LONG CỐT TIÊN - điều trị đau nhức xương khớp

GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ ĐAU NHỨC XƯƠNG KHỚP​

Đau nhức xương khớp là biểu hiện của bệnh hệ thần kinh cơ xương khớp, đặc biệt đau nhiều trong quá trình viêm khớp và thoái hóa khớp. Các chuyên gia y tế cho rằng, tuổi thọ của con người càng cao thì tỉ lệ mắc các bệnh về xương khớp ngày càng tăng trong đó phụ nữ chiếm khoảng 60%. Do đó chăm sóc sức khỏe xương khớp là vấn đề thách thức lớn đối với toàn xã hội.

Đối tượng dễ mắc phải tình trạng đau nhức xương khớp: người cao tuổi, có di chứng bệnh về khớp, thừa cân béo phì, chấn thương trong lao động…

​

1. Nguyên nhân gây đau nhức xương khớp

♦ Viêm sưng các khớp
Các đợt viêm khớp làm cho người bệnh đau nhức các khớp, đặc biệt các khớp bị tổn thương do chấn thương trong quá trình lao động hay sinh hoạt hàng ngày. Khớp viêm sưng, đau tăng lên khi vận động nhiều, trong quá trình viêm làm tăng phá hủy sụn khớp.

♦ Sụn khớp bị phá hủy
Tuổi càng cao thì xương khớp có khả năng bị lão hóa. Các sụn khớp bị phá hủy, ăn mòn theo thời gian mà không được cải tạo nuôi dưỡng; giảm chất nhờn có trong xương khớp tăng ma sát giữa các bề mặt khớp khi vận động. Khi sụn khớp bị lão hóa, quá trình phá hủy sụn nhiều hơn tái tạo, làm cho sụn mỏng dần, và mất đi, áp lực cơ thể sẽ chèn ép phần xương dưới sụn dẫn đến tình trạng đau nhức khi vận động hay đơn giản chỉ là thay đổi tư thế.

♦ Thay đổi thời tiết
Mưa nắng thất thường làm cho cơ thể nhiễm các yếu tố gây bệnh phong, hàn, thử thấp xâm nhập vào kinh lạc gây đau nhức. Ngoài ra nóng lạnh bất thường kéo theo hàng loạt những thay đổi bên trong cơ thể. Đặc biệt khi thời tiết lạnh, độ ẩm không khí cao làm cho gân, cơ bị co rút, mạch máu lưu thông kém gây ứ tắc, không nuôi dưỡng sưởi ấm các khớp lâu ngày gây đau nhức, và bề mặt sụn không trơn láng, các khớp khô cứng, nên vận động gây đau nhức.

Thời tiết lạnh còn làm cho mạch máu trên da bị co lại, máu đến xương khớp bị hạn chế hoặc rất ít dẫn đến thiếu máu nuôi dưỡng các khớp, sụn khớp cũng trở nên yếu đi, 2 đầu xương dưới sụn sẽ bị trơ. Khi vận động, 2 xương trượt lên nhau không được mượt mà, cọ xát nhiều sẽ gây đau nhức xương khớp.

♦ Béo phì
Tình trạng lão hóa toàn thân và thoái hóa sụn khớp, xương dưới sụn sẽ tăng lên. Đau nhức xương khớp do béo phì là do hệ thống cơ – xương - dây chằng sẽ phải chịu quá mức, tăng áp lực lên các khớp làm cho phần sụn khớp bị hao mòn, xương dưới sụn bị tổn thương, tác động cộng hưởng với quá trình lão hóa sớm.

♦ Ít vận động
Những công việc ít vận động ví dụ như: văn phòng, lái xe khách đường dài… những việc phải ngồi/đứng nhiều làm ảnh hưởng đến xương khớp. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ làm cho cơ, gân bị co cứng, khi vận động đột ngột thì các khớp vẫn bị đau nhức, mỏi hơn so với bình thường. Ngoài ra giữ nguyên một tư thế làm máu lưu thông đến bộ phận xương khớp giảm, dẫn tới khả năng tưới máu nuôi xương dưới sụn giảm, bề mặt sụn khô dần dẫn đến thay đổi cấu trúc xương dưới sụn. Chính sự tổn thương đó, hư hại của sụn và xương dưới sụn là nguyên nhân hàng đầu gây đau nhức xương khớp.

♦ Các thói quen xấu dẫn đến đau nhức xương khớp:
Tư thế làm việc không đúng: ngồi đổ người ra phía trước, gù lưng… làm tăng áp lực lên cột sống, cột sống bị đè nén dẫn đến tình trạng đau lưng, mỏi cổ.
Tư thế mang vác đồ đạc không đúng: Khi bê đồ nặng, chúng ta thường hơi cúi hoặc bê bằng 1 tay… Đó là những tư thế sai làm ảnh hưởng đến xương khớp.

2. Triệu chứng thường gặp của bệnh đau nhức xương khớp

• Các khớp sưng đau nhức thường hay bị khớp gối, cổ tay cổ chân bàn tay, bàn chân, khớp vai cột sống..
• Nhức mỏi chân tay, đau mình mẩy, đau nhức các khớp nhiều về đêm, đau nhức kèm tê buồn chân tay. Một số khớp cứng vào buổi sáng thức dậy, trường hợp nặng các khớp sưng đau.
• Một số trường hợp mệt mỏi, khó chịu. Biểu hiện này diễn ra lặp đi lặp lại trong một thời gian .
• Tê buồn trong xương cảm giác như kiến bò, cảm giác rất khó chịu và chỉ muốn được đấm bóp ngay tại vị trí đó.

3. Giải pháp điều trị đau nhức xương khớp

♦ Tây Y: chủ yếu điều trị giai đoạn cấp tính các khớp sưng đau nhiều.
Dùng thuốc giảm đau chống viêm: ưu điểm giảm đau nhanh, nhược điểm ảnh hưởng đến chức năng gan thận dạ dày…

• Nhóm thuốc giảm đau thông thường: ví dụ paracetamol, nhóm này có vai trò quan trọng trong điều trị thoái hóa khớp cũng như các bệnh khớp khác, ít ảnh hưởng dạ dày tuy nhiên ảnh hưởng đến chức năng gan thận nếu dùng liều cao.
• Nhóm thuốc giảm đau chống viêm không steroid: ví dụ như: celecoxib; ibuprofen…
• Nhóm giảm đau Glucocorticoid: Ví dụ như dexamethasone, prednisolone
• Dùng các thuốc dãn cơ: như dùng ngoài xoa dầu nóng, cao dán, uống trong mydocam

♦ Giải pháp Đông Y trong điều trị bệnh đau nhức xương khớp giai đoạn mãn tính

​

Phép trị chủ yếu: Bổ can thận, bổ khí huyết, khu phong tán hàn trừ thấp thư cân, bồi bổ sụn khớp.

Bài thuốc đặc trị: Tục đoạn, Ngưu tất, Đương quy, Hoàng kỳ, Tang ký sinh, Dây đau xương, Thiên niên kiện, Quy bản, Kỷ tử.

Tác dụng bài thuốc:

• Bổ can thận: làm xương khớp chắc khỏe “Can chủ gân Thận chủ cốt tủy”. Gân cốt khỏe bệnh đẩy lùi, đây là gốc trị bệnh.
• Bổ khí huyết: người có tuổi khí huyết kém gân cơ khớp không được nuôi dưỡng, lâu ngày làm lão hóa các bộ phận đặc biệt xương khớp.
• Khu phong tán hàn trừ thấp nhằm loại bỏ các ngoại tà như phong, hàn, thử, thấp xâm nhập vào kinh lạc gây ứ trệ khí huyết lưu thông gây đau nhức khắp cơ thể, ngoài ra thư cân dãn cơ làm các khớp vận động dễ dàng giảm đau nhức tê bì.
• Bồi bổ sụn khớp: ở người già khả năng tạo sụn khớp giảm và bị thoái hóa làm bào mòn sụn khớp nên bồi bổ sụn khớp để khớp cử động dễ dàng không bị cọ xát gây đau.

Đối tượng sử dụng:

• Người bị viêm khớp thoái hóa khớp như thoái hóa đốt sống cổ, thắt lưng, khớp gối, cổ tay, bàn tay, bàn chân, khớp vai, khớp háng…
• Người bị thấp khớp, viêm khớp dạng thấp.
• Người bị nhức mỏi chân tay đau mình mẩy.

Cách dùng:
Dạng sắc ngày uống 2 lần mỗi lần một bát sau ăn một lúc.
Dạng viên ngày uống 2 lần mội lần 3 viên sau ăn 1h.
Giảm đau nhức sau 2-3 ngày sử dụng
Vận động dễ hơn sau 7-10 ngày sử dụng.
Nên sử dụng 1-3 tháng để ổn định.

Sử dụng biện pháp châm cứu, xoa bóp: có tác dụng đặc biệt đối với những bệnh nhân mắc chứng đau nhức xương khớp, đau thần kinh, thường điều trị khi người bệnh đau nhiều, hạn chế vận động.

Chế độ luyện tập và ăn uống:

• Bổ sung chế độ ăn giàu canxi, tăng cường rau xanh, tăng vitamin, giảm muối, mỡ trong chế độ ăn hàng ngày.
• Tập dưỡng sinh, yoga, đi bộ, mặc ấm mùa đông, mát mùa hè.

Tác giả bài viết:Ths.Bs Phạm Đắc Cao – Trưởng khoa Đông y và Phục hồi chức năng – Bệnh viện 115 Nghệ An