Liên Bang Nam Tư: sự tan rã và chiến tranh

phải nói quân Nam Tư cũng choảng không tồi, bằng chứng là một thằng F117 bị hạ thẳng cẳng và hình như đó là chiếc duy nhất

Nam Tư cũng dại các bác ạ, nằm ngay gần khối Đông Âu mà ko biết tranh thủ làm giàu cho tốt, lại đi chống lại đám kia, làm gì mà chả bị làm thịt

cái đấy gọi là chủ nghĩa dân tộc ở đông ấu đấyy bác ah

Căng thẳng sắc tộc và khủng hoảng kinh tế
Nam Tư thời hậu Thế chiến thứ hai ở nhiều mặt là một hình mẫu tìm kiếm cách xây dựng một nhà nước đa quốc gia. Liên bang được xây dựng trên một nền tảng kép: một nhà nước Nam Tư thời giữa hai cuộc chiến với ưu thế của tầng lớp cầm quyền người Serbia; và một sự phân chia quốc gia thời chiến, khi Ý và Đức Phát xít phân chia nước này và ủng hộ một phái quốc gia Croatia cực đoan được gọi là Ustashe nắm quyền và đã thực hiện thảm sát chống lại người Serbia. Một số nhân vật quốc gia Bosna đã gia nhập các lực lượng phe Trục và tấn công người Serbia. Để trả đũa, những người Serbia quốc gia cực đoan tung ra những cuộc tấn công trả thù và người Bosna và người Croatia.
Bạo lực sắc tộc chỉ chấm dứt khi đội quân Du kích Nam Tư đa sắc tộc kiểm soát đất nước thời hậu chiến và cấm ủng hộ chủ nghĩa quốc gia. Sự hoà bình bên ngoài được giữ trong suốt thời cầm quyền của Tito, dù những cuộc phản kháng mang tính chất quốc gia vẫn diễn ra, nhưng chúng nhanh chóng bị đàn áp và những người lãnh đạo bị bỏ tù hay bị hành quyết. Tuy nhiên, một cuộc phản kháng đã xảy ra tại Croatia trong thập niên 1970, được gọi là "Mùa xuân Croatia" với sự ủng hộ của phần đông người Croat cho rằng nam Tư là một sự bá quyền của người Serbia và yêu cầu giảm bớt quyền lực của Serbia. Tito, vốn là người Croatia, lo ngại về sự ổn định của đất nước và đã hành động theo hướng xoa dịu cả người Croatia và người Serbia, ông ra lệnh bắt giữ những người Croatia phản kháng, trong khi chấp nhận một số yêu cầu của họ. Năm 1974, ảnh hưởng của Serbia trong liên bang đã bị giảm bớt khá nhiều khi các tỉnh tự trị được thành lập tại vùng Kosovo với đa số người Albania và Vojvodina với các sắc tộc pha trộn. Các tỉnh tự trị này có quyền bỏ phiếu như các nước cộng hoà nhưng không như những nước cộng hoà, họ không được phép ly khai khỏi Nam Tư. Sự lùi bước này làm Croatia và Slovenia hài lòng, nhưng tại Serbia và tại tỉnh tự trị Kosovo mới thành lập, sự phản ứng khác biệt nhau. Người Serbia coi hiến pháp mới là sự thua cuộc trước người Croatia và những người quốc gia Albania. Người Albania tại Kosovo coi việc thành lập tỉnh tự trị là chưa đủ, và yêu cầu Kosovo phải trở thành một nhà nước cộng hoà với quyền ly khai khỏi Nam Tư. Việc này khiến căng thẳng trong giới lãnh đạo cs gia tăng, đặc biệt trong số các quan chức người Serbia vốn bực tức vì cho rằng hiến pháp năm 1974 làm suy yếu ảnh hưởng của Serbia và làm tổn hại tới sự thống nhất quốc gia khi cho các nước cộng hoà quyền ly khai.
Một cuộc khủng hoảng kinh tế bùng phát trong thập niên 1970 là sản phẩm của những sai lầm nghiêm trọng của các chính phủ Nam Tư, như vay mượn các khoản tín dụng khổng lồ từ phương Tây nhằm thúc đẩy phát triển qua xuất khẩu. Các nền kinh tế Châu Âu lúc ấy đang ở giai đoạn giảm phát, làm xuất khẩu của Nam Tư ngưng trệ và tạo ra các khoản nợ lớn. Chính phủ Nam Tư khi ấy phải chấp nhận các điều kiện của Quỹ Tiền tệ Quốc tế nhằm xoa dịu gánh nặng khủng hoảng với tầng lớp lao động. Đồng thời, các nhóm xã hội mạnh xuất hiện bên trong Đảng C ộng sản Nam Tư, liên minh với các nhóm lợi ích kinh doanh, ngân hàng và nhà nước phương tây và bắt đầu thúc đẩy chủ nghĩa tân tự do, với sự ủng hộ của Hoa Kỳ. Chính chính quyền Reagan, vào năm 1984, đã thông qua một đề xuất "Liệu pháp sốc" để thúc đẩy Nam Tư theo hướng phục hồi tư bản.
Năm 1989 Jeffrey Sachs tới Nam Tư để giúp chính phủ liên bang của Ante Markovi? chuẩn bị gói "Liệu pháp Sốc" của IMF/Ngân hàng Thế giới, sau đó được đưa ra năm 1990 ngay ở thời điểm các cuộc bầu cử nghị viện đang được tổ chức ở nhiều nước cộng hoà.
Chương trình "Liệu pháp sốc" dành Nam Tư vừa là duy nhất trong vùng vừa có tầm ảnh hưởng chính trị quan trọng trong giai đoạn 1989-90. Luật phá sản để thanh lý các doanh nghiệp nhà nước có hiệu lực từ Luật các Hoạt động Tài chính năm 1989 yêu cầu rằng nếu một doanh nghiệp không trả được nợ trong 30 ngày liên tiếp, hay trong 30 ngày của một giai đoạn 45 ngày, nó phải đàm phán với các chủ nợ hoặc phải trao quyền sở hữu cho họ hay sẽ bị thanh lý, trong trường hợp đó các công nhân sẽ bị sa thải, thông thường không được nhận tiền công.
Năm 1989, theo các nguồn tin chính thức, 248 công ty tuyên bố phá sản hay bị thanh lý và 89.400 công nhân bị sa thải. Trong chín tháng đầu năm 1990 sau khi chương trình của IMF được thông qua, 889 doanh nghiệp khác với 525.000 công nhân phải chịu chung số phận. Nói theo cách khác, trong vòng chưa tới hai năm "cơ cấu khởi động" (theo Đạo luật các Hoạt động Tài chính) hơn 600.000 công nhân trong tổng số 2.7 triệu công nhân trong lĩnh vực công nghiệp đã bị sa thải. Thêm khoảng 20% nguồn nhân lực, hay một nửa triệu người không được trả lương trong những tháng đầu năm 1990 khi cách doanh nghiệp phải tìm cách tránh phá sản. Nơi tập trung đông nhất các doanh nghiệp phá sản và sa thải công nhân là Serbia, Bosna và Hercegovina, Macedonia và Kosovo. Thu nhập thực tế rơi tự do, các chương trình xã hội đã sụp đổ tạo nên một không khí bất mãn xã hội và vô hi vọng. Đây là một điểm chuyển đổi quan trọng dẫn tới những sự kiện diễn ra tiếp theo.
Mùa xuân năm 1990, Markovi? vẫn là chính trị gia có nhiều ảnh hưởng nhất, không chỉ với toàn bộ Nam Tư, mà cả ở mỗi nước cộng hòa tạo thành liên bang này. Đúng ra ông đã phải tổ chức những cuộc tuần hành dân chúng ủng hộ nhà nước Nam Tư chống lại những nhân vật quốc gia như Miloševi? tại Serbia hay Tu**an tại Croatia và ông đã có thể nhờ cậy vào sự trung thành của các lực lượng vũ trang. Ông được 83% dân số Croatia, 81% dân số Serbia và 59% dân số Slovenia cùng 79% dân số trong toàn bộ Nam Tư ủng hộ. Mức độ ủng hộ này cho thấy người dân Nam Tư vẫn kiên quyết duy trì quốc gia như thế nào.
Nhưng Markovi? đã gắn liền Chủ nghĩa Nam Tư của mình với chương trình "Liệu pháp Sốc" có điều kiện của IMF và EU và việc này đã khiến những người theo chủ nghĩa ly khai ở Tây Bắc và những người theo chủ nghĩa quốc gia ở Serbia có cơ hội trỗi dậy. Những người theo chủ nghia ly khai tại Slovenia và Croatia kêu gọi các cử tri bác bỏ chương trình kinh tế khổ hạnh của Markovi?-IMF và bằng cách đó sẽ giúp những nước cộng hòa của họ chuẩn bị rời bỏ Nam Tư và "gia nhập Châu Âu". Lời kêu gọi của Miloševi? tại Serbia dựa trên ý tưởng rằng phương Tây đang hành động chống lại những lợi ích của người Serbia. Những lời kêu gọi mang tính chủ nghĩa quốc gia đó cuối cùng đã thành công: ở tất cả các nước cộng hoà, bắt đầu bằng Slovenia và Croatia vào mùa xuân, các chính phủ bỏ qua các quy định giới hạn tièn tệ của chương trình ổn định của Markovi? để giành lấy số phiếu bầu.
Chính phủ cấp vùng mới được bầu ra sau đó tập trung nỗ lực vào việc phá vỡ đất nước. Họ được chính phủ Hoa Kỳ ủng hộ bằng lập trường muốn phá bỏ kết cấu quốc gia Nam Tư nhằm đẩy nhanh hơn nữa chương trình "Liệu pháp Sốc". Một số ít quốc gia Châu Âu có các lợi ích chiến lược tại Nam Tư có ý muốn thúc đẩy sự tan rã.
Cũng có một số thiếu sót, đặc biệt là trong cơ cấu của Nam Tư khiến việc sụp đổ diễn ra nhanh chóng hơn. Ví dụ, nhiều người cho rằng[cần dẫn nguồn] sự phi tập trung hóa Thị trường Chủ nghĩa xã hội là một thí nghiệm sai lầm cho tình hình địa chính trị cuả nhà nước Nam Tư. Hiến pháp năm 1974 dù tốt hơn cho người Albani tại Kosovo, đã khiến các nước cộng hòa có nhiều quyền lực hơn, vì thế làm ảnh hưởng tới quyền lực thể chế và hữu hình của chính phủ liên bang. Chính quyền Tito đã thay đổi sự suy yếu này cho tới tận khi ông qua đời năm 1980, sau đó nhà nước và Đảng Cs dần tê liệt và rơi vào khủng hoảng.
(Theo wiki)

Liên bang Nam Tư đã tan rã như thế nào
Biến cố đầu những năm 1990 đã gây ra thay đổi mãnh liệt trên chính trường và trở thành bi kịch cho những liên bang hùng mạnh một thời như Nam Tư. Cuộc trưng cầu dân ý về độc lập ở Montenegro vừa qua một lần nữa ám ảnh nhiều người về giai đoạn lịch sử đặc biệt này.
Đầu tiên Nam Tư được thành lập như là một vương quốc vào năm 1918, khi cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất kết thúc. Đến năm 1945, khi phe phát xít bị đánh bại trong cuộc đại chiến thế giới lần thứ hai, Nam Tư được tái tạo thành một nhà nước liên bang theo đường lối xã hội chủ nghĩa.
Hiến pháp Nam Tư lúc đó liên kết 6 nước cộng hoà vào thành một liên bang gồm Bosnia-Hercegovina, Croatia, Macedonia, Montenegro, Serbia và Slovenia. Trong đó riêng Serbia lại có hai tỉnh thực hiện quy chế tự trị là Kosovo và Vojvodina.
1991-1992: Sự tan rã
Sau hơn 8 thập kỷ tồn tại, đến năm 1992 nhà nước Nam Tư thống nhất bắt đầu tan vỡ dần thành từng quốc gia riêng. Chủ nghĩa dân tộc một lần nữa trỗi dậy mạnh mẽ và trở thành lực lượng chi phối ở khu vực Balkans.
Đầu tiên là Slovenia rồi đến lượt Croatia ly khải khỏi Nam Tư, nhưng cái giá họ phải trả là làm sống lại cuộc xung đột với Serbia. Cuộc chiến xảy ra tại Croatia khiến hàng trăm nghìn người phải chạy tị nạn, làm người ta nhớ lại những ký ức kinh hoàng hồi thập kỷ 40.

Năm 1992 còn chứng kiến sự bùng nổ thêm một cuộc xung đột nữa ở Bosnia, nước cộng hoà cũng tuyên bố độc lập khỏi Nam Tư. Những người thuộc sắc tộc Serbia sống tại đây kiên quyết giữ Bosnia ở lại Liên bang Nam Tư để giúp xây dựng nước cộng hoà Serbia hùng mạnh hơn.
Họ nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ phía các nhóm theo tư tưởng dân tộc ở Belgrade, thủ đô Serbia và toàn liên bang. Những tín đồ Hồi giáo ở Bosnia bị lùa khỏi nhà của họ trong các chiến dịch được lên kế hoạch tỉ mỉ, vốn nổi tiếng với tên gọi là "cuộc thanh lọc sắc tộc".
Tới năm 1993, chính phủ Hồi giáo của Bosnia bị các lực lượng của người gốc Serbia vây khốn ở thủ đô Sarajevo. Lúc đó sức mạnh vũ trang của những người thuộc sắc tộc Serbia vốn đang kiểm soát tới 70% nước cộng hoà Bosnia.
Trong khi đó ở miền trung Bosnia, quân đội gồm chủ yếu là các tín đồ Hồi giáo lại giao tranh với với những người Bosnia gốc Croatia, vốn mong muốn tách ra để thuộc về nước cộng Croatia. Sự có mặt của lực lượng gìn giữ hoà bình Liên Hợp Quốc nhằm kiềm chế tình trạng hỗn loạn chia năm xẻ bảy ở Bosnia là vô hiệu.

Một phần chính là vì phần lớn dân Nam tư là người Serbi!
Phần nữa có thể là mấy chú Croatia có lịch sử cộng tác với Đức nên lý lịch không tốt, con cháu khó vào quân đội, cảnh sát!!

Liệu có nghịch lý không nhỉ?
Một,
LXô là 1 liên bang tâp trung quyền lực đến mức tối đa vào chính quyền trung ương và Đảng CSLX, cứ ngỡ sẽ là một thành trì thép vây mà sup đổ trong chớp mắt!
LBNTư lại là một liên bang mà các thành phân có rât nhiều đặc quyền vê chính trị và nhiêu hơn nữa về kinh tế, cứ ngỡ như vậy sẽ giữ được cảnh "gia đình hoà thuận" vây mà nồi da xáo thịt ác liệt chả kém Xuân Thu!
Hai, LBNTư và LXô cứ tưởng đi hai con đường khác nhau khi cùng tiến vê XHCN vây mà các vi lãnh đạo thời kỳ cuối của nó đều có tư tưởng thân P.Tây, dựa vào P.Tây mà trị bệnh!
Ba,Milosevic chêt một cách đầy nghi vấn cùng với sự diệt vong của LBNT khi mà cái án chiến tranh còn chưa xử xong, yelsin thi lai xem như một TT co công trạng???

Một và hai: Tìm đọc lại các topic trong box sẽ hiểu nguyên nhân.
Ba: Thái đội của Milosevich và Elsin trong quan hệ đối với phương Tây như thế nào?
Phương hướng của các tổng thống kế nhiệm ở hai nước đối với chính sách của người tiền nhiệm ra sao?

Cám ơn bác đã trả lời bai của em, về vân đề một và hai, co chăng chỉ là một lời than vản của em thôi ạ!
vê vấn đề thứ ba,theo nhân xét của em, thái độ của Giocba và vi Tổng Thống trước Milôsêvich cơ bản là giống nhau, muốn dưa vào P.Tây đê chữa lành "bênh" cho liên bang...
còn Milôsêvich và Elsin với cương vị là Tồng Thống thành phân quan trong nhât của LB dã hành động và suy nghĩ rât khác nhau, gân như là đối lập, kẻ muốn giải tán LB và thân PTây, kẻ chống lại ảnh hưởng P.Tây và ra sức giữ vững LB bằng moị giá...
Chỉ có điều không biêt được,vi TT Milosevvich đã đúng hay sai, chỉ thây hiên tại, thế và lực người Serb không thể yếu hơn .....

Liên bang Nam Tư đã tan rã như thế nào
(tiếp theo)
1995: Thoả thuận hoà bình Dayton
Áp lực từ phía Mỹ nhằm chấm dứt cuộc nội chiến ở Bosnia cuối cùng cũng dẫn tới hiệp định hoà bình ký tại Dayton vào tháng 11/1995. Theo hoà ước này hai thực thể tự trị được thành lập tại Bosnia, đó là Cộng hoà của người Bosnia gốc Serbia và Liên bang Hồi giáo-Croat.
Sự dàn xếp trên nhằm mục đích mang đến sự hồi phục của nhà nước Bosnia và bảo vệ nhân quyền. Nhưng hiệp định này cũng bị chỉ trích gay gắt vì nó không khắc phục được hậu quả của nạn thanh lọc sắc tộc do người Hồi giáo-Croatia và người Serbia đã có chính phủ, quốc hội và quân đội riêng của họ.
Lực lượng gìn giữ hoà bình NATO được triển khai tới Serbia lúc đó có nhiệm vụ ban đầu là thực hiện khía cạnh quân sự của thoả thuận Dayton, giám sát sự phân tách của các lực lượng không cho họ giao tranh với nhau. Nhưng NATO cũng được giao những quyền lực bổ sung rất lớn, gồm quyền bắt những tội phạm chiến tranh bị kết tội.
Trong khi đó, Croatia đã giành lại hầu hết các vùng lãnh thổ bị người Serbia chiếm giữ trước đây trong những chiến dịch quân sự bất thình lình vào năm 1995. Sự kiện này cũng gây ra một cuộc di cư quy mô lớn của khoảng 200.000 người gốc Serbia ra khỏi Croatia.

Tổng thống Milosevic (trái) trong lễ ký thoả thuận hoà bình ở Dayton, bang Ohio Mỹ (CNN)
1999: Sự can thiệp vào Kosovo
Năm 1998, 9 năm sau khi quyền tự trị của tỉnh Kosovo bị bãi bỏ, lực lượng Quân đội Giải phóng Kosovo, vốn nhận được sự ủng hộ của người thuộc sắc tộc Albania chiếm đa số tại đây, đã nổi dậy công khai chống lại sự thống trị của chính quyền Serbia.
Cộng đồng quốc tế lúc đó chỉ hậu thuẫn cho quyền tự trị lớn hơn của Kosovo nên phản đối yêu sách đòi độc lập hoàn toàn của người gốc Albania ở đây. Nhưng thế giới cũng gia tăng sức ép đối với nhà lãnh đạo Serbia đầy quyền lực Slobodan Milosevic phải chấm dứt nạn bạo lực leo thang ở tỉnh Kosovo.
Những lời đe doạ về hành động quân sự của phương tây đối với cuộc khủng hoảng Kosovo lên tới đỉnh điểm khi NATO mở cuộc không kích vào Nam Tư, tháng 3/1999, và trở thành cuộc tấn công đầu tiên nhằm vào một quốc gia châu Âu có chủ quyền trong lịch sử NATO.
Các vụ oanh kích ban đầu chỉ tập trung vào các mục tiêu quân sự ở Kosovo và toàn cõi Serbia, nhưng sau đó chúng được mở rộng sang hàng loạt mục tiêu khác như cầu cống, nhà máy lọc dầu, cơ sở phát điện và hệ thống thông tin liên lạc.
Trong vòng vài ngày sau khi cuộc oanh kích của NATO mở màn, hàng chục nghìn người tị nạn Kosovo gốc Albania lũ lượt chạy khỏi tỉnh này. Trong bối cảnh đó, xảy ra hàng loạt vụ giết chóc, bạo lực và trục xuất ép buộc do quân đội Serbia gây ra.
Tiếp theo, việc đưa dân tị nạn nói trên cùng những người đã bỏ chạy từ vài tháng trước cuộc oanh kích trở lại khu vực sinh sống của mình ở Kosovo là ưu tiên hàng đầu của các nước thuộc liên quân sự NATO.
Trong khi đó, mối quan hệ giữa Serbia và Montenegro, nước cộng hoà duy nhất thuộc Nam Tư trước đây còn tồn tại chung một mái nhà với họ, đã xuống đến mức thấp nhất. Các nhà lãnh đạo Montenegro tìm cách tách khỏi cách giải quyết vấn đề Kosovo của Milosevic.

NATO oanh kích Belgrade trong vụ can thiệp vấn đề Kosovo (AP)