Lá thư ngỏ lần 2 Tôi vừa mãn hạn tù gần một tháng định vào trả lời anh toanly thì lại bị khoá chủ đề, đây đã là câu trả lời đầu tiên cho anh về tình hình trong box văn học (chứ chưa nói văn học VN) hiện nay như thế nào rồi. Mới ra tù có lẽ tập leo núi như ***** thì hơn, nhưng tôi đành phải tiếp tục trao đổi đôi chút với anh với hi vọng anh, một người yêu văn học hiện đang sống ở nước ngoài, có thể giúp giải đáp một số vấn đề tôi còn đang suy ngẫm. 1. Tôi không biết anh quan niệm thế nào là tính văn học thuần tuý và tính chính trị, và quan hệ giữa chúng, đặc biệt ở nước ta hiện nay như thế nào. Riêng tôi, tôi nghĩ là khi các nhà văn như Dương Thu Hương hay Phạm Thị Hoài khi viết văn thì họ thực sự là những người nghệ sĩ muốn phê phán những sai lầm của con người trong xã hội mà họ đang sống, và một khi như vậy, tất yếu sẽ động đến những vấn đề bị coi là chính trị vì chính trị là một phần tất yếu của xã hội. Không thể phê phán xã hội nếu như ca ngợi thể chế chính trị của xã hội đó được. Khi chúng ta nhận biết được điều này thì có lẽ chúng ta sẽ thông cảm hơn với họ, cả về con người văn học cũng như con người ngoài đời. 2. Tôi cho rằng "chính trị thô thiển" không phải bao giờ cũng là tệ cả vì chúng ta đã gặp nó trong nền văn học VN từ năm 1945 đến nay với khẩu hiệu "văn nghệ phục vụ chính trị", và đến bây giờ cũng vậy. Anh có thấy đại hội nhà văn nào cũng được sự quan tâm sâu sắc của Đảng và nhà nước không? Tại sao lại vậy. Bởi vì văn học là tiếng nói của lương tâm, là "nhân học" như Gorki đã từng nói và như vậy, nó có tính vĩnh cữu và không thể bị ràng buộc bởi bất cứ tấm màn sắt nào. Nếu nó tự nhốt mình như vậy thì đó là một nền văn học sai lầm và không thể có một tương lai tốt đẹp được. Còn một vài suy nghĩ nữa, hi vọng được trao đổi với anh sau này. Xin lưu ý tôi là con trai chứ không phải con gái.
