1. Tuyển Mod quản lý diễn đàn. Các thành viên xem chi tiết tại đây

Mỗi ngày một câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao ...

Chủ đề trong 'Tiếng Việt' bởi yeungon, 23/04/2004.

  1. 0 người đang xem box này (Thành viên: 0, Khách: 0)
  1. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1
    Trả lời Lá rụng ven sông nhé:
    Trăm rác lấy nác làm sạch
    Câu này không liên quan gì đến thờI tiết. Một câu ngạn ngữ có ý khuyên con nhà ngườI ta mà thôi. Nác là nước, tiếng miền Thanh Hoá
    Đầu năm sương muối,cuối năm gió bấc.
    Đầu năm sương muối,cuối năm gió đông.
    Đầu năm sương muối,cuối năm gió nồm.

    Ba câu có vế thứ hai khác hẳn nhau nhưng đều nói về một ý, tức là năm nào mà thờI tiết như thế thì là bình thường. Tuy nhiên, mỗI câu chỉ đúng cho một vùng. Câu 1 đúng cho vùng đồng bằng Bắc Bộ, câu hai đúng cho các miền duyên hảI Bắc Bộ. Câu ba đúng cho miền Trung.
    Tháng hè đóng bè làm phúc: Để về hỏI bà đã
    Mồng bảy ngâu ra,mồng ba ngâu vào
    Vào mồng ba,ra mồng bảy,giãy mồng tám

    Sự chuyển đổI thờI tiết ngày xưa gần như theo một quy luật. Nếu ai để ý trong các cuốn lịch, kể cả lịch túi, những ngày được chú thích, ví dụ, kinh trập, thì y như rằng ngày đó là ngày ẩm ướt, sâu bọ sinh sôi nảy nở. Các cụ hay cho con cái tẩy giun vào ngày ấy. Hay ngày nào có ghi xuân phân thì thế nào cũng có mưa phùn. Thanh minh thì phảI mưa rào rồI sau đó trờI trong sáng. Tháng bảy âm lịch gần trọn tháng mưa ngâu. Ngâu về từ ngày 3, hết ngày 7 tháng sau và tớI ngày 8 tháng ấy thì thờI tiết không còn ngâu nữa. Chức Nữ Ngưu Lang ai về nhà nấy. Hết quan toàn dân kéo về. Thời buổi bi giờ, tháng 7 không còn ngâu nữa, đôi khi gió bấc lạI thì thụt về làm ớn lạnh quai hàm. Ngưu Lang Chức Nữ đều có ******** mớI hết rồi. Con sông Ngân giờ không còn chảy nữa. Ai không tin cứ thử nhìn lên trờI mà coi. Nó đã trở thành sông Tô Lịch và Kim Ngưu còn đâu!
    Tháng tám mưa trai; tháng hai mưa thóc
    Tháng tám mưa là đương nhiên, "Bây giờ là mùa thu? mà. Mưa nhiều nước sông lớn, tạI những con sông nước ngọt nhỏ mùa này là mùa sinh sôi nảy nở của Trai. Quê mẹ tôi có một con sông chảy qua, nước sông rất trong mặc dù là đang trong mùa mưa. Dọc hai bờ sông cói và sen mọc um tùm, rong cũng sẵn nữa. Ai không bơi quen dễ bị rong quấn chân phát hoảng. MỗI lần về tôi hay ra bến sông đầu làng tắm và mỗI lần tắm tôi đều bắt được khoảng chục con bằng cách lia chân xuống bùn. Khi nào chân chạm phảI vật cứng và tròn tròn thì ngụp một nhát mà lôi nó lên. Đó là...chai nước ngọt. Joking! Quơ bàn chân thấy hình thù giống viên đá kỳ thì ngụp xuống lôi nó lên và dắt vào cạp quần ấy. Khi nào được dăm bảy chú thì ngắt một là sen lớn là ta có một cái thuyền con để chứa rồi. Chục chú trai ấy cùng vớI 2, 3 lẻ gạo, thì là rau răm cùng vớI hạt tiêu bắc, mắm muối tá dược vừa đủ là có một nồI cháo tuyệt vờI. Tháng hai mưa vào lúc lúa xuân đã bám dễ vào đất và xanh ngọn. Mưa xuống sớm sẽ thúc lúa cứng cây hứa hẹn một vụ bộI thu. Tháng hai mưa thóc là như vậy.
    Tháng tám gió may tưới đồng
    Tháng tám gió may là tháng có nhiều bão, như giảI thích trước đây. Gió may vào thờI gian này là báo hiệu áp thấp ngoài biển gây mưa bão lũ lụt. Lũ lụt còn hơn cả tướI !
    Tháng tám nắng rám trái bưởI
    Hay ?oNắng tháng tám rám trái bưởI? Đừng nghĩ thu sang nắng nhạt. Tuy sức nóng của nắng thu không bằng nắng hè nhưng lượng tia cực tím thì vẫn thế. Làm rám cái này cái kia là do chính thành phần tia cực tím. Chị em thấy nắng nhạt ra đường chủ quan không mang nón nên má hồng kia rám là chuyện thường.
    Tháng chín mưa rươi, tháng mười mưa cữ
    Tháng 9 âm lịch gió bấc thi thoảng về kèm mưa phùn lớn tạo nên các điều kiện thuận lợI để rươi, một loạI động vật thân mềm sống trong bùn các bãi bồI ven sông sinh sôi và phát triển, chúng ngoi lên mặt nước đục nhờ nhờ phù xa thành từng đám. Đấy là của trờI ban. NgườI ta đi vớt rươi về bán mườI mấy ngàn một lạng chẳng bị đánh thuế tài nguyên. Chả rươi vỏ quýt mà chén thì ngon phải biết. Mưa tháng chín gọi là mưa rươi, nước phù sa tháng chín cũng là nước rươi. ThờI tiết rươi hoàn toàn bất lợi cho sức khoẻ. Rất nhiều ngườI ốm lai rai sang tận tháng 10. NgườI lúc nào cũng khật khừ như bà ở cữ.
    Tháng 9 mưa rươi, tháng mười mưa mộng(mưa hạ,mưa mộng): Vế 2 chưa rõ lắm nên chưa giảI thích được.
    Tháng chín động rươi; tháng mười động gia, tháng ba động ruốc
    Những thay đổI theo quy luật về khí hậu theo thờI gian thích hợp cho từng loạI động vật (bao gồm cả con ngườI) sống ngoài sông phát triển. Tháng chín có nhiều rươi ăn, tháng mườI ốm đau nhiều, ngày nào kèn đám ma cũng inh ỏI xóm làng. TớI tháng 11 một loạI động vật phù du ngườI HP, TB, NĐ hay gọI là CON RUỐC (Không phảI con ruốc của ngườI Quảng Ninh, QN gọI con bạch tuộc là con ruốc) ngoài cửa sông phát triển. NgườI ta đi hớt con ruốc này về bán. Con ruốc nấu riêu cà chua ăn vớI rau ghém cũng khoái khẩu lắm.
    Ông tha nhưng bà chẳng tha
    Còn sợ cái bão mồng ba tháng mười

    Khoảng tháng 10 trở đi thờI tiết có những thay đổI rõ rệt cho sức khoẻ. NgườI Nông dân ĐB Bắc Bộ vừa thoát được những trận vỡ đê, gió táp mưa sa song thì bệnh tật lạI đến. Qua được trận ốm này nhưng đau thoát khỏI trận ốm sau. Vừa nằm rên hừ hừ lạI vừa lo trận bão muộn sẽ đến vào dịp nước triều cường làm lũ mạn ngược đổ về gây nước dâng, Quả này mất nhà mất cửa rồI ai ơi.
    Bà khoe con bà tốt, đến tháng mười một bà biết con bà
    Câu này viết lạI như sau (Theo lờI của bà tôi): Bà khoe con bà tốt, đến tháng mười một bà biết con bà hay
    Tháng 11 là tháng heo may, nắng hanh làm thờI tiết khô héo, cô nào thuộc loạI da khô thường mỏng da ít trứng cá, má lúc nào cũng hây hây nhưng thường hay nứt nẻ khó chịu vào mùa này. Lúc ấy các bà mẹ còn khen con mình được nữa hay không?
    Sáng mưa trưa tạnh
    Mưa chẳng qua ngọ,gió chẳng qua mùi

    Quy luật mưa gió vào mùa thu. Ng ườI ta nắm đ ược điều đó để dễ bề bố trí công việc
    Sáng bể trớ mừng; tối rừng chớ lo
    Sầm đông,sáng bắc,tía tây
    Cho đen ăn cỏ,trời này thì mưa

    Quy luật thờI tiết, trờI mưa đến nơi rồI kìa còn vác diều đi thả à?
    Thâm đông,trống bắc,hễ nực thì mưa
    Mây kéo xuống bể thì nắng chang chang,mây kéo lên ngàn thì mưa như trút.
    Vàng mây thời gió,đỏ mây thời mưa
    Mây xanh thì nắng,mây trắng thì mưa

    Những câu này đã giảI thích rồI
    Mây thành vừa hanh vừa giá
    Mùa đông hôm này nhìn đằng chân trờI phía tây mây giăng như thành cao khoảng 1 con sào thì một vài hôm sau đó trờI chuyển gió tây bắc. Gió tây bắc vừa lạnh vừa khô. Gió đông bắc tuy lạnh nhưng vẫn còn có chút vị ngọt ngào của độ ẩm.
    Vẩy mại thời mưa, bối bừa thời nắng
    Ông Cha ta khéo tưởng tượng ! Đấy chẳng qua là hình thù của các cấu trúc mây trên bầu trờI (loạI mây ty mây tằng gì đó tôi không rõ). Mây như xếp vẩy cá là mây d ướI thấp. Có chín tầng mây thì mây này ở tầng thứ thấp, tầng 1,5 gì đấy (Just kidding !) vì nặng do chứa nhiều n ước. Mây mà thành dãy như đường bừa là mây nhẹ thường ở trên cao, ít nước không gây mưa được.
    Mỡ gà thời gió,mỡ chó thời mưa
    Đã giảI thích
    Vồng chiều mưa sáng ráng chiều mưa hôm
    Vồng rạp mưa rào,vồng cao gió táp

    Vồng rạp: Cầu vồng ở dưới thấp, tia sáng mặt trờI khúc xạ qua không khi ở phía thấp nơi có chứa nhiều hơi nước hơn cả sẽ tạo ra cầu vồng ở phía thấp. Không khí phía dướI có nhiều hơi nước thì mưa là cái chắc! Vồng cao thì ngược lại.
    Vồng ban sáng, ráng chiều hôm
    Mống cao gió táp,mống áp mưa rào
    Mống cao gió táp,mống rạp mưa dầm

    Mống đông vồng tây,chẳng mưa dây cũng bão giật
    Mống vàng thời nắng,mống trắng thời mưa
    Quê tôi gọI một loạI cầu vồng ngắn là mống để phân biệt vớI cầu vồng dài. Mống là cầu vồng chỉ có một đoạn ngắn, không dài thườn thượt như cầu vồng. Cácc ụ e ngạI những cái mống này hơn. Khi có mống nếu có mưa thì mưa cũng dữ hơn, nếu có gió thì gió cũng dữ dằn hơn.
    Cha chết không lo bằng đổ lò tây bắc: C âu n ày l à ĐÓI QUÁ, THÈM CAFÉ QUÁ HẸN KHI KHÁC.
    Được levant57 sửa chữa / chuyển vào 14:05 ngày 16/09/2004
  2. thu_trong_mat_em

    thu_trong_mat_em Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    13/05/2004
    Bài viết:
    889
    Đã được thích:
    0
    A.Lê Văn75 nói thế nào ấy chứ!Em ( ) thấy có người giải thích khác đấy ạ.Người ta nói rằng có những dấu hiệu trên thì báo hiệu là tiết sẽ rất khắc nghiệt.Ví dụ ngay trong năm nay thôi Cuối năm gió nồm và sau tết âm lịch thì cũng có những hôm sương mù nhiều lắm.Có người nói (nói bậy thì cũng xin mọi người đừng trách):"Mùa đông năm nay chắc chắn thể nào đá...i ra cũng đóng băng."
    Em thấy hình như "A. Đồng chí" làm bên Khí tượng thuỷ văn thì phải?Trên (xem chừng) thông thiên văn.Liệu,Dưới tường địa lý?
    Có vài thắc mắc nho nhỏ kia,xin A.LêVăn75 chớ phật lòng,làm ơn cho em được tỏ tường hơn được không?Còn hôm nào có "Nắng thuỷ tinh"; "gió heo may đã về/chiều tím loang vỉa hè"...một ngày không xa...xin phép anh có Lá rụng em được mời anh đi uống cafe.
    Chúc một ngày tốt lành.​
  3. thu_trong_mat_em

    thu_trong_mat_em Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    13/05/2004
    Bài viết:
    889
    Đã được thích:
    0
    A.Lê Văn75 nói thế nào ấy chứ!Em ( ) thấy có người giải thích khác đấy ạ.Người ta nói rằng có những dấu hiệu trên thì báo hiệu là tiết sẽ rất khắc nghiệt.Ví dụ ngay trong năm nay thôi Cuối năm gió nồm và sau tết âm lịch thì cũng có những hôm sương mù nhiều lắm.Có người nói (nói bậy thì cũng xin mọi người đừng trách):"Mùa đông năm nay chắc chắn thể nào đá...i ra cũng đóng băng."
    Em thấy hình như "A. Đồng chí" làm bên Khí tượng thuỷ văn thì phải?Trên (xem chừng) thông thiên văn.Liệu,Dưới tường địa lý?
    Có vài thắc mắc nho nhỏ kia,xin A.LêVăn75 chớ phật lòng,làm ơn cho em được tỏ tường hơn được không?Còn hôm nào có "Nắng thuỷ tinh"; "gió heo may đã về/chiều tím loang vỉa hè"...một ngày không xa...xin phép anh có Lá rụng em được mời anh đi uống cafe.
    Chúc một ngày tốt lành.​
  4. flamenco

    flamenco Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    27/03/2002
    Bài viết:
    186
    Đã được thích:
    0
    Về cái câu "Tháng hè đóng bè làm phúc",theo em chắc là vì mùa hè nhiều bão lũ nên mọi ng đóng bè sẵn,phòng khi có ng trôi theo dòng nước thì có bè để cứu!Phải không nhỉ?
  5. flamenco

    flamenco Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    27/03/2002
    Bài viết:
    186
    Đã được thích:
    0
    Về cái câu "Tháng hè đóng bè làm phúc",theo em chắc là vì mùa hè nhiều bão lũ nên mọi ng đóng bè sẵn,phòng khi có ng trôi theo dòng nước thì có bè để cứu!Phải không nhỉ?
  6. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1
    Có lẽ đúng vậy và nghe hợp lý> Mùa hè là mùa của lũ lụt. Khi lũ đến thì khối người sa chân xuống dòng nước xiết do mải với đồ đạc, gà qué bị trôi...
  7. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1
    Có lẽ đúng vậy và nghe hợp lý> Mùa hè là mùa của lũ lụt. Khi lũ đến thì khối người sa chân xuống dòng nước xiết do mải với đồ đạc, gà qué bị trôi...
  8. thu_trong_mat_em

    thu_trong_mat_em Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    13/05/2004
    Bài viết:
    889
    Đã được thích:
    0
    Đồng chí Lê Văn T(ờ)75 không ngó nghiêng gì đến câu hỏi của em nhé!
  9. thu_trong_mat_em

    thu_trong_mat_em Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    13/05/2004
    Bài viết:
    889
    Đã được thích:
    0
    Đồng chí Lê Văn T(ờ)75 không ngó nghiêng gì đến câu hỏi của em nhé!
  10. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1
    A.Lê Văn75 nói thế nào ấy chứ!Em ( ) thấy có người giải thích khác đấy ạ.Người ta nói rằng có những dấu hiệu trên thì báo hiệu là tiết sẽ rất khắc nghiệt.Ví dụ ngay trong năm nay thôi Cuối năm gió nồm và sau tết âm lịch thì cũng có những hôm sương mù nhiều lắm.Có người nói (nói bậy thì cũng xin mọi người đừng trách):"Mùa đông năm nay chắc chắn thể nào đá...i ra cũng đóng băng."
    Em thấy hình như "A. Đồng chí" làm bên Khí tượng thuỷ văn thì phải?Trên (xem chừng) thông thiên văn.Liệu,Dưới tường địa lý?
    Anh chỉ là dân kỹ thuật thôi. Đúng ra anh là dân đi biển.
    Có vài thắc mắc nho nhỏ kia,xin A.LêVăn75 chớ phật lòng,làm ơn cho em được tỏ tường hơn được không?Còn hôm nào có "Nắng thuỷ tinh"; "gió heo may đã về/chiều tím loang vỉa hè"...một ngày không xa...xin phép anh có Lá rụng em được mời anh đi uống cafe.
    Chúc một ngày tốt lành.​
    Anh cứ nghĩ larungvensong đã rõ rồi vì không thấy xuất hiện. Ta thấy ba câu tục ngữ trên giống nhau vế đầu nhưng khác nhau vế cuối. Tuy vậy cả ba câu đều thể hiện một quy luật thay đổi thời tiết. Đó là cứ đầu năm thấy sương muối nhiều thì cuối năm nhất định...này kia. Theo Anh, sở dĩ có sự khác biệt vế thứ hai như vậy vì mỗi một câu có thể xuất phát từ một vùng địa lý khác nhau mà thôi. Nói hình ảnh như thế này, nhà anh nhà em đều nằm bên sườn núi nhưng em ở phía đông còn anh ở phía tây. Đầu xuân năm ấy sương muối xuống nhiều cả hai phía núi. Đến cuối năm sườn em ấm áp gió đông thổi, cây cối không cằn khô. trong khi đó phía nhà anh gió tây hun hút thổi, cây cối héo khô, cam bưởi chẳng ra hoa, đàn lợn nuôi trong chuồng thì còi cọc...Làm sao gom đủ đồ để cưới đây em đây?
    Khí hâu bây giờ do ảnh hưởng của con người nên đã thay đổi quá nhiều. Sau này con cháu mình khi đọc những câu tục ngữ của cha ông chúng thì chúng bảo cha ông chúng sai toét toè loe. Đầu năm sương muối cuối năm chẳng thấy gió gì về...
    Thời tiết bây giờ thật là đỏng đảnh như...thời tiết. Sớm nắng chiều mưa trưa nồm, chẳng biết đâu mà lần.
    Anh thèm café lắm rồi đấy.

Chia sẻ trang này