Nên chăng cần sửa lại ca từ tiếng Anh trong bài hát SEA Games 22?

Nên chăng cần sửa lại ca từ tiếng Anh trong bài hát SEA Games 22?

Nên chăng cần sửa lại ca từ tiếng Anh trong bài hát SEA Games 22?


Nhạc sĩ Quang Vinh và
ca sĩ Linh Dung thể hiện
"Vì một thế giới ngày mai"

Thời gian qua, rất nhiều ý kiến góp ý việc chuyển ngữ sang tiếng Anh ca khúc chính thức của SEA Games 22 "Vì một thế giới ngày mai!". Chúng tôi xin giới thiệu một số ý kiến tiêu biểu để rộng đường dư luận.

Sau đây là lời bài hát tiếng Việt và bản dịch tiếng Anh:

Vì một thế giới ngày mai!
Nhạc và lời: Nhạc sĩ Nguyễn Quang Vinh

Nắm tay nhau cùng bước bên nhau vì hạnh phúc nhân loại. Nắng phương Đông chiếu sáng SEA Games Việt Nam hân hoan chào đón. Những con tim náo nức mê say dành cho niềm tin chiến thắng, từng ánh mắt trao cho ta hy vọng con đường chung một ước mơ.

Hãy bên nhau kề vai ta cùng đi tới tương lai. Nhịp chung bước đường vinh quang Hà Nội cùng SEA Games. Hãy vững tin ngày mai ta cùng hoà vang câu ca. Phút giây này còn mãi vang xa vì một thế giới ngày mai.

Lời dịch tiếng Anh:
For the World of Tomorrow!
Hand in hand for happiness (of) mankind we walk together. Eastern sun shines up SEA Games Viet Nam is expecting for long. Eager hearts get deep in emotion all for the Victory. From your eyes I have my hope the dream I share with you. The best that now we try future is in our hands. All together gloriously Ha Noi with SEA Games. Tomorrow we believe in let''s sing out our song. This moment we keep in mind FOR THE WOLRD OF TOMORROW!

* Một người Việt sống xa Tổ quốc:
"Là người Việt sống xa Tổ quốc nhưng thường xuyên về thăm quê, tôi sung sướng nghe tin Việt Nam được chọn làm nơi tổ chức SEA Games 2003. Hiện tôi làm nghề luyện tiếng Anh đặc biệt cho người Mỹ. Tôi nói thế để giải thích rằng tôi hiểu rõ những sự khác biệt giữa tiếng Anh kiểu Anh, kiểu Mỹ, kiểu Australia, kiểu Ấn Độ... Bản dịch bài hát SEA Games theo tôi, cần phải làm lại để xứng đáng là một bài hát chính thức của nền thể thao nước ta trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Tôi xin phân tích từng câu của bài hát:
"Nắm tay nhau cùng bước bên nhau vì hạnh phúc nhân loại/ Hand in hand for happiness (of) mankind we walk together". Câu này, và hầu hết các câu trong bài hát, làm tôi nhớ đến nhân vật Yoda trong bộ phim Star Wars - chuyên môn nói ngược. Thay vì Subject - Verb - Object thì ông thường xuyên đảo câu Object - Subject - Verb.

Nói ngược có khi cũng đúng văn phạm, nhưng chỉ hiếm hoi khi có nhu cầu nhấn mạnh Object. Để cho chuẩn, khi đảo câu thường phải thay đổi động từ, thay đổi hẳn cách đặt câu. Trong câu trên, câu văn bị đảo ngược một cách vô nghĩa, rất Yoda. Có lẽ chỉ vì muốn theo sát câu tiếng Việt mở đầu bằng "tay trong tay" nên câu tiếng Anh cũng muốn mở đầu bằng "hand in hand" chăng?

"For happiness mankind" không có nghĩa. "For mankind''s happiness" tạm được. "Hand in hand" dĩ nhiên là "together" - có cả hai thì thừa mất một. Cả câu nếu chuẩn phải là "We walk hand in hand for mankind''s happiness".

"Nắng phương Đông chiếu sáng SEA Games Việt Nam hân hoan chào đón/ Eastern sun shines up SEA Games Viet Nam is expecting for long". Lại một câu có cấu trúc Yoda! Động từ "shine up" ở đây sai. "Shine on" hay "shine upon" mới đúng. "Shine up" là một cụm từ chỉ có trong tiếng Mỹ (không dùng ở Anh và Australia", có hai nghĩa. Một là đánh bóng, hai là một động từ lóng có nghĩa là "nịnh" để lừa gạt.

"Is expecting for long" không có nghĩa. Ngoài ra văn phạm cũng sai. Một nguyên tăc căn bản cho người ngoại quốc học tiếng Anh là khi câu văn có chữ "for", "since",... cho thời gian, thì động từ phải là present perfect. Do đó, không thể là "is expecting" mà phải là "has been expecting" hay "has expected".

Nghĩa dùng cũng vô nghĩa. "Expecting" (khi có Object) có nghĩa là mong đợi, gần như "waiting", không có nghĩa là chào đón. Hơn nữa, khi dùng không có Object (như câu trên) thì "expecting" có nghĩa là... đang có bầu sắp sinh.

"For long" cũng sai. "For a long time" mới là "từ lâu".

Câu "Những con tim náo nức mê say dành cho niềm tin chiến thắng/ Eager hearts get deep in emotion all for the Victory" tạm được, nhưng nên bỏ chữ "the" thành "for victory" thay vì "for the victory" vì đâu phải chỉ có mỗi một chiến thắng?

"Từng ánh mắt trao cho ta hy vọng con đường chung một ước mơ/ From your eyes I have my hope the dream I share with you" là câu tiếng Anh chuẩn (tuy lại đảo câu) nhưng không cùng nghĩa với câu tiếng Việt.

"Hãy bên nhau kề vai ta cùng đi tới tương lai/ The Best that now we try future is in our hands", thì chữ "future" phải là "the future". Bao giờ cũng là "the past, the present, the future" chứ không có "past, present, future" thôi.

"The best that now we try..." nghe hơi... tuyệt vọng. Làm như sắp thất bại, sắp thua cuộc, bèn an ủi rằng "thôi chỉ còn cách này".

* Ông Phùng Huy Cẩn - Vụ phó Vụ pháp chế Uỷ ban TDTT, Phó trưởng tiểu ban Tuyên truyền báo chí BTC SEA Games 22: "Thay đổi thế nào phải phụ thuộc vào tác giả".
Chúng tôi rất hoan nghênh các ý kiến đóng góp, điều này thể hiện sự quan tâm, động viên của toàn xã hội đối với SEA Games 22. Bài hát "Vì một thế giới ngày mai" khi được chúng tôi chuyển cho các nước ASEAN cũng không thấy họ nói gì! Đây là lần đầu tiên chúng tôi nhận được phản ứng về bài hát này. Chúng tôi rất mong người hâm mộ thông cảm cho chúng tôi nếu còn có sai sót. Bài hát đã được trải qua nhiều vòng chấm rất khắt khe với Hội đồng giám khảo gồm tôi, nhạc sĩ Đồng Đăng, Hoàng Vân, An Thuyên, Trọng Đài, Văn Dung đã hết sức nghiêm túc và cẩn thận trong khi thẩm định bài hát. Song chúng tôi chỉ đặc biệt chú trọng đến phần ca từ tiếng Việt và phần nhạc chứ không quá quan tâm đến phần tiếng Anh.

Nhưng theo quan điểm của tôi, đây chỉ là vấn đề đơn thuần về dịch thuật chứ không nên hiểu một cách nặng nề là thiếu lòng tự trọng dân tộc. Tất nhiên những câu quá tối nghĩa thì phải làm cách nào đó sửa sang cho sáng ra! Nhưng thay đổi thế nào, từng câu hay toàn bộ phần tiếng Anh của bài hát này phải phụ thuộc vào tác giả - nhạc sĩ Quang Vinh!

* Ông Nguyễn Văn Quân - Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế Uỷ ban TDTT, Trưởng tiểu ban Lễ tân Ban tổ chức SEA Games 22: "Chất lượng tiếng Anh của bài hát rất tồi!
Theo tôi được biết, phần dịch tiếng Anh được in đĩa, in sách trước khi được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Chất lượng tiếng Anh của bài hát này rất tồi, dịch chưa chuẩn xác, thậm chí có câu dịch còn khá ngớ ngẩn, chẳng hạn như câu: "Vietnam is expecting for long" hoàn toàn không có ý nghĩa gì cả! Bài hát này không hề được đưa qua chúng tôi để hỏi ý kiến.

* Nhạc sĩ Quang Vinh: Tôi nhờ một người bạn làm việc tại Viện Quan hệ quốc tế dịch lời bài hát sang tiếng Anh và đưa cho một giảng viên người Anh rất giỏi tiếng Việt xem lại bài hát. Ông nói với tôi đây là bài hát mang tính chính trị nên dịch sát lời theo kiểu "có sao nói vậy", không nên thơ hoá đặt lời mới cho bài hát.Tôi cũng chưa hoàn toàn bằng lòng với lời tiếng Anh nhưng BTC SEA Games nói rằng bài hát đã được phổ biến rộng rãi, nếu sửa chữa lại lời có thể sẽ gây ra những phản ứng không hay.

* Nguyễn Anh Thư, giảng viên đại học, địa chỉ B10/5 bis Lương Định Của, P.Bình An, Q.2, TPHCM: Vừa qua, một đồng nghiệp của tôi (là người nước ngoài, cũng là giảng viên đại học) gửi email nhận xét về bản tiếng Anh của bài hát cho SEA Games 22. Tôi xin dịch nguyên văn trích đoạn email này:

" Lời Việt thì hay, nhưng lời dịch tiếng Anh thì... không biết phải nói sao nữa. Ví dụ hai câu đầu bài hát: Hand in hand for happiness (of) mankind we walk together. Eastern sun shines up SEA Games Viet Nam expecting for long". Trời đất, nghe không giống thứ tiếng Anh mà trường chúng tôi nói (trường đại học giảng dạy bằng tiếng Anh có chất lượng) mà nghe giống như phụ đề của mấy bản DVD dịch chui.

Ví dụ, tôi hoàn toàn không hiểu câu "Viet Nam is expecting for long". Expecting cái gì? Trong bao lâu? Tôi nhức cả đầu mà vẫn không hiểu được".

Là người Việt Nam, nên khi nghe mấy nhận xét đó, tôi cảm thấy tự ái dân tộc. SEA Games là một sự kiện lớn của khu vực mà cho đến lần thứ 22 này mới được tổ chức tại Việt Nam. Dân Việt Nam ai cũng náo nức tự hào. Thế mà lời bài hát chào đón các bạn quốc tế, người nước ngoài hoàn toàn không hiểu.

Hình ảnh đất nước, thể diện dân tộc trong giai đoạn mở cửa là vấn đề hết sức quan trọng, vì vậy tôi đề nghị việc thể hiện lại tinh thần bài hát SEA Games bằng tiếng Anh chứ không dịch nguyên bản với nguyên tắc sau:
- Tiếng Anh theo tiêu chuẩn của người nói tiếng Anh gốc.
- Thể hiện tinh thần Việt Nam chào đón các bạn quốc tế (welcome).
- Thể hiện tinh thần thể thao (fair play).
- Dễ hát, dễ nhớ.

Theo Thanh niên



iloveyou, when the children cry.
MU _ my girlfriend_my friends

Các nước xung quanh họ nhìn nhận VN ra sao thì rõ rồi, lần này cho VN đăng cai như là cho trẻ con tập đi vậy, segame này đối với họ cũng bình thường thôi. Bài hát chỉ là cái rất nhỏ, họ đâu có quan tâm. Hơn nữa cái ông Việt kiều đó phân tích rất hay
Cho nên đổi hay không cũng thế thôi
Dù ở bất kỳ đâu chúng ta cũng phải sống, làm việc thiện và gây tội ác !

Lấy "Đường đến đỉnh vinh quang" của The Wall cho xong chuyện,vừa hoành tráng và hay hơn.

Giữa sự sống và sự chết
Tôi chọn sự sống
Để bảo vệ sự sống
Tôi chọn sự chết
<Văn Cao>


PauLennon

Không được!Đúng là Đường đến đỉnh vinh quang hay hơn nhưng không hợp cho một sự kiện như SEA Games đâu.SEA Games không chỉ là một đại hội thể thao mà nó còn bao hàm cả ý nghĩa giao lưu văn hoá nữa!Đường tới vinh quang có thể dành để cỗ động cho bóng đá là tuyệt nhất!Có lẽ tác giả Quang Vinh nên xem xét lại và có những sự sửa chữa cần thiết cho lời tiếng Anh của bài hát này...Tất cả phụ thuộc vào ý kiến của tác giả...


...life goes on as it never ends...forever we will be the friends...

Đúng rồi, đường đén ngày vinh quang chỉ có vài người thích thôi, làm sao cho vào seagames được. Chán thấy mẹ. Nghe đi nghe lại mãi rồi
Dù ở bất kỳ đâu chúng ta cũng phải sống, làm việc thiện và gây tội ác !

Để dịch từ lời Việt sang lời Anh mà lại khớp với giai điệu là một điều rất khó. Ngay bản thân những bài hát Việt Nam cũng có đúng hoàn toàn về mặt ngữ pháp hay là văn phong đâu mà vẫn được yêu thích đấy thôi. Vì thế mà tôi nghĩ không cần phải mổ xẻ từng câu chữ ra như thế.
Tuy nhiên tôi cũng phải công nhận rằng hát được lời tiếng Anh bài hát Seagames cho khớp với nhạc là rất khó. Nó cử lủng củng rối rắm lắm. Giá sửa lại được thì tốt, hì...

..yêu Hà Nội cháu yêu Hà Nội..
 

Cái bài "Đường đến vinh quang" quá chán, nền thể thao đã yếu kém về mọi mặt, lại cứ gào lên "chúng ta là người chiến thắng", thử hỏi thắng được ai ??? Cứ xem hai trận "giao hữu" hôm khai trương sân vận động ở Nam Định và Sân Mỹ Đình Hà Nội thì thấy rõ. Hãy thay cái bài nào nó phù hợp với sự yếu kém của ta thì thay.
Được closeyoureyes sửa chữa / chuyển vào 14:59 ngày 13/09/2003
u?c temely s?a vo 04:38 ngy 14/09/2003