Năm Mới Đọc Lại Lịch Sử

Năm Mới Đọc Lại Lịch Sử

Nhâm Tuất (602) Lý Phật Tử sai Lý Đại Quyền giữ thành Long Biên, Lý Phổ Đỉnh giữ thành Ô Diên. Nhà Tùy sai Lưu Phương sang xâm lấn. Lý Phật Tử ra hàng. Lưu Phương bắt Lý Phật Tử đem về Bắc.

Bính Tuất (866) Cao Biền đánh lấy lại được thành Giao Châu.Nhà Đừơng thăng Cao Biền lên chức kiểm hiệu Công bộ Thượng thư. Dùng Cao Biền làm Tiết độ sứ. Cao Biền đắp Đại La thành.

Canh Tuất (945) Dương Tam Kha là em vợ Ngô Quyền tự xưng là Bình Vương. Ngô Xương Ngập con Ngô Quyền chạy đến Nam sách, nương nhờ Phạm Lệnh Công.

Canh Tuất: (950). Ngô Xương Văn con Ngô Quyền đánh Dương Tam Kha, lên ngôi lấy hiệu là Nam Tấn Vương.

Giáp Tuất (947) vua Đinh Tiên Hàong (Đinh Bộ Lĩnh) tổ chức lại quân đội: trong nước chia làm 10 đạo, mỗi đạo 10 quân, mỗi quân 10 lữ, mỗi lữ 10 tốt, mỗi tốt 10 ngũ, mỗi ngũ 10 người.

Bính Tuất (986) Tuyển lính khỏe mạnh gọi là Thân quân, thích vào trán 3 chữ ?oThiên Tử quân? . Nhà Tống sai sứ sang phong cho Lê Hoàn (Lê đại Hành) làm An Nam Độ Hộ Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ. Vua cho trả những tướngTàu bị ta bắt lần trước trong trận đánh giữ Việt với Tàu.

Mậu Tuất (998): Trong một năm có hai lần nhật thực (tháng 5 và tháng 10).

Canh Tuất (1070): nhà Lý lập nhà Văn Miếu thờ Khổng Tử và Thất thập nhị hiền, bốn mùa tế lễ, sai Hoàng thái tử tới đó học tập.

Giáp Tuất (1094): Nước Chiêm Thành không tiến cống, Lý Nhân Tông sai sứ sang trách hỏi.

M<ậu Tuất (1118): Nước Chân Lap sai sứ đến tiến công. Chiêm Thành đến tiến cống. Mua tự dẫn quân đi đánh động Ma Sát, bắt tù trưởng là Ngụy Bàng. Tháng 12 vua trở về, làm lễ dâng tù binh trước nhà Thái Miếu.

Canh Tuất (1130): Vua Lý Nhân Tông là con nuôi lên nối ngôi, phong Cha là Sùng Hiền Hầu làm Thái Tượng hoàng. Thượng Hoàng mất, sứ nah Tống sang phong cho Lý Nhân Tông làm Giao Chỉ Quận Vương. Bấy giờ nhà Tống bị người Kim xâm lăng, chiếm hết một nửa nước. Nhả Tống phải dời về phía Nam sông Trường Giang.

Mậu Tuất (1418) Lê Lợi khởi nghĩa tại Lam Sơn, xưng là Bình Định Vương, trong 120 năm kháng chiến, với sự giúp đỡ của Nguyễn Trãi và các tướng Lê Lai, Đinh Lễ, Nguyễn Xí, Lê Sát, Trịnh Khả, Phạm Văn Xảo,v.v...Năm Đinh Mùi (1427) toàn thắng quân Minh, Nguyễn Trãi viết bài ?oBình Ngô Đại Cáo? tuyên bố cho toàn dân biết quân ta đã hoàn toàn thắng lợi, đuổi quân xâm lăng nhà Minh (Ngô) ra khỏi nước, thu hồi nền độc lập. Năm sau, 1428, vua Lê Lợi lên ngôi tức Lê Thái Tổ (nhà Hậu Lê ). Nguyễn Trãi làm Thượng Thư Bộ Lại kiêm Xu Mật Viện (Cơ Mật Viện), Lê sát đứng đầu các quan võ.
Canh Tuất(1430): đổi Đông Đô làm Đông Kinh (Hà Nội) và Tây Đô làm Tây Kinh (Thanh Hóa). Phạm Văn Xảo là người có công lớn trong việc đánh đuổi quân Minh, được nhà vua trao chức Thái úy. Về sau, ông bị vua nghi ngờ vì thấy quyền thế của ông quá lớn mà Thái tử Lê Nguyên Long còn nhỏ tuổi. Bọn Trình Hoàng Bá và Lê Quốc Kỷ muốn tâng công, làm mật sớ nói rằng Phạm Văn Xảo có ậm mưu làm phản nên vua ra lệnh bắt Phạm Văn Xảo, đem giết chết và tịch thu tài sản.
Nhâm Tuất (1442), Lê Thái Tổ đã qua đời ( 1433) , truyền ngôi cho con là Lê Nguyên Long tức Lê Thái Tông (lên ngôi 1434), Lê sát là cụ ruột vua làm Phụ chính. Tháng 7 năm Nhâm Tuất (1442) vua Lê Thái Tông đi duyệt binh ở Chí Linh, ghé Côn Sơn thăm Nguyễn Trãi, ở lại qua đêm, có Nguyễn Thị Lộ là vợ bé của Nguyễn Trãi hầu hạ vua. Tháng 8, vua về đến huyện Gia Định thì mất. Lê Sát vì ghét Nguyễn Trãi nên nhân đó buộc tội Nguyễn Trãi và Thị Lộ âm mưu giết vua. Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ bị xử tử, con cháu bị ?otru di tam tộc? nhiều người phải đổi tên, đổi họ để trốn đi nơi khác...Về sau, vua Lê Thánh Tông lên ngôi mới xóa bản án nầy và cho tìm con cháu Nguyễn Trãi trở về cho làm quan.
Bính Tuất (1466) dưới thời vua Lê Thánh Tông, niên hiệu Quang Thuận, vua thân hành ra bài sách cho các thí sinh tiến sĩ. Những người đậu được vinh quy. Lệ cứ ba năm một lần có kỳ thi tiến sĩ và lệ vinh quy ở nước ta bắt đầu từ đấy. Vua cho quân sĩ một nửa ở lại trong đơn vị, một nửa về nhà làm ruộng, luân phiên nhau. Chia nước làm 12 đạo, mỗi đạo chức hành khiển và chánh tuyên phủ sứ, phó tuyên phủ sứ.
Mậu Tuất (1478) chọn người có khả năng để làm việc trong bộ hình, thanh liêm, am hiểu luật lệ. Trong nước có lụt lớn.
Canh Tuất (1490): Dân bị đói, nhà vua sai các quan chia nhau đến các phủ huyện lấy thóc trong kho đem phát cho dân. Bắt lính đắp thêm kinh thành cho rộng ra, dựng đeịn Thạch Thất, lập vườn Thượng Lâm để nuôi bách thú.
Nhâm Tuất (1502): Vua ra lệnh cho Bộ lễ tổ chức rước bảng vàng những người thi đậu tiến sĩ đến niêm yết ở nhà Thái học với ban nhạc đi trước. Từ đó về sau mới có lệ nầy.
Giáp Tuất (1514). Dưới đời vua Lê Tương Dực, tháng hai, mùa Xuân, nhà vua tự mình cày ruộng tịch điền để khuyến khích nông nghiệp trong nước. Trong nước có lụt lớn, rắn lớn xuất hiện khắp nơi, đến 20 ngày. Người ta phải đốt pháo, mở cờ, đáng trống để đuổi rắn đi. Vua ra lệnh đắp thành chặn ngang sông Tô Lịch, trên đắp hoàng thành, dưới mở cửa cống , xây bằng gạch đá, dùng sắt chắn suốt bề ngang. Lại làm thuyền chiến để đi chơi hồ Tây, bắt phụ nữ cởi trtần bơi chèo để cho vua vui chơi. Vua nghe lời gièm pha, giết chết 15 người trong dòng họ nhà vua vào háng tước công, lại thông dâm với cung nhân triều trước. Từ đó, nhà Lê suy yếu dần về sau sinh loạn lạc, ngai vàng mất về tay nmhà Mạc...
Bính Tuất (1526): Vua Lê Chiêu Tông thấy Mạc Đăng Dung chuyên quyền nên theo Trịnh Tuy trốn vào Thanh Hóa để chống lại... Mạc Đăng Dung lập em vua là Hoàng đệ Xuân lên ngôi và nhân danh Xuân truất phế vua, rồi cho quân vào đánh, bắt được vua giết đi Lê Chiêu Tông ở ngôi được 11 năm, chết lúc 26 tuổi. Năm sau, Mặc Đăng Dung giết Hoàng đệ Xuân rồi tự lập làm vua (1527). Nhà Lê chấm dứt.
Mậu Tuất (1538) Mạc Đăng Dung lên ngôi đước mấy năm thì về làm Thái Thượng hoàng và nhường ngôi cho con là Mạc Đăng Doanh. Nhà Minh sai tướng là Cừu Loan và Mao Bá Ôn đem quân qua đánh. Mặc Đăng Doanh cho sứ qua nhà Minh xin đầu hàng, nói rằng Mạc Đăng Dung dẹp loạn Trịnh Tuy và đaua vua Lê Chiêu Tông về kinh đô Thăng Long, Lê Chiêu Tông bị bệnh chết, họ Lê không người nối dõi nên trước khi mất, Lê Chiêu Tông đã bàn với quần thần truyền ngôi cho Mạc Đăng Dung...Trong nước loạn lạc, đường qua biên giới chưa thông nên chưa kịp triều cống và báo tin...Vua nhà Minh biết rằng lời tâu của vua Mạc là khôgn đúng sự thật nên quyết định đem quân qua đánh. Trong lúc đó tại Thanh Hóa, Nguyễn Kim đã tìm được con cháu nhà Lê tôn lên làm vua, chống lại nhà Mạc ở miền Bắc.
Canh Tuất (1550): Tướng nhà Mạc là Lê Bá Ly, Nguyễn Thiến ...và bè đảng là Khải và Khang chống vua Mạc là Mạc Phúc Nguyên, nên đem nhau vào Thanh Hóa theo vua Lê được vua Lê thu dùng. Về sau Nguyễn Thiến chết, các con của ông là Quyện và Miễn lại trốn về với nhà Mạc. Khải và Khang theo Trịnh Kiểmn đi đnh nhà Mạc. Nhà Mạc sai người đi chiêu dụ Khải và Khang trở về với nhà Mạc. Khải và Khang nghe theo nhưng sau đó bị nhà Mạc giết.
Nhâm Tuất ( 1562) dưới thời Mạc Mậu Hợp, Trịnh Kiểm đem quân ra đánh Sơn Nam, sai tích trữ thóc lúa lương thực để làm kế cầm cự lâu dài.
Giáp Tuất (1574): Tướng Mạc là Nguyễn Quyện vào đánh Nghệ An chiếm các huyện Quỳnh Anh, Diễn Châu, trấn thủ Nghệ An là Nguyễn Bá Quýnh bỏ chạy. Trịnh Tùng sai Trịnh Mô và Phan Công Tích đem quân đến cứu, cầm cự đước vài tháng thì Nguyễn Quyện rút quân về.
Bính Tuất (1586): vua Lê cho Nguyễn Tạo vào khám xét ruộng đất ở miền Thuận Hóa để thu thuế. Được Nguyễn Hoàng tiếp đãi rất tử tế, Tạo rất cảm phục, không đi khám xét nữa, rồi làm sổ sách mang sổ về.
nhớ vote cho tui hê hê

Giáp Tuất (1694): con của Nguyễn Phúc Diễn là Huệ và Thông âm mưu nổi loạn. Nguyễn Phúc Nhuận và Đức Nhân biết được báo với chúa Nguyễn Phúc Chu. Tất cả bọn gồm 7 người đều bị bắt, bị tra hỏi và bị giết.Nguyễn Phúc Nhuận và Đức Nhân được thưởng. Người Chàm tên là A Ban nổi loạn đem quân đến bao vây thành Phan rang. Trấn thủ Bình Khang (Nha Trang) là Nguyễn Hữu Oai đem quân theo thượng đạo đánh tới. ABan rút lui, Phan rang được giải vây. Sau khi Nguyễn Hữu Oai bị bệnh mất, A Ban lại đánh phá nhiều nơi. Chúa Nguyễn Phúc Chu sai Nguyễn Hữu Cảnh làm chỉ huy, đem quân đánh dẹp. Cai cơ Nguyễn Thắng Hồ đem quân dẹp yên được A Ban. Tháng 11 phong Kế Bà Tử (người Chàm) làm phiên vương trấn Thuận Thành,hàng năm nộp cống (gồm 2 voi đực, 20 bò vàng, 6 cái ngà voi, 10 sừng tê giác, 500 khăn vải trắng, 50 cân sáp ong, 200 tấm da cá (nhám), chiếu tre trắng, gỗ mun, thuyền dài,v.v...). Tất cả những thứ do ta tịch thu trước đây (như ấn, gươm, yên ngựa, người)...đều trả lại cho vua Chàm (Kế Bà Tử).
Bính Tuất (1706): Tháng Giêng, Trần Đình Ân chết, dược tặng Đôn hậu công thần đặc tiến trụ quốc kim tử vinh lộc đại phu Đại lý tự khanh, thụy là Thuấn thiện. Cho 10 người phu mộ và miễn thuế cho 30 mẫu tư điền. Trần Đình Ân là người đứng đầu triều đình mấy đời chúa Nguyễn, giữ chức Cai Bạ Chính Đoán Sự.
Mậu Tuất (1718): Nguyễn Khoa Chiêm là con rể của Trần Đình Ân được làm Cai Bạ Phó Đoán Sự (Bằng trung hầu) là chức Tham mưu của chúa Nguyễn thay thế Trần Đình Ân đã chết.
Giáp Tuất (1754): Tháng 9, chúa Trịnh ra lệnh cấm đạo Thiên Chúa nghiêm ngặt hơn, nhưng dân thà chết cũng không bỏ đạo. Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục ghi lại như sau:?o Trước kia, vào khoảng năm Nguyên Hòa (1533- 1548) đời Lê Trang Tông, Y-Nê-Xu, người Tây Dương, mới đem đạo ấy vào miền ven biển, thuộc huyện Giao Thủy, huyện Nam Chân, lén lút truyền giáo, gọi là ?ođạo Thiên Chúa? cũng gọi là ?oThập tự giáo?. Giáo lý này dùng thiên đường địa ngục để phân biệt báo 1ứng về điều thiện, điều ác, cũng gần giống đạo Phật, có thêm vào thuyết xưng tội, rửa tội nữa. Họ ngày đêm dụ dỗ, lừa dối, những người ngu xuẩn quê mùa bị họ làm mê hoặc đăm đuối, dầu có lệnh cấm, chết cũng không bỏ. Khoảng năm Cảnh Trị (1663-1671) và Chính Hòa (1680-1704), triều đình đã nhiều lần ra lệnh cấm rõ ràng, nhưng vì lòng dân bị che lấp đã lâu, rút cục không thay đổi được. Đến nay lại bàn cấm đoán nghiêm ngặt hơn, nhưng cũng không thể nào ngăn cấm được?
(KĐVSTGCM, Tập hai, bản dịch Viện Sử học Hà Nội, 1998, trang . 627)
Chúa Nguyễn Phúc Khoát đã xưng vương hiệu Võ vương, bắt đầu xây dựng cung điện ở Phú Xuân, nguy nga tráng lệ: ?odựng hai điện Kim hoa, Quang hoa, ba gác Dao trì, Triêu dương, Quang thiên và các đường (nhà lớn) Tựu lạc, Chính quan, Trung hòa, Di nhiên, đài Sướng xuân, đình Thụy vân, hiên Đồng hạc, am Nội viên, đình Giáng hương. Ở thượng lưu sông Hương lại có phủ Dương xuân, điện Trường lạc, hiện Duyệt võ. Đều chạm vẽ hết sức tinh xảo. Ở vườn hậu uyển thì có non bộ, đá lạ, hồ vuông, hào cong, cầu vòng, thủy tạ. Tường trong tường ngoài đều xây đắp các hình rồng, hổ, lân, phượng, hoa cỏ. Gác Triêu dương nhìn xuống dòng sông, quy mô càng rộng rãi sáng sủa. Phía trên phía dưới đô thành đều đặt nhà quân xá và đệ trạch của các công hầu, chia ra từng ô như bàn cờ. Phía ngoài thành thì chợ phố liên tiếp, cây to um tùm, thuyền chài thuyền buôn đi lại như mắc cửi. Thực là một nơi đô hội lớn, văn vật thanh dung lừng lẫy, đời trước chưa từng có? (thanh al thanh âm,chỉ đàn hát; dung là dung mạo đẹp đẽ, chỉ người đẹp)
(Đại Nam Thực Lục Tiền Biên, phần về chúa Võ Vương tức Thế Tông Hiếu Vũ Hoàng Đế, bản dịch, trang 217)
Bính Tuất (1766): Miền Bắc thiên tai, bão lụt, vỡ đê, động đất ở Kinh Bắc (Bắc Ninh), dân đói, loạn lạc nổi lên khắp nơi ở Sơn Tây, Hưng Hóa...Tháng 8, Tổng binh Mạc Thiên Tứ (con Mạc Cửu) ở Hà Tiên được tin vua Xiêm đã sửa soạn chiến thuyềøn định ngày sang đánh Hà Tiên...liền báo về Gia Định xin quân tiếp ứng. Các tướng Nguyễn là Nguyễn Cửu Pháp, Nguyễn Thừa Mân, Nguyễn Cửu Siêu, Nguyễn Cửu Tự đem 3 chiến thuyền lớn (đi biển), 20 thuyền nhỏ và 1.000 lính đến Hà Tiên để phòng giữ.
Mậu Tuất (1778): Hoàng Đình Bảo dùng mưu phá tan giặc cướp ở hai huyện Đông Thành và Quỳnh Lưu (Nghệ An) nên được thưởng cho tước Huy Quận công. Tháng 6, ở miền Bắc dân bị đói to. Tháng 7, giặc cướp nổi lên ở vùng biển, triều đình sai các tướng Nguyễn Phan, Hoàng Phùng Cơ, Hoàng Đình Bảo đem quân đi đánh dẹp. Hoàng Đình Bảo dẹp được giặc, từ đó được chúa Trịnh tín cậy, đưa về giữ chức vụ quan trong tại kinh đô, thế lực càng ngày càng lớn.
Tại Miền Nam, chúa Duệ Tông (Nguyễn Phúc Thuần) đã bị Tây Sơn giết, các tướng tôn người cháu là Nguyễn Phúc Ánh (mới 17 tuổi) lên làm Đại Nguyên soái, quyền coi việc nước, bên cạnh có Đỗ Thanh Nhân chỉ huy quân đội để chống lại Tây Sơn. Sử nhà Nguyễn lấy năm nầy là năm đầu của vua Nguyễn Vương Nguyễn Phúc Ánh (vua Gia Long). Nguyễn Vương đặt tôn thụy (tên của vua hay chúa đã chết) cho chúa Nguyễn Phúc Thuần là Thông Minh Khoan Hậu Anh Mẫn Huệ Hòa Hiếu Định vương, dâng tôn thụy cho Hoàng khảo (Nguyễn Phúc Luân cha của Nguyễn Phúc Ánh) là Từ Tường Đạm Bạc Khoan Du Ôn Hòa Hiếu Khang vương. Các vật quốc bảo, ấn tín của chúa Nguyễn gồm bốn tờ kim sách, một quả ấn bằng vàng, ba quả ấn đồng, được chúa Duệ Tông trao cho Lê Chử cất giữ. Gặp quân Tây Sơn đuổi, Lê Chử đem tất cả các thứ quốc bảo đó quăng xuống sông Tra giang thuộc Gia Định. Nay mới trở lại tìm được và đem dâng cho Nguyễn Phúc Ánh. Tháng 2, tổng đốc Chu của Tây Sơn đem thủy binh đến đánh phá ven sông Trtấn Biên (Biên Hòa) và Phiên Trấn (Gia Định). Tháng 3, vua sai Đỗ Thanh Nhân giữ Sài Gòn. Vua tự mình làm tướng đóng ở Lật Giang, dựng cờ ?oTam quân tư mệnh? để chỉ huy tướng sĩ. Các tướng Nguyễn là Lê văn Quân, Nguyễn Văn Hoằng đem đại binh đánh quân Tây Sơn Lật Giang và Ô Nguyên, đều thắng. Quân Tây Sơn rút về Trường Giang. Quân Nguyễn đắp lũy từ phía Tây sông Bến Nghé (Ngưu Chử) đến kênh Thông, cửa kênh đóng cọc gỗ để ngăn giặc. Đóng hơn 50 chiếc chiến hạm và sắm nhiều bè hỏa công...Mùa Hạ, tháng 5 Lê Văn Quân đánh thắng quân Tây Sơn trtên sông, Đỗ Thanh Nhân chém được Tư khấu Oai ở Bến Nghé, cướp được tất cả thuyền của Tây Sơn. Nguyễn Văn Hoằng đánh thắng quân Tây Sơn ở Đồng Nai, chém hai tướng là Liêm và Lăng, lấy lại Trấn biên. Phạm Ngạn chạy về Quy Nhơn, quân Nguyễn chiếm được Gia Định và Lê Văn Quân đem quân ra đánh Bình Thuận. Vua cho Nguyễn Văn Hoàng và Nguyễn Nghi ra giữ Bình Thuận hợp với quân của Châu văn Tiếp, gọi Lê Văn Quân về. Vua cho tổ chức chính quyền và đặt các cơ quan hành chánh tại Trấn Biên (Biên Hòa), Phiên Trấn (Gia Định) và Long Hồ (Vĩnh Long), sai đóng chiến thuyền, lập kho chứa lương thực mưu đồ cuộc phục hưng. Trong lúc bị quân Tây Sơn đánh đuổi, Mạc Thiên Tứ và Tôn Thất Xuân chạy sang Xiêm. Nay vau sai Lưu Phước Trưng sang Xiêm tìm họ về và sai Nguyễn Văn Nhân làm Khâm sai cai cơ, giữ đạo Cường Thành (thuộc An Giang ). Tại Quy Nhơn, Nguyễn Văn Nhạc tự lập làm vua lấy niên hiệu là Thái Đức năm thứ nhất.

Mình không rành về âm lịch lắm nhưng mình nghĩ năm Tuất thì phải là năm chẵn chứ.

Đồng ý với Mr. Hoàng.
Càn Long nói ... càn ... rùi ...
Năm Tuất là năm chẵn, đó là sự thực.
Các năm Tuât cách nhau 12 năm (1 giáp).
12 là số chẵn.
Số chẵn + số chẵn = không bao giờ thành số lẻ.
Định viết Càn Long không biết làm toán cộng, mà lại thôi , (vì thành spam mất ) Nhưng điều cụ thể là Ngài Càn ... đã "tận tín thư" ... mà không nhìn ra điều Mr. Hoàng chỉ ra.
( Hihihi.... Càn mà thiếu ... Khôn... thì không chỉnh. Vậy Kinh Dịch chắc không phải gốc Tầu ... hihihi spam chút nhe, bác Ptlinh!)
Điều rất quan trọng là văn hóa từ chương của Tàu không chủ tâm về toán ứng dụng. Và rất nhiều người Việt (ngay như GS Vượng) ngày còn nhỏ rất có thiên khiếu Toán Lý Hoá, cuối cùng cũng nghiêng sang Văn Hóa, Lịch Sử. Đó là lý do xã hội chúng ta chậm tiến về khoa học kỹ thuật và kinh tế, các môn học dựa vào toán ứng dụng, dù dân Việt rất giỏi toán và khoa học.
Đây là một đề tài quan trọng lắm trong sự phát triển đất nước.
________
(Thể theo lời iêu cầu của Ptlinh ....
chiều Mod lắm rồi đấy nhé. .. Xóa bài người ta rồi bắt đăng lại, hic... )