NGHÌN LỜI GIẢI ĐÁP VỀ PHỤ NỮ VÀ CƠ THỂ NỮ GIỚI-tác giả DAVID ELIA GENEVÈVE DOUCET - người dịch Vũ Đì

15.7 ?" Chuyên gia làm gầy?.
Đang xuất hiện rất nhiều văn phòng, phòng khám của những người tự xưng là ?obác sĩ làm gầy?. Tuy nhiên bạn cần phân biệt chuyên gia thật và chuyên gia giả mà số giả nhiều hơn. Họ vẫn dùng những thứ thuốc độc mà chúng tôi đã kể (xem câu 709) nhưng họ đặt cho chúng những cái tên bóng bẩy và bí ẩn nghe cứ như thuốc tận Ả Rập hay Mã Lai và bạn tuy có gầy đôi chút nhưng phải đổi lại bằng giá quá đắt: bạn mắc bệnh rối loạn tâm thần (do dùng thuốc chiết từ tuyến giáp). Chúng còn có gây nhiều loại bệnh khác, bệnh suy thận (do dùng thuốc lợi tiểu nhiều quá và không đúng chỉ định)
Theo chúng tôi, nếu là chuyên gia làm gầy chân chính thì trước hết phải là chuyên gia về chế độ ăn uống. Tùy theo tạng người của bạn, ông ta sẽ kể cho bạn một chế độ ăn uống thích hợp và đạt kết quả gần với bạn mong ước nhất. Ngoài ra chuyên gia làm gầy còn phải am hiểu về tâm bệnh, biết được những uẩn khúc trong tâm trạng bạn và khuyên bạn một chế độ ăn uống hợp với túi tiền bạn.
15.8 - Những mỹ phẩm.
Chăm sóc đến thân thể, vẻ đẹp dù cho có hơi nhiều cũng vẫn là biểu lộ thái độ tôn trọng bản thân và tôn trọng người chung quanh. Lòng mong muốn ?olàm hai lòng? người khác là một phẩm chất tốt đẹp của xã hội có văn hóa. Cô gái trẻ tìm cách loại trừ những mụn trứng cá trên mặt để củng cố cho bản thân lòng tự tin là tính cách mà các chàng trai rất thèm tìm thấy ở bạn gái của họ. Người phụ nữ có thai cố giữ thân hình dễ coi, chính là tự tăng thêm niềm yêu đời. Không ?ohy sinh tất cả? kể cả nhan sắc vì đứa con, tức là chuẩn bị cho tình mẫu tử sau này luôn đằm thắm. Người phụ nữ kia cao tuổi nhưng vẫn giữ cho mình một dáng nét lịch sự, cao quý chính là thấy được giá trị bản thân do hiểu biết sâu sắc bản thân. Chăm sóc làn da, thân hình, mái tóc vào tuổi già tức là không chịu đầu hàng trước tuổi tác và giữ cho mình một chỗ đứng trong một xã hội luôn luôn chuyển hóa.
Để giúp các bạn trong tất cả những công việc ấy, có các mỹ phẩm. Họ chọn cái tên gọi ấy là đúng và chân thật, vì chúng không hề có tham vọng chữa bệnh mà chỉ giúp làm đẹp thêm về hình thức mà thôi. Tất nhiên có rất nhiều phụ nữ không cần gì đến mỹ phẩm mà vẫn giữ được nhan sắc, nhờ một cách sống lành mạnh, một chế độ ăn uống hợp lý, một hoạt động xã hội, nghề nghiệp vừa sức, một lối rèn luyện thể lục bổ ích và tăng thêm sức khỏe nhưng chắc chắn nhất vẫn là sự hài hòa về nội tâm. Tuy nhiên, những mỹ phẩm cũng cần thiết để giúp họ khắc phục một vài chi tiết chưa vừa ý trên thân thể: làn da, mái tóc, cặp môi, thân hình.
Chỉ có một điều đáng tiếc, phần lớn các mỹ phẩm không có hiệu quả thật sự. Trong khi các dược phẩm có hiệu quả thì lại trình bày kém và khi sử dụng thiếu hấp dẫn, không êm dịu, không có mùi thơm, bao bì không đẹp mắt? Thiết nghĩ, giá như dược học kết hợp với mỹ phẩm học thì hay biết bao.

CHƯƠNG 12 - TUỔI MÃN KINH
12.1 ?" Tuổi 50: Tuổi bản lề
Nghe ?omãn kinh? có người phụ nữ nào lại không âu lo? Hai tiếng ấy sao mà nghiệt ngã đến thế. Người ta lại còn ?odấm ớt? thêm bằng những lời kém hấp dẫn: ?otuổi tắt dục?, ?otuổi hồi xuân?, thậm chí nhiều cuốn sách y học soạn theo kiểu cũ còn kể lể về cái giai đoạn này trong cuộc đời người phụ nữ như là một giai đoạn già nua, suy thoái. Cho nên chúng tôi phải nói ngay đề đánh tan mọi quan niệm cổ lỗ và phiến diện kia.
Tuổi 50 hoàn toàn không phải tuổi ?ovô tích sự?, tuổi ?oxấu xí? và hoàn toàn không phải tuổi già yếu. Có thể ngày xưa là như thế, bởi vì cuộc sống khó khăn, trình độ khoa học thấp kém, tuổi 50 đã bị coi là tuổi ?obà lão?, chấm dứt mọi nhoạt động sôi nổi, tuổi bắt đầu đi dần vào cõi chết. Nhưng ngày nay, tuổi 50 mới chỉ là 2/3 cuộc đời, sức lực người phụ nữ vẫn còn đang cường tráng.
Tuy nhiên, chúng tôi không nhận thấy đây là giai đoạn quan trọng. Trước hết, tuổi 50 là tuổi bản lề, tuổi có những biến đổi lớn lao về mặt cơ thể, tâm lý cũng như xã hội. Đấy là bước ngoặt từ một thế cân bằng này chuyển sang một thế cân bằng khác.
Trước hết, những thay đổi bắt nguồn từ hoạt động hoc-mon là nhân tố đã từng lần đầu tiên đừa người phụ nữ bước vào thời kỳ sinh nở (tuổi dậy thì) và bây giờ đột ngột chấm dứt thời kỳ ấy. Bắt đầu có kinh nguyệt là bước ngoặt đầu tiên và không còn kinh nguyệt là bước ngoặt thứ hia của cuộc đời người phụ nữ. Dưới đây, mong các bạn sẽ thấy vào tuổi này, nữ tính vẫn giữ được ?ođầy đủ? các quyền hạn của nó (xem câu 640).
12.2 ?" Mãn kinh vào tuổi nào?
Về mặt y học, kinh nguyệt chấm dứt vào thời gian từ 48 đến 55 tuổi. Đa số vào tuổi 52, hoàn toàn không có liên quan gì giữa độ tuổi dậy thì và tuổi mãn kinh. Hiện nay, người ta cho rằng tuổi mãn kinh phụ thuộc vào di truyền. Tuy nhiên, tuổi mãn kinh có thể đến muộn hơn:
- Với những phụ nữ có trình độ học vấn cao.
- Với những phụ nữ sống trong môi trường văn hóa phong phú (chủ yếu là ở thành thị).
- Với những phụ nữ có công việc ngoài xã hội.
Dùng viên ngừa thai cũng làm chậm đôi chút tuổi mãn kinh. Còn tình trạng gia đinh (có chồng hay độc thân) hoàn toàn không ảnh hưởng.
Mãn kinh đến trước tuổi 40 là không bình thường. Tình trạng bệnh hoạn này có ở khoảng 6% phụ nữ.
12.3 ?" Mãn kinh: buồng trứng ngừng hoạt động
Không còn kinh nguyệt nữa có nghĩa là hoạt động của hệ thống vùng dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng chấm dứt (xem câu 7). Vùng dưới đồi thôi không chỉ huy, tuyến yên im lặng thế là buồng trứng ngủ không làm việc nữa. Nghĩ thế là không đúng. Thật ra buồng trứng mới là nguyên nhân chủ chốt. Đến một ngày nào đó, chúng quyết định thôi không tuân lệnh vùng dưới đồi nữa. Sự vô kỷ luật đó của buồng trứng lúc đầu kéo theo những kinh nguyệt thất thường, hỗn loạn cho đến cái ngày buồng trứng chấm dứt hoàn toàn việc rụng trứng và kinh nguyệt cũng biến mất.

12.4 õ?" õ?Ư Và khỏÊ nfng thỏằc hiỏằ?n mỏằTt õ?onghỏằ? thuỏưtõ? sỏằ'ng mỏằ>i.
Buỏằ"ng trỏằâng ngỏằông hoỏĂt 'ỏằTng nhặng vạng dặỏằ>i 'ỏằ"i vỏôn cỏằâ tiỏp tỏằƠc ra lỏằ?nh, chỏằâng tỏằ là trong mĂu luỏằÊng FSH và LH tfng lên gỏƠp 'ôi, gỏƠp ba, gỏƠp tặ. Chưnh nặỏằ>c tiỏằfu cỏằĐa phỏằƠ nỏằ mÊn kinh chỏằâa rỏƠt nhiỏằu hai chỏƠt ỏƠy cho nên 'ặỏằÊc dạng làm thuỏằ'c kưch thưch rỏằƠng trỏằâng cho nhỏằng phỏằƠ nỏằ vô sinh (xem cÂu 469).
Buỏằ"ng trỏằâng ngỏằông hoỏĂt 'ỏằTng chỏƠm dỏằât thỏằi kỏằ sinh 'ỏằ. Mỏằi khỏÊ nfng sinh 'ỏằ 'ỏằu không còn, 'úng thỏ. Nhặng trong thỏằi kỏằ mỏằ>i này, cặĂ thỏằf bỏĂn còn chỏằi 'ỏằ"i và tuyỏn yên có thỏằf rỏƠt hỏằu ưch cho bỏĂn (chỏng hỏĂn sulpiride và cyclofânil)
- TÂm lẵ liỏằ?u phĂp có thỏằf 'em lỏĂi vài kỏt quỏÊ nhặng không cặĂ bỏÊn và không giỏÊi quyỏt 'ặỏằÊc mỏãt sinh lẵ cỏằĐa vỏƠn 'ỏằ.
12.6 õ?" Dạng cĂc hoc-mon: tỏĂi sao lỏĂi không nhỏằ??
Estrogăne và progestârone quyỏt 'ỏằi 'ỏằ"i cỏằĐa 'ỏằâa trỏằ 'ặỏằÊc hơnh thành và phĂt triỏằfn theo hặỏằ>ng nam hay nỏằ (xem cÂu 9) và chúng ta câng dÊ thỏƠy tưnh tơnh phỏằƠ nỏằ thay 'ỏằ.i nhặ thỏ nào trong chu kỏằ cỏằĐa vòng kinh, câng tỏằâc là do tĂc 'ỏằTng cỏằĐa lặỏằÊng estrogăne khi nhiỏằu, khi ưt và khi hoàn toàn không có. Cho nên dạng thuỏằ'c có chỏằâa estrogăne sỏẵ ỏÊnh hặỏằYng tỏằ>i tưnh tơnh con ngặỏằi, tfng thêm tưnh õ?otrỏằ trungõ?, lòng yêu 'ỏằi cho phỏằƠ nỏằ mÊn kinh.
Ngặỏằi ta mỏằ?nh danh estrogăne là hoc-mon õ?otỏĂo lỏĂc quanõ? chưnh là vơ thỏ, tỏƠt nhiên câng lỏĂi tạy ngặỏằi. Nhiỏằu phỏằƠ nỏằ vào tuỏằ.i mÊn kinh không hỏằ thỏƠy giỏÊm 'i lòng hfng say, niỏằm yêu 'ỏằi. Đó là nhỏằng phỏằƠ nỏằ õ?omay mỏnõ?, nhặng nhiỏằu phỏằƠ nỏằ khĂc bỏằi tuỏằ.i mÊn kinh mỏằTt phỏĐn nhặng câng còn do nhỏằng nguỏằ"n gỏằ'c khĂc. Vỏằ>i nhỏằng phỏằƠ nỏằ này, chúng tôi nghâ, dạng thuỏằ'c có hoc-mon estrogăne sỏẵ 'em lỏĂi hiỏằ?u quỏÊ tỏằ't. Xin nói thêm rỏng tĂc 'ỏằTng cỏằĐa nó rỏƠt nhanh.

12.7 ?" Thời kỳ mãn kinh: ba giai đoạn
Một buổi sáng, bạn quyết định đi khám ở thầy thuốc phụ khoa. Xưa nay kinh nguyệt của bạn bao giờ cũng đều, vậy mà gần đây lộn xộn quá, mới sạch kinh chưa được nửa tháng, đã lại ?othấy? có rồi. Và hành kinh kéo dài tới nửa tháng trời (có người bỗng mất bặt kinh trong liền 3 đến 6 tháng). Tại sao vậy? Chỉ đơn giản là bạn bước vào tuổi mãn kinh. Bạn đang ở độ tuổi 45 ?" 50 chứ gì? Hay hỏi mẹ bạn xem tuổi mãn kinh của các cụ ngày trước là bao nhiêu? Di truyền mà!
Các buồng trứng đâm nhiễm thói vô kỷ luật. Lệnh của vùng dưới đồi và tuyến yên đưa xuống, chúng thực hiện rất chểnh mảng, kể ra thì cũng dễ giải thích: chúng đã ít nhiều bị kiệt lực. Việc tiết hoc-mon estrogène cũng bị lơ đãng. Trứng thôi không rụng nữa thì progestérone cũng không được tiết ra và như chúng ta đã biết (xem câu 34), thiếu progestérone, vú bạn cương lên và đau, đôi khi có vài cơn bốc hỏa (xem câu 530. 531). Tất cả những hiện tượng trên là dấu hiệu báo bạn bước vào gia đoạn tiền mãn kinh.
12.8 ?" Mất kinh đã đựoc một năm rồi.
Khi đó chính thức là bạn đã mãn kinh.
12.9 ?" Kinh nguyệt đột nhiên trở lại.
Có trường hợp mãn kinh đã một năm hay hơn, đột nhiên kinh nguyệt trở lại. Bạn đừng vội hoảng hốt mà hãy đi khám phụ kho xem nguyên nhân tại đâu. Thầy thuốc sẽ cho tiến hành những kiểm tra cần thiết: chụp tử cung (xem câu 56), lấy niêm dịch (xem câu 65) đem xét nghiệm sẽ thấy câu trả lời khiến bạn yên tâm.
Những cơn bừng bừng như vậy trước nay vẫn được coi là dấu hiệu chủ yếu của tuổi mãn kinh. Còn những thất thường về kinh nguyệt chưa phải đã là dấu hiệu chắc chắn nhất. Có phần đúng, bởi vì 75% phụ nữ thấy hiện tượng này. Nhưng 25% hầu như không biết nó thế nào!
12.10 ?" Những cơn bốc hỏa bừng bừng lặp đi lặp lại do đâu?
Những cơn bừng bừng này thường xuất hiện khi bước vào giai đoạn hai, tức là thật sự mãn kinh. Càng gần ngày mãn kinh, chúng càng xảy ra liên tiếp hơn và có khi kéo dài đến hàng năm. Bạn đột nhiên thấy mặt, cổ, vai đỏ bừng, mắt đỏ và đẫm nước mắt. Mồ hôi ra ướt đẫm quần áo, tóc tai. Có khi một ngày tới 20 ?" 30 lần hoặc hơn nữa, cả ban đêm. Nhiều phụ nữ không hiểu đã hoảng hốt thực sự. Nhưng rất may là chứng này có thể chữa được. Nguyên nhân của nó có hai giả định: Một là buồng trứng không tuân lệnh vùng dưới đồi nữa. Giả định thứ hai là vùng dưới đồi có những bộ phận tiếp nhận estrogène. Bây giờ chúng không được cung cấp estrogène nữa nên phản ứng. Cả hai giả thiết đều chưa được thỏa đáng.

12.11 ?" Chữa cách nào?
Có 3 cách:
- Dùng estrogène dưới bất kể hình thức nào: thuốc uống, đắp lên da hoặc thuốc tiêm bắp, sẽ chấm dứt ngay những cơn bừng bừng kia.
- Viên cyclofénil, mỗi ngày 2 viên, uống 20 ngày mỗi tháng. Thuốc không độc nhưng kết quả không chắc chắn, chỉ đạt 1/3 trường hợp.
- Viên sulpiride, 6 viên mỗi ngày rồi giảm xuống 2. Tác dụng cũng không tốt hơn cyclofénil, chỉ đạt hiệu quả khoảng 1/3 trường hợp.
Cách tốt nhất là thử dùng cả 3 thứ. Thứ nào hợp với cơ thể bạn thì bạn dùng tiếp.
12.12 ?" Cách kiểm tra tuổi mãn kinh
Khi thấy mất kinh, người ta kiểm tra xem có phải đã mãn kinh không bằng mấy cách:
- Xem bảng theo dõi thân nhiệt (xem câu 57), nêu liên tục dưới 37 độ C tức là không có trứng rụng.
- Tìm lượng hoc-mon trong máu, nếu thấy lượng estrogène giảm dần còn progestérone hoàn toàn không có nghĩa là việc tiết estrogène đã giảm và do không rụng trứng nên không có progestérone.
- Tìm lượng gonadotrophine trong máu (FSH và LH) thấy tăng lên rõ rệt càng chứng tỏ bạn đã mãn kinh (xem câu 442).
- Khám bộ phận sinh dục (được tiến hành ngay từ lúc đầu), thấy âm hộ bình thường, âm đạo vẫn ẩm ứot nhưng màu sắc có nhạt đi. Cổ tử cung khô ráo (xem câu 504) có nghĩa chất nhờn cổ tử cung không còn, do thiết estrogène. Lúc này việc lấy niêm dịch ra xét nghiệm là vô cùng cần thiết.
- Lấy chút niêm mạc ở tử cung để biết tình trạng bên trong tử cung (xem câu 445). Chỉ cần dùng một cái ?ochổi? bằng chất dẻo đưa vào, xoay một vòng là hớt được màng nhầy đem ra xem ở kính hiển vi tại phòng xét nghiệm.
12.13 ?" Đừng bao giờ để huyết ra mà không tìm nguyên nhân.
Kinh nguyệt không còn nữa rồi vậy sao còn ra huyết? Có thể do:
- Chỉ đơn giản là bạn bị nước ở màng âm đạo trong lúc giao hợp. Do không có hoc-mon nên niêm mạc khó và dễ bị tổn thương nhẹ, chỉ cần điều trị bằng cách cho viên trứng có estrogène vào âm đạo để âm đạo ướt trở lại là khỏi.
- Buồng trứng đột nhiên làm việc trở lại và lại tiết estrogène khiến kinh nguyệt lại ra thêm một, hai lần nữa. Không có gì quan trọng.
- Nếu bạn dùng thuốc chống khớp nên báo cho thầy thuốc phụ khoa biết, bởi vì thuốc kháng viêm khớp thường chế bằng các hoc-mon sinh dục và có thể kích thích huyết ra (kinh nguyệt giả), nhất là ngoài tuổi 50, bạn thường dễ mắc bệnh thấp khớp.
- Cuối cùng, nếu thấy thầy thuóc đề nghị bạn làm những ông việc khám nghiệm quan trọng, bạn đừng vội lo trước vì ông ta nghĩ có thể huyết ra do khối u buồng trứng hoặc ung thư tử cung. Nếu không có gì thì chỉ tốt thôi và ít nhất cũng làm bạn yên tâm hẳn một bề (xem câu 56, 65, 67 và câu 440 cùng những câu tiếp theo đó).

12.14 ?" Bạn có thai? Cũng có thể!
Do buồng trứng không hoạt động, bạn không thể có thai, nhưng trong thời gian rối loạn của bộ máy sinh dục vào tuổi mãn kinh, trứng vẫn có thể còn sót và có thể rụng bất ngờ. Những thai trong thời kỳ này dễ không bình thường, tỷ lệ biến trứng nhiễm sắc tăng gấp đôi so với thời kỳ bạn còn trẻ và 5% trẻ sinh ra bị dị dạng. Cho nên, chúng tôi vẫn nghĩ bạn nên dùng biện pháp tránh thai và đừng vội quả quyết là không thể có thai.
12.15 ?" Tuổi mãn kinh, nên trành thai theo biện pháp nào?
Tất cả các biện pháp đều dùng được:
- Pi-luyn nhỏ, không có estrogène (xem câu 111, 112) hiệu quả tốt nhưng dễ gây rối loạn hoc-mon.
- Viên estrogène ?" progestérone nhỏ (xem câu 11. 12).
- Đặt vòng hiệu quả tốt nhưng cũng dễ gây những rối loạn nhỏ.
- Thắt vòi trứng, tốt nhưng lại phải tiến hành bằng phẫu thuật và cũng có những phiền toái kèm theo.
- Thuốc diệt tinh trùng, dưới dạng nút, kem, thuốc đắp, viên trứng. Rất tốt, hiệu quả bảo đảm 95%.
12.16 ?" Viên ngừa thai: đó là thứ thích hợp nhất
Dùng viên ngừa thai vào tuổi từ 45 đến 50 sẽ ngăn cho bạn những rối loạn thời tiền mãn kinh. Viên này điều hòa kinh nguyệt, ngăn những cơn bừng bừng (xem câu 622) và những rối loạn tâm lý không tốt vào tuổi này của bạn. Chúng còn bổ sung estrogène mà bạn đang thiếu.
12.17 ?" Vậy tại sao thầy thuốc phản đối nó?
Một số thầy thuốc khuyên bạn đừng dùng thuốc có estrogène vì ngại có thể gây ung thư. Tất nhiên loại thuốc này có một số chất chống chỉ định: nếu bạn đang có một u xơ lớn, nếu bạn đã từng bị ung thư và đã mổ, nếu bạn cao huyết áp, nghiện thuốc là, trong máu có cholestérone cao, v.v? Nếu vậy thì bạn hãy dùng pi-luyn liều nhỏ, chỉ có progestérone là hoàn toàn bảo đảm, không phải lo ngại gì.
12.18 ?" Đặt vòng? Có sao không?
Chỉ có một điều không thuận lợi là kinh nguyệt thất thường trong giai đoạn này dễ khiến bạn lầm lẫn với những sự ra huyết do vòng. Cho nên, cái chính vẫn là do bạn. Nếu đặt vòng thấy dễ chịu thì đặt vì hiệu quả của vòng rất cao: 90%.

12.19 ?" Nếu thấy triệu chứng có thai, cần khám ngay
Đang trong thời kỳ tiền mãn kinh, bạn thấy chậm kinh nguyệt, bạn lo lắng. Rất dúng và bạn cần kiểm ra ngay. Trước hết xem bảng theo dõi thân nhiệt: nếu vẫn dưới 37 độ C thì nghĩa là không phải bạn đang có thai (xem câu 57). Dù sao cẩn thận hơn, bạn cũng thử đi khám phụ khoa và làm xét nghiệm xem (xem câu 91) và nếu đúng là có thai, bạn có thể hút hoặc nào. Bạn đừng ngập ngừng gì bởi thai vào tuổi này rất dễ không bình thường.
12.20 ?" Phòng ngừa mãn kinh. Không được.
Lúc nào cũng nghe thấy người ta nói đến phòng ngừa và phòng ngừa. Phòng ngừa một bệnh thì còn có thể nhưng phòng ngừa mãn kinh thì không được. Cũng có thể bắt nó đến sớm hay đẩy lùi nó xa hơn. Nếu bạn đặtc âu hỏi đó ra, thầy thuốc chắc chắn sẽ đáp:
?oBà cứ đợi đến lúc có những dấu hiệu của tiền mãn kinh, ta sẽ nói đến chuyện ấy?. Mà đúng như thế, y học ngày nay có khả năng giảm nhẹ cho bạn những nỗi khó chịu của tuổi mãn kinh.
Vào khoảng tuổi 45, bạn thấy vú cương lên, bụng ứ hơi, kinh nguyệt thất thường, sức khỏe có vẻ giảm sút. Thầy thuốc sẽ kê đơn cho bạn progestérone. Rồi bạn thấy những cơn bừng bừng (xem câu 622), kinh nguyệt càng rối loạn, thầy thuốc tiếp tục cho bạn dùng thêm thuốc này hay thuốc khác, estrogène được bổ sung thêm vào cho progestérone bạn đang dùng?
12.21 ?" Kinh nguyệt không đều thời mãn kinh: nên xử trí thế nào?
Có nhiều cách chữa:
- Dùng riêng progestérone dưới hình thức viên uống từ ngày thứ 16 đến ngày thứ 25 của vòng kinh, có khi dùng sớm hơn (từ ngày 10 thậm chí từ ngày thứ 5).
- Tùy yêu cầu của bệnh nhân, thầy thuốc có thể cho dùng thêm estrogène tùy theo bệnh tình của bạn.
- Viên estro ?" progestérone liều nhỏ.
12.22 ?" Đặt vòng rồi còn dùng progestérone được nữa không?
Đặt vòng là cách tránh thai rất thuận tiện và thích hợp vào độ tuổi của bạn. Nhưng không đủ làm bạn dễ chịu (xem câu 630). Vừa đặt vòng, bạn vừa có thể dùng thuốc có progestérone, chỉ càng tốt mà thôi.
12.23 ?" Thiếu progestérone có khó chịu lắm không?
Chính vú cương và đau, bụng ứ hơi, sụt cân? là do thiếu progestérone. Sự thiếu hụt này cũng là dấu hiệu đầu tiên cảu thời kỳ tiền mãn kinh, do việc rụng trứng bị chểnh mảng. Chính vì thế estrogène được tiết ra những triệu progestérone làm cân bằng lại đã gây ra những triệu chứng kể trên, giống triệu chứng thời gian sắp thấy kinh (xem câu 34).

12.24 ?" Tại sao cách điều trị bằng progestérone lại đáng quý đến thế?
Progestérone tránh cho bạn những nỗi khó chịu (vú cuơng và đau bụng, ứ hơi? ), đồng thời nó còn là thứ bảo vệ tuyệt vời để tránh ung thư. Ung thư vú hay tử cung trong giai đoạn này thường một phần do tích tụ quá nhiều estrogène và chúng duy nhất tác dộng vào cơ thể bạn. Progestérone vào sẽ làm cân bằng estrogène, tránh được trạng thái hỗn loạn đáng lo ngại.
12.25 ?" Bạn không muốn béo? Nên ăn theo chế độ kiêng một chút.
BẠn thấy béo ra. Do hai nguyên nhân: thiếu hẳn progestérone trong khi estrogène có khuynh hướng lưu trữ nước và muối trong cơ thể. Bên cạnh đó, do tâm trạng thất thường, bạn dễ tìm đến những món ăn hơi quá nhiều chất.
Làm thế nào để chống béo? Trước tiên là dùng thuốc có progestérone để cân bằng estrogène. Hai là có chế độ ăn kiêng một chút, đơn giản thôi, bớt chất mỡ, đường, tăng đạm (thịt nạc, sữa, trứng, cá) và rau xanh. Nhưng coi chừng: chế độ ăn cần đựoc cân bằng và tùy thuộc từng tạng người và bạn nên tìm đến một chuyên gia về ăn kiêng. Bạn đừng nên chạy theo mốt và cũng dừng tin vào thuốc chống béo. Ăn hợp lý, thế là đủ. Kết hợp với hoạt động cơ bắp (thể thao, đi bộ, xe đạp, bơi) và bạn sẽ sống dễ chịu.
12.26 ?" Quan hệ ******** có còn đầy ddur khoái cảm nữa không?
Từ tiền mãn kinh, mãn kinh đến hậu mãn kinh, thời gian kéo dài tới 1 năm mới chấm dứt. Ngay từ tuổi 38 ?" 40, buồng trứng đã bắt đầu hoạt động chuệch choạc và tiết ra ít progestérone rồi. Đến tuổi 49 ?" 50, sang thời kỳ mãn kinh kéo dài 3 ?" 4 năm cho đến khi kinh nguyệt hoàn toàn chấm dứt. Sau đấy đến hậu mãn kinh?
12.27 ?" Quan hệ ******** có còn đầy đủ khoái cảm không?
Cuộc điều tra trên phạm vi toàn nước Pháp vào năm 1986 được tổng kết như sau:
- 97% thấy tuổi mãn kinh diễn ra bình thường, thoải mái.
- 82% thấy đó là một ?okhủng hoảng? nhất thời.
- 56% cho biết ?othế là được yên ổn?.
- Chỉ 5% than phiền đấy là một ?obệnh?.
Trong 100 người được hỏi, 70% cho biết âm đạo khô không làm họ khó chịu. Còn 30% người kêu ca là rất khó chịu, có nghĩa đa số thích ứng được với tình trạng chất nhờn ra ít. Tuy nhiên, nếu bạn sinh hoạt ******** vẫn nhiều thì cơ quan sinh dục ít thay đổi. Nếu bạn sinh hoạt ******** thưa thớt quá thì âm đạo sớm teo và cứng lại. Có lẽ những người kêu ca đều là những phụ nứ sinh hoạt ******** qua ít hoặc ngừng hẳng việc giao hợp. Trong việc giữ được lâu hứng thú ********, có vai trò của hoc-mon sinh dục, nhưng phần quan trọng còn là tác động tâm lý. Cho nên, ngoài chuyên gia phụ khoa, bạn nên tìm đến chuyên gia tâm bệnh học và chuyên gia về ******** học.
Tuy nhiên, cũng có vài biện pháp nhỏ: dùng kem tử cung có chứa estrogène hay testostérone [i}(hoc-mon sinh dục nam có tác dụng kích thích hào hứng ******** của phụ nữ)[/i] hoặc những mỡ bôi trơn trung tính bán tại các hiệu thuốc. Nhưng cái chính vẫn là phương pháp điều trị bằng hoc-mon estrogène và progestérone.

12.28 ?" Phải chăng đây mới là tuổi khoái lạc lên cao nhất?
Trong suốt thời gian đang tuổi sinh nở, người phụ nữ nào cũng lo ngay ngáy chỉ lo ?otắt kinh?. Đến nay không còn khả năng sinh nở nữa, người phụ nữ được hoàn toàn yên tâm trong lcú giao hợp. Phải chăng đấy là nguyên nhân khiến họ lúc này mới phát hiện đầy đủ khoái lạc trong giao hợp? Kết quả một cuộc điều tra cho thấy:
- 12% cho biết họ giao hợp nhiều hơn và khoái cảm đạt cao hơn.
- 48% cho biết cũng không hơn không kém so với thời chưa mãn kinh.
- 30% cho biết hứng thú giao hợp ngày càng giảm và chất lượng giao hợp cũng sút kém.
- 10% hình như chỉ mong sớm đến tuổi mãn kinh để chấm dứt quan hệ ******** với nam giới.
Tuy nhiên, cuộc điều tra cũng cho biết: nhiều phụ nữ vẫn còn bị định kiến và dư luận xã hội chế ngự. Dư luận này cho rằng phụ nữ tuổi 50 mà vẫn còn sinh hoạt ******** bình thường là ?odâm đãng?! Đó là quan niệm cổ hủ và độc ác, mong bạn đừng bị nó chi phối.
12.29 ?" Thế nào là sinh hoạt ******** bình thường?
Với trình độ văn hóa xã hội hiện nay, không còn lý do gì tồn tại bất cứ một sự cấm đoán nào đối với sinh hoạt ********. Tuy nhiên, sinh hoạt ******** bình thường của tuổi mãn kinh không giống như tuổi đang trẻ trung do những thay đổi trong hoạt động của bộ máy sinh dục.
Bên cạnh đó, đối phương nam giới cũng không còn thanh xuân nữa. Sinh hoạt ******** thưa hơn và cũng không mãnh liệt lắm nữa. Đó chính là bình thường. Nhiều cặp đã đồng ý với nhau là nên ?okhôn ngoan? hơn nghĩa là họ đã thích ứng được với tiết tấu mới của cơ thể họ.
12.30 ?" Những biến đổi ?otại chỗ? do tuổi mãn kinh.
Bạn muốn sinh hoạt ******** bình thường vào tuổi mãn kinh ư? Hoàn toàn có thể được. Nhưng các hoc-mon lại không đáp ứng được những yêu cầu thầm kín của bạn. Estrogène giảm đi, progestérone thì không có, chất nhờn để bôi trơn âm đạo tiết ra chậm chạp, thành âm đạo giảm đi tính đàn hôi. Thời gian cương cứng ở nữ cũng như ở nam đều không kéo dài được như xưa (xem câu 677 và tiếp theo).
Tuy nhiên, tất cả những tình trạng đó không phải không thể đảo ngược, có những biện pháp rất đơn giản và hữu hiệu.

12.31 - Nếu không xử trí, làm sao có được những giao hợp thỏa mãn.
Sang tuổi mãn kinh, biết bao phụ nữ giao hợp thấy đau và dần dần mất hẳn hứng thú ********. Âm đạo khô và dễ bị thương tổn, biến giao hợp thành một cực hình. Vậy mà họ lại ngại ngùng không dám thổ lộ điều ấy với thầy thuốc.
Muốn khôi phục lại hứng thú ********, bạn cần bổ sung lượng hoc-mon, làm cho âm đạo vẫn giữ được mềm mại và tính đàn hôi, giúp âm hộ vẫn mềm mại như lúc còn trẻ. Những viên trứng hoặc thuốc mỡ có chứa lượng estrogène nhỏ rất hữu ích. Viên trứng đôi khi còn được mang cả những vi khuẩn Doderline (xem câu 506) vào cư trú trong âm đạo. (Nên nhớ rằng đến tuổi mãn kinh, loại vi khuẩn quý giá này cũng mất dần, làm môi trường nội âm đạo mất tính a-xit để diệt vi khuẩn gây bệnh). Cách đưa thuốc vào tại chỗ như thế sẽ tránh không để estrogène vào máu, nguy hiểm đối với những phụ nữ có chỉ định không được dùng estrogène. Bạn dùng loại thuốc tác động tại chỗ này rất tốt để chống tình trạng đau trong lúc giao hợp (xem câu 688) nhưng cũng vẫn là không đủ so với cách điều trị toàn thân.
12.32 ?" ?oCòn ai thèm đến tôi nữa??
Không ai nghĩ tuổi xuân của mình là vĩnh cửu. Và chuyện giảm khả năng ******** là điều tất yếu phải xẩy ra. Cho nên bạn đừng lấy đó là điều để mặc cảm. Tuy nhiên, bạn phải thấy rằng, phụ nữ đã có được những biện pháp để bổ sung, thay thế trong khi nam giới cho đến nay vẫn chưa có được và ta phải hiểu rằng những tiến bộ khoa học và văn hóa trong phép vệ sinh và gìn giữ cơ thể chẳng bao lâu nữa sẽ xóa hết những định kiến về tuổi ?okhủng hoảng? này.
12.33 ?" Hai bài thuốc căn bản để chống phiền muộn.
75% phụ nữ cho biết họ rất hiểu về những rối loạn trong tuổi mãn kinh. Vậy tại sao họ không áp dụng những thành tự về y học trong lĩnh vực này? Còn 25% cho biết họ không hề thấy khủng hoảng gì hết. Với số người này, việc tìm đến sự hỗ trợ của thuốc men tùy thuộc vào bản thân họ. Theo con số điều tra được thì hiện nay vẫn có tới 96% phụ nữ cố gắng chịu đựng một mình, không hề nhờ cậy đến khoa học. Phải chăng đó là tâm trạng quá thụ động của phụ nữ tuổi mãn kinh?
Trong khi đó, ở các độ tuổi khác, họ khai thác đến cùng mọi thành tựu của y học; tronb việc tránh thai, chủ động tạo khoái cảm trong giao hợp, nâng cao chất lượng sinh con và nuôi con. Vậy mà những người phụ nữ mãn kinh coi chuyện của họ là tất yếu, là trời sinh ra và chỉ có cách chịu đựng mà thôi.
Cách suy nghĩ đó chúng ta cần đánh cho tan. Đây là bài thuốc căn bản thứ nhất. Bài thứ hai là tìm đến các loại thuốc có hoc-mon sinh dục mà chúng tôi đã chứng minh tác dụng quyết định của chúng đến sinh hoạt ******** của nữ giới.