Một vài điều về Bob Dylan

Một vài điều về Bob Dylan

Xin chào!
Tôi không muốn mình là người đầu tiên viết về Bob Dylan trên forum này bởi ngay bản thân tôi cũng chưa thật sự là người hiểu được âm nhạc cũng như thơ ca của ông. Nhưng điều đó có hề hấn gì phải không các bạn! Tôi xin mạn phép được lược dịch một số bài viết về Bob, như là một sự đóng góp nhỏ nhoi vào sự phát triển và đa dạng của Rock club chúng ta trên ttvnonline.
Bài viết sau là của một người có thể nói là tương đối hiểu Bob và sự nghiệp của ông (hơn chúng ta là cái chắc!). Anh này đánh giá khái quát những album tiêu biểu của Bob Dylan. Tôi không có thời gian nhiều để có thể dịch hết lời giới thiệu của gần 50 album được; nhưng tôi sẽ cố gắng để làm được nhiều nhất những gì mà tôi có thể.
Enjoy!

N.D.H (theo bài của Ryan Mulligan <mulliganmulligan@earthlink.net> )

----------------------------------------------------------------------------------

Tôi có thể ba hoa rất nhiều về Bob với câu chuyện tại sao ông lại nổi tiếng đến vậy nhưng thực tế là tôi đã không làm điều đó. Vậy điểm chính ở đây là gì? Các bạn đều biết cả. Nói tóm lại, ông là hình tượng lớn nhất của các ca sĩ trong thế kỷ hai mươi. Lớn hơn nhiều so với các thành viên đơn lẻ của The Beatles, lớn hơn Miles Davis, lớn hơn bất cứ ai mà các bạn đã từng biết... Điều đó nói lên rằng Bob Dylan phải chịu rất nhiều áp lực và trách nhiệm nhưng những gì đã làm cho ông thêm phần đặc biệt là ông không bao giờ để mất những áp lực và trách nhiệm đó sau những ngày hoàng kim của mình như Bowie hay nhóm Rolling Stones. Có thể ông đã không còn nổi trội vào những năm 80 và 90 nhưng tài năng thiên tài của ông vẫn nẩy nở trong âm thầm. Hãy nhìn vào kiệt tác Time out of mind của ông, phát hành chỉ 4 năm trước và ông đã đoạt giải Grammy cho tác phẩm này. Tất nhiên, ông cũng thay đổi thứ nhạc đại chúng một cách tốt hơn như nhóm The Beatles đã từng làm. Một phần trong tính cách dễ chịu của một thiên tài là chấp nhận những triết lý đang tồn tại theo phạm trù triết học nhưng cũng thấy được sự cần thiết phải đánh giá những thuật ngữ đó một cách bình thường cho những người bình thường. "Đừng gọi tôi là một huyền thoại", ông đã nói như thế. Nhưng, quỷ quái thật, ông là một huyền thoại!

----------------------------------------------------------------------------------

ALBUM: BOB DYLAN (1962)
"Oh mother tell your children not to do what I have done"
BEST TRACKS: In my time of Dyin' ; Baby, let me follow you down ; House of the risin' sun

Có thể coi "The Freewheelin' Bob Dylan"(1963) mới là album đầu tay của Bob Dylan. Còn về cơ bản album này là một tập hợp các bài folk hát lại cộng với một số bài đầu tay tầm thường của Bob Dylan. Theo tôi thì hầu hết các ca sĩ hát nhạc folk vào thời đó, thậm chí cả bây giờ, bắt đầu sự nghiệp bằng cách hát lại để tận dụng sự quen thuộc của công chúng đối với những bài hát đó. Do vậy mà điều lạ ở đây là Bob Dylan đã một mình đưa ra một cái mới hoàn toàn với những người quanh ông, thậm chí trước cả khi ông phát hành những ấn phẩm đầu tiên của mình. Tôi nói lạ thường là vì nếu bạn muốn cover lại một bài hát nào đó, bạn phải đảm bảo là bạn sẽ thổi vào nó một luồng sinh khí khác, cho dù bạn chỉ là một ca sĩ hay một nhạc công trên mức bình thường một chút. ở điểm này, Bob Dylan đã hoàn toàn nổi bật so với mọi người. Bây giờ thì ông đã là một tay ghi-ta folk mẫu mực và giọng ông đã không còn chất "sand and glue" (không biết dịch ra sao!) như xưa nhưng vẫn còn đó sự lôi cuốn giống như khi nghe Jeff Buckley cất lời ca ngợi Chúa! (Halleluiah). Có thể là còn có những ca sĩ và nhạc công chơi ghi-ta trong nền âm nhạc folk New York chơi hay hơn Bob nhưng không ai đạt được thành công trong sự nghiệp như của Bob Dylan. Phỏng đoán của tôi là ông đã biểu diễn bằng chính những gì cấu thành cuộc sống của ông và điều đó như giúp ông có được phép màu của Thượng Đế. Ông đã đưa những tác phẩm tiêu biểu của mình trong cuốn sách Bootleg Series vào album này. Nhưng tôi chỉ cho album này 7 điểm. Và đây là điểm đánh giá thấp nhất trong số các album mà tôi sở hữu. Không nghi ngờ rằng đây sẽ là một sự ngạc nhiên đối với một số người, đặc biệt là những ai đánh giá album này ở một thứ hạng cao trong cuốn Top 1000 Albums và với những ai luôn nghĩ rằng sẽ có cái gì đó đáng thưởng thức trong những tác phẩm đầu tay của Bob. Tiếng ghi-ta trong bài "In my time of dying" khá là ấn tượng, cho dù nó không thể hay bằng chất Rock của Led Zeppelin! Cũng giống như trên, một bài hay nữa trong album là bản "House of the Risin' Sun" theo kiểu Rock classic. Xa hơn nữa, trên thực tế là ông đã tạo dựng được một phong cách biểu diễn đầy sức thuyết phục với giọng ca đặc biệt của mình. Trong những khổ thơ cuối, Bob hay nhấn giọng để đề cao một cái gì đó và bài hát kết thúc một cách thấm thía. Bài "Baby, let me follow you down" cũng đáng nghe cho dù phiên bản mới trong album "Live 96" có phần nổi trội hơn. Bài "Man of constant sorrow" cũng vậy.

-----------------------------------------------------------------------

ALBUM: THE FREEWHEELIN' BOB DYLAN (1963)
"You just kinda wasted my precious time, but don't think twice it's alright"
BEST TRACKS: Blowin' in the wind; Girl from North country; A hard rain's a-gonna fall; Don't think twice it's alright; I shall be free

Hooray! Mọi thứ đã trở nên tuyệt vời hơn nhiều. Ông đã là một ca sĩ nhạc folk lớn sau khi ông thấy cần tự mình tạo ra cho mình một phong cách thay vì cái gọi là bog-standard trong album trước. Lần phát hành này chắc chắn cũng có ít nhiều giá trị. Nhưng sau đó nó còn có được nhiều hơn thế. Và chỉ có những tác phẩm của một thiên tài mới có được cái giá trị đó. Vẫn là nhạc folk nhưng chỉ có một vài bài nhỏ là hát lại còn đâu đều là sáng tác của Bob. "Blowin' in the wind" là một trong những tác phẩm kinh điển đầu tiên của ông. Nó hay, tâm trạng nhưng tách rời khỏi các phạm trù văn hoá nên không thật sự là một trong những bài hay nhất của ông. Tôi cũng không rõ nữa, có thể là tôi đã nghe nó rất nhiều lần và tôi nói được vậy.
Tôi rất thích lời ca đầy chất kịch tính và thần bí của ông. Không ai có thể sỗ sàng và gay gắt hơn Bob trong việc dùng lời ca để truyền tải ý nghĩ của mình! Có thể Morrissey trong một số chừng mực nào đó đến gần mức như Bob! Nhưng phải nói thật là tôi không tin có người thật sự viết được lời ca một cách sâu xa, thần bí như đặt người nghe vào một thế giới hư ảo, mông lung như Bob trong "Positively fourth street" hay "Leopard skin pill-box hat". Hãy xem "Masters of War", ta sẽ thấy được chất chính trị trong các bài hát của ông, nếu như chính trị thật sự là một thứ thối nát! "And I hope that you die... and I'll stand over your grave to make sure you are dead" (khỏi cần dịch!). Aha, now that's our loveable bastard! (muốn dịch sao thì dịch). Công bằng mà nói, "Masters of War" hơi mang khuynh hướng duy tâm, như Bob trong thời kỳ này. Ông hoàn toàn tin tưởng vào một sự sống sau khi chết. Về mảng đề tài chính trị, ông còn có "A hard rain's a-gonna fall", nói về cuộc cách mạng của nhân dân Cuba năm 1962, nhưng ca từ thì rất mơ hồ nên không phải ai cũng có thể hiểu được điều mà ông muốn nói. Nhưng các bài hát mang tính vui nhộn, hài hước cũng có trong album này như: "Bob Dylan's blues", "Talking world war three blues" và "I shall be free". Một số bản ballads êm dịu như "Girl from north country" và siêu phẩm "Don't think twice it's alright" dường như bổ xung cho sự đa dạng của album này. Trong khi "Girl from north country" đề cập đến một tình yêu đã chết khi Bob đến thành phố lớn thì "Don't think twice it's alright" lại như một cố gắng đầu tiên của ông để chứng tỏ rằng "đàn bà chỉ tổ làm ta mất thì giờ"! Nó không gay gắt như các bài sau này của ông nhưng nó cũng như đưa ra một đòn trí mạng! Bạn có thể thử nhìn nhận các bài hát theo những hướng khác nhau nhưng theo tôi thì đây là một trong những bài "đỉnh" nhất của ông, ít ra là nhất trong album này và khá hơn "Blowin' in the wind" là cái chắc. Và còn một bài khá tâm trạng là "Bob Dylan's dream" nói về chuyện tại làm sao mà chúng ta lại để mất hay có được một tình bạn trong vòng quay của cuộc đời. Một bài khá được.
Vậy là bạn đã có trong tay một album đầu tiên không thể thiếu của Bob Dylan, và có thể là một album hay nhất trong năm 1963!



Được sửa chữa bởi - superSOI vào 08/03/2002 18:22

Công nhận nghe Bob Dylan hơi bị hay của nó. Lúc đầu chưa thấy thích, nghe như đấm vào tai ấy, nhưng càng nghe lại càng thấy hợp.

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi, con chim chiền chiện

Bác nào từng xem Forest Gump thì hẳn còn nhớ cảnh sau. Cô gái trong mộng của Gump thong thả đệm đàn và hát ca khúc "Blowin' in the Wind" của Dylan trong một quầy bar nhếch nhác và ô tạp. Có 2 câu cô ấy hát mà tớ thích:
"How many roads must a man walk down
Before you call him a man?"
Nhân tiện, tớ tặng các bác fan của Bob bài này:
Blowin' in the Wind
How many roads must a man walk down
Before you call him a man?
Yes, 'n' how many seas must a white dove sail
Before she sleeps in the sand?
Yes, 'n' how many times must the cannon balls fly
Before they're forever banned?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind.
How many times must a man look up
Before he can see the sky?
Yes, 'n' how many ears must one man have
Before he can hear people cry?
Yes, 'n' how many deaths will it take till he knows
That too many people have died?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind.
How many years can a mountain exist
Before it's washed to the sea?
Yes, 'n' how many years can some people exist
Before they're allowed to be free?
Yes, 'n' how many times can a man turn his head,
Pretending he just doesn't see?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind.

Em cũng thích bài này lắm, bác Trinity ạ, cơ mà em thích 4 câu khác cơ:
How many years can a mountain exist
Before it's washed to the sea?
Yes, 'n' how many years can some people exist
Before they're allowed to be free?
Bác là bác thích làm "man", còn em là em thích được free, hì hì hì.
Bác gaiguy nhà mình dạo này đâu rồi ấy nhỉ, bác không viết gì về Pink Floyd, Doors, Deep Purple mấy lại Dylan nữa à. Dạo này vào box Rock Club rồi ngậm ngùi đi ra, thứ dùng để giải trí được ít quá.
Cảm ơn bác ndhai nhé

Xin mùa thu chiếc lá làm thuyền...

Dạ em đây ạ thưa bac the-unmask.
Em thì em chẳng phải thích làm "man" (vì có thích hay ko cũng đã là rồi) mà cũng chẳng cần free (vì rất may mắn là chưa bị cô nào xích cổ), em là em thích đoạn này cơ:
And he screams back:
"You're a cow
Give me some milk
Or else go home"
Hi`, ko hiểu có phải Bob tưởng đấy là "Cô gái Hà Lan" ko nhẩy?
------------------------------------------------------------
see me, feel me, touch me, heal me
see me, feel me, touch me, heal me......

Hề hề, tớ lại thích mấy câu này
How many times must a man look up
Before he can see the sky?
Yes, 'n' how many ears must one man have
Before he can hear people cry?
Yes, 'n' how many deaths will it take till he knows
That too many people have died?

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi, con chim chiền chiện

E... à cô Mask, hì hì, một trong những giá trị cấu thành Man là free đấy. Sự tự do trong tâm hồn có lẽ không cần "exist" lâu đến thế để ai đó "allow" đâu nhỉ. Lên đường và tự tìm nó thôi.
Lúc nãy mới nghe mấy câu này hay hay:
"Ah, my friends from the prison, they ask unto me,
"How good, how good does it feel to be free?"
And I answer them most mysteriously,
"Are birds free from the chains of the skyway?"
(Ballad in plain D)
Xin lỗi bác ndhai chúng tớ rỗi việc hàn huyên một tí. Vâng, mời bác cứ tiếp tục ạ.

Xin lỗi các bác vì tôi không thể ngày nào cũng lên mạng để post bài được. Nhưng tôi rất vui vì mình cũng đã làm được một cái gì đó không đến nỗi tồi. Hôm nay tôi chỉ post tiếp một album tiếp theo của Bob thôi.
ALBUM: The time they are a-changing (1964)
"Don't criticise what you can't understand"
BEST TRACKS: The time they are a-changing; Ballads of Hollis Brown; One too many mornings; Boots of Spanish Leather
Lại là folk! Thời gian này tất cả đều chơi một thứ nhạc folk nghiêm túc, theo như vẻ ngoài của một số hãng đĩa "ma quái" trưng ra! Trên thực tế không ai có thể coi album này và album "Another side of Bob Dylan" như là hai "phân mảnh" từ album "The freewheelin' Bob Dylan"; bởi "The freewheelin' Bob Dylan" nghiêm túc và có chất chính trị ("Masters of War", "A Hard Rain's A-Gonna Fall") còn "Another side of Bob Dylan" thì lại mang tính hài hước nhẹ nhàng ("Bob Dylan's Blues", "I Shall Be Free"). Nhưng cả hai đều có nhưng bản nhạc viết về tình yêu rất thấm thía, và không có điều gì để chê trách cả. Quay trở lại album này, ta có thể thấy một bài love song khác rất hay là "Boots of Spanish Leather", nói về "con chim nhỏ" của ông đã rời ông và "bay" sang Tây Ban Nha rồi gửi tặng lại ông một đôi giày may bằng da hảo hạng (một phép ẩn dụ chăng?) như là parting gift. Như tôi đã đề cập đến trong phần review ở trên, tên gọi của bài hát rất khác so với "Blowin' in the wind" bởi tính thương mại ở trong đó. Điều đó có thể cho ta thấy Bob hành động như một người tiên phong trong trào lưư này chứ không phải như là một người chỉ biết mơ mộng không thực tế. Thời gian này xứng đáng được coi là cái mốc đánh dấu sự nổi bật, nét đặc trưng của ông cho dù đến nay thì nó chỉ hoàn toàn thuộc về quá khứ mà thôi.
Ông đã nói với MC5 một đôi điều tiên đoán trước về sự thay đổi trong đời sống chính trị. Bài "Ballad of Hollis Brown" là một bài mang tính chết chóc khác nói về một người cha đã phải giết cả gia đình mình bởi ông ta không thể kiếm đủ tiền để nuôi những người kia. Có thể hơi quyết liệt quá nhưng mà từ đó chúng ta hiểu được người Mỹ là như thế nào! Trên thực tế, dẫn lời của Bruce Springsteen, "the ghost of Tom Joad" cũng được xem như là đã từng xuất hiện đâu đó ở đây. Không hơn gì là bài "North country blues": "where, down in the sounth, the miners work almost for nothing". Cái bóng đen bao phủ Lenny cũng đang lớn dần như là số phận bi kịch của Hollis Brown. Với "With God On Our Side", âm nhạc chỉ tối thiểu, một chút nào đó như nhắc đến "Masters of War", bắt đầu lại với việc phân tích chính trị một cách quá đơn giản nhưng những bài phê phán của ông có dính đến chất tôn giáo và đi thẳng vào vấn đề, thậm chí còn đúng cho cả ngày nay nữa. Cũng như vậy, "Only a Pawn in Their Game", hơn bất cứ bài nào trong album, có sự can thiệp hiển nhiên của các hãng băng đĩa để đảm bảo là các đài phát thanh mang tính chính trị gây được ấn tượng! Ngoài ra, "One Too Many Mornings" là một bản ballad không thể sao chép được thể hiện bởi giọng ca tuyệt vời của Bob. "When the Ship Comes In" thì rất ngắn nhưng cũng đáng nên nghe.
Cuối cùng, với những gì nghiêm túc và đáng để người ta phải suy nghĩ, album này là một album folk rất đáng xem xét. Có thể trong album dài hơn 50 phút này còn có những bài hay khác nữa nhưng tôi nghĩ chỉ vậy thôi đã chứng tỏ được rằng đây là một album có chất lượng rất cao rồi.
The world is dying can't you see?
Được sửa chữa bởi - superSOI vào 15/03/2002 13:06

Hì hì, hoá ra có cái topic Bob Dylan bên này, hay nhỉ. Tớ lại thích mỗi 2 câu trên thôi.

Do you know where you're going to?​

bác the mask dùng cái gì dịch thế
chỉ giáo cho anh em với nhể
Tôi yêu thịt chó!!!!