Kinh Dịch - di sản sáng tạo của Việt Nam(?)

Kỳ 3
Biến ?ovăn Hán? tha?nh ?othơ thơ?i Hu?ng Vương?

Ơ? ki? 2, chúng tôi đaf đê? cập đến thao tác cu?a Ts Lê Mạnh Thát, đó la? việc ông ?oViệt hóa? tiếng Hán cô? theo tinh thâ?n ?omục đích luận?; đó la? tinh thâ?n ?ovị chu?ng?, ?oViệt nguyên?. Chúng tôi đaf chứng minh ră?ng tư? cung trung, trung tâm,...la? tư? vựng cơ ba?n cu?a tiếng Hán cô?, va? chúng xuất hiện với tâ?n số cực cao (5000 va? 9441 lâ?n) trong Tứ khố toa?n thư. Chúng tôi cufng đaf cung cấp thông tin việc cấu trúc trung ?" định trong tiếng Hán cô? như kiê?u thâ?n thụ đaf được đưa va?o dạy cho học sinh trung học ơ? Trung Quốc tư? năm 1979. Trong ba?i viết na?y, chúng tôi sef đi tiếp va?o phát hiện ?ochấn động? cu?a Ts LMT. Đó la? việc ông phục dựng lại một ba?i ?othơ thơ?i Hu?ng Vương? qua văn ba?n Hán văn Lục độ tập kinh. Liệu có hay không sự tô?n tại cu?a một ba?i thơ Việt thơ?i Hu?ng Vương trong văn ba?n được viết bă?ng chưf Hán cách đây gâ?n 2000 năm?
1. Sự nghiên cứu cu?a Ts LMT
Ông viết: ?oNgoài ra, truyện 14, mà chúng tôi sẽ bàn kỹ ở dưới đây, khi tả diện mạo lão phạm chí, đã viết: ?oTỉ chính biển hổ, thân thể liêu lệ, diện sô thần đả, ngôn ngữ khiểng ngật?. Trong đó nếu ta coi những chữ ?otỉ?, ?odiện?, ?othần? như những tá âm tiếng Việt cu?a chưf Trung Quốc tức đọc "mũi", "mặt", "môi", thì bốn câu vừa phiên âm có thê? la? một bài thơ tiếng Việt cô?:
Mũi chính vểnh vẹo,
Thân thể rệu rạo (rẹo),
Mặt xô môi dày,
Ngôn ngữ ngọng nghịu
Tất ca? nhưfng chưf ?ovê?nh vẹo?, ?oxô?, ?odâ?y?, ?ongọng nghịu?, chúng tôi hâ?u như phiên âm lại nhưfng chưf viết cu?a Khương Tăng Hội. Va? chúng có thê? la? nhưfng chưf quốc âm (TTD nhấn mạnh) đâ?u tiên hiện co?n ghi lại. Chưf ?oxô? đây la? xô xa?m. Chưf ?oda?y? đúng ra la? pha?i phiên ?ođa?y?... .[Lê Mạnh Thát. 2001. Tô?ng tập văn học phật giáo Việt Nam. nxb Tha?nh phố Hô? Chí Minh. tr.435]
Ông kết luận: ?oQua những phân tích trên, ta thấy Lục độ tập kinh chứa đựng một số tàn dư (TTD nhấn mạnh) của ngữ vựng, ngữ pháp và cú pháp tiếng Việt. Sự tồn tại của những tàn dư nầy đưa ta đến những kết luận nào? Thứ nhất, như trên đã nói, Khương Tăng Hội sinh ra, lớn lên và được đào tạo thành tài tại đất nước ta, cho nên khi tiến hành phiên dịch và trước tác, dứt khoát không thể nào không chịu ảnh hưởng của tiếng Việt về cả ba mặt ngữ vựng, cú pháp và ngữ pháp...Thứ hai: đó la? có kha? năng Khương Tăng Hội đaf sư? dụng một nguyên ba?n Lục độ tập kinh tiếng Việt đê? dịch ra ba?n Lục độ tập kinh tiếng Trung Quốc? [tr. 421-422]
2. Pha?n biện vê? phiên âm
Nguyên văn đoạn tiếng Hán như sau: ?o鼻正OT'?,身"s^?,面s"[s頁][9]?,?z?f?,? Điê?u ma? tôi lấy la?m lạ nhất la? trong một đoạn có 16 chưf, lại có 4 chôf sai phiên âm. Cụ thê? đó la? các chưf sau:
2.1. Chưf 鼻tị (nghifa la? mufi) bị đọc tha?nh ti?. Chưf na?y không thê? đô? lôfi cho chế ba?n được, vi? đây la? chưf quá ư thông dụng, cufng không thê? đô? lôfi la? tác gia? kém chưf nghifa được, vi? chúng ta đê?u biết ông la? ngươ?i rất uyên thâm vê? ngôn ngưf, nhất la? tiếng Hán . Lôfi không thuộc vê? ai ca?. Chi? có việc phiên sai la? tô?n tại một cách có hệ thống va? khá nhất quán[10].
2.2. Chưf T' bị đọc nhâ?m tha?nh hô?. Vi? đúng la? có chưf ?ohô? TZ? nă?m ơ? trong. Tư? điê?n Tư? nguyên chú âm la??oT's息移^? tức di thiết, bi?nh thanh? [tr.1494.1], Tru?ng tu ngọc thiên chú: ?o?移^?tư di thiết?. Sách Ngự định Khang Hi tự điê?n (Q.26) ghi: ?oT'Đươ?ng vận: 息移^?tức di thiết. Tập vận: >z^?tương chi thiết.? Như thế, chưf na?y pha?i đọc la? ?oti??.
2.3. Chưf s bị đọc la? sô. Sách Tru?ng tu ngọc thiên, Tru?ng tu qua?ng vận đê?u ghi: ?o側.'^?trắc cứu thiết?. Cô? văn tứ thanh vận ghi: ?o?Ytrứu vận?. Như vậy chưf na?y có âm Hán Việt la? ?otrứu?.
2.4. Chưf ?bị đọc nhâ?m tha?nh ?okhiê?ng?. Tư? nguyên chú âm: ?o九輦^?cư?u liêfn thiết, thượng? [tr.1633.2]. Ngự định Khang Hi tự điê?n ghi: ?oĐươ?ng vận: .f^?cư yê?n thiết. Tập Vận vận hội: ?f^?ki? yê?n thiết.? Tự điê?n Hán Việt cu?a Trâ?n Văn Chánh ghi âm ?okiê?n? [tr.919]. Như vậy, chưf na?y đọc la? ?okiê?n?.
3. Pha?n biện vê? khái niệm tá âm
Ts LMT cho ră?ng các chưf ?o?otị?, ?odiện?, ?othâ?n? la? nhưfng tá âm tiếng Việt cu?a chưf trung Quốc?. Ý ông la? chưf ?otị? mượn âm tư? chưf ?omufi?, chưf ?odiện? mượn âm tư? ?omặt?, chưf ?othâ?n? mượn âm tư? ?omôi.? Như thế, ông hi?nh dung nhưfng tư? trong văn ba?n Hán văn Lục độ tập kinh la? vay mượn (tá) âm đọc tư? tiếng Việt (ma? khái niệm ?otiếng Việt? lại đánh đô?ng vê? lịch đại. Tiếng Việt na?o?).
Qua? đúng la? Ts LMT to? ra không chuyên vê? vấn đê? khái niệm. Ai cufng biết ?otá âm[11]? la? ?ovay mượn âm? (như chưf tá điê?n). Va? sự vay mượn bao giơ? cufng đê? lại nhưfng ?ochứng tích? vê? âm giưfa các yếu tố tư? vựng cu?a hai ngôn ngưf. Va? ơ? đây, chúng ta hafy đi ti?m sự tương ứng hay gâ?n gufi giưfa các cặp âm tị ?" mufi, diện ?" mặt , thâ?n ?" môi như ông Rokuro Kono đaf la?m với tiếng Nhật[12]! Nếu kết qua? na?y cu?a Ts LMT được các học gia? thế giới công nhận thi? tiếng Hán trong Lục độ tập kinh la? phương ngôn cu?a tiếng Việt thơ?i Hu?ng Vương.
Ts LMT cufng lấy được đôi ba trươ?ng hợp có cu?ng vị trí cấu âm. Ví dụ: âm môi: biê?n ?" vê?nh; âm đâ?u lươfi: liêu lệ ?" rệu rạo. Nhưng nhưfng liên hệ âm đọc na?y chi? la? bê? mặt. Muốn đọc được âm cu?a thơ?i Hu?ng Vương chúng ta pha?i thực hiện nhưfng quy tri?nh tái lập ngưf âm (TTD nhấn mạnh) rất phức tạp, chứ không nên đơn gia?n hóa va? bắc câ?u giưfa các hiện tượng tô?n tại cách nhau 2000 năm. Nói cụ thê? hơn la? chưf ?orệu rạo?, ?ongọng nghịu? đê?u la? tư? vựng được đọc theo âm tiếng Việt hiện đại. Co?n nếu tái lập âm đọc chưf ?orệu rạo/ rẹo? cho tiếng Việt quafng thế ki? XV thi? pha?i la? ?okleo klao? (tạm ví dụ một cách cụ thê? va? thô phác như thế). Giống như cái việc ma? ông Nguyêfn Bạt Tụy nga?y xưa tái lập câu ?oti?m mai theo đạp bóng trăng? cu?a Nguyêfn Trafi tha?nh ?oxi?m môi seo tạp boóng blăng? vậy (co?n tái lập lên đến tận thơ?i Hu?ng Vương thi? ...). Mặt khác, chưf ?orệu rạo? đến tận cuối thế ky? XIX vâfn chưa thấy được ghi nhận trong tư? điê?n [ví dụ Hui?nh Tịnh Cu?a, Génibrel].
Ấy la? chưa kê? đến mấy chưf không đọc đúng theo âm Hán Việt như đaf nêu trên. Liệu chưf ?ovẹo? có liên quan gi? đến âm ?oti?? (kê? ca? âm ?ohô??)? Hay ?oxô? với ?otrứu?? Hay ?ongọng? với ?okiê?n? (/kiê?ng)? Hay ?onghịu? với âm ?ongật?? Thế ma?, Ts Lê Mạnh Thát đaf khă?ng định ?oChưf ngọng nghịu, rệu rạo va? vặn vẹo thi? quá rof ra?ng, kho?i pha?i ba?n cafi? [tr.435]
Chúng tôi cufng không thấy ông đê? cập đến hai trươ?ng hợp tư? Hán Việt la? ?othân thê?? va? ?ongôn ngưf.? Có lef, cứ theo tinh thâ?n lập luận cu?a ông thi? hai tư? na?y cufng mượn tư? tiếng Việt thơ?i Hu?ng vương, rô?i được kí âm bă?ng các chưf ?o身"?, ?o?z?. Tiếc la? chưf viết thơ?i Hu?ng Vương đến nay không co?n dấu vết gi?, chi? có ngươ?i Hán la? may mắn giưf lại được.
Đến đây, chúng tôi tạm đưa ra va?i câu ho?i đê? tự mi?nh ti?m hiê?u:
Nếu cứ coi đây la? một ba?i thơ Việt, thi? tại sao ngươ?i Việt thơ?i Hu?ng Vương lại không du?ng văn tự cu?a chính mi?nh đê? ghi lại chuôfi ngôn tư? cu?a tiếng Việt?
Ma? lại du?ng chưf Hán đê? ghi?
Bốn câu thơ ma? Ts LMT phục dựng trên đây liệu có thê? đọc theo ?ocách Việt? trong một văn ba?n văn xuôi tiếng Hán ?ođiê?n nhaf? da?i đến 79.607 lượt chưf?
Chúng ta đaf bao giơ? thấy việc sư? dụng nhưfng chưf cực khó (nhưO, T',s, [s頁],, ?) cu?a tiếng Hán cô? đê? ghi âm lại tiếng Việt bao giơ? chưa? Bơ?i đaf du?ng chưf Hán đê? ghi âm tiếng Việt thi? ắt pha?i du?ng nhưfng chưf thông dụng đê? mọi ngươ?i cu?ng đọc được.
Chúng tôi cho ră?ng đoạn trên vâfn la? nhưfng ?ongôn tư? điê?n nhaf? cu?a văn ngôn tiếng Hán cô?. Chúng tôi xin dịch lại như sau:
3. Phiên dịch lại đoạn văn
Nguyên văn ?o鼻正OT'?,身"s^?,面s"[s頁][13]?,?z?f?,?
Chú thích chưf nghifa (loại trư? nhưfng chưf dêf):
Vê? chưf O biê?ns?o-"Y?,?S-??O[O+T']?,?SZ????Y?)? [sđd, Q 26, tr.11308]. Đặt trong ca? câu thi? chưf na?y nên dịch như thế na?o? ?oThân thê? liêu lệ? la? lơ?i cu?a một cha?ng trai khi chê bai hi?nh dáng cu?a phạm chí ơ? huyện Cưu Lưu. Dif nhiên, không thê? dịch một cách thô thiê?n la?: thân thê? uốn éo được. Chúng tôi tạm đưa ra hai gia? thuyết đê? xư? lý: nhứ nhất, chưf liêu lệ không chi? du?ng đê? chi? dáng quanh co, uốn lượn cu?a do?ng nước cha?y qua khe ma? co?n co?n được du?ng đê? chi? dáng ngươ?i. Thứ 2, tư? liêu lệ chi? có nghifa ?ouốn éo? như trên, nhưng trong văn ca?nh na?y, tác gia?/ ngươ?i dịch (ngươ?i chuyê?n ngưf) đaf du?ng ngôn tư? theo hướng văn học. Nếu dịch câu na?y theo đúng nghifa tư? điê?n va? cho dêf hiê?u hơn thi? nên ?otân dịch? (dịch tư? Hán cô? sang tiếng Hán trung đại) la? ?othân thê? khuất khúc?. Khuất khúc nghifa la? ?obất trực? (không thă?ng). Chúng tôi tạm đưa ra 2 cách dịch sau: 1. Thân hi?nh khúc khuy?u (Ý ta? hi?nh dáng gâ?y go?, chân tay cong va? teo tóp); 2. Thân thê? co?ng queo. Với ca? hai cách dịch trên, câu văn trơ? nên hợp nghifa hơn với ca? đoạn văn miêu ta? một vị phạm chí tóc bạc, da mô?i.
Vê? chưf trứu s (Ts LMT đọc nhâ?m la? sô S). Chưf trứu gô?m bộ bi? sđê? tro? trươ?ng nghifa (liên quan đến da) va? âm sô S(SôSđược du?ng la?m thanh phu? đê? tạo nên các chưf khác, một số chưf có âm đọc la? sô như>>鶵S"', va? một đôi chưf có âm đọc la? trứu s縐.). Tư? nguyên ghi: ?oTrứu: chi? mặt có nếp nhăn, vật gi? ma? có nếp vết cufng đê?u du?ng chưf trứu ca?.?[tr.1184.4]?,Đôf Phu? o"trong ba?i?S-.Z?Z?Y?<s.可^?OYsO S聲?,?oO? [tr.16076]. (Sách Qua?ng vận ghi: đinh kha? thiết. Sách Tập vận ghi: điê?n kha? thiết, âm ĐA?, nghifa la? ve? xấu xí.) Chưf na?y cufng rất ít xuất hiện đến mức các tư? điê?n thông thươ?ng không ghi nhận. Như vậy câu: ?odiện trứu thâ?n đa?? dịch la?: mặt nhăn nhúm, môi xấu xí.
Vê? chưf kiê?n ngật ?f. Sách Trung văn đại tư? điê?n ghi: ?o?S?^?"Y義O .?s--??<: ?不?s^O,<?f? nghifa la? ?o Sách Nhất thiết kinh âm nghifa có dâfn sách Thông tục văn ră?ng: lơ?i nói không lưu loát, thi? gọi la? Kiê?n ngật?. Như vậy, Kiê?n ngật nghifa la?: lắp bắp, lúng búng (hoặc cufng có thê? dịch la? ngọng nghịu như Ts LMT, nhưng chưf na?y chi? du?ng cho tre? em đang ơ? độ tuô?i nói chưa sofi). Như vậy câu: ?ongôn ngưf kiê?n ngật? nên dịch la? ?oăn nói lắp bắp?.
Bây giơ?, chúng ta thư? đặt các câu dịch trên trong toa?n bộ đoạn văn xem như thế na?o: ?oMặt ma?y đen đúa, mufi cao va? dẹt, thân hi?nh co?ng queo, mặt nhăn môi xấu, ăn nói lắp bắp, hai mắt thi? xanh, dạng hi?nh như quy?... ?. Đây la? đoạn văn chưf Hán hoa?n toa?n. Tuy nhiên, hi?nh thức bốn chưf cu?a cô? văn khiến cho Ts LMT gia?i quyết theo hướng ?othơ hóa?. Như thế, Ts Lê Mạnh Thát đaf biến một đoạn ?ovăn Hán? trong một văn ba?n Hán văn cô? kính va? ?ođiê?n nhaf? tha?nh ?othơ tiếng Việt thơ?i Hu?ng Vương?. Đê? kết thúc ba?i viết, chúng tôi xin trích lại một đoạn lập luận cu?a Ts LMT: ?oẤn tượng ?ovăn tư? điê?n nhaf? ấy có được la? do khi dịch Lục độ tập kinh , Khương tăng Hội đaf sư? dụng một ba?n đáy tiếng Việt, thay vi? tiếng Phạn. Chính nhơ? căn cứ va?o ba?n đáy Lục độ tập kinh tiếng Việt na?y, Khương Tăng Hội mới có được một ba?n Lục độ tập kinh tiếng Trung Quốc mang tính ?ovăn tư? điê?n nhaf? vư?a thấy? [tr.394].

Chú thích
[1] Nguyên văn: 條奏S..>史.'-Z?书－第2?O . -纪??^>?>-?语大词.??^社2004Otr.657.]
[2] Tuy nhiên, biê?u tượng trứng la? một mâfu số phô? quát ơ? mọi nê?n văn hóa tư? Celtes, Hy Lạp, Ai Cập, Phénicien cho đến Tây Tạng, Ấn Độ, Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Ba?n. [Jean Chevalier & Alain Gheerbrant.1997. Tư? điê?n biê?u tượng văn hóa Thế giới. (ba?n dịch do Phạm Vifnh Cư chu? biên). Nxb Đa? Năfng & Trươ?ng Viết Văn Nguyêfn Du. H. tr.961-965.] Ông còn khă?ng định: ?onhưfng đối tượng na?y chắc chắn không pha?i la? ngươ?i Trung Quốc ma? la? ngươ?i Việt Nam, ngươ?i thuộc một dân tộc tự nhận tô? tiên mi?nh sinh ra tư? một trăm cái trứng, như Lifnh Nam chích quái va? Đại Việt sư? ký toa?n thư đaf ghi?[tr.194] Khốn nôfi, ca? hai văn ba?n na?y đê?u ra đơ?i sau Lục độ tập kinh đến ca? hơn nga?n năm.
[3] Ha? Văn Tấn. 2002. Chưf trên đá, chưf trên đô?ng- Minh văn va? lịch sư?. Nxb. KHXH.212tr.
[4] Theo những nghiên cứu về chữ Nôm tính đến thời điểm viết bài.
[5] Theo chứng minh cu?a Hoa?ng Thị Ngọ thi? văn ba?n Phật thuyết... do Trịnh Quán đem khắc lại va?o trước năm 1730. Co?n theo chứng minh cu?a Nguyêfn Quang Hô?ng qua việc tái lập ngưf âm tư? chứng tích vê? chưf Nôm cô? thi? tiếng Việt trong ba?n na?y thuộc vê? thơ?i Lý-Trâ?n. ?oCũng cần lưu ý đến những văn bản chữ Nôm mặc dầu chưa xác minh được niên đại, song xét về mặt ngôn ngữ được ghi chép bằng chữ Nôm trong đó, ta thấy những dấu hiệu của một tiếng Việt cổ xưa, có thể là xưa hơn cả các văn bản thời nhà Trần. Đó phải chăng là trường hợp của văn bản giải âm (trực dịch từ Hán sang Nôm) trong sách Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh, trong đó ngoài những chữ Nôm tự tạo, có hàng loạt từ ngữ tiếng Việt được viết bằng hai chữ vuông Hán, phản ánh tình trạng cấu trúc ngữ âm từ theo kiểu MiS+MaS (âm tiết phụ + âm tiết chính) hoặc CCVC với tổ hợp phụ âm đầu khá đa dạng, như 破 . "phá tán" *păsanh / psănh &gt; rắn) 破 ? "phá liễu" *pălau / plău &gt; sáu, "cư mãng" S Z * kămang / kmăng &gt; mắng , "cá nô" 个 奴 *kăno / kno &gt; no, v.v., là những gì đặc trưng cho tiếng Việt sơ kỳ, có thể là vào thời nhà Lý, là thời kỳ đạo Phật rất thịnh hành ở nước ta?. [Nguyễn Quang Hồng. 2004. Một số vấn đề và khía cạnh nghiên cứu chữ Nôm. Trong Nghiên cứu chữ Nôm. Viện NCHN & The Vietnamese Preservation Nom Foundation (USA). Nxb KHXH.H.tr.32-33] .
[6] Xin xem Nguyễn Quang Hồng phiên khảo, 2001. Tân biên truyền Kỳ mạn lục tăng bổ giải âm tập chú, Nxb.Khoa học Xã hội, Hà Nội.
[7] Hoàng Xuân Hãn. 1998. Văn Nôm và chữ Nôm đời Trần- Lê, trong ?oLa Sơn Yên Hồ Hoàng Xuân Hãn?. Nxb. Giáo dục. Ha? Nội.
[8] Văn Uyên Các. Tứ Khố toàn thư. Thượng Hải nhân dân xuất bản xã.

[9] Chưf na?y khó va? ít xuất hiện đến mức không thấy trong bất cứ một bộ phông tiếng Hán na?o có maf chưf na?y ca?. Các tư? điê?n như Tư? điê?n Hán Việt cu?a Thiê?u Chư?u, Tư? nguyên , hay Khang Hi tự điê?n đê?u không có chưf na?y. Chúng tôi tạm ghép như trên va? đê? trong ngoặc kép.
[10] Lê Mạnh Thát. 2001. Tô?ng tập văn học phật giáo Việt Nam. nxb Tha?nh phố Hô? Chí Minh. tr.423; tr.435; Lê Mạnh Thát. 2005. Lục độ tập kinh va? lịch sư? khơ?i nguyên cu?a dân tộc ta. Nxb Tô?ng hợp Tha?nh phố Hô? Chí Minh. tr. 205. http://www.quangduc.com/lichsu/14vanhocpgvn07.html
[11] Co?n theo Ngô Chấn Phương trong sách Độc thư chính âm thi? tá âm được chia nho? ra la?m nhiê?u loại như: đô?ng âm tá nghifa, tá đô?ng âm nhưng không tá nghifa, nhân nghifa tá âm, ...
[12] ?osự tương ứng về ngữ âm đã được sử dụng trong một số tên riêng như ^佐 cho ?oSusa? trong ?o?Y^佐??,
[15] Chuyê?n dâfn theoz-尹 & ~~Z ^主編??,中-?大辭.?,^第37 卷??,中o?. tr. 1960.
[16] Nêu Ti? la? tư? đơn tiết thi? có 2 nghifa: Sách Chu dịch tượng tư? (quyê?n 3) viết: ?oti? la? loại hô? có sư?ng ơ? trên đâ?u, loại thú na?y không thấy ơ? trên đơ?i.? Chưf na?y co?n có nghifa la? ?otho? thụt, so le? như câu "偨池O^T'? trong ba?i ?SThượng lâm phúSz-<?<cu?a Tư Maf Tương Như.

CỤ DŨng đi Huế về thì chuẩn bị tiệc nhá

Chào bạn dungsino.
Bài viết của bạn rất hay và ít nhất là đã chỉ ra 1 - 2 chỗ sai lầm mà các nhà nghiên cứu tay ngang hay mắc phải:
Thứ 1: Họ đánh đồng khái niệm Lạc Việt = Bách Việt, từ đó cứ thấy cái gì có chữ Việt đều kéo về là của Lạc Việt hết.
Thứ 2: bỏ qua việc ngôn ngữ / tiếng Việt cũng biến đổi theo thời gian. Bởi thế mới có chuyện TTDu chứng minh Cửu = 9, 9 là trời nên Cửu Chân = Chân Trời.
Thứ 3: dựa trên 1 số cơ sở lý luận khá lỏng lẻo và chứng lý thiếu tính hệ thống, họ đưa ra các giả thuyết và trong khi các giải thuyết đó chưa được chứng minh, họ lại lôi chúng ra như là những tiên đề cho những giả thuyết khác mà không cần chứng minh.
Chúc bạn thành công.

Tôi cũng từng có bói Kinh Dịch và thấy Kinh Dịch quả là bác đại tinh thâm, thật hấp dẫn và vẫn nghĩ Kinh Dịch là di sản của Trung Quốc. Nhưng nay có đọc bài nghiên cứu tổng luận của học giả Nguyễn Thiếu Dũng thì bất kể người Việt Nam nào cũng phải sửng sốt, ngỡ ngàng. Nếu thực sự chứng minh được Kinh Dịch là sáng tạo của Việt Nam ta thì đó thực sự là một phát kiến vĩ đại, một niềm tự hào vô cùng to lớn. Tỉ dụ cũng như quần đảo Hoàng Sa vốn là một bộ phận lãnh thổ của Việt Nam, giờ đã bị Trung Quốc chiếm đóng sau khi đã "ăn cướp" được từ tay chế độ cũ Việt Nam Cộng Hoà. Nay ngẫm lại mà bất kể người Việt Nam chúng ta cũng phải lấy làm đáng tiếc.

Chết cười với bạn này. Cứ cho là Kinh Dịch là di chỉ, là sáng tạo của người Việt Nam đi nữa thì tôi cũng chả thấy có gì để tự hào. Kinh Dịch cùng lắm cũng chỉ là một cuốn sách thần bí, huyễn hoặc, chả dùng vào đâu được, cùng lắm cũng chỉ dùng vào những trò huyễn hoặc không kém như bói toán... Xin lỗi bạn, tôi không tin cuộc sống đa dạng và biến hoá khôn lường này lại có thể tóm gọn lại trong vỏn vẹn 64 quẻ của Kinh Dịch.
Bạn bớt cái kiểu "một phát kiến vĩ đại, một niềm tự hào vô cùng to lớn" đi nhé. Sáo rỗng. Lịch sử loài người đã thấy bao nhiêu thành tựu to lớn hơn nhiều, đằng này đi vớ lấy cái thứ vào hạng huyễn hoặc nhất rồi lấy làm tự hào... Tội nghiệp cho bạn quá !

Xem ra bạn oeropium cũng chỉ là một người thiên lệch. Kiến thức của bạn còn nông cạn như thế mà cũng đòi phủ nhận những giá trị văn hoá cổ đại. Trong khi nhiều nhà học giả kiến thức sâu rộng, bản lĩnh như thế mà cũng còn chưa dám phủ nhận nữa là. Đành rằng là trong cuộc sống hiện đại này đòi hỏi phải tạo ra và sử dụng những công nghệ cao, hiện đại, nhưng nếu không có những thành tựu của quá khứ thì làm sao có được những thành tựu như ngày nay? Oero đúng là không biết trời cao đất dày.

Có những giá trị văn hoá cổ đại tôi công nhận, có những thứ tôi không công nhận. Cũng thế giới cổ đại đó, mà người Hy Lạp đã nghĩ ra bao nhiêu thứ từ triết học đến toán học, người La Mã đã phát kiến ra bao nhiêu công nghệ thực tiễn trong khi đó người Trung Quốc mải miết với cái âm dương, cái bát quái, ngũ hành luẩn qua luẩn quẩn. Qua hàng ngàn năm, họ vẫn vậy: Kinh Dịch chả phải được một tập thể viết và bổ sung qua hàng ngàn năm là gì ? Người Trung Quốc là vậy đấy, cả thiên niên kỷ để họ vẽ xong 64 hình vẽ đơn giản đến ngờ nghệch. Hoan hô họ, những người bỏ ra một phần đáng kể của lịch sử loài người để kiến tạo nên một quyển sách tuyệt đối chả có lấy một chữ nào, chả chứa chấp một tư tưởng liền mạch nào, chỉ có một trò chơi ghép hình tẻ nhạt với những que liền và que gãy khúc. Nhưng họ thông minh lắm, bởi vì một tác phẩm trống rỗng là một tác phẩm mà người ta có thể tìm thấy bất cứ thứ gì trong đó. Và người ta đã làm như vậy thật: ô hô, Kinh Dịch là một đầu mối triết học vô cùng trừu tượng và thâm thúy. Thế là bao nhiêu người nhảy vào đào bới trong cái không-có-gì một kho tàng, từ Khổng Tử đến Nguyễn Hiến Lê.
Tôi thì tôi thấy, đọc sách Tàu chỉ được cái hư người, chả thấy trong đó có gì sắc bén, chặt chẽ, mà lúc nào cũng cứ như một mớ sương mù hư hư ảo ảo để rồi trong đó ai muốn thấy thứ gì hay đẹp thì thấy. Kinh DỊch cũng vậy, mà Tây Du Ký cũng vậy, mà truyện chưởng Kim Dung cũng vậy. Chúng đều là những thế giới rất kỳ lạ, vô vàn ngõ ngách, vô vàn cơ hội cho người đọc chiếu lên đó cái tưởng tượng của chính mình. Rồi từ đó phép lạ bắt đầu, Tây Du Ký là một tuyệt tác mà chỉ có một người đã giác ngộ mới viết nổi, truyện Kim Dung trở nên thâm thúy, Kinh Dịch uyên bác, bí hiểm. Chào mừng đến với thế giới huyễn hoặc của văn học Trung Hoa !
Được Oeropium sửa chữa / chuyển vào 01:45 ngày 27/08/2008

Trích dẫn :
"Có những giá trị văn hoá cổ đại tôi công nhận, có những thứ tôi không công nhận."
--------
Tất nhiên, anh không công nhận là quyền của anh, người khác công nhận là quyền của người khác. Bởi vậy cho nên có người nói anh là thiên lệch, và anh cũng có thể nói người khác là thiên lệch. Rốt cuộc ai sẽ là người đúng ? Không có ai đúng cả. Bởi vì trên đời này làm gì có cái đúng, làm gì có cái sai ? Đúng hay sai là do người ta áp đặt tư tưởng chủ quan của mình vào .