Lượm lặt

Không hiểu cũng không sao.tui cũng đâu có hiểu nhiều .Nhưng có nhiều thứ không hiểu mà vẫn cảm được cái thần của nó .Có thể rùng mình,có thể khóc,có cảm giác lạnh sống lưng...Nếu bảo giải thích thì không thể.
Với lại đọc Haiku cũng phải biết nhiều về văn hóa Nhật và phải có lòng yêu mến thiên nhiên nữa

Mới có hơn 1 năm mà cái bài thơ này kiếm mãi mới có vài trang web còn chứa nó mà lại dị bản tùm lum.
Thôi thì post lại theo trí nhớ vậy.Có lẽ nó là bài thơ viết về Hà Nội đẹp nhất,mượt mà nhất mà tui được biết.
Chỉ có đoạn cuối là không hiểu lắm.Nhưng không sao,nó vẫn đẹp,vẫn thơ
@ Hà : À,có phải nhớ Hà Nội không nhỉ?
Ờ,à,thì là...
Mỗi thứ một chút-Có thể là Hà Nội mà cũng có thể là...An Giang,Đồng Nai,Long An hay Thái Bình gì gì đó.Miễn là bỏ đi vài chỗ của riêng đất Hà Thành là đưọc chứ gì!
@ Trân : cảm ơn nàng nhé.
Em về, Hà Nội
Hà Nội yêu, anh vẫn yêu muốn khóc
Mấy chục năm, xa đến mấy nghìn năm
Giã từ em -mười bảy tuổi- một lần
Thu rất mỏng, sương hững hờ đẫm lá
Hà Nội yêu, áo lụa ngà óng ả
Thoáng khăn san nũng nịu với heo may
Năm ngón tay nhón một trái ô mai
Chiếc răng khểnh xinh nụ cười cam thảo
Hà Nội yêu, mối tình đầu khờ khạo
Em nhận thư, anh ngây ngất tủi mừng
Về đến nhà cười nụ với cầu thang
Một tuần lễ, vui như ngày thi đỗ
Hà Nội yêu, cốm Vòng đơm gió nhỏ
Nên mùa Thu kín đáo khép tà mây
Ván giải gianh, có đôi lúc bàn tay
Vơ nắm sỏi với lòng anh hồi hộp
Hà Nội yêu, đẹp Trưng Vương mái tóc
Chiếc kẹp nghiêng, ba lá nép vào nhung
Miếng sấu xanh đừng chua quá ghê răng
Em hóm hỉnh, chiếc mũi xinh chun lại
Hà Nội yêu, liễu hẹn hò nắng mới
Hẹn hôm nào anh bối rối chim khuyên
Nào có bao giờ anh được hôn em
Nên dáng liễu còn u sầu vạn thuở
Hà Nội yêu, xin cầm tay lần nữa
-một lần thôi cho vừa đủ hai lần-
thèm ngày xưa hạnh phúc rất thiên thần
anh chết lặng trong tình yêu thác đổ.
Hà Nội yêu, vẫn y nguyên tưởng nhớ
Nên nghìn năm vẫn ngỡ mới hôm qua
Bóng hoàng lan, sân gạch mát sau nhà
Còn vương vấn trong những bài thơ cũ
Hà Nội yêu, xin về từ thống khổ
Dây kẽm gai dù xé rách bờ vai
Bóng ngục tù dù ngầu đục mắt nai
Anh xin đón vào đôi tay khô héo.
Hoàng Anh Tuấn.
Được lyhap sửa chữa / chuyển vào 22:19 ngày 10/01/2008

Nàng khổng lồ
Vào thời mà Tự nhiên đầy cao hứng
Mỗi ngày hoài thai những đứa con quái dị
Tôi ước mình được sống bên một cô gái khổng lồ
Như con mèo khoái trá nằm dưới chân một nữ hoàng
Tôi ước được nhìn thấy thân thể nàng nở hoa cùng với tâm hồn
Và tự do lớn lên trong những trò chơi khủng khiếp
Đoán xem tim nàng có ủ chăng ngọn lửa tối
Với những dải sương ẩm ướt bơi trong mắt nàng
Thoải mái dạo khắp những hình thù mỹ miều của nàng
Trườn bò trên sườn dốc của hai đầu gối kếch xù
Và đôi khi,giữa mùa hè khi mặt trời độc địa
Khiến nàng mệt mỏi nằm xoài trên cánh đồng
Thì tôi ngủ lười biếng dưới bóng đôi bầu vú
Như một xóm yên bình ngủ dưới chân núi.
Charles Baudelaire

Chép lại bài thơ của nhà thơ Trần Hòa Bình.Tác giả của "Thêm một" đã vĩnh viễn ra đi vào 23h ngày 16/8.

Nguồn VNExpress
Thêm một
Thêm một chiếc lá rụng,
Thế là thành mùa thu.
Thêm một tiếng chim gù,
Thành ban mai tinh khiết.
Dĩ nhiên là tôi biết,
Thêm một - lắm điều hay.
Nhưng mà tôi cũng biết,
Thêm một - phiền toái thay!
Thêm một lời dại dột,
Tức thì em bỏ đi.
Nhưng thêm chút lầm lì,
Thế nào em cũng khóc.
Thêm một người thứ ba,
Chuyện tình đâm dang dở.
Cứ thêm một lời hứa,
Lại một lần khả nghi.
Nhận thêm một thiệp cưới,
Thấy mình lẻ loi hơn.
Thêm một đêm trăng tàn,
Lại thấy mình đang khuyết.
Dĩ nhiên là tôi biết,
Thêm một lắm điều hay.
Trần Hòa Bình

Mưa Sài Gòn.Tư dưng nhớ...Đinh Hùng.Thưở mới vào đây post thơ ông nhìu.Moi lại 1 bài
Ấm cúng
Đinh Hùng
Mưa bay! Mưa bay!
Bão táp suốt ngày.
Ta buồn, ta lạnh,
Ta nhớ ai đây?
Ngoài trời sương bạc,
Gió lùa cành cây,
Cửa phòng ta khép,
Quạnh hiu trong này.
Tôi chờ giấc mộng,
Tôi chẳng chờ em,
Thì em chợt đến,
Tiếng chân ngoài thềm...
Mưa bay! Mưa bay!
Một hôm trời bão,
Em đến chơi đây,
Nước đầm vạt áo,
Lạnh lùng lắm thay!
Em vào cùng gió,
Em đến cùng mưa.
Chiều tối bao giờ?
Bóng vào cửa sổ,
Lòng em để ngỏ,
Lọt câu hững hờ.
Em bớt lạnh chưa?
Lòng tôi kề dó
Một ngọn đèn đỏ,
Đôi lòng đêm xưa.
Em ngồi em nhớ,
Tôi ngồi tôi mơ:
Một đời nho nhỏ,
Một phòng xinh xinh,
Cảnh trời mưa gió,
Và hai chúng mình...
Mưa bay! Mưa bay!
Ấm cúng trong này.
Một hôm trời bão,
Em vào chơi đây.

Thơ nhìu rồi.Ca dao chơi
Khoai to bồn thì tốt cộ
Đậu ba lá thì vừa un
Gà mất mẹ thì lâu khun
Gái thiếu trai thì thậm khổ!
Trai thiếu gái cũng thậm khổ!
Trời sinh voi thì sinh cỏ
Trời sinh giếng thì sinh mo
Trời sinh sông thì sinh đò
Trời sinh o thì sinh tui.
O một mình cũng khôn đặng
Tui một mình cũng khôn đặng.
Gió ngoài biển nó dồn vô
Mây trên trời hắn cuốn lại
O với tui cùng cuốn lại!
(Dân ca Quảng Bình)
Thật dễ thương hết sức nhỉ
Được lyhap sửa chữa / chuyển vào 00:48 ngày 16/04/2009

Để nói lời yêu thương
Masaoka Shiki(1867-1902)
Nếu Bashò là người tạo nên "một hình hài" cho Haiku(dù rằng người đặt những nền móng đầu tiên phải kể đến Tèitoku,Sòin và trường phái Darrin),Buson đại diện cho "một trí tuệ",Issa là "trái tim của Haiku" thì Shiki đã mang Haiku đến những người yêu thơ Nhật trên toàn thế giới.
Thế kỷ 19 là một thảm hại của Haiku.Khi Issa qua đời,ông không tạo một trường phái đích thực nào(mà cũng đúng thôi với tính cách của Issa như thế);trong khi đó những môn đệ của Buson là những người rất thiếu cá tính trong thơ.Tình trạng ấy chỉ chấm dứt khi xuất hiện sự phản kháng tính giả tạo với thơ Bashò trong những năm cuối thế kỷ 19-dưới ngọn cờ của Masaoka Shiki.
Shiki bắt đầu đến trường vào khoảng năm 1877(thực ra thì trước đó ông cũng "bắt đầu đến trường" đã nhiều lần rồi-vì trong việc học hành,dường như ông chỉ thích ẩu đả một cách kì dị).
Shiki thông minh vượt bực.Ông bắt đầu viết từ lúc lên 11.Đến năm 16,ông khởi sự nghiên cứu Haiku một cách nghiêm túc.
Sau đó Shiki vào đại học nhưng lại trượt kỳ thi năm thứ 2.Ông cộng tác với báo Nihon("Nước Nhật"),rồi nổi tiếng khi gây sửng sốt giới Haiku với loạt bài "Phê bình Bashò"
Bài phê bình được rất nhiều người tò mò tìm đọc.Thực ra,nó không công kích Bashò,mà đúng hơn chỉ là biểu hiện không khoan thứ của tuổi trẻ trước thói quen không tôn kính người già chỉ vì họ lão luyện.
Mặc dù ông công nhận một số Haiku của Bashò là thực sự vĩ đại nhưng ông cũng khẳng định 3/4 còn lại là tồi-một điều như là lời báng bổ với người yêu thơ Haiku.
Tuy nhiên càng về sau này ông càng có nhiều người ủng hộ mà chủ yếu là những nhà thơ trẻ cũng hăm hở như bản thân của Shiki.Một Haiku của Shiki thể hiện tính không khuất phục trước những vinh quan từ quá khứ:
Nếu 200 năm trước Ransetsu viết một Haiku bậc thầy:
Hoàng cúc bạch cúc
và chăng
không tên gọi nào khác
thì đây là đáp từ của Shiki:
Cúc vàng cúc trắng
đoá cúc hồng
tôi khát vọng
Tuy nhiên ông rất mau chán trò "giật đổ" những quan niệm cũ,ông muốn xây dựng,đặt nền móng cho trường phái Haiku mới.Ông đã thành công.
Nhửng lời sau đây của ông rất bổ ích cho những người mới bắt đầu làm Haiku:
Để tự nhiên.
Đừng băn khoăn về những quy tắc ngữ pháp cổ lỗ.
Đọc tác giả cổ-hãy nhớ rắng thơ của họ hay và dở lẫn lộn.
Lưu ý Haiku tầm thường thường quanh co úp mở với sự thể hiện cụ thể bị vặn xoắn giả tạo.
Viết để được hân hoan với bản thân.Làm thế nào trông đợi người khác hài lòng 1 tác phẩm mà chính người viết không hài lòng.
Nếu bạn là người đã có chút kiến thức về làm Haiku thì những lời sau đây sẽ cần thiết:
Đừng quên luật phối cảnh.Vật thể lớn thì lớn,nhưng vật thể nhỏ cũng là lớn nếu nhìn cận cảnh.
Cần nghiên cứu sự tinh tế,nhưng không nên quá trông đợi vào 17 âm tiết.
Haiku không cần lập luận,vì nó không phải là mệnh đề logic.
Cắt giảm càng nhiều càng tốt trạng từ,động từ,hậu từ.
Dùng từ ngữ tinh mật-không dùng từ nào vô nghĩa.
Sử dụng cả ảnh ảo và ảnh thực-nhưng coi trọng ảnh chân thực hơn.
Còn nếu bạn là pro trong Haiku thì lời khuyên càng thú vị:
Đọc bất cứ lúc nào có thể đọc được những sách về Haiku.
Cần hiểu mọi loại Haiku nhưng phải có phong cách riêng.
Tự góp nhặt chất liệu,không vay mượn từ Haiku cổ.
Ít ra cũng hiểu điều gì đó về nền văn học khác.
Ít ra cũng biết chút ít gì đó về các hình thức nghệ thuật.
Tuy nhiên Shiki lại hâm mộ Buson.Thật vậy,mặc Haiku của Buson có tính gì đó giả tạo nhưng Buson vẫn là một nhà cách tân bậc thầy về văn phong,là một "chàng tuổi trẻ" thứ thiệt.
Một nhận định thiếu sâu sắc của Shiki với Bashò dường như là bắt nguồn từ nền tảng của tính khí.Làm sao mà tính trầm mặc của Bashò lại làm cho mộ Shiki hiếu động yêu thích cho được.
Mặc cho Bashò đã rơi vào ngã Thiền,Shiki viết:
Hơi thu hiu hắt
một tôi vô thần
vô Phật
Shiki lập nên nguyệt san Hototogisu .Là một chủ bút ông đọc rất nhiều Haiku,cả ngàn Haiku hàng tháng.Thật không gì lạ với vốn sức khoẻ vốn dĩ đã yếu,ông xuống sức nhanh chóng.
Ông rất thích quả hồng,nhưng lại bị hạn chế ăn vì sức khoẻ.Ông viết một Haiku thật u mặc:
Hài cú đọc hết ba ngàn
có thực
hai quả hồng
Ít năm cuối đờiShi ki là những năm buồn bã.Trong các tác phẩm của nhà thơ thời kỳ này tiếng rên siết "Tôi đau" lập lại rất nhiều.
Chưa ươn hai mắt mở
tại sao vo ve ruồi
bâu không dứt rời
hay
Phòng bên đèn tắt ngấm
đêm
giá lậm.
Shiki qua đời năm 31 tuổi.
Suốt cả cuộc đời ông là người tận hiến với Haiku,từ cả những bài thơ hay ông làm đến những luận điểm cách tân.Tuy nhiên ông cũng được biết đến như người luôn thể hiện tính tự hào dân tộc bằng cách bảo tồn những vốn cổ văn hoá Nhật.Có thể kể đến:
Hồng hai quả nhai nghiền
Hòrỳu vọng đền
chuông rền
Hô hoán mây mưa
phần phật
lá phướn phất.
Shiki cũng rất thích những Haiku khách quan.Chẳng hạn:
Trăng một vầng
sao vô vàn
bầu trời lục thẫm
Nếu có ai hỏi bài thơ trên muốn "nói gì",Shiki trả lời:"Chỉ có kẻ học việc mới chất vấn "thơ muốn nói gì".
Ông luôn tự hào tất tần tật những gì thuộc về Nhật mà điều đó thực sự gây rất nhiều khó khăn cho người khác nêu muốh hiểu được thơ ông.
Trôi qua phố sá
một con suối nhỏ
liễu buông rũ
hay
Trăng treo chiều tà
lả tả hoạ
mặt đàn koto
hay
Con sông mùa đông
xác một con********
vứt giữa dòng.
Chúng ta-những người yêu thơ Haiku-rất biết ơn một con người truyền lửa như thế.
Những bài thơ hay khác của Shiki
Rồi không một ai biết
ai đã viết
bản xuân ca trác việt
Trên hoang địa xuân
người đi làm gì
người trở lại làm chi
Chớp tỏ
rừng hở
nước lộ
Con nước mùa hạ
cầu bỏ không
ngựa lội qua sông
Lạnh lẽo trăng
bóng mộ chí
bóng thông
Vậy là kết thúc bài viết về tứ trụ trong nền thi ca Haiku của Nhật Bản.Nội dung bài viết trích từ trong quyển An Introdution to Haiku của Harold .G.Henderson.Xin cảm ơn tác giả

Thường thì tui chẳng muốn post đi post lại một bài thơ nào đó đã post trước đó.Nhưng tôi hôm nay cũng hân hoan post lại những bài Haiku yêu thích nhất đã đọc(tất nhiên rất nhiều cũng đã post trước đó rồi).Coi như kết thúc loạt bài về Haiku nhỉ.
Sòin
Rớt ngàn sương
xuống
vô định phương
Bashò
Những trái ớt son
đôi cánh chắp
tung tóe lũ chuồn chuồn
Trên tiều tụy cành
bóng quạ
rũ chiều thu
Ao hoang
ếch nhảy âm
tiếng nước
Cầu treo giăng bắc
sợi tồn sinh
quấn quýt cỏ thường xuân
Đêm chăng bẫy loài mực phủ
trăng hè bóng dõi
mộng phù sinh
Mưa tháng Năm khuất lấp
vịnh Seta
tràng kiều u hiển bóng qua
Đền Mii
bội âm chuông
bảy kỳ quan lịm sương
Khúc ca mùa gieo cấy
trên thẳm biệt xứ miền
nghệ thuật khởi nguyên
Dấu xưa xanh cỏ tháng hè
tráng sĩ tráng sĩ hề
mộng lữ
Giữa đường ngã bệnh
mộng còn ngao du
đồng không mông quạnh
Thảng hoặc mây về
cho người vọng nguyệt
ngơi nghỉ trận mải mê
Hỡi **** ngủ trọ
hãy thức giấc hồ
bầu bạn cùng ta cuộc lữ
Đứa trẻ con nhà khó
gạo xay đã bắt đầu
đau đáu trăng thâu
Thôi thì hãy lên đường
ngã quỵ giữa xứ miền
tuyết rơi mặc nhiên
Không hoa với không nguyệt
rượu mải miết
uống đơn biệt
Biển động
Sado triều bủa rộng
thiên hà
Trong đại im
tiếng dế ăn vào
thớ đá
Sao chẳng về thăm miền cô quạnh
ngô đồng lá chiếc
rụng
Tóc mẹ còn đây
tan trong lệ nóng
sương mù Thu bay
Ransetsu
Hoa hạnh nở đóa đóa
hực hồng
cánh cánh tỏa
Kikaku
Chuồn chuồn
ngất tạnh trận mê cuồng
le lói trăng non
Chiêm bao mẹ hiển hiện
hototogitsu
hối mẹ về âm u
Ồ Như-Lai
bóng tuyết lả tả
vạt áo kín đầy
Niệm tưởng tuyết của ta
trên nón rơm bỗng dưng
tuyết như không
Etsujin
Chiều trở tối
để tôi thắp đèn lên
bất chợt ai đến hỏi
Ri rỉ côn trùng
có lẽ đêm sâu
trăng thâu
Kyoroku
Xô đổ hình nộm
bất thần
gió thu xõa lộng
Hokushi
Mắc ngọn cành thông
hay gỡ thoát
một niềm si vọng trăng
Shikò
Đẹp
như niềm khao khát
lá đỏ trút
Yaha
Ồ giương một chiếc qua
chiều sa
tuyết pha
Bonchò
Động
âm
ngã vật hình nhân
(còn tiếp)

Haiku(t.t)
Onitsura
Khứu giác
với tâm khảm
là khởi đầu thức biệt hạnh hoa
Anh đào anh đào
tràn lan
a ha ngựa bốn vó chim hai chân
Phục sức
trên mỏ ác
nhìn ngắm hoa xuân
Cúc khô xác
mười bảy xưa xa
cung tiến hoa
Trong khóm hạnh con chim chích
đậu
từ vạn cổ
Chiyo
Rồi hôm nay trên ruộng đồng nào nữa
lũ chuồn chuồn con theo đuổi mà chơi
con chạy trốn rồi-thằng nhỏ nhỏ của mẹ ơi
Cho người bẻ nhánh
ngát lựng hương
nở chùm hoa hạnh
Nếu bằn bặt tiếng
là đã diệc bầy khuất biệt
sáng nay tuyết
Xiêm y nào
cũng đẹp
khi vọng nguyệt
Con sông
triều đêm dâng
đom đóm
Sodò
Mùa xuân lều cỏ
tuyệt không có gì
không gì không có
Nhìn trăng
bóng ta ngược về cố thổ
tiếp độ ta cùng
Raizan
Trên ruộng mạ những người đàn bà
không lấm
tiếng hát
Khe chớp cửa gỗ
nến oằn ngọn lửa
hình thù mùa thu
Buson
Hạnh hoa nở tràn
gái bình khang
đang trả giá khăn san
Rực vàng hoa cải
phía đông giăng soi
phía tây nắng dại
Rực vàng hoa cải
thiền thất không ghé lại
đi mãi
Bằn bặt phúc âm
ôi tình nhân
mùa sẽ tận xuân
Ban ngày tối ngày
đang đêm sáng đêm
tiếng ếch dội âm
Xuân thì biển
một ngày dài hổn ha hổn hển
hổn hà hổn hển
Một con nguyệt rạng vượt sang Tây thiên
bao nhiêu bóng hoa tản về Đông độ
Dòng chim hồng rẽ xuống
chập chùng đồi
áp triện một vầng trăng
Trên vệt đuôi chim rừng
bước giẫm
tịch tà nắng xuân
Hoa đào vương vãi
có hóa sinh rác rưởi
ồ chổi tre
Phăng phắc lá
kinh mang
rừng nhỏ mùa hạ
Cho ta lên đường
để người ở lại
mùa thu song trùng
Giả dụ gió tây cuốn
thì bên đông
ứ dồn lá bứt
Năm ba người tiếp tục
trăng lả về Tây
luân khúc
Taigi
Vượt lên ngàn thước
cùng phiêu diêu hải ưng
rút ròng con nước
A ha đom đóm bay chuyền
mặc cho muốn nói
mặc tôi trơ trọi
Òemaru
Năm ngoái
quở quang chuyện dưa hấu
bây giờ cúng quải
Chora
Phai tàn hoàng kim
giữa ngàn lá nõn
hú hồn dĩ vãng
Vọng trăng trăng suông
vô vọng
nguyệt rỡ rằm
Tất cả tất cả
ùa vào hoa rộ
rồi từ hoa hiển lộ
Sòin(cuối thế kỷ 18)
Năm cũ trôi mau
với người theo sau
hóa sinh cõi nào
(còn tiếp)
Được lyhap sửa chữa / chuyển vào 23:54 ngày 01/05/2009

Haiku(t.t)
Issa
Chưa quen chưa quen
trong ngôi nhà của mẹ
sáng nay mùa xuân
Mẹ yêu ơi
mỗi khi nhìn thấy biển
khi nhìn thấy biển khơi
Sương giọt đã phai mờ
trong cõi uế độ
không còn một chỗ
Ôi cõi Sương
dù hãy còn đương
một cõi dương
Từ chậu sành
đến chậu sành
một biệt ngữ hành trình
Cúi xin thậm tạ
tuyết giém chèn giường
cũng từ Tịnh độ
Hỡi con ếch gầy
đừng để ngã quỵ
là Issa đây
Đỏ rựng trăng
là của ai
hỡi nhi đồng
Tuyết tan
làng quê ngập tràn
trẻ con
Tạ ơn hoa
nấp bóng toàn kẻ lạ
không một ai cả
Quê nhà thôi lặng ngắt
một hình nộm
cũng không đứng thẳng
Trong vườn cánh ****
hài nhi trườn **** bay
em trườn **** bay
Hài nhi
cười hé nụ
đêm thu chùng rũ
Tặng vật mùa xuân
bé còn ẵm ngửa
cũng giơ bàn tay nhỏ
Tránh chỗ tránh chỗ
sẻ non
ngựa đến chân bon
Một con người
một con ruồi
một phòng không mong đợi
Chậm chạp
ốc sên
lên Phú Sĩ sơn
Miếng trăng non
cũng quằn vênh
một trời giá đêm
Lành thay lành thay
cửa trượt thủng lỗ trống
một dòng vân hán
Shiki
Cúc vàng cúc trắng
đóa cúc hồng
tôi khát vọng
Hơi thu hiu hắt
một tôi vô thần
vô Phật
Trường phái sơn ca
trường phái ếch
tranh luận gì là thơ
Trăng treo chiều tà
lả tả hoa
mặt đàn koto
Trên hoang địa xuân
người đi làm gì
người trở lại làm chi
Bão dông nguôi ngớt
cổ thụ nắng sót
tiếng ve sầu
Chớp tỏ
rừng hở
nước lộ
Kyoshi
Ngớt trận tầm tã
trong một sát na
hương táo gai
Con rắn lẫn mất
trên cỏ còn ánh mắt
giận dữ nhìn tôi
Sòseki
Hỏi gió
chiếc lá nào
rụng trước
Trời nắng chang chang
cây dù của nàng
chật vô cùng
Chòshù
Cho dù nát tan
cho dù nát tan
mặt nước vẫn trăng đang
(Khuyết danh)
Sau hồi chung cuộc
còn nghe ngoài cõi khác
hototogisu
Xong