Ki`a tra(m na(m Ta`i me^.nh la` gi` Chi? tha^'y ddo+'n ddau La^n nghe xong, tho+? da`i tra`o ma'u ra tu+` ngu~ khie^'u. La^n ke^u to: "Tro+`i ho+~i tro+`i, sao gio^'ng ba`i Trie^`u Thie^n Tu+? va^.y ?" Co^ con ga'i chu? qua'n cu+o+`i cu+o+`i chi? tay va`o ngu+o+`i tre? tuo^?i: "Ba`i na`y kho^ng co' te^n, do ngu+o+`i na`y la`m ra, chi? dde^? rie^ng cho Ca^`m ha't". La^n tho+? da`i no'i: "Ba`i ha't hay qua', tha^.t La^n na`y chu+a bie^'t the^' na`o la` ddu+o+`ng ddi lo^'i la.i". No'i ro^`i La^n ca'o tu+` va`o trong na(`m nghi?. Ho^m sau La^n da^.y so+'m, bo? ddi kho^ng cha`o chu? qua'n, cu~ng kho^ng ho?i ngu+o+`i kha'ch tre? tuo^?i vo+'i co^ Ca^`m, con ga'i chu? qua'n. Khi La^n dde^'n ddu+o+.c Tha(ng Long thi` Nguye^~n A'nh dda~ va`o tha`nh ro^`i. Qua^n A'nh ddi nhu+ nu+o+'c lu.t, La^n nhu+ ca'nh be`o bi. so'ng cuo^'n tro^i. Tha^m ta^m La^n cu~ng cha(?ng bie^'t ne^n vui hay buo^`n, chi? tha^'y trong lo`ng ca?m ddo^.ng. La^n ga(.p A'nh xin chi.u to^.i vi` kho^ng la`m ddu+o+.c vie^.c. A'nh ngo^`i tre^n ngai va`ng, ta? hu+~u gu+o+m gia'o sa'ng qua('c hai be^n. La^n tu+. tro'i mi`nh, quy` xuo^'ng sa^n ro^`ng. A'nh ba?o: "Ngu+o+i theo ha^`u ta the^' la` chi'n na(m mo^.t tra(m nga`y. Chi'n na(m kho^ng la`m ho?ng vie^.c gi`, co`n mo^.t tra(m nga`y thi` ho?ng vie^.c, vo^ ti'ch su+.. The^' la` tre`o le^n ca^y ma` kho^ng ha'i ddu+o+.c qua?, dda'ng to^.i che^'t". La^n kho^ng no'i na(ng gi`, vu+o+n co^? ra chi.u che'm. Nghe no'i Nguye^~n A'nh dda~ sai ddao phu? du`ng thanh kie^'m gia truye^`n cu?a La^n dde^? che'm dda^`u La^n. Khi che'm dda^`u, ma'u phun ra kho^ng ddo? ma` tra('ng nhu+ nhu+.a ca^y, mo^.t lu'c sau thi` be^'t la.i. DDoa.n Ke^'t To^i, ngu+o+`i vie^'t truye^.n na`y, ga^`n dda^y le^n DDa` Ba('c, dde^'n Tu Ly' o+? trong nha` mo^.t ngu+o+`i Mu+o+`ng. Chu? nha` te^n la` Qua'ch Ngo.c Minh co' cho xem ba`i vi. tho+` to^? tie^n. To^i he^'t su+'c nga.c nhie^n khi o^ng Qua'ch Ngo.c Minh cho bie^'t to^? tie^n o^ng la` ngu+o+`i Kinh. O^ng Qua'ch Ngo.c Minh co' no'i to^? phu. o^ng te^n la` DDa(.ng Phu' La^n, co' vo+. te^n la` Ngo^ Thi. Vinh Hoa vo^'n la` mo^.t ca nu+~. La^n va` Hoa tro^'n vua le^n DDa` Ba('c, gia? la`m ngu+o+`i Mu+o+`ng, ve^` sau la^.p tra.i, sinh con dde? ca'i o+? dda^y. O^ng Qua'ch Ngo.c Minh co' no'i to^? phu. o^ng sinh tho+`i tu+`ng ga(.p Nguye^~n Du, ta'c gia? cuo^'n DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh no^?i tie^'ng. To^i co`n ddu+o+.c con ga'i o^ng Qua'ch Ngo.c Minh te^n la` Qua'ch Thi. Trinh ha't cho nghe mo^.t ba`i ha't xu+a, lo+`i le~ ra^'t thanh tao ve^` nhu+~ng cho^`i ca^y xanh. Vie^'t truye^.n nga('n na`y, to^i muo^'n dde^? ta(.ng gia ddi`nh o^ng Qua'ch Ngo.c Minh dde^? ca'm o+n thi.nh ti`nh cu?a gia ddi`nh o^ng ddo^'i vo+'i rie^ng to^i. To^i cu~ng xin ca?m o+n mo^.t so^' nha` nghie^n cu+'u li.ch su+? va` ba.n be` quen bie^'t dda~ giu'p to^i su+u ta^`m chi?nh ly' nhu+~ng tu+ lie^.u ca^`n thie^'t cho co^ng vie^.c vie^'t va(n, vo^'n ra^'t nho.c nha(`n, phu+'c ta.p, la.i buo^`n te? nu+~a cu?a to^i... -- Nguye^~n Huy Thie^.p, Ha` No^.i 1988 ........ X
Trời ơi, bác Ica ơi, bác đánh kiểu này thì tôi muốn đọc cũng phải thua thôi, đọc kiểu này mệt quá, bác đánh hẳn tiếng Việt cho bà con đọc có phải dễ hơn không. ILH
