Mục đích việc học trong văn hóa Việt Nam

Mục đích việc học trong văn hóa Việt Nam

Chắc nhiều bạn cũng biết người ta hay nói dân Việt Nam hiếu học (nhưng cũng có người đặt nghi vấn vì tại sao gọi là hiếu học mà năm 1945 chỉ có 5% dân số biết chữ) nhưng tại sao Việt Nam vẫn nghèo, các tri thức từ việc học tập không được hướng vào việc góp phần phát triển đất nước. Điều đó chính là vì mục đích của việc học sẽ dẫn đến việc người ta chú trọng học cái gì. Mục đích chính trong việc học của người Việt Nam từ xưa là học để đi thi đỗ và làm quan chứ ít coi trọng các ngành kỹ thuật. Theo thống kê của GS.Phan Ngọc thì trong 5038 quyển sách Hán Nôm trong kho sách của Viện Hán Nôm thì có tới quá nửa là sách học để đi thi, các bài văn mẫu, các sách giảng về các kinh truyện, các bài thơ phú viết theo lối văn chương trường ốc. Trong khi chỉ có 76 quyển nói về nông nghiệp (trong đó chỉ có 1 quyển nói về ảnh hưởng của thời tiết đối với mùa màng, 4 quyển về cách đắp đê còn lại không có quyển nào nói về kỹ thuật nông nghiệp), 14 quyển nói về thủ công nghiệp (nhưng không nói về kỹ thuật mà chỉ là liệt kê các ngành nghề ở địa phương như tơ tằm, dệt) và đặc biệt không có quyển nào nói về thương nghiệp cả. GS.Trần Đình Hượu viết: ?oCần lưu ý, gần 3000 tiến sĩ trong lịch sử thi cử ở Việt Nam trước đây chủ yếu là những người làm thơ, viết văn. Ngoài một số bậc túc Nho nổi tiếng thì còn lại cũng không có gì ghê gớm lắm?. Tâm lý học để thi và làm quan bây giờ cũng vẫn rất nặng nề chứ không hề giảm bớt. Khi người ta đặt mục tiêu học để có được một bằng cấp, học vị, chức tước nào đó thì các kiến thức được học và được dạy sẽ chú trọng nhiều tới việc học thuộc lòng, ít chú trọng tới tư duy sáng tạo và không có động lực học thêm khi đã đạt được mục tiêu là bằng cấp, học vị hay chức tước. Đây chính là điều nguy hiểm nhất trong việc phát triển con người VN hiện đại vì trong quá trình phát triển tri thức cực nhanh như hiện nay của thế giới thì dừng lại tức là thụt lùi.
Cũng xin nói thêm là nhà văn Sơn Nam có nói hồi xưa dân miền Nam không thích làm quan vì thích sống phóng khoáng, không thích gò bó nhưng giờ ông ý thấy đã khác, tâm lý nhiều người miền Nam cũng thích làm quan rồi.
Post bài này lên đây mong bạn nào đang đi học mà đọc được sẽ bớt tâm lý học để làm quan hơn.