Lịch sử các pháo đài

Lịch sử các pháo đài

trên diễn đàn chỉ tòan thấy các bài về các danh nhân mà ko các bài về pháo đài. Hôm nay em xin đăng bài này để vào góp ý về các pháo đài
em xin đưa vài chi tiết về các loại pháo đài
1. Pháo đài gò đất sân trong ở châu âu vào thế kỉ 9 - 12 khi đế chế charlesmagne sụp đổ do các cuộc nổi loạn của dân viking và magyar
2. Pháo đài đồng tâm do vua Anh edward 1 ( ko nhớ rõ lắm ) xây dựng ở bắc xứ wales với 2 - 3 vòng thành nhằm kiềm chế sự chống đối của dân xứ này
3. Pháo đài Hồi giáo ở Tây Ban Nha với hình tròn do người Hồi giáo marocco xây dựng chống các hiệp sĩ thiên chúa giáo
4. Pháo đài ở Đức do các lãnh chúa xây dựng dọc sông Rhine và trên các ngọn đồi
5. Pháo đài Pháp phát triển vào thời vua philip 3 ở dọc sông loire có đặc trưng là tháp tròn , hàng rào và tháp có mỏ
6. Các pháo đài trang bị đại bác xuất hiện sau khi constantinople sụp đổ
các bác vào góp ý thêm nhé để mọi người hiểu rõ hơn các pháo đài

Tôi không nghiên cứu sử nhiều, nhưng từ thuở cắp sách
tới trường thì nghe nói người Trung Quốc phát minh ra
thuốc pháo và làm ra đại bác, hay bác đồng đầu tiên . Sau
đó, các nước châu Âu mới học lại mà có pháo đài.

Nếu nói về pháo đài thì đó là sở trường của riêng người châu Âu, đặc biệt là 2 quốc gia Đức, Pháp.
Người Pháp có thống chế Vouban, người phát minh ra hệ thống thành luỹ mang tên ông mà sau này được nhà Nguyễn áp dụng triệt để, ví dụ như thành Gia Định.
Người Đức giỏi xây pháo đài, nhưng cũng rất thạo về công phá pháo đài với các phương pháp như đào hầm xuyên tường hay sử dụng pháo cối đốt thành.
Ở đây tớ xin đề cập về 2 pháo đài mạnh nhất châu Âu đầu thế kỷ 19, thời đại Napóleon: Mantua và Mardenbug
Ai biết về tiểu sử của Napoleon chắc sẽ rõ về chiến dịch đầu tiên của ông, chiến dịch nước Ý 1797.
Tháng 04-1796, ông đánh bại quân đội Sardina, bắt vua Sardina là Victor Amadeus III phải xin đình chiến rồi sau ký hiệp ước hòa bình tại Paris vào ngày 15-5. Sau đó ông tiến vào Milan và đụng đầu pháo đài Mantu, một trong những pháo đài mạnh nhất thế giới lúc đó do địa thế thiên nhiên và nghệ thuật kiến trúc quân sự. Khi lực lượng Pháp do Napoléon chỉ huy bao vây Mantua, các đoàn quân của nước Áo đã bốn lần vượt qua rặng núi Alps để tiếp cứu Mantua nhưng quân Áo đã bị Napoléon đánh bại. Tháng 1 năm 1797, đoàn quân Áo phải đầu hàng tại Rivoli và thành trì Mantua không đánh mà đầu hàng.
Cont...

Cho em hỏi cái.
Pháo đài đây tương ứng với từ gì? Castle,fortress,fort,keep hay citadel? Những cái này khác nhau nhiều lắm.Tra từ điển thì nó tưng ứng với fortress.Chắc đã gọi "pháo đài" thì phải từ khi có pháo phải hong các bác?
Vậy hạn chế quá,bàn về thêm các pháo đài trung cổ đi.
Theo em biết thằng to nhất hình như là Carcassonne ở Pháp.Hiện giờ có hẳn một quận sống trong đó.

Chiến dịch 1806- 1807, Napoleon đánh tan tác hoàn toàn quân Phổ. Quân Phổ mất tinh thần đầu hàng nhanh chóng, kéo theo sự sụp đổ của 1 loạt các đồn luỹ kiên cố, trong đó có Mardenburg, pháo đài duy nhất chưa đầu hàng, là pháo đài kiên cố vào bậc nhất và đồng thời cũng là một trung tâm buôn bán lớn, trù phú. ở đó, tập trung nhiều kho lương thực và đạn dược lớn, trong thành có lực lượng đồn trú quan trọng: 22.000 người trang bị đầy đủ, đặt dưới quyền chỉ huy của tướng Clai. Sau khi Bluy-khe đầu hàng, 22.000 người ấy và pháo đài Mardenburg là vị trí độc nhất còn sót lại của các lực lượng vũ trang Phổ. Thống chế Ney đã tới chân thành. Trong lúc cấp bách và tin chắc là sẽ thu được thắng lợi nên Ney cũng không tính đến việc mang theo pháo để công thành mà chỉ mang theo ba, bốn khẩu súng cối dã chiến. Ney kêu gọi Clai nên đầu hàng ngay. Thấy đối phương từ chối, Ney hạ lệnh phát hoả; mấy khẩu pháo nhẹ đem theo đã không gây ra và cũng không thể gây hư hại gì cho pháo đài được, nhưng thế là đủ: ngày 8 tháng 11, Clai đầu hàng cùng với toàn bộ thành quách. Nây tiến vào thành phố và thấy ở đó rất nhiều kho quân nhu và kho hàng hóa đồ sộ. Sau này, Clai giải thích về hành động ấy của mình rằng: bởi dân chúng khiếp đảm vì súng cối của quân Pháp, đã cầu xin Clai, với tư cách là người chỉ huy thành, cần phải sớm đầu hàng. Thể theo ý muốn đó mà Clai đã đầu hàng.
Nói thêm về các pháo đài châu Âu thời này. Do sự xuất hiện của đại bác công thành nên sự phát triển của pháo đài đi liền với sự phát triển của pháo binh. Giai đoan tk 15,16 người ta dùng chiến thuật: sử dụng đại bác phá thủng 1 lỗ hổng ở tường thành cho bộ binh tràn vào. Từ thế kỷ 17, pháo cối- caronat- ra đời, dùng đạn nổ bắn cầu vồng vào đốt thành, khiến cho phe phòng thủ ko còn nơi ẩn nấp. Việc đó bắt buộc pháo đài phải mở rộng thêm, xây thành nhiều ụ cứ điểm độc lập, thông thường là toà tháp, chéo góc nhau, yểm trợ nhau khi bị tấn công đồng thời hạn chế tầm bắn của pháo cối vào trung tâm thành lũy.
Sự ganh đua giữa pháo đài và pháo binh, tăng tầm bắn và mở rộng diện tích, giống như cái vòng luẩn quẩn. Cuối cùng pháo binh chiếm ưu thế và pháo đài chỉ còn cách chui xuống đất, ví dụ như hệ thống pháo đài Maginot của Pháp là một dãy các boongke chìm trong lòng đất.

Sébastien le Prestre de Vauban (1633-1707): Kỹ sư, nguyên soái nước Pháp dưới thời vua Luis 14. Cải cách của ông đã ảnh hưởng mạnh đến kỹ thuật xây dựng quốc phòng châu Âu.Trong suốt sự nghiệp của Vauban, ông đã xây dựng tổng cộng 33 pháo đài và củng cố 300 cái khác. Không những xây dựng pháo đài, ông còn là kỹ sư công phá pháo đài, từ đó rút ra kinh nghiệp để phát minh cách phòng thủ mới.
Phát minh quan trọng nhất của ông là pháo đài góc cạnh kiểu ngôi sao "star-shaped". Đó là các pháo đài độc lập hình cạnh ngôi sao nhô ra, hỗ trợ nhau, nối với nhau bằng hệ thống tường gạch, ko tạo ra những "điểm mù", khiến cho kẻ thù có thể ẩn nấp.

Các pháo đài độc lập

Pháo đài hình ngôi sao bao gồm nhiều cứ điểm độc lập. Đẩy tầm bắn của pháo cối ra khỏi trung tâm thành lũy.
Về công phá thành, ông là người phát minh ra kiểu tấn công: đào công sự vây lấn, cách mà bộ đội VN rất hay dùng qua 2 cuộc chiến tranh. Trước hết đào một tuyến hào ngoài tầm bắn của pháo đài, sau đó phát triển lên tuyến thứ hai, gần hơn với tường thành. Đường hào nối hình zích zắc, hạn chế sát thương của pháo binh địch.

Hệ thống hào vây lấn, được phát triển bằng các đoạn chiến hào zích zắc.
Từ thời ông, quân đội Pháp nổi tiếng với truyền thống xây dựng hệ thống cứ điểm phòng thủ, rất giỏi bắc cầu đào hào.
Quân Đức thiên về pháo binh, đào hầm đặt chất nổ giật sập tường hơn.

theo em biết thì pháo đài ở đức thường dựa được xây dựng trên các ngọn đồi và các lãnh chúa nhận thấy rằng cách rẻ nhất để xây pháo đài là dựa vào đồi núi để xây 1 bức tường thành xung quanh còn chổ yếu nhất được củng cố bằng các công sự và tháp canh

Nói đến công thành mà các bác bỏ qua đám janissary và công binh Ottoman thì bất công quá. Thực ra pháo binh Ottoman là lực lượng đầu tiên sử dụng các đại bác lớn bắn đạn bằng cẩm thạch để phá tường thành, nổi tiếng nhất là trận công phá Constantinople năm 1453. Quân Ottoman còn đánh nhiều trận công thành ác liệt nữa như trận chiếm Tunis hồi TK 16, trận đánh Rhode năm 1522 và Malta năm 1565. Cả pháo đài kiểu Vauban vào loại kiên cố nhất châu Âu là Viênn cũng bị quân Ottoman đào hầm đặt thuốc súng đánh gần sập năm 1683, may có viện binh Balan đến kịp giải vây, chứ không bây giờ cả châu Âu cũng ngày năm lần "Allah hu Akbar" rồi.

Thuốc súng thì có thể, nhưng nói đến đại bác chính tông thì e các bác ba tàu nhận vơ. Cái thứ "phi thạch " ném vỡ đầu Mông Kha ko phải là đại bác mà chỉ là catapulte thôi. Mà ngay cả thứ catapulte lợi hại nhất dùng đối trọng (trebuchet) cũng do người Arabe sáng chế ra, và do quân của Salah ed Din sử dụng lần đầu để công phá Jerusalem năm 1187 (bác nào có dịp tham khảo phim bác Ridley Scott làm, phần lớn bốc phét nhưng cũng có pha chút sự thật). Sau đó người mông cổ học được cách dùng trebuchet từ người Arabe sau chiến dịch Kharesm, và dùng chúng để nện các chú ba tàu, nên các chú ba tàu còn gọi trebuchet là pháo của người Hồi mà. Còn đại bác bắn bằng thuốc súng thì sử sách phương tây ghi lại chắc chắn lần đầu xuất hiện trong trận Crecy năm 1346 ở phía quân Anh. Còn truyện đại bác của lăng chấn trong thuỷ hử thật đến đâu cũng còn cân nhắc đến tài bốc phét của các tiểu thuyết gia chương hồi tàu (có lẽ sự tin cậy của truyện này cũng từa tựa như đám động cơ vĩnh cưủ "trâu gỗ ngựa máy" phản khoa học của Gia Cát Lượng vậy).

Không biết nhiều lắm nhưng có gì nói cái đó vậy! Nói leo theo Spirou nhé, các thành kiểu cũ thường là hình vuông, có 4 góc tròn để pháo có trục quay trên đó. Pháo đài kiểu này thì bị những điểm mù là do 4 góc tròn lồi ra, che mất hướng bắn của khẩu pháo trên 2 góc bên cạnh. Còn khi xây theo hình ngôi sao, nếu quân địch áp sát tường, thì những khẩu pháo trên những góc nhọn đó có thể bắn song song với tường của góc bên cạnh, kô có chướng ngại vậy lồi ra che mất!!