Ngày này - Năm xưa

08/02
Ngày 08/02/1974, trạm vũ trụ Skylab 4 đã kết thúc thời gian hoạt động sau 84 ngày trên quỹ đạo (kể từ ngày 16/11/1973). [1] 3 nhà du hành Gerald P. Carr, William R. Pogue, Edward G. Gibson đã dùng module đổ bộ quay trở lại Trái Đất, còn Skylab 4 vẫn ở trên quỹ đạo cho đến khi rơi vào bầu khí quyển (ngày 11/07/1979). Tổng cộng Skylab 4 đã bay 1214 vòng quanh Trái Đất, thực hiện nhiều thí nghiệm y học, quan sát Mặt Trời, tài nguyên Trái Đất và sao chổi Kohoutek.

Ảnh: Skylab 4 trên quỹ đạo (chụp bởi các nhà du hành sau khi rời khỏi trạm)​

Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 8 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_08.htm

09/02
Ngày mất nhà thiên văn Hoa Kỳ James Melville Gillis (06/09/1811 ?" 09/02/1865) [1]. Gillis là người sáng lập ra đài thiên văn Hải quân Hoa Kỳ.

Ảnh: James Melville Gillis (06/09/1811 ?" 09/02/1865)​

Năm 15 tuổi, Gillis theo học trường học sinh hải quân. Ông đã tự học Thiên văn trong thời điểm đầu thế kỷ 19, khi mà môn khoa học này chưa được phổ biến ở Hoa Kỳ. Năm 1842, ông nhận nhiệm vụ quản lý bộ phận bản đồ và dụng cụ của hải quân. Gillis đã nhanh chóng phát triển bộ phận này thành đài thiên văn Hải quân. Ông đã sang thăm châu Âu để mua các thiết bị quan sát và sách vở, xây dựng thư viện cho đài thiên văn. Ông là tác giả danh mục sao đầu tiên của Hoa Kỳ.
Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 9 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_09.htm

10/02
Tôi chưa tìm được các sự kiện thiên văn liên quan đến ngày 10/02. Cứ post tạm bài này cho liền mạch, nếu có thể tôi sẽ bổ xung sau.
Rất mong nhận được sự hỗ trợ từ các bạn.
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 16:29 ngày 11/02/2007

11/02
Ngày 11/02/1970, Nhật Bản đã phóng thành công vệ tinh đầu tiên: Osumi 5 [1]. Với sự kiện trên, Nhật Bản đã trở thành nước thứ 4 trên thế giới phóng vệ tinh vào vũ trụ (sau Liên Xô, 1957; Hoa Kỳ, 1958; Pháp, 1965). Osumi nặng 24 kg, sử dụng tên lửa đẩy Lambda 4S, có nhiệm vụ thám hiểm tầng trên của khí quyển. Trước Osumi 5, Nhật Bản đã thất bại tổng cộng 4 lần trong việc phóng vệ tinh.

Ảnh: Tên lửa Lambda 4S​

Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 11 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_11.htm

12/02
Ngày 12/02/2001, tàu thám hiểm NEAR-Shoemaker đã đổ bộ xuống bề mặt tiểu hành tinh Eros [1]. Được phóng đi từ ngày 17/02/1996, NEAR-Shoemaker đã tiếp cận Eros vào giai đoạn cuối năm 1998, đầu 1999. Tháng 2 năm 2000, NEAR-Shoemaker bắt đầu thâm nhập vào quỹ đạo xung quanh Eros, sau đó 1 năm, ngày 12/02/2001, tàu thám hiểm đã hạ cánh mềm thành công xuống bề mặt tiểu hành tinh. Sau khi đổ bộ, NEAR-Shoemaker còn tiếp tục hoạt động cho đến ngày 2802/2001.[2]

Ảnh: NEAR-Shoemaker nằm trong tên lửa Delta II​

NEAR-Shoemaker là dự án đầu tiên thực hiện việc phóng tàu thám hiểm nghiên cứu các tiểu hành tinh gần Trái Đất (Near Earth Asteroid Rendezvous). Đây cũng là thiết bị nhân tạo đầu tiên của con người hạ cánh thành công xuống bề mặt một tiểu hành tinh [2]

Ảnh: NEAR-Shoemaker tiếp cận Eros​

Tài liệu tham khảo:
[1]. Tammy Plotner, 2007. What is up 2007, 365 days of skywatching, http://www.astrowhatsup.com/download-the-book/
[2]. JHUAPL. NEAR Fact Sheet, near.jhuapl.edu/media/NEAR_fact_sheet.pdf

13/02
Ngày sinh nhà thiên văn Đan Mạch Johan Ludvig Emil Dreyer (13/02/1852 ?" 14/09/1926)[1]. Dreyer sinh ra ở Copenhagen, năm 22 tuổi, ông đi sang Ireland làm phụ tá cho Lawrence Parsons, bá tước đời thứ 4 vùng Rosse, năm 1878, ông làm việc tại đài thiên văn Dunsink, năm 1882, ông làm giám đốc đài thiên văn Armagh cho đến năm 1916.

Ảnh: Johan Ludvig Emil Dreyer (13/02/1852 ?" 14/09/1926)​

Đóng góp to lớn nhất của Dreyer cho Thiên văn học, đó là việc ông biên soạn «Danh mục tổng quan về các Tinh vân và Nhóm sao» (New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars, (NGC)) vào năm 1888. Danh mục này chứa 7840 thiên thể. Dreyer còn biên soạn thêm hai bảng danh mục (Index Catalogue ?" IC 1 và 2) bổ xung thêm 5386 thiên thể vào các năm 1895, 1908 [2].
Dreyer cũng là một nhà viết sử thiên văn học. Năm 1890, ông hoàn thành bản tiểu sử Tycho Brahe. Năm 1905, ông hoàn thành tác phẩm «Lịch sử Hệ mặt trời từ Thales đến Kepler» (History of the Planetary Systems from Thales to Kepler), sau đổi tên thành «Lịch sử Thiên văn học từ Thales đến Kepler» (History of Astronomy from Thales to Kepler)[2]
Tên của ông được dùng để đặt cho một crater trên Mặt Trăng
Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 11 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_11.htm
[2]Wikipedia, 2/2007. John Dreyer, http://en.wikipedia.org/wiki/Johan_Ludvig_Emil_Dreyer

14/02
Ngày sinh nhà thiên văn Thụy Sĩ Fritz Zwicky (14/02/1898 ?" 08/02/1974). [1] Ông là người đề xuất ra rất nhiều giả thiết nổi tiếng ngày nay đang được ứng dụng để nghiên cứu vũ trụ như: sự tồn tại của vật chất tối, nguyên nhân và quá trình xảy ra supernova, ... [2]

Ảnh: Fritz Zwicky (14/02/1898 ?" 08/02/1974)​

Zwicky sinh ra ở Bulgari, học toán và vật lý tại Học viện Kỹ Thuật liên bang Thụy Sĩ. Năm 1925, ông di cư sang Hoa Kỳ và làm việc tại Học viện Kỹ thuật California (Caltech). Năm 1933, Zwicky cùng với Walter Baade đã dự đoán sự tồn tại của vật chất tối khi nghiên cứu cụm thiên hà Coma. Năm 1934 , Zwicky và Baade đã giải thích về mặt lý thuyết nguyên nhân và quá trình hình thành supernova. Zwicky đã tìm và nghiên cứu hơn 120 supernova để bảo vệ lý thuyết của mình. Năm 1937, ông đưa ra nhận xét rằng các cụm thiên hà có thể được sử dụng như những «thấu kính hấp dẫn». Năm 1972, ông hoàn thiện «Danh mục các Thiên hà và Cụm thiên hà» (Catalogue of Galaxies and of Clusters of Galaxies (CGCG)). [2]
Tên ông được đặt cho một tiểu hành tinh (1803 Zwicky), một crater trên Mặt Trăng và một thiên hà (I Zwicky 18) [2]
Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 14 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_14.htm
[2]Wikipedia, 2/2007. Fritz Zwicky, http://en.wikipedia.org/wiki/Fritz_Zwicky
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 17:06 ngày 14/02/2007

15/02
+ Ngày sinh Galileo Galilei (15/02/1564 ?" 08/01/1642) [1]. Ông là một trong những nhà vật lý, thiên văn vĩ đại nhất của nhân loại, là người đầu tiên áp dụng phương pháp thực nghiệm vào nghiêm cứu khoa học.

Ảnh: Galileo Galilei (15/02/1564 ?" 08/01/1642)​

Galileo theo học tại đại học Pisa, đảm nhận cương vị giáo sư toán học đại học Pisa từ năm 1589 đến năm 1592, giáo sư toán học đại học Padua cho đến năm 1610 [2]. Trong khoảng thời gian tại đại học Padua, Galileo đã nghiên cứu và có nhiều phát minh trong lĩnh vực cơ học. Năm 1609, ông tự chế tạo ra chiếc ?ochiếc kính nhìn xa? dựa trên phát minh của người thợ làm kính Hà Lan Hans Lippershey. Galileo đã hướng ?ochiếc kính nhìn xa? lên trời - chiếc kính thiên văn đầu tiên của nhân loại. Với chiếc kính này, Galileo đã tìm ra 4 vệ tinh của Sao Mộc, quan sát các pha của Sao Kim, vẽ lại bản đồ Mặt Trăng, quan sát chi tiết dải Ngân Hà, quan sát Sao Thổ (Galileo đã thấy Sao Thổ có ?ohai cái bướu? nhô lên nhưng chiếc kính của ông không đủ mạnh để có thể nhận ra vành đai Sao Thổ). Năm 1611, Galileo đến Roma, gia nhập viện hàm lâm Lincei. Tại Roma, Galileo tiến hành các quan sát đối với các vết đen trên Mặt Trời. Galileo là người ủng hộ và góp phần quan trọng trong việc phổ biến thuyết Nhật Tâm của Copernicus.

Ảnh: Một trong những chiếc kính thiên văn của Galileo​

Năm 1612, cuộc chiến chống lại thuyết Nhật Tâm của Copernicus do nhà thờ phát động đã bùng nổ. Galileo đã phải chịu nhiều chỉ trích cũng như tố cáo từ giới tu sĩ. Tuy nhiên, Galileo vẫn giữ vững cũng những quan điểm của mình và tiếp tục viết nhiều tác phẩm phủ nhận thuyết Địa Tâm. Tháng 10 năm 1630, ông bị đưa ra tòa án giáo hội, bị ép buộc phải phủ định thuyết Nhật Tâm và chịu sự quản thúc cho đến cuối đời. [2]
Galileo Galilei qua đời ở Arcetri vào ngày 08/01/1642.[2]
====
+ Ngày sinh nhà thiên văn học Hoa Kỳ William Henry Pickering (15/02/1858 ?" 17/01/1938). Năm 1899, Pickering phát hiện Phoebe, vệ tinh thứ 9 của Sao Thổ [1]. Ông đã dành rất nhiều thời gian cho việc tìm kiếm « hành tinh X » dựa trên những nhiễu động của quỹ đạo Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương nhưng không thu được thành công. [3]

Ảnh: William Henry Pickering (15/02/1858 ?" 17/01/1938)​

Năm 1903, Pickering đã xuất cuốn atlas Mặt Trăng bằng ảnh chụp (The Moon : A Summary of the Existing Knowledge of our Satellite). Tên của ông và anh trai (Edward Charles Pickering) được dùng để đặt cho một crater trên Mặt Trăng[3]
Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 15 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_15.htm
[2]IMSS Piazza dei Giudici 1 50122 Florence ITALY, 1995-2006 . Galileo Galilei, http://brunelleschi.imss.fi.it/museum/esim.asp?c=300251
[3]Wikipedia, 12/2006. William Henry Pickering, http://en.wikipedia.org/wiki/William_Henry_Pickering
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 21:46 ngày 15/02/2007

16/02
Ngày sinh nhà thiên văn học, toán học người Áo Georg Joachim Rheticus (16/02/1514 ?" 05/12/1576) [1]. Rheticus là một trong những người đầu tiên hưởng ứng và góp phần quan trọng vào việc quảng bá thuyết Nhật Tâm của Copernicus. Năm 1540, Rheticus xuất bản « Narratio Prima » (Thông báo thứ nhất), tác phẩm đầu tiên giới thiệu về thuyết Nhật Tâm. Năm 1541, ông vận động thành công hoàng thân Albrecht cho phép in tác phẩm « De Revolutionibus Orbium Coelestium » (Về chuyển động quay của các thiên thể), tác phẩm tâm huyết cả đời của Copernicus.[2] Cuốn sách được bắt đầu in năm 1542, bản in đầu tiên đã kịp được đặt vào tay Copernicus khi ông đang hấp hối (tháng 5 năm 1543).

Ảnh: Tác phẩm Narratio Prima​

Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 16 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_16.htm
[2].JOC/EFR, 06/1998.Georg Joachim von Lauchen Rheticus, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Rheticus.html
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 23:32 ngày 19/02/2007

17/02
Ngày sinh nhà thiên văn người Đức Tobias Mayer (17/02/1723 ?" 20/02/1762) [1]. Ông nổi tiếng trong lĩnh vực quan sát và nghiên cứu Mặt Trăng.

Ảnh: Tobias Mayer (17/02/1723 ?" 20/02/1762)​

Trong thời gian từ 1753 đến 1755, ông hoàn thành bản danh mục vị trí Mặt Trăng cho chính phủ Anh. Bản danh mục này cho phép xác định kinh độ trên biển chính xác đến nửa độ. Phương pháp xác định kinh độ kèm theo các công thức loại trừ sai số sinh ra do sự nhiễu động của khí quyển của Mayer được xuất bản vào năm 1770 (sau khi ông qua đời). Ông cũng là người phát hiện ra sự rung lắc của trục quay Mặt Trăng. [2]
Tên của ông được dùng để đặt cho một crater trên Mặt Trăng
====
Ngày mất Giordano Bruno (1548 ?" 17/02/1600) [1], triết gia vĩ đại người Ý thời kỳ Phục hưng.

Giordano Bruno (1548 ?" 17/02/1600)​

Các tư tưởng triết học, vũ trụ quan của Bruno đi trước thời đại hàng trăm năm, ông là người đầu tiên phủ nhận hoàn toàn sự tồn tại của các thiên cầu, đưa ra ý kiến là vũ trụ rộng vô biên, có các hành tinh chưa được khám phá, trên đó có các sinh vật, v.v ... [3]. Ông bị giam cầm ở Rome 8 năm, chịu nhiều lần xét xử. Bruno đã dũng cảm bảo vệ các quan điểm của mình đến cùng. Ngày 17/02/1600, ông đã hi sinh trên giàn hỏa thiêu tại Roma trong cuộc đấu tranh cho những tư tưởng tiến bộ trong lĩnh vực Triết học, Thiên văn học.

Tượng Bruno đặt tại Roma, nơi ông bị hành hình (Campo dei Fiori)​

Tài liệu tham khảo:
[1]Today in Science History, 1999 - 2007. February 16 - Births, Deaths, Events, http://www.todayinsci.com/2/2_16.htm
[2].JOC/EFR, 12/1996. Tobias Mayer, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Mayer_Tobias.html
[3] (Isaac Asimov, 1966. Hệ Mặt Trời, trang 62, người dịch Đắc Lê, NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, 1980)