Mỹ: Đại học cũng "thượng vàng hạ cám"

Mỹ: Đại học cũng "thượng vàng hạ cám"

TT - Hễ nói tới trường đại học nổi tiếng trong nước thì dường như cô cậu HS nào cũng biết. Còn ĐH nước ngoài, đặc biệt là ở Mỹ, thì sao? Sự thật, ở Mỹ có khoảng 3.700 trường ĐH nên chắc chắn chất lượng giữa các trường phải khác biệt nhau, đôi khi rất xa.

Mặc dù phân loại rạch ròi các trường là chuyện không thể, nhưng nhìn chung các trường ĐH Mỹ có thể được xếp vào các loại (tạm dịch) sau:

* ĐH nghiên cứu - research university - các trường nổi tiếng: Harvard, Yale, Stanford, Columbia, University of Pennsylvania, Duke, Princeton...

* ĐH kỹ thuật - technology university - các trường nổi tiếng: MIT (Massachusetts Institute of Technology), Stanford, Cornell, Michigan - Ann Arbor, Illinois - Urbana - Champaign...

* ĐH khoa học tự nhiên, xã hội: liberal arts college: Williams, Amherst, Middlebury, Wellesley, Wesleyan...

* ĐH tiểu bang và các trường công: state university & public university.

* ĐH cộng đồng: community college.

Ở bậc ĐH, hễ nói tới những trường ĐH nổi tiếng nhất nước Mỹ là phải kể tới Harvard, Yale, MIT, Stanford, Columbia, Princeton... Đây là những trường mà HS nào ở Mỹ cũng ước ao được vào và đều là những trường tư. Hầu hết các trường ĐH hạng ưu ở Mỹ đều là trường tư, tất nhiên cũng có trường công như University of California - Berkeley được coi là một trong những trường công tốt nhất ở Mỹ.

Ít được đề cập tới ở VN nhưng rất phổ biến ở Mỹ là loại trường liberal arts college. Ở các trường này, HS không học chuyên về một ngành kỹ thuật (engineering) nào cả, mà chỉ học các môn khoa học tự nhiên (natural sciences), khoa học xã hội (social sciences) và các môn khoa học khác (humanities). Ai đó sẽ thắc mắc: ?oVậy thì tốt nghiệp mấy trường này ra làm gì??.

Tất nhiên ở VN chúng ta thường hay nghĩ: ?oVào bách khoa học chuyên về kỹ thuật mà ra còn thất nghiệp thì học lý thuyết không chắc thất nghiệp hết?. Ở các nước châu Á khác như Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc, Nhật... HS thường được khuyến khích học kỹ thuật để ra làm kỹ sư. Nhưng ở Mỹ, phụ huynh và nhà trường ít suy nghĩ như vậy và cũng hiếm khi gây áp lực cho HS về việc chọn ngành học. Họ khuyến khích HS khám phá nhiều ngành học mới, lạ, thử thách.

Với con số gần 4.000 trường ĐH như thế, một điều chắc chắn là sẽ có sự chênh lệch rất lớn giữa các trường về nhiều mặt, thí dụ như: chương trình giảng dạy, giáo sư, công trình nghiên cứu hằng năm, trang thiết bị, số lượng SV tốt nghiệp sau bốn năm, số lượng SV tiếp tục học sau ĐH...

Tương tự, chất lượng HS giữa các trường cũng khác nhau rất nhiều. Điều đáng nói là rất nhiều HS VN chúng ta mang danh nghĩa "đi du học" nhưng lại gặp phải những trường ?orất bí hiểm? mà cả dân Mỹ cũng không biết tới, những trường mà có khi phân nửa số SV bỏ học giữa chừng (drop out).

Thiết nghĩ việc ?ohọc ở trường nào? còn quan trọng hơn cả việc ?ođi du học?. Nếu bỏ ra bao nhiêu tiền bạc, công sức học Anh văn, xin hộ chiếu (passport), thị thực (visa) và bao nhiêu khó khăn khác để rồi sang học một trường mà học làng nhàng cũng xin vào được thì có lẽ ở nhà thi vào một trường trung học chuyên nghiệp, dạy nghề nào đó còn có ý nghĩa hơn.

NGUYỄN KHANG (ĐH Princeton, Mỹ)

Không biết ở Cali thì ngoài Uni of Cali có truờng nào khác tốt nữa không và còn dễ xin học nữa chứ
KHÔNG NGHĨ MÌNH Ở VỊ TRÍ THỨ NHẤT NHƯNG CŨNG KHÔNG ĐỂ MÌNH Ở VỊ TRÍ THỨ HAI