Lãng Mạn Hội

Khô khan
Votrungh
Chợt một ngày em bảo anh khô khan
Không nói nổi lời dù một lời của gió
Không dịu dàng và mượt mà như cỏ
Không êm đềm hay lơi lả như trăng
Anh nghe lòng nhói nỗi bâng khuâng
Em nói đúng , buồn thay , em nói đúng
Gã đàn ông trong anh lại vụng
Nói lời trái tim mà lạc giữa ngôn từ
Nhưng lẽ nào em chẳng nhận thấy ư ?
Anh không nói , vậy mà anh đã nói
Bằng nỗi khát khao tưởng chừng không có tuổi
Bằng niềm đam mê còn trẻ mãi không già
Và lẽ nào em lại chẳng nhận ra ?
Giữa cái khô khan có chút gì bối rối ?
Giữa cuộc sống đang trôi đi rất vội
Anh đờ đẫn cuốn theo những lo lắng rất đời
Hãy gọi cho anh khi đêm đã khuya rồi
Khi anh đã về với mình rất thật
Khi anh thấy tận trong anh - sâu nhất
Ánh mắt em nhìn trách móc , suy tư
Em vẫn còn thao thức đấy ư ?
Vằng vặc thế vậy mà trăng vẫn khuyết
Anh sẽ nói , và mong em sẽ biết
Có những lời gửi đến chỉ mình em

Bạn Lys lý luận sai toét

Cứ nhớ là "Vắt vẻo", search google mới biết là "sóng soải". HMT dùng từ độc thiệt!

Đây Thôn Vỹ Dạ
Thơ : Hàn Mặc Tử
Sao anh không về chơi thôn Vĩ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai neo bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà.

Trăng xanh
21:15:02, 06/01/2007Vương Biên Hương

Tôi hầu như không bao giờ nghĩ về màu của trăng. Rõ ràng là nó rất sáng. Có lẽ trăng làm tôi ngạc nhiên. Vào năm bảy tuổi, lần đầu tiên, tôi đứng trên một cánh đồng rộng mênh mông, đôi chân trần chạm vào cỏ và nhìn thấy trăng. To, tròn, lóng lánh trên cao tít. Tôi muốn khóc.
Khi nàng gặp tôi lần đầu tiên, nàng nói trăng có màu xanh. Đó là một trưa hè đầy oi ả. Trước cửa nhà hàng, chỉ có một cái bể con có một thằng người tí hon làm bằng tre đang guồng nước hối hả. Nước chảy róc rách từ trên guồng nước xuống con ếch gốm nằm ngoác miệng nhìn trời ở phía dưới. Và những sợi rêu xanh mượt bám chặt vào thành bể, mịn màng như nhung. Những sợi rêu lay động trong làn nước trông như đuôi cá.
Trăng màu xanh, nó thật to và tròn. Nhưng nó hiện ra bất ngờ - Nàng nói.
Khi em đang đi trên đường, một con đường ngoằn nghèo dẫn lên cao nguyên, em nhìn thấy trăng. Vầng trăng xanh chợt hiển hiện ra như một giấc mơ, ở trên cao, mặt đối mặt với em, qua một khúc ngoặt.
Tôi mơ hồ hình dung ra trái núi và một con đèo chạy dài. Sự khuất lấp từ những tảng đá khổng lồ. Kế đó là cánh rừng đại ngàn cao vút và âm thầm. Những hàng cây hai bên đường, không hiểu sao đã rụng hết lá, vươn những cành khẳng khiu lên trời. Trong bóng tối, gương mặt của người con gái kia cũng chìm khuất. Có lẽ chỉ có đôi mắt của nàng là sáng. Nhưng đó là một cặp mắt ẩn chứa nỗi đau. Rồi thì trăng hiện ra, xanh biếc.
Anh sẽ không thể tưởng được đâu, gió khi đó thổi như muốn ném tung em lên cao. Gió chạy như ở nơi không có người. Hoang dại như một chú ngựa đã trót cất vó và phi nước kiệu. Gió tung những bụi đỏ và táp thẳng vào mặt không khoan nhượng. Nhưng trăng rất xanh. Màu xanh lạ lùng kia. Nó như thế nào nhỉ, không tả được...
Chúng tôi ngồi im lặng trước bàn ăn. Nàng ăn rất ít. Còn tôi không thể gắp thức ăn cho nàng, cho dù tôi rất muốn chăm sóc một cô gái trẻ. Tay tôi đau vì một tai nạn mới xảy ra. Nàng nói chuyện về vầng trăng bất ngờ hiện ra, trên cao nguyên, một ngày nào đó, như thể chúng tôi đã biết nhau rất lâu rồi. Và rất bất ngờ, nàng đặt bàn tay vào bả vai của tôi, nơi vết thương còn âm thầm chảy máu. Một bàn tay rất mềm và ấm.
Rồi dường như nàng rụt tay lại, rất nhanh. Có thể nàng thấy nàng hơi quá thân mật với một người đàn ông xa lạ. Và nàng khép bàn tay che mặt, như thể nàng sẽ không nhìn thấy tôi. Cũng có thể nàng muốn che giấu sự lúng túng từ trên gương mặt đang có những vệt đỏ lan dần. Cổ và má nàng đều nóng rực. Đến nỗi lớp phấn mỏng manh cũng không thể che được những vết đỏ trên mặt nàng.
- Em nhớ được cả những bài thơ về trăng. Đó là những bài thơ mà em thuộc khi còn rất bé. Rồi em quên mất. Đúng là em đã quên mất nó từ nhiều năm rồi. Khi đó, bỗng dưng em nhớ lại tất cả. Em có thể đọc lại chúng rành rọt. Đây nhé, em đọc thử cho anh xem.
Giấu đi cơn ngượng ngùng, nàng kéo cổ áo lên cao và đọc cho tôi nghe một bài thơ, đại loại tôi chỉ nhớ được những câu như sau:
"Tình cờ, anh gặp lại vầng trăng/ Một nửa vầng trăng thôi, một nửa...".
Thậm chí, nàng còn hát khe khẽ. Bài hát này là kết quả của việc phổ nhạc bài thơ kia. Một bài hát khá cũ kỹ mà hồi trước, sinh viên các trường đại học hay hát.
Tôi nghe và lặng lẽ nhìn nàng. Tôi chẳng hiểu vì sao nàng lại có thể nhớ đến bài hát này. Có những kỷ niệm chỉ thuộc về một người mà chẳng thể nào chia sẻ được. Sự xúc động của nàng thật riêng tư và mơ hồ. Tuy nhiên, tôi phải thừa nhận là trong khoảnh khắc này, nàng trở nên rất đẹp.
Nàng run rẩy và kể tiếp sau khi uống những ngụm nước lớn.
"Em vào khách sạn. Một khách sạn rất nhỏ trên cao nguyên. Anh biết không, em rét run lên. Dường như mùa đông đến. Nhưng thực ra không phải là mùa đông, không có mùa đông nào cả. Chỉ vì ở trên cao và gió lớn nên rất lạnh.
Bọn em uống rượu và hát la đà. Trong cơn ngà ngà say, em và mấy người bạn định đi lang thang suốt đêm trên thành phố cao nguyên ấy, để ngắm trăng. Bọn em ra phố, đụng vào một quán cà phê và thấy một người đang chờ mình. Đó là một người đàn ông, một viên trung tá, anh ta đang chờ đợi em tới. Bọn em biết nhau thông qua một người bạn. Vì quá khuya, viên trung tá không thể trở lại doanh trại được nữa.
Tuy rằng anh ấy có thể chui rào. Và cả bọn cùng về khách sạn.
Rồi thì em đi ngủ... Căn phòng ấy rất lạnh. Lạnh ghê gớm. Thật đấy. Em bỗng tỉnh như sáo. Em chẳng thể nào ngủ được. Rồi em thao thức cả đêm. Anh biết không, em muốn đập cửa phòng và có thể đi vào một phòng bất kỳ để ở chung với một ai đó. Em lên cao nguyên là để quên đi một người đàn ông. Bọn em vừa chia tay nhau. Đó là sự phản bội ghê gớm. Anh ta dường như đang cùng một lúc yêu em và một người khác... Và em nghĩ, em có thể quên anh ta, lập tức, trong đêm đó.
Điều này, có thể rất kinh khủng với một người đàn bà, anh biết không... Đó là đêm em muốn tự hủy hoại, tất cả, gương mặt này, đôi mắt này, mái tóc này, cả thân thể này, cho đến đôi giày em mang, em cũng muốn hủy hoại hết. Tự hủy. Một cú đạp cửa, sẽ khiến cho em đến với cái chết bên trong, nhanh nhất. Em nghĩ thế...
Nhưng cuối cùng em cũng không đạp cửa, không cất tiếng gọi ai. Trong một trạng thái mơ hồ, em ngồi im bên cửa sổ và nhìn trăng. Trăng xanh biếc, mời gọi. Và như bị ném mạnh lên cao khi gió thổi.
Thật im lìm. Không bất ngờ như lúc trăng vừa hiện ra trên lưng đèo nữa. Em muốn khóc...
Nàng kết thúc câu chuyện bằng đôi bàn tay vặn vẹo. Gương mặt nhợt nhạt như của người sắp chết đuối. Dường như nàng không nói chuyện với tôi mà là nói với một người đàn ông nào đó. Một người có một vết thương, có một ánh mắt hay có một gương mặt giống tôi. Có thể nàng đã nhìn thấy trong tôi một người đàn ông khác...
Nhưng đó cũng chỉ là phỏng đoán từ phía tôi. Chẳng biết đúng hay là sai nữa...
Chúng tôi rời nhà hàng mà bữa ăn còn nguyên. Hầu như nàng chẳng đụng vào món nào trên bàn ăn có trải khăn ren thêu những bông cúc bé tí xinh đẹp ấy. Trên bàn, còn cả những chiếc bánh flan dừa, chúng có màu xanh của lá dứa, thơm phức và rất mịn màng. Chiếc thìa nhỏ bằng kim loại lấp lánh trên cái đĩa viền vàng. Những chiếc khăn ăn bằng vải lanh rất nhẹ xếp ngay ngắn...
Cứ như thể, bữa ăn ấy vẫn đang chờ đợi chúng tôi. Chờ đợi, vào một ngày nào khác nữa...
Tôi không gặp cô gái ánh trăng xanh ấy nữa. Không bao giờ tôi thấy lại nàng. Địa chỉ của nàng, tôi đánh mất ở đâu đó. Có thể chỉ đơn giản vì miếng giấy ghi địa chỉ nhét trong túi áo đã bị bỏ chung với cái áo bẩn, và khi người nhà giặt giũ đã làm nó tan ra thành bột giấy.
Rồi thì tất cả trôi đi, theo làn nước...
Truyện ngắn của Vương Biên Hương



--------------------------------------------------------------------------------

CHặI GIỏằđA MTA TR,NG
H?N MỏảC Tỏằơ
Trfng là Ănh sĂng? NhỏƠt là trfng giỏằa mạa thu, Ănh sĂng càng thêm kỏằ ỏÊo, thặĂm thặĂm, và nỏu ngặỏằi thặĂ lỏng nghe mỏằTt cĂch ung dung, sỏẵ nhỏưn thỏƠy có nhiỏằu miỏng nhỏĂc say say gió xâ rĂch lỏÊ tỏÊ... Và rặĂi 'ỏn 'Âu, chỏĂm vào thỏằâ gơ là chỏằ- ỏƠy, thỏằâ ỏƠy vang lên tuy chỏng mỏằTt ai thỏƠy rà sỏằâc rung 'ỏằTng. Nghâa là trfng rỏm trung thu: mỏằTt 'êm siêu hơnh, vô lặỏằÊng, tặỏằÊng trặng cỏằĐa mỏằTt mạa ao ặỏằ>c xÂy bỏng chÂu lỏằ?, làm bỏng chia ly, và hặĂn nỏằa, hiỏằ?n hơnh cỏằĐa mỏằTt nguỏằ"n khoĂi lỏĂc chê chĂn... PhỏÊi không hỏằY chàng NgÂu và ỏÊ Chỏằâc?
ooOoo
Sông? Là mỏằTt giỏÊi lỏằƠa bỏĂch, không, là mỏằTt 'ặỏằng trfng trỏÊi chiỏu vàng, hai bên bỏằ là 'ỏằTng cĂt và rỏằông xanh và hoang vu và thanh tỏằc.
Chỏằt, tiỏng cặỏằi trong nhặ thỏằĐy tinh và thanh khiỏt lỏĂ thặỏằng. Luôn luôn cỏằâ hỏằi tôi và 'ỏằ' tôi cho kỏằ 'ặỏằÊc: "Này, chỏằi nặỏằ>c hay mỏằc trên trỏằi, và chúng mơnh 'i thuyỏằn trên trỏằi hay dặỏằ>i nặỏằ>c?" Tôi ngặỏằ>c mỏt ngó lên trỏằi rỏằ"i ngó xuỏằ'ng nặỏằ>c và câng cặỏằi 'Ăp lỏĂi: "CỏÊ và hai, chỏằng quĂ, thưch quĂ, chao ôi, hai chỏằ xa xặa... Thuyỏằn 'i êm Ăi quĂ, chúng tôi cỏằâ ngỏằ là 'i trong vâng chiêm bao, và say sặa, và ngÂy ngỏƠt vơ Ănh sĂng. Hai chỏằc, và thuyỏằn dÂng lên, 'ỏằ"ng dÂng lên nhặ khói... ỏằz thặỏằÊng tỏĐng không khư, sông NgÂn hà trinh bỏĂch 'ặặĂng 'ỏm chơm cĂc ngôi sao 'i lỏĂc 'ặỏằng. Chỏằi sông NgÂn rỏằ"i! Chăo mau lên em! Ta cho thuyỏằn 'ỏưu ỏằY bỏn Hàn giang!"
Đi trong thuyỏằn, chúng tôi có cĂi cỏÊm tặỏằYng lẵ thú là 'ặặĂng chỏằY mỏằTt thuyỏằn hào quang, mỏằTt thuyỏằn chÂu ngỏằc, vơ luôn luôn có nhỏằng vơ tinh tú hơnh nhặ rặĂi rỏằƠng xuỏằ'ng thuyỏằn...
Trên kia, phỏÊi rỏằ"i, trên kia, in hơnh có mỏằTt vơ tiên nỏằ 'ang kêu thuyỏằn 'ỏằf quĂ giang...
Thơnh lơnh vạng trỏằi mỏằTng cỏằĐa chúng tôi bỏằ>t vỏằ sĂng lỏĂng. Chỏằng trên cành trúc kia kơa, thỏƠy không? Nó gỏằĂ mÊi mà không sao thoĂt 'ặỏằÊc, biỏt làm thỏ nào, hỏằY Trư?" Tôi cặỏằi: "Hay là chỏằi tay gỏằĂ hỏằT cho trfng thoĂt nỏĂn?" Hai chỏằi, rỏằ"i cạng lỏĂc vào mỏằTt 'ặỏằng lỏằ'i rỏƠt lỏĂ, chÂn dỏôm lên cĂt mà cỏằâ ngỏằĂ là bặỏằ>c trên phiỏn lỏằƠa. Nặỏằ>c suỏằ'i chỏÊy ỏằY hang 'Ă trỏng, tinh khiỏt nhặ mỏĂch nặỏằ>c ngỏằc tuyỏằn, chỏằ"m lên nhỏằng vỏằông lĂ, hỏằ. trông 'ỏn là kinh hÊi vơ ngó giỏằ'ng con bỏĂch hoa xà nhặ tỏĂc...
Sao 'êm nay kiỏằu diỏằ.m nhặ bỏằâc tranh linh 'ỏằTng thỏ này? Tôi muỏằ'n hỏằi xem chỏằc lỏĂnh, mĂt 'ỏn tê cỏÊ lặỏằĂi và hàm rfng. Chỏằi 'ỏằ?nh là hao mòn 'i mỏằTt tư. Nhặng mà ngỏằÊp quĂ, sĂng quĂ, hỏằâng trư làm sao? ĐÂy có phỏÊi là nặỏằ>c NhặỏằÊc non Bỏằ"ng, 'ỏằTng phỏằĐ thỏĐn tiên ngàn xặa còn sót lỏĂi? Nhơn xuỏằ'ng cĂt cỏằ' tơm dỏƠu tưch gơ lặu lỏĂi mỏằTt vỏt chÂn cỏằĐa Đào nguyên Tiên nỏằ, nhặng tỏƠm cĂt phỏng lỏằ nhặ lỏằƠa cfng, trinh bỏĂch làm sao!
BỏƠt tri thỏằư 'ỏằi chỏằY chúng tôi 'Ây câng 'ang ngỏưp lỏằƠt trong trfng và 'ang trôi nỏằ.i bỏằnh bỏằ"ng 'ỏn mỏằTt 'ỏằc da cỏằĐa chỏằng trong lòng vô hỏĂn. Có lúc tôi 'Ê kiêu ngỏĂo thay cho cĂi sỏc 'ỏạp nhu mơ ỏƠy, mà chỏằ? dặỏằ>i trỏằi thu 'êm nay tôi mỏằ>i biỏt thặỏằYng thỏằâc. Nhỏằng phút sĂng lĂng nhặ hôm nay, soi sĂng linh hỏằ"n tôi, và giỏÊi thoĂt cĂi "ta" cỏằĐa tôi ra khỏằi nặĂi giam cỏ** cỏằĐa xĂc thỏằ tiỏc. Em muỏằ'n bay thỏng lên trỏằi 'ỏằf tơm Ănh sĂng muôn nfm thôi...

Làm tí thông tin thực tế về trăng nhỉ ?
Mặt Trăng
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bước tới: menu, tìm kiếm
Mặt Trăng là vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái Đất. Nó được ký hiệu bởi hình Unicode: ~. Khoảng cách trung bình từ Mặt Trăng đến Trái Đất là 384.403 kilômét. Đường kính Mặt Trăng là 3.476 kilômét.
Từ giữa năm 1969 đến 1972, chương trình Apollo của Hoa Kỳ đã đưa 12 người lên Mặt Trăng, người đầu tiên là Neil Armstrong và Buzz Aldrin trong Apollo 11. Trước đó, Mặt Trăng đã là mục tiêu của nhiều cuộc đổ bộ và thám hiểm vòng quanh của các tàu vũ trụ, bắt đầu với tàu Luna 1 của Xô viết năm 1959.
Mặt Trăng
Mặt Trăng nhìn từ Trái Đất

Đặc điểm quỹ đạo
Bán trục lớn 384.400 km
(0,0026 AU)
Chu vi quỹ đạo 2.413.402 km
(0,016 AU)
Độ lệch tâm 0,0554
Cận điểm 363.104 km
(0,0024 AU)
Viễn điểm 405.696 km
(0,0027 AU)
Chu kỳ 27,321 66155 ngày
(27 ngày 7 giờ 43,2 phút)
Chu kỳ biểu kiến 29.530 588 ngày
(29 ngày 12 giờ 44,0 phút)
Tốc độ quỹ đạo
trung bình 1,022 km/s
Tốc độ quỹ đạo
cực đại 1,082 km/s
Tốc độ quỹ đạo
cực tiểu 0,968 km/s
Độ nghiêng thay đổi giữa
28,60° và 18,30°
(5,145 396° so với
mặt phẳng hoàng đạo)
xem quỹ đạo
Kinh độ điểm mọc 125,08°
Góc cận điểm 318,15°
Là vệ tinh của Trái Đất
Đặc điểm vật lý
Đường kính
tại xích đạo 3.476,2 km
(0,273 Trái Đất)
Đường kính tại cực 3.472,0 km
(0,273 Trái Đất)
Độ dẹp 0,0012
Diện tích bề mặt 3,793-107 km2
(0,074 Trái Đất)
Thể tích 2,197-1010 km3
(0,020 Trái Đất)
Khối lượng 7,347 673-1022 kg
(0.0123 Trái Đất)
Tỉ trọng trung bình 3,344 g/cm3
Gia tốc trọng trường
tại xích đạo 1,622 m/s2,
(0,1654 g)
Tốc độ thoát 2,38 km/s
Chu kỳ tự quay 27,321 661 ngày

Vận tốc tự quay 16,655 km/h
(tại xích đạo)
Độ nghiêng trục quay thay đổi giữa
3,60° và 6,69°
(1,5424° so với
mặt phẳng hoàng đạo)
xem quỹ đạo
Xích kinh độ
của cực bắc 266,8577°
(17 h 47 m 26 s)
Thiên độ 65,6411°
Độ phản xạ 0,12
Độ sáng biểu kiến -12,74
Nhiệt độ bề mặt cực tiểu trung bình cực đại
40 K 250 K 396 K

Thành phần thạch quyển
Ôxy 43%
Silíc 21%
Nhôm 10%
Canxi 9%
Sắt 9%
Magiê 5%
Titan 2%
Niken 0,6%
Natri 0,3%
Crôm 0,2%
Kali 0,1%
Mangan 0.1%
Lưu huỳnh 0,1%
Phốtpho 500 ppm
Cácbon 100 ppm
Nitơ 100 ppm
Hiđrô 50 ppm
Hêli 20 ppm
Đặc điểm khí quyển
Áp suất khí quyển 3 - 10-13kPa
Hêli 25%
Neon 25%
Hiđrô 23%
Argon 20%
Mêtan
Amôni
Cácbon điôxít
rất ít
Mục lục [giấu]
1 Quỹ đạo
1.1 Mô tả hiện nay
1.2 Biến đổi theo thời gian
2 Đặc điểm
2.1 Khí quyển
3 Trong văn học
4 Trong ngôn ngữ học
5 Xem thêm
6 Tham khảo
7 Liên kết ngoài

[sửa] Quỹ đạo
[sửa] Mô tả hiện nay
Mặt Trăng quay quanh Trái Đất trên một quỹ đạo gần như một quỹ đạo tròn. Nó cần khoảng một tháng để quay một vòng quanh quỹ đạo. Mỗi giờ, Mặt Trăng di chuyển so với nền sao một cung có độ lớn xấp xỉ bằng đường kính góc của nó tức là khoảng 0,5°.
Khi nhìn từ cực Bắc xuống, Trái Đất và Mặt Trăng quay quanh khối tâm của hệ, một điểm cách tâm Trái Đất chỉ 4700 km, ngược chiều kim đồng hồ, cùng chiều với chiều quay của Trái Đất quanh Mặt Trời.
Khác với hầu hết các vệ tinh tự nhiên của các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời, Mặt Trăng có mặt phẳng quỹ đạo nằm gần với mặt phẳng hoàng đạo chứ không gần mặt phẳng xích đạo của hành tinh (Trái Đất). Mặt phẳng quỹ đạo của Mặt Trăng nghiêng khoảng 5° so với mặt phẳng hoàng đạo. Giao điểm của hai mặt phẳng này trên thiên cầu là 2 điểm nút mặt trăng.
Hiện tượng nhật thực và nguyệt thực chỉ xảy ra khi Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời thẳng hàng.
Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời. Lúc đó Mặt Trăng trên mặt phẳng hoàng đạo, tại một trong hai điểm nút mặt trăng, đồng thời ở vào pha trăng mới (mồng một âm lịch, hay sóc lịch).
Nguyệt thực xảy ra khi Trái Đất nằm giữa Mặt Trời và Mặt Trăng. Lúc đó Mặt Trăng trên mặt phẳng hoàng đạo, tại một trong hai điểm nút mặt trăng, đồng thời ở vào pha trăng tròn (rằm âm lịch).
[sửa] Biến đổi theo thời gian
Các tham số quỹ đạo của Mặt Trăng thay đổi chậm theo thời gian, chủ yếu do tác động của lực thủy triều giữa Mặt Trăng và Trái Đất. Lực hấp dẫn của Mặt Trăng bóp méo thủy quyển trên Trái Đất, gây ra thủy triều. Chu kỳ lên xuống của thủy triều trùng với chu kỳ Mặt Trăng quay quanh Trái Đất, nhưng thủy triều bị trễ pha so với Mặt Trăng. Sự trễ pha này gây ra bởi việc Trái Đất tự quay quanh trục, và bề mặt cứng của nó gây ma sát cho thủy quyển. Kết quả là, một phần mômen động lượng tự quay của Trái Đất được chuyển dần sang cho mômen động lượng quỹ đạo của Mặt Trăng. Mặt Trăng dần đi xa ra khỏi Trái Đất, tốc độ ra xa hiện nay khoảng 38 mm một năm. Đồng thời Trái Đất cũng quay chậm lại, ngày trên Trái Đất sẽ dài thêm ra 15 µs mỗi năm.
Lực thủy triều trong quá khứ cũng đã làm chậm chuyển động tự quay của Mặt Trăng lại. Đến ngày nay, tốc độ tự quay này đã chậm lại đến một giá trị cân bằng đặc biệt, khiến Mặt Trăng đi vào trạng thái quay đồng bộ, tức là luôn hướng một mặt về Trái Đất: tốc độ góc tự quay đúng bằng tốc độ góc quay trên quỹ đạo.
Thực ra quỹ đạo Mặt Trăng không tròn tuyệt đối (có độ lệch tâm dương) và việc nói Mặt Trăng luôn quay một mặt về phía Trái Đất cũng là gần đúng. Mặt Trăng, như mọi vật chuyển động trên quỹ đạo Kepler, chuyển động nhanh hơn ở cận điểm quỹ đạo và chậm hơn ở viễn điểm quỹ đạo. Điều này giúp ta thấy thêm khoảng 8 kinh độ mặt bên kia của Mặt Trăng. Ngoài ra, quỹ đạo Mặt Trăng cũng nghiêng so với mặt phẳng xích đạo của Trái Đất, nên ta cũng thấy thêm 7 vĩ độ mặt bên kia. Cuối cùng, Mặt Trăng nằm đủ gần để một người quan sát ở xích đạo suốt một đêm, sau khi di chuyển khoảng cách bằng đường kính Trái Đất nhờ sự tự quay của Trái Đất, nhìn được thêm 1 kinh độ mặt bên kia.
[sửa] Đặc điểm
[sửa] Khí quyển
Mặt Trăng có bầu khí quyển cực mỏng. Nguồn chính tạo các phân tử lơ lửng trên bề mặt là sự thải ra chất khí từ đất đá bên trong lòng, như radon. Một nguồn khác là gió mặt trời, bị bắt tạm thời bởi trọng trường của Mặt Trăng. Các khí từ nguồn này không tồn tại lâu trên bề mặt Mặt Trăng mà thoát ra dần dần. Khi bề mặt Mặt Trăng tiếp xúc với ánh nắng Mặt Trời, nhiệt độ tăng lên đến chừng vài chục độ C, đủ để cung cấp cho các phân tử khí tốc độ trung bình của chuyển động nhiệt lớn hơn tốc độ vũ trụ cấp 2 của Mặt Trăng, vốn nhỏ do trọng trường yếu của thiên thể, và các chất khí thoát khỏi Mặt Trăng vĩnh viễn.
Do gần như không có bầu khí quyển, trên Mặt Trăng không có các hiện tượng khí tượng như gió, bão hay sự xói mòn bề mặt. Các vị trí trên bề mặt của Mặt Trăng hầu như giữ được trạng thái nguyên thủy của nó cho đến khi bị một thiên thạch bắn phá.

Mùa Trăng Rằm

?" Mùa Thu đang về cùng đất trời. Vầng trăng rằm Trung Thu lại về cùng niềm vui của tuổi thơ. Và trong hoài niệm của một người thiếu nữ ...
Đất trời biết thu về bởi bông cúc vàng hé nở như màu nắng mai. Hà Nội biết thu về bởi hương hoa sữa đầu mùa. Quê hương tôi biết thu về bởi tiếng trống báo thiếu nhi đi tập... thiếu nhi.
Khi còn nhỏ, lúc cái nắng hè oi ả dần dịu dàng hơn, tôi lại nghển cổ ngóng chờ tiếng trống báo tập hợp của các anh chị phị trách trong xóm. Tôi khoái nhất là lúc Minh "cò" - thằng bạn thân gọi vọng từ trên mái nhà nó sang: "Huyền ơi! Đi tập thiếu nhi đi. Hôm nay bắt đầu đấy". Thế là rầm ... rập... chúng tôi cùng nhau chạy trên con ngõ nhỏ ngoằn ngoèo để đến sân kho - địa điểm "tập quân" của trẻ con xóm tôi.
Sân kho nằm ngay cạnh cánh đồng, cũ kĩ và hoang sơ. Cỏ mần trầu, rau sam mọc lan trên nền gạch xanh rêu. Cây gạo ở góc sân luôn gieo vào lòng tôi nỗi sợ ghê gớm mỗi khi phải đi qua đây vào buổi tối. Cánh đồng lờ mờ dường như trải ra bất tận, tiếng ếch nhái kêu èo uột gọi lên cái tĩnh mịch vô hạn của miền quê. Tôi bị ám ánh bởi bóng ma trắng lẩn khuất trong vòm lá gạo chỉ chực có cơ hội tôi quên không nói "Tỏi" là sẽ ập ra vồ lấy mình.

Nhưng sân kho lại là nơi vui nhất mỗi độ thu sang. Điện sáng trưng nhé, tiếng trống đưa đẩy bước chân chúng tôi nhịp nhàng. Bọn tôi không khoái lắm "tiết mục" phải đứng dàn hàng tập múa mà chỉ khoái những lúc giải lao chơi trốn tìm, chơi trận giả. Khi đó chúng tôi đi chân đất, còn dép thì được xỏ vào tay, chạy lông nhông như nghé con. Sau này không khi nào tôi còn thấy mình được đáng yêu như vậy nữa.
Rằm Trung thu trong kí ức của tôi, khi tôi còn là một đứa con nít đầu trần, chân đất thường trốn bố mẹ đi cất vó ban trưa, luôn luôn tươi tắn và thơm nức. Nắng màu vàng chanh, trôi lơ lửng khắp không gian mặc bầu trời xanh ngắt đứng ngó nghiêng từ trên cao. Và thật nhiều màu sắc: cờ đỏ sao vàng, lều trại, những dải giấy màu, đèn ông sao...
Nhưng tất cả, đối với tôi, đều không sống động và đáng yêu bằng những bao "phổng" đầy chặt của các bà, các cô hàng quà. Tôi thường chung tiền mua "phổng" với Minh "cò" vì như thế sẽ được ăn nhiều hơn. Viên "phổng" ngậm trong miệng tan ra thật ngọt, thật giòn nơi đầu lưỡi. Ăn xong đứa nào đứa nấy thè lưõi ra khoe xem lưỡi ai đỏ hơn. Khi lớn hơn chút nữa, mỗi dịp Trung thu tôi vẫn mua "phổng" ăn nhưng không còn thấy ngon như ngày nào nữa. Tôi thường hỏi mình tại sao lại thế? Chắc tại không có Minh "cò" góp tiền chung... Hay là tại tâm hồn
tôi đã đổi khác nhiều? Tôi nghĩ vậy.
Cấp ba tôi học ở thị xã, cách nhà khá xa nên dịp trung thu tôi chẳng mấy khi về. Đêm Rằm, tôi một mình đạp xe lòng vòng trên những con đường đèn điện sáng trưng, những ngôi trại xập xình tiếng nhạc được dựng rải rác ở dọc đường, trông cô đơn và buồn tẻ. Tôi nhớ gia đình, nhớ tụi bạn, nhớ sân kho toàn trại là trại đến nao lòng. Nhưng có lẽ nhớ nhất vẫn là cảm giác náo nức mỗi dịp mùa Trăng rằm Trung thu mà tôi không sao tìm lại được. Giống như những lá cờ bay phấp phới trong gió thu giữa khu đất cắm trại đầy màu sắc mà tôi thấy sau buổi học đếm từng tiết trôi qua để được nghỉ Trung thu.
Đêm trung thu tôi chẳng buồn nhìn trăng lấy một lần. Tôi còn mải với đèn ông sao, với bòng bà gửi cho, và còn mải múa đêm. Tôi được chọn vào đội múa đêm, nghĩa là được mặc váy thật đẹp, được đánh phấn thật xinh. Trông tôi đứng chống hông trong mấy bức ảnh chụp hồi đó thật oách "tờ - rờ". Thế nên ấn tượng duy nhất còn lại trong trái tim tôi về vầng trăng rằm tháng Tám thời ấu thơ là do bài tập làm văn của Minh "cò": "Trăng tròn như mặt bạn Huyền bí ngô ngồi cạnh bạn Kiên". Mỗi khi nhắc lại bài tập làm văn "xuất thần" này của nó, cả gia đình tôi và gia đình Minh "cò" đều cười nghiêng ngả. Minh "cò" đi du học Anh đã được bốn năm rồi...
Mùa trăng tháng Tám năm ngoái tôi ngồi hàng giờ bên cửa sổ nhà trọ để nhìn trăng. Vầng trăng tròn vành vạnh nhạt nhoà giữa bầu trời Thủ đô mờ mờ ánh điện. Online thì gặp Minh "cò". Nó bảo: "Mày ơi, gửi ông trăng làng mình cho tao đi?. Tôi bật cười, lại nhớ về rằm trung thu tuổi 17 rất gần mà cũng như rất xa. Bầu trời đêm trong vắt, vi vu tiếng sáo diều, trăng hồn nhiên chơi giữa những cụm mây trắng. Minh "cò" ước nó có thể đóng gói "cô bé trăng" kia để mang sang Anh. Đó là lần đầu tiên tôi ngồi ngắm trăng với Minh "cò" trên mái nhà nhà nó. Tôi tiếc nhiều vì "lần đầu tiên" này đến muộn quá, và "lần thứ hai" thì đang ở nơi nào đó rất xa xôi.
Vầng trăng tuổi 17 khác vầng trăng tuổi 20, có lẽ càng khác xa vầng trăng thời đầu trần đi bới khoai. Trăng có già đi không nhỉ, như lời bài hát của Trịnh Công Sơn (bấm vào đây để nghe bài hát "Biết đâu nguồn cội"):
Em đi qua chuyến đò thấy con trăng đang nằm ngủ
Con sông là quán trọ và trăng tên lãng du
Em đi qua chuyến đò ối a con trăng còn trẻ
Con sông đâu có ngờ ngày kia trăng sẽ già....?
Một mùa trăng rằm nữa lại về, mùa của bưởi, của "phổng", mùa hồng của bà... Vầng trăng ấu thơ của tôi cũng sắp trở về ...
Nguyễn Thị Ngọc Huyền

Được Monkey2004 sửa chữa / chuyển vào 20:02 ngày 14/01/2007

Trăng Sáng Sân Nhà Em
Trần Đăng Khoa
Ông trăng tròn sáng tỏc
Soi rõ sân nhà em
Trăng khuya sáng hơn đèn
Ơi ông trăng sáng tỏ
Soi rõ sân nhà em...
Hành cây cau lằng đứng
Hàng cây chuối đứng im
Con chim quên không kêu
Con sâu quên không kêu
Chỉ có trăng sáng tỏ
Soi rõ sân nhà em
Trăng khuya sáng hơn đèn
Ơi ông trăng sáng tỏ
Soi rõ sân nhà em...

Anh biết không
Anh biết không, ngõ dài im khuyết lối
Cả vầng trăng cũng chẳng thể treo mình
Song cửa mảnh, gió lùa bao mắt lá
Có thể nào yên lặng những bình minh?
Anh biết không, nỗi buồn đầy bóng tối
Em đã gom để thả kín căn phòng
Khi chật chội nhận ra mình quá rộng
Vắng anh rồi đâu cũng hóa mênh mông.
(SƯU TẦM)