Một vài vị thuốc buộc phải dùng cẩn thận hoặc cấm dùng khi đang mang thai.

Từ xưa, Đông y đã nhận biết, việc ứng dụng thuốc đối với thanh nữ đang mang thai yêu cầu rất thận trọng. Nếu không, có thể dẫn tới vài di chứng rất xấu, như khiến hoạt động sinh lý của cơ thể người mẹ bị rối loạn; gây rong huyết; gây động thai hoặc sảy thai; khiến thai nhi bị teo lại, làm biếng lớn mạnh được; thai bị chết lưu trong bụng mẹ; khiến cho thai nhi bị kì quái, ...

Phụ nữ mang thai thường mắc nhiều bệnh về xương khớp.
Xem thêm: đau nhức xương khớp khi mang thai
Nói theo cách khác, thuốc có thể gây tác hại trên 4 phương diện:

1. Không hữu ích đối với cơ thể người mẹ;
2. Không có lợi đối với thai nhi;
3. Không hữu ích đối với quá trình sinh sản;
4. Không có lợi đối với trẻ sơ sinh.

Dùng thuốc khinh suất đối với thanh nữ đang mang thai, có thể gây được phép 1 vài di chứng nguy hại như vậy, bởi vậy trong "Đông dược học" có một nội dung mà mỗi người bác sỹ, cũng như Người có bệnh, cần bắt buộc nắm vững, gọi là "Dựng phụ dược kỵ"; còn gọi là "Nhẫm thân dược kỵ". "Dựng phụ", "nhẫm thân", đều là 1 số từ Hán Việt, chỉ người thiếu phụ đang mang thai; "dược kỵ" là thuốc nên kiêng kỵ.
Để lợi ích cho việc vận dụng thuốc trên lâm sàng, hiện tại thuốc bất lợi đối với thai phụ, thường được phân loại theo một vài bí quyết như sau:
1. Phân loại theo tính năng của thuốc:
Nói chung, vài vị thuốc có tác dụng thuộc vài loại: "Hoạt huyết thông kinh", "phá khí hành trệ" (hành khí mạnh để tiêu ứ trệ), "nhuyễn kiên tán kết" (mềm vật rắn, tan khối tích), "công trục tuấn hạ" (tẩy, trục thủy mạnh), "hoạt lợi trọng trụy" (loại thuốc nhuận tràng, lợi tiểu có thể gây sảy thai, sa nội tạng), "tẩu soán khai khiếu" (phát tán, lan nhiễm tỏa nhanh, mạnh trong cơ thể), đều là vài thứ buộc phải cấm kỵ Dường như mang thai.
Cụ thể là:

• Thuốc hoạt huyết thông kinh: Tam lăng, nga truật, hồng hoa, nhũ hương, ích dòng thảo.
• Thuốc phá khí hành trệ: Thanh bì, chỉ thực, tân lang (hạt cau), đàn hương.
• Thuốc nhuyễn kiên tán kết: Miết giáp, bối mẫu, hạ khô thảo, bán hạ, thiên nam tinh.
• Thuốc công trục tuấn hạ: Thương lục, đình lịch, nguyên hoa, khiên ngưu tử (hạt bìm bìm), đại hoàng.
• Thuốc hoạt lợi trọng trụy: Tỳ ma tử (hạt thầu dầu), đông quỳ tử, du bạch tị nạnh, hoạt thạch, xa tiền tử (hạt mã đề), mộc thông, từ thạch, mông thạch.
• Thuốc tẩu soán khai khiếu: Xạ hương, băng phiến, tô hợp hương.

Xem thêm: benh gout uong gi ?
2. Phân loại theo đối tượng tác dụng:
Gây tác hại đối với người mẹ hoặc bào thai.
Trong đó đại phòng ban là 1 số thứ thuốc gây tổn hại đối với cơ thể người mẹ.

• Thuốc gây tổn hại đối với cơ thể người mẹ, làm mất không lùi bước trước khó khăn tiếp tục nuôi dưỡng thai nhi, khiến quá trình mang thai bị gián đoạn, bao gồm một vài vị: Hồng hoa, ý dĩ nhân, nguyên hoa, tam lăng, thông thảo, thường sơn, hoạt thạch, qua lâu căn, đại hoàng.
• Thuốc gây tổn hại trực tiếp đến bào thai, cản trở quá trình phát dục của thai nhi, bao gồm: Bán hạ (làm thai bị tổn thương), ba đậu (làm nát thai), ngô thù du (khiến thai bị lây nhiễm độc).

3. Phân loại theo hậu quả:
Thuốc có thể gây nên 1 số biến chứng, như sát thai (làm chết thai nhi), đọa thai (gây trụy thai), hoạt thai (gây động thai), độc thai (khiến thai bị lan nhiễm độc).
Các vị thuốc cụ thể:

• Thuốc sát thai: phụ thân đậu, thủy ngân.
• Thuốc đọa thai: Nguyên hoa, cam toại, đại kích, khiên ngưu (hạt bìm bìm), vương bất lưu hành, xuyên sơn giáp, bổ cốt chi, lưu hoàng, đào nhân.
• Thuốc hoạt thai: Xa tiền tử (hạt mã đề), đông quỳ tử, hòe thực, trạch tả.
• Thuốc gây độc thai: Uất lý nhân, thanh cao, tế tân, tân lang.

4. Phân theo cường độ:
- Thuốc cấm áp dụng, bao gồm 1 số vị thuốc có độc tính tương đối mạnh và có dược tính mãnh liệt, có thể khiến cơ thể người mẹ và bào thai tổn thương nghiêm trọng, khiến thai bị chết hoặc sảy thai, như thủy ngân, phê sương, ba đậu, đại kích, thương lục, lê lô, ô đầu, tích phấn, ...
- Thuốc cần thận trọng, bao gồm những vị thuốc có độc tính tương đối thấp và có dược tính tương đối hoãn hòa. Bao gồm những vị thuốc trong loại thuốc hoạt huyết hành khí, công hạ lợi thủy, nhuyễn kiên tán kết, tẩu soán trọng trụy, như hồng hoa, đào nhân, tân lang, thanh so bì, đại hoàng, trạch tả, mẫu lệ, khổ sâm, tế tân, ...
- Đối với loại thuốc bắt buộc thận trọng khi dùng, buộc phải theo đúng phương châm sử dụng thuốc hữu hiệu và tốt. cụ thể, buộc phải căn cứ vào chứng bệnh tình mà cân nhắc xem có buộc phải cần áp dụng hay làm biếng. Nếu phải dùng, cần lưu ý "biện chứng thi trị" thật xác thực, dùng thuốc đúng liều lượng và đúng phương pháp (thời gian sử dụng). 1 số vị thuốc nên được bào chế và phối ngũ (phối hợp một vài vị thuốc trong thang thuốc) một phương hướng thích đáng, để có thể hạn chế tối đa 1 số tác hại đối với thai phụ và thai nhi. Bên cạnh đó, để ngăn ngừa nảy sinh sự cố, trừ phi không chăm chỉ dùng không chăm chỉ được, còn nói phổ biến có nên khống chế dùng 1 số vị thuốc mà người xưa cảnh báo là bắt buộc thận trọng. Còn đối với 1 vài vị thuốc thuộc loại cấm sử dụng, thì tuyệt đối không chăm chỉ được dùng.
Trên đây mới chỉ liệt kê các vị thuốc tương đối thông dụng. cựu truyền, trong sách "phiên bản thảo cương mục" của Lý Thời Trân đã đề cập tới 247 vị thuốc bắt buộc sử dụng thận trọng hoặc cấm dùng khi đang mang thai. Hiện tại, khoa học còn xác định thêm làm biếng không 1 số vị thuốc mới, bất lợi hoặc gây tổn thất lớn đối với thai phụ. vì vậy, khi đang mang thai, nếu bắt buộc áp dụng Đông dược để tẩm bổ hoặc thuyên giảm bệnh tật, cố định yêu cầu có sự Chia sẻ và chỉ dẫn chi tiết của chuyên gia y khoa Đông y.