Một số bài viết sưu tầm được về phong tục thờ phụng tổ tiên của người Việt.

Một vài mẫu hoành phi ở nhà thờ tiểu chi và bàn thờ gia tiên​

-"o?,
THIỆN TỐI LẠC (Làm điều lành được vui nhất)
.o?^^
TẤT HỮU HƯNG (Ắt sẽ hưng thịnh)
T忍泰'O
BÁCH NHẪN THÁI HOÀ (Trăm điều nhịn nhau giữ được hoà khí).
積-"~康
TÍCH THIỆN DƯ KHƯƠNG (Làm điều thiện sẽ được hưởng tốt lành)
.~<-"
KHÁNH LƯU MIÊU DUỆ (Ân trạch tổ tiên kéo dài nhiều đời sau)
永綿-澤
VĨNH MIÊN THẾ TRẠCH (Ân trjch tổ tiên kéo dài nhiều đời sau)
Lưu ý: Những mẫu trên được viết theo thứ tự từ trái sang.
Nếu viết theo kiểu truyền thống thì từ phải sang.
(Nguồn: Mẫu câu đối, hoành phi thường dùng - NXB Văn hoá dân tộc - Hà Nội 1994)
Được madeinviet sửa chữa / chuyển vào 22:13 ngày 09/11/2007

Tục thờ cúng tổ tiên: Chén nước trong soi lòng trinh bạch (phần IV) ​

Thứ ba, 13/11/2007, 07:00 GMT+7
Nếu người con gái được yêu quý nhất của dòng họ Nguyễn Thạc - là vương phi Ngọc Long thì người con dâu được yêu quý nhất là một người phụ nữ tên là Nguyễn Thị Nguyên. Chuyện kể rằng ông Nguyễn Thạc Lượng, thế hệ cuối cùng trong 7 thế hệ có người làm quan của dòng họ Nguyễn Thạc đã vượt qua kỳ thi tuyển chọn nhân tài và được ban cho một chức quan trong triều dưới thời của chúa Trịnh Kiểm; Gia phả của dòng họ Nguyễn Thạc ghi lại rằng ông ?okhông những đỗ đạt cao mà còn giàu có?. Một lần đang làm quan ở tỉnh Thanh Hóa, ông Lượng đã gặp và kết hôn với một người con gái địa phương tên là Nguyễn Thị Nguyên.
Theo ông Sung kể, cô dâu đã tự nguyện rời bỏ quê hương và tài sản hiện có để theo chồng đến bất cứ nơi nào mà ông phải thuyên chuyển đến. Tuy nhiên, bà không để ông Lượng quên gốc gác tổ tiên của mình. ?oBà có một điều ước là cùng chồng quay trở lại quê hương ông nên sẽ xây dựng ở quê nhà một ngôi nhà thờ họ. Để thực hiện được mơ ước này, bà đã phải tìm những cây cột bằng gỗ lim, mỗi cây dài sáu mét và đường kính hơn nửa mét ở Thanh Hóa và vận chuyển về Đình Bảng. Khó khăn nhất là khi những con ngựa phải kéo những khúc gỗ ngược dòng sông đến quê hương Đình Bảng?, ông Sung kể.

Đình Bảng ​

Được bắt đầu xây dựng năm 1700 và hoàn thành năm 1736, ngôi nhà thờ của dòng họ Nguyễn Thạc được công nhận là kiểu kiến trúc cổ của quốc gia, một trong những ngôi nhà cổ kính nhất đất Kinh Bắc. Khi hoàn thành, ngôi nhà trở thành tài sản của dòng họ, được sử dụng để thờ cúng, làm nơi ăn chốn ở. Ngôi nhà đã cuốn hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu thuộc địa; học giả người Pháp Pierre Gourou đã dành một vài trang trong bài nghiên cứu địa lý xã hội đồng bằng Sông Hồng để phác thảo những bản vẽ, tấm ảnh, mô tả ngắn gọn về ngôi nhà và khen ngợi kiểu kiến trúc đơn giản mà tao nhã của nó.
Ông Sung nhớ lại, khi ông còn là một cậu bé, ?ongười Việt cũng như người Trung Quốc cho rằng một ngôi nhà có bốn thế hệ cùng sinh sống (tứ đại đồng đường) thì rất hạnh phúc. Ngôi nhà thờ họ lúc đó là một ngôi nhà như thế. Các cụ của tôi, ông bà tôi, bố mẹ tôi và tôi, tất cả đều sống ở đây, vì vậy trong ngôi nhà này có bốn thế hệ cùng sinh sống?. Ông nhớ lại, gian nhà chính lúc đó là gian nhà đặt bài vị tổ tiên. Đối với cậu bé Sung lúc ấy, gian thờ là một nơi ?olạnh lẽo và đáng sợ?, một khoảng không gian thiêng liêng, hạn chế trẻ con và những người không thuộc dòng họ bước chân vào. Xung quanh ngôi nhà còn có một sân rộng, một bể nước và một hồ cá. Bắt đầu từ năm 1932, mẹ ông phát triển nghề nhuộm quần áo tại và công việc ngày càng phát triển, bà phải thuê thêm hơn 20 công nhân và bán quần áo nhuộm ở những nơi xa như Sài Gòn.
Nhưng mọi thứ đã thay đổi khi cuộc chiến Đông Dương lần thứ nhất nổ ra, thực dân Pháp chiếm đóng làng Đình Bảng và chiếm luôn ngôi nhà thờ họ này từ năm 1949 đến 1954. Đầu tiên, gia đình ông Sung tản cư lên vùng kháng chiến ở Thái Bình và sau đó về Hà Nội khi cuộc chiến kết thúc. Ông Sung xem sự tồn tại của ngôi nhà thờ là một điều kì diệu, một phần do sự bảo vệ của tổ tiên, một phần do sự uy nghiêm, linh thiêng của nó.
?oCó lẽ công trình xây dựng này có một tính chất đặc biệt, đó là lý do tại sao quân Pháp đã không phá hủy nó, mặc dù họ phá hủy toàn bộ các ngôi nhà quanh đấy. Có lẽ điều này là một sự may mắn quá lớn đối với chúng tôi, và có thể cũng vì người Pháp cảm nhận được vẻ đẹp kiến trúc và sự linh thiêng của ngôi nhà thờ nên họ không dám phá huỷ nó. Khi chúng tôi từ vùng kháng chiến trở về thì tất cả các phòng vẫn nguyên vẹn như trạng thái ban đầu, chỉ một vài viên đá lát nhà bị cạy mất?, ông Sung nói.
Trong suốt thời kì cải cách ruộng đất 1957-1958, gia đình ông Sung và dòng họ Nguyễn Thạc rơi vào hoàn cảnh khó khăn và mất đi một vài người chủ chốt. Bố mẹ của ông Sung do buôn bán thuận lợi nên đã trở nên phát đạt. Họ tiếp tục sống trong ngôi nhà nhưng có một thời gian họ cho một công ty dệt của những người ngoài dòng họ đến ở và sản xuất. Cho đến khi bố ông cảm thấy không chịu nổi những tiếng ồn ào của những chiếc máy dệt, ông Sung đã quyết định không cho công ty này thuê nữa.
Thời chiến, các nghi lễ tại ngôi đình được tiến hành không thường xuyên và nếu có thì chỉ ở làm rất đơn giản, do ông trưởng họ chủ trì. Trong suốt cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, thỉnh thoảng thực dân Pháp cho phép bố của ông Sung về để quản lý và kiểm soát việc thờ cúng vào những ngày giỗ chính. Ông Sung ngờ rằng, Pháp ban cho bố ông đặc quyền đó là vì mẹ ông đã khéo léo mang cho lính Pháp những mặt hàng mà họ ưa thích. Sau khi Pháp rút, từ năm 1954 đến chiến tranh Đông Dương lần thứ hai xảy ra và cả sau khi hòa bình được lập lại, mọi thứ đều công hữu hóa, dòng họ không có điều kiện làm những cuộc giỗ tết chung như trước đây..

Đình làng Đình Bảng
Cuối những năm 1980, thời kì Đổi Mới bắt đầu, người ta được phép khôi phục lại các lễ hội và các phong tục cũ, đồng thời tôn tạo lại đình chùa và các ngôi nhà thờ họ. Giữa những năm 1990, không lâu sau thời điểm bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt - Nhật, Nhật Bản bắt đầu cấp kinh phí cho việc bảo tồn văn hóa của Việt Nam. Các nhà nghiên cứu Nhật Bản từ trường Đại Học Showa, Tokyo đã điều tra 676 căn nhà truyền thống ở Bắc Ninh và cho rằng căn nhà của dòng họ Nguyễn Thạc là nơi cần được khôi phục nhất. Và họ đã tiến hành khôi phục lại ngôi nhà với số tiền đầu tư lên đến một triệu đôla, do Hội hợp tác quốc tế Nhật Bản tài trợ. Ngôi nhà của dòng họ Nguyễn Thạc được chọn không chỉ vì giá trị lịch sử và sự tinh xảo của lối kiến trúc dân tộc mà còn vì những bức vẽ tỉ mỉ của Gourou từ những năm 1930. Những người đứng đầu dòng họ Nguyễn Thạc, Bộ Văn hóa - Thông tin Việt Nam (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), nhóm nghiên cứu Nhật Bản và những người thợ thủ công lành nghề đã cùng nhau góp công sức để tôn tạo lại ngôi đền giữa năm 2001 và nó đã được UNESCO công nhận là một trong sáu ngôi nhà cổ của Việt Nam.
Song song với việc tiến hành những cải cách chính trị, kinh tế, luật pháp và ngoại giao có ảnh hưởng sâu rộng trong thời kì đổi mới, thì với nguồn động viên của chính phủ, người Việt Nam đang dần khôi phục lại các yếu tố tôn giáo truyền thống và các lễ hội làng. Và tất nhiên, các giá trị văn hóa và các phong tục này vẫn sẽ tiếp tục phát triển trên nền tảng của những thay đổi của xã hội mới.
Mọi người dân Việt Nam xem việc thờ cúng tổ tiên là một ?otruyền thống dân tộc?, có lịch sử lâu đời và được truyền từ đời này đến đời khác trên khắp đất nước. Tuy nhiên, trong suốt những năm trước cách mạng, việc thờ cúng tổ tiên được xem là công việc của từng cá nhân vì ba lý do chính. Thứ nhất, mọi nguồn lực phải huy động vào việc chiến đấu giành độc lập và xây dựng xã hội chủ nghĩa, Nhà nước không khuyến khích các lễ hội tốn kém và mang nặng tính chất tôn giáo vì đất nước còn quá nghèo ,đồng thời kẻ địch có thể lợi dụng tôn giáo để làm lung lay ý chí của người dân. Thứ hai, như đã đề cập ở trên, Đảng đã tiến hành các chính sách và các cuộc vận động nhằm bại trừ nạn ?omê tín dị đoan?, xoá bỏ các hủ tục như lên đồng và hoá vàng. Thứ ba, trong thời chiến, các gia đình ở phân tán và đời sống khó khăn, khó có cơ hội tập trung cả một dòng họ rất đông người để tổ chức chung các buổi lễ tưởng nhớ tổ tiên.Hình thức phổ biến nhất của những người Việt theo tục lệ thờ cúng tổ tiên là tìm những nơi kín đáo, để bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ những người đã khuất bằng những buổi cúng lễ đơn giản nhất trong phạm vi gia đình nhỏ của mình.
Sau khi chiến tranh kết thúc, cùng với cả nước, làng Đình Bảng bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội. Vào những năm 1990, khi chính phủ không còn quá khắt khe đối với các hoạt động tôn giáo thì các dòng họ trong nước bắt đầu tổ chức lại hoạt động chung của cả một đại gia đình. Nguyễn Thạc là một trong những dòng họ như vậy. Điều này chứng tỏ rằng đây là một dòng họ có sức tồn tại vững vàng qua các thập kỉ và sẽ tiếp tục trường tồn. Chính vì vậy mà nó đã lôi cuốn các nhà nghiên cứu Nhật Bản tìm kiếm và đầu tư để khôi phục. Nhờ nguồn vốn của Nhật Bản cùng với kiến thức của các nhà khoa học, những bức vẽ của người Pháp và kiến trúc của Việt Nam, hay nói đúng hơn là của dòng họ, đã được phục hồi.
Làng Đình Bảng đã chỉ ra bốn đặc điểm mà sự phát triển kinh tế xã hội đã ảnh hưởng đến tôn giáo nói chung và việc thờ cũng tổ tiên nói riêng.
Thứ nhất, quần chúng được tăng thu nhập, mức sống ngày càng cao, các chính sách văn hoá xã hội thoải mái đã tạo ra những điều kiện thuận lợi trong việc phục hồi các phong tục tôn giáo.
Thứ hai, như đã đề cập ở trên trong trường hợp của bà Thuý về sự chênh lệch của đời sống vật chất thời hiện tại với cuộc sống nghèo túng mà cha mẹ bà trước đây đã phải trải qua, nên trong thời kinh tế thị trường con cháu có điều kiện để tỏ lòng biết ơn tổ tiên bằng các nghi lễ truyền thống như các ngày giỗ để tưởng nhớ họ.
Thứ ba, xã hội phát triển không làm cho đời sống của người dân xao lãng chuyện thờ cúng tổ tiên, đại bộ phận có xu hướng ?okhuếch đại mối quan hệ họ hàng?, nối lại mối quan hệ đã một thời lỏng lẻo, bằng cách tổ chức những buổi làm giỗ, và các buổi thờ cúng tại các nhà thờ họ.
Cuối cùng, với những cách tiếp cận thông tin trong thời hiện đại và sự hòa nhập của Việt Nam vào cộng đồng quốc tế, mạng lưới tôn giáo xã hội trong thời Đổi Mới đang mở rộng thành các lĩnh vực tôn giáo trên toàn quốc, thậm chí phát triển trên toàn cầu. Một ví dụ điển hình ở đây là sự liên kết giữa hai chi khác nhau của dòng họ Nguyễn Thạc ở Bắc Ninh và Nghệ An và sự phối hợp của dòng họ với những chuyên gia nước ngoài và các tổ chức quốc tế.
(Nguồn Vietimes)
(Còn tiếp)

Tục thờ cúng tổ tiên: Chén nước trong soi lòng trinh bạch (Phần V) ​

Thứ tư, 14/11/2007, 07:00 GMT+7
Khi tôi tiến hành nghiên cứu này thì hoàn cảnh xã hội ở Việt Nam đã phức tạp hơn những năm 1980 rất nhiều. Việc thờ cúng tổ tiên cũng đã phát triển rộng và đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của người Việt. Các nghi thức này không những nhằm chuyển tải những thông điệp mà còn để tỏ lòng biết ơn của những người sống đối với những người đã khuất. Ở Việt Nam bây giờ, người ta bày tỏ lòng biết ơn của mình đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ bằng nhiều cách, không chỉ bằng việc thờ cúng mà còn bằng các hành động khác nữa.
Hầu hết mọi người dân làng Đình Bảng ngày nay quan niệm rằng tổ tiên sống ở một thế giới khác gọi là thế giới tâm linh. Những người như bà Thuý tin vào sự linh thiêng của tổ tiên, cho rằng họ có thể thấu hiểu, bảo vệ và phù hộ cho con cháu mình.
Bà Thúy quả quyết, tổ tiên đã phù hộ bà rất nhiều từ việc bảo vệ bà khỏi bị tai nạn giao thông ở trên quốc lộ 1 đến việc làm cho mối quan hệ anh em trong gia đình bà hòa thuận trở lại, từ việc giúp cháu trai bà vượt qua kì thi đến việc làm vết thương trên cổ bà mau lành. Bà Thúy tin đây là kết quả của sự quan tâm và lòng thanh kính của mình đối với tổ tiên. Những gì bà đã làm là một sự kết nối, duy trì mối quan hệ của bà đối với những người đã mất.
Ông bà có thể phù hộ con cháu họ là một trong những lý do khiến mọi người coi trọng việc thờ cúng tổ tiên. Ngoài ra, vẫn còn có một lý do khác buộc những người còn sống phải quan tâm đối với những người đã mất, đó là các quan niệm thuộc nền tảng đạo đức, đạo lý làm người. Đạo làm con phải ?ouống nước nhớ nguồn?. Không ai tự nhiên được sinh ra, không ai tự nhiên lớn lên, tất cả đều phải chịu ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ và những người đi trước, ?ocó tổ tiên mà mới có mình?. Sự biết ơn và tưởng nhớ công lao của tổ tiên chính là để thể hiện ?ođạo lý làm người?, một đạo lý tốt đẹp của người Việt Nam

Tưng bừng ngày hội tưởng nhớ tổ tiên của người Việt
​

Cách thể hiện lòng biết ơn của con cháu đối với tổ tiên liên quan hệ chặt chẽ với hoàn cảnh kinh tế xã hội. Ví dụ, ngôi mộ mà gia đình bà Thúy xây dựng cho cha mẹ chứng tỏ bà có hoàn cảnh kinh tế khá giả, và bà rất tự hào vì ?omọi người cho rằng nó là ngôi mộ đẹp nhất làng?. Chính điều này nhiều khi cũng gây ra không ít những sự ganh đua trong làng. Vì thế, trong nghĩa trang ngày càng mọc lên nhiều ngôi mộ rất lớn và đẹp. Tuy nhiên, giá trị thực sự của một ngôi mộ chính là ở sự thành tâm của đạo làm con. Vẻ đẹp của ngôi mộ không chỉ chứng tỏ sự thành công về mặt tài chính mà còn thể hiện sự tận tụy và tính nhân văn của một gia đình có nền tảng đạo đức tốt đẹp. Cùng với việc thờ cúng, sự quan tâm đến mồ mả cha ông của bà Thuý càng làm nổi bật lên nhân cách tốt đẹp của cá nhân bà nói riêng và gia đình bà nói chung. Bà muốn thực hiện đúng bổn phận làm con cả khi bố mẹ còn sống và khi họ đã mất.

Việc thờ cúng, sự quan tâm đến mồ mả cha ông là thực hiện đúng bổn phận làm con cả khi bố mẹ còn sống và khi họ đã mất. ​

Trong các dịp giỗ tổ của dòng họ Nguyễn Thạc, những người con còn sống đã nhấn mạnh công lao của các cha ông, từ công lao của vương phi Ngọc Long, người được xem là có công lớn trong việc tạo dựng nên bảy thế hệ có người làm quan của dòng họ đến những thành viên gần đây, những người có công phục vụ tổ quốc trong các cuộc chiến tranh giành độc lập. Tất cả tên tuổi của họ đều được ghi tại ?obảng ghi công?.
Công lao mang lại sự vẻ vang và danh tiếng không chỉ cho những cá nhân có liên quan mà còn cho toàn thể đại gia đình. Theo gia phả của dòng họ Nguyễn Thạc, ông Nguyễn Thạc Lượng đã có công mang lại danh tiếng cho tất cả các thế hệ ông bà đi trước và để lại phúc đức cho tất cả các thế hệ con cháu sau này. Nhà thờ họ hay ngôi đình làng Đình Bảng như chúng ta biết ngày nay được xây dựng và đã làm rạng danh trước hết là vợ chồng ông, sau đó đến dòng họ Nguyễn Thạc và đến những người trong làng. Gia phả còn ghi lời nói của ông, đại ý là những công trình do ông xây dựng bao gồm cả nhà thờ họ là di sản để lại cho cả làng chứ không phải cho một cá nhân nào cả. ?oÔng không màng danh lợi?, ông Sung nói và nhấn mạnh không ai có thể tìm kiếm được bất kì một dấu vết nào chứng tỏ là ông Lượng đã xây ngôi nhà này. ?oKhông giống như ngày nay, mọi người thường khắc tên mình vào các cây cột để được ghi nhớ đến muôn đời?, ông nói với vẻ mặt nghiêm nghị, ám chỉ đến hành động mà những người ?otài trợ? thường làm khi góp công khôi phục một công trình kiến trúc.
Nhìn chung người làng Đình Bảng nói riêng và người Việt Nam nói chung thực sự tự hào về việc thờ cúng tổ tiên, hay nói khác hơn là việc này tạo cho họ cơ hội giao tiếp, phát triển mối quan hệ họ hàng, chia sẻ vui buồn và hợp tác với nhau vì lợi ích của cả cộng đồng. Còn nhớ buổi tối ?onhận họ? của những người khách từ Nghệ An ra và những người thuộc dòng họ Nguyễn Thạc ở Bắc Ninh, một bữa ăn chung ấm cúng đã khiến họ có điều kiện nói chuyện, trao đổi ý kiến để củng cố thêm tình thân thiết họ hàng. Có thể nói, tổ tiên ông bà và những người đã mất đóng một vai trò hết sức ý nghĩa trong đời sống người Việt Nam hiện nay.

Tổ tiên ông bà và những người đã mất đóng một vai trò hết sức ý nghĩa trong đời sống người Việt Nam hiện nay.​

Trong bài nghiên cứu này tôi đã tìm hiểu việc thờ cúng tổ tiên thời hiện đại ở Việt Nam thông qua hai con người sống cách nhau chưa đến 1km trong làng Đình Bảng, đó là bà Thúy và ông Sung.
Họ đều được sinh ra trong thời loạn lạc, đều lớn lên trong thời Pháp thuộc và chiến tranh, họ đều là những thầy cô giáo. Họ là hai nhân vật điển hình trong phong tục thờ cúng tổ tiên của người Việt. Tuy nhiên, họ có những cách khác nhau: Bà Thúy thì tập trung củng cố mối quan hệ của mình với những người đã mất còn ông Sung thì bắt tay vào khôi phục lại một dòng họ sao cho gắn bó hơn. Tóm lại, cả hai trường hợp đều làm cho chúng ta thấy được sự ảnh hưởng của tín ngưỡng địa phương, đặc biệt là tục thờ cúng đối với cuộc sống từng gia đình. Việc thờ cúng tổ tiên trong xã hội Việt Nam hiện đại có rất nhiều hình thức khác nhau nhưng bây giờ và mãi mãi về sau nó vẫn sẽ là một truyền thống có ý nghĩa trường tồn và đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống con người.
Thờ cúng tổ tiên là một tín ngưỡng, một đạo lý, một truyền thống của đất nước hay chỉ là mê tín? Các cuộc tranh luận có thể đã cho chúng ta hiểu một phần nào về bản chất của nó nhưng để hiểu được thờ cúng tổ tiên có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống con người thì chúng ta cần phải theo những vạt khói hương để quay trở lại các bàn thờ ...
(Nguồn: Vietimes)
(Hết)
Được madeinviet sửa chữa / chuyển vào 22:56 ngày 14/11/2007

Để có thêm tư liệu phong phú hơn cho topic , tôi xin mạn phép đưa thêm vài phần về tục thờ cúng tổ tiên của ông bà ta ngày trước . Nếu có gì ko phải xin anh em bỏ qua và góp ý để mình sửa chữa .
PHỤNG SỰ TỔ TÔNG
( trích từ Việt Nam phong Tục của cụ Phan Kế Bính )
1- Nhà Thờ
Bao nhiêu con cháu dòng dõi trong một họ lập chung một nhà thờ Thủy tổ ,gọi là mỗ tộc ( Trần tộc ,nguyễn tộc ...) từ đường .
Nhà thờ ấy chỉ thờ riêng một Thủy tổ và khi tế tự thì lấy các tổ tông biệt chi , biệt phái mà phối hưởng .Có họ ko có nhà thờ thì xây một cái bàn lộ thiên , dựng bia đá ghi tên thụy hiệu các tổ tiên để khi tế tự lại thì ra tại đó mà tế . Có họ thìlàm nhà tờ để cho chi trưởng nam đời đời giữ hương hỏa , chi trưởng tuyệt thì mới truyền sang chi thứ . Có họ thì con cháu huân lưu thờ tổ ở nhà riêng của mình .
Những họ về chi khác , cũng có nhà thờ tổ tông trong bản chi , gọi là bản chi từ đường .
Nhà phú quý có gia từ , phụng thờ cao , tằng , tổ , khảo tại chính bàn giữa , còn đôi bên bàn cạnh nhà thì thờ thổ công , táo quân , nghệ sư ,v..v...
Nhà thường dân ko có nhà thờ riêng thì thờ tại nhà mình ở . Dẫu nghèo cũng có một bàn thờ .
P/S : buồn ngủ quá nên ngày mai type tiếp , sorry trước nha.

Bài tổng hợp chú của madeinvietnam ( nếu thành viên madeinvietnam thực sự là cuonglhvt thì xin được gọi bằng chú xưng cháu ) rất hay, có một số bài cháu rất tâm đắc ví dụ như bài nói về việc thờ cúng cốt ở thành kính chứ không phải bàn thờ thừa mứa các loại đồ cúng hay phê phán việc đốt vàng mã.
Việc cúng bái là rất cần thiết, nó là một cách để giáo dục bản thân cũng như con cháu nhưng cần phải loại bỏ những thứ xấu ăn bám vào nó đi.
Không hiểu sao đến thế kỷ 21 rồi mà người ta vẫn tin vào đốt vàng mã, nếu không đốt là người ta bứt rứt, cảm thấy có lỗi với ông bà, cha mẹ. Thay bằng đốt hàng đống giấy lộn như thế, thà người ta năng làm việc thiện, tự giáo dục bản thân và con cháu, thì vừa thiết thực mà vẫn vừa thoải mái về mặt tâm linh,, theo mặt tâm linh những việc làm đó có thể giúp đỡ cho cửu huyền thất tổ chứ chẳng phải ít.
Nhân nói đến cúng bái, xin kể một câu chuyện ở phủ Tây Hồ, hôm đó tôi đến phủ vãn cảnh chơi, tôi thì không thích cúng bái trong chùa, phủ lắm, có làm thì cũng để chiều gia đình là chính, nhưng tôi thích cái không khí ở chùa, phủ, miếu. Lúc tôi ngồi ở ngoài sân hóng mát, ngắm hồ Tây thì thấy một bác gái ôm một đống vàng, tiền, ngựa, quần áo .... ra đốt. Vừa đốt xong thì bác có điện thoại, ôi trời, không hiểu sao giữa nơi như vậy mà bác ý nói chuyện to thế mà lại là chuyện chạy chọt này nọ, tôi đoán bác đó là vợ một quan chức nào đó. Mặt bác này nhìn khá ghê và bị một vết chàm rất lớn, có lẽ nghiệp hơi nặng.

Không thể được bác C ạ !
Bác biết tại sao không ?

PHỤNG SỰ TỔ TÔNG
2- Đồ thờ :
Nhà thờ Thủy tổ có riêng một thần chủ ,để thờ mãi mãi , ko bao giờ thay đổi , gọi là " Bách thế đất diêu chi chủ " . Còn về gia từ , nhà phú quý có đủ thần chủ bốn đời , để thờ cao , tằng , tổ , khảo . Thần chủ làm bằng gỗ táo , lấy nghĩa rằng gỗ táo sống lâu được nghìn năm . Dài độ một thước , ở giữa đề tên họ , chức tước và hai bên đề ngày tháng sinh tử của tổ tiên , có hộp vuông che kín và để trong long khám , khi nào cúng tế mới mở ra . Hễ đến năm đời thì lại đem thần chủ cao tổ đi mà nhắc lần tằng, tổ , khảo lên bực trên , rồi đem ông mới mất mà thế vào thần chủ ông khảo , gọi là " ngũ đại mai thần chủ " . Nhà thường dân cũng có nhà dùng thần chủ , cũng có nhà dùng một bộ ỷ để thờ .
Đồ thờ phụng thì đại khái nhà nào cũng có một bộ đèn nến , lư hương , bình hoa , mâm qý , mâm đồng ,cỗ đài rượu , hộp giầu , đài nước v..v... Người thì dùng đồ đồng đồ thiết , người thì dùng đồ sơn son thiếp vàng thiếp bạc . Nhà nào giàu có treo hoành biển khắc ba , bốn chữ đại tự và treo kèm đối liễn hai bên bàn thờ , hoặc khảm trai , hoặc sơn thếp . Nhà ko có cũng treo hoành biển và đối liên dán giấy . Đại ý trong chữ thì chỉ là ghi tụng công đức của tổ tông .
Đồ thờ phụng , nhà càng giàu thì càng trang hoàng nhều đồ quý , mà nghèo đến đâu cũng có được một vài cây đèn nến sơn son và một cái bình hương .
Ta coi đồ thờ tự là đồ rất kính trọng , ko ai dám đem cầm , đem bán bao giờ . Nếu nhà nào nghèo quá phải cầm bán thì ai cũng chê cười .

Văn hóa bàn thờ gia tiên​

Khi Tết đến Xuân về, khi tới kỳ giỗ ông bà, tổ tiên, dẫu đang sống tận nơi đâu, các cháu con cũng nhớ sắp xếp thời gian và mọi điều kiện bồng bế nhau về đủ mặt.

Trước bàn thờ nghi lễ truyền thống, ăn mặc lễ phục chỉnh tề, cử chỉ nghiêm trang, dọn lòng trong sạch hướng tâm linh cúng lạy, nguyện sống xứng đáng với ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''bề trên''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''. Sự tín ngưỡng ấy đã góp phần tạo thêm giá trị nhân văn, đạo đức truyền thống, bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc. Sự thờ cúng tổ tiên mách bảo con cháu giữ gìn đạo lý, nề nếp gia phong, sống tình nghĩa thủy chung, tu thân, hướng thiện. Thực tâm cầu thị, yêu đồng loại, sâu nặng cội nguồn...
Theo các nhà nghiên cứu, có ba kiểu bàn thờ khác nhau. Đầu tiên là kiểu bàn thờ ông bà ta đưa từ miền Trung vào Nam Bộ, có 4 chân, bàn nghi ở giữa, có lư nhang, bộ chưng đèn. Phía trong bàn thờ đặt giường thờ. Phỏng định kiểu bàn thờ này xuất hiện ở đất phương Nam vào năm 1890, khi chưa có bóng dáng đô thị hóa và tiếp cận văn hóa phương Tây.
Vào năm 1910, đổi lại kiểu bàn thờ nhỏ gọn hơn, có thợ từ Bắc vào chạm trổ cẩn xà cừ hoa văn chữ Hán. Cạnh bàn thờ có tranh vẽ trên kiếng nói về ước vọng sâu xa của con nguời muốn vươn tới chân, thiện, mỹ và cuộc sống ấm no, thịnh vượng, thái bình...
Khi có sự du nhập nền văn hóa phương Tây và kinh tế thị trường, ở những nơi thị tứ, đường nét đô thị hóa rõ dần, đèn sáp đã thay bằng đèn dầu hỏa, không gian thờ phụng thu hẹp hơn, thường chỉ 2,3 m2. Bàn thờ, giường thờ đã thay bằng tủ thờ cách tân theo kiểu tủ người Pháp, nhưng tuyệt nhiên cửa tủ trước không bao giờ mở; chỉ mở cửa hông hai bên để giữ gìn ý tứ và cử chỉ tôn kính tổ tiên. Bên trong tủ thờ chỉ đặt để ngăn nắp những nhang đèn, hoa quả, bình tách, chai rượu quý, các giấy tờ hành chánh, hộ tịch, gia phả, di cảo điền thổ...
Phỏng định những kiểu bàn thờ này xuất hiện ở đây vào khoảng năm 1920, như vậy chỉ trong vòng 30 năm, từ 1890 - 1920, ở Nam Bộ đã có ba kiểu bàn thờ tổ tiên khác nhau. Từ bàn thờ 4 chân kê liền với giường thờ phía trong, có bàn nghi ở giữa, chiếm nhiều diện tích trong nhà, đã dần dần điều chỉnh đến đơn giản hóa, thu gọn vào cái tủ thờ mà ta thường thấy.
Ngày nay, nhà cửa nơi ăn chốn ở được kiến trúc xây dựng khang trang rộng lớn hơn, con cháu dành hẳn một phòng tĩnh lặng để thờ cúng tổ tiên. Thiết kế đúc vĩnh cửu một cái bàn thờ cũng bằng bê tông. Lát gạch men cao cấp bóng sạch. Còn có đặt để thêm mặt kính dày năm, bảy ly. Bề ngang bàn thờ dài đến ba thước, có khi hơn, đụng hai đầu vách tả hữu. Rộng đến cả thước sát vách tường. Bàn thờ mặt nhìn ra tiền diện có nhiều cửa hướng đất trời thiêng liêng trong sáng, dưới đáy bàn thờ là ngăn hộc tủ đựng lễ vật và tài sản quý báu. Trang trí, thiết kế rất tinh tế, hoa đăng màu sắc hài hòa giữa tân và cựu. Tết đến Xuân về còn lấp lánh hàng chữ ?oMỪNG NĂM MỚI''''''''''''''''. Có đẳng cấp, nhiều ngăn, nhiều tầng. Thờ phụng người quá cố từ nhỏ - tầng thấp đến các bậc ông sơ, ông cố ở tầng cao.
Dọn cúng mâm cao cỗ đầy. Tề tựu đông đủ. Với các món nấu nướng gia truyền, dâng cúng là những sản phẩm nông nghiệp. Hoa tươi, rượu nếp gạo nấu tinh khiết. Bánh trái, ngũ cốc, thịt gà, heo... Nấu nướng thơm ngon đặt lên cúng trên bàn thờ. Để ông bà yên lòng nhìn thấy các cháu con biết giữ gìn truyền thống ''''''''''''''''dĩ nông vi bản'''''''''''''''' và đem sức lao động cần cù làm ra thành quả từ lòng đất quê hương của ông cha để lại. Thời nay người Việt còn dâng cúng nhiều loại rượu bia, bánh hộp... nhiều loại thực phẩm chất lượng thời công nghiệp chế biến cao sang tân tiến.
Trên bàn thờ gia tiên đặt nơi cao quý tôn kính nhất trong nhà, dân ta lúc nào cũng trang hoàng, gìn giữ lau chùi thật tươm tất bóng sạch. Hương đèn quanh năm. Đêm ngày gắn liền với tâm linh và ánh mắt. Ấy chính là nét văn hóa truyền thống góp phần bảo tồn di sản tinh thần và đạo đức trong đời sống con người lưu truyền tự ngàn xưa.

The o Kiến thức Ngày nay
Được madeinviet sửa chữa / chuyển vào 21:47 ngày 04/12/2007​

Viếng mộ.

Ba thế hệ cùng ngồi chùi lư để trang hoàng bàn thờ ngày Tết.

Ngồi viết câu đối bên bàn thờ.

Dán câu đối.

Lư chùi xong rồi, đưa lên bàn thờ.

Bày cỗ lên cúng các cụ.



Đốt hương


Hôm nay là giao thừa. Chúng con có mâm lễ mọn. Mời các cụ về vui cùng con cháu.




Mừng tuổi các cụ.