NGHÌN LỜI GIẢI ĐÁP VỀ PHỤ NỮ VÀ CƠ THỂ NỮ GIỚI-tác giả DAVID ELIA GENEVÈVE DOUCET - người dịch Vũ Đì

CHƯƠNG 4 - NGỪA THAI
4.1. Pi-luyn ngừa thai là gì?
Pi-luyn ngừa thai là thuốc làm bằng hóa chất tổng hợp. Có rất nhiều loại, nhưng tựu chung đều có nền là hai hoóc-môn sinh dục nữ estrogền và progestérone, chất thứ hai có tác dụng cắt đứt việc rụng trứng (xem câu 3). Do đó, pi-luyn là thuốc ngừa thai tuyệt đối, vì nó chặn không cho cơ thể phụ nữ tiến hành bước đầu tiên trong sinh nở: việc cho một trứng rụng ra.
Được phát minh năm 1956 do nhà sinh học Mỹ Pincus, từ đó đến nay, viên ngừa thai đã đi một chặng đường dài trên quá trình cải tiến. Đến nay viên chứa lượng hoóc-môn rất nhẹ, chỉ bằng một phần năm lượng ban đầu, khi mới phát minh, cuộc cạnh tranh giữa các hãng dược phẩm đã đẩy thành phần trong viên thuốc mỗi ngày một công hiệu hơn, đồng thời cũng ít hại hơn.
Hiện nay trên 30% phụ nữ Pháp trong tuổi sinh nở sử dụng phương pháp chống thu thai này và đây là mức quán quân quan trọng nhất mà thế giới đạt được.
4.2. Các loại pi-luyn ngừa thai
- Pi-luyn thành "bộ": đầu tiên, chỉ là những viên chỉ chứa hoóc-môn estrogène dùng liền trong 10 hay 14 ngày tiếp đến những viên chứa cả hai hoóc-môn estrogène và progestérone dùng liền trong 7 đến 9 ngày. Nhược điểm: thường có lượng estrogène quá cao và không bảo đảm được công hiệu 100%. Tốt nhất la dùng loại này vào tháng sau khi nạo thai, sẩy thai hoặc sinh nở. Có thể dùng trong một hoặc hai vòng kinh khi màng nhầy tử cung đang cần tái sinh.
- Pi-luyn phối hợp: Đó là loại thuốc viên có một lượng estrogène kết hợp với một lượng progestérone. Đây là loại pi-luyn ngừa thai thông dụng và hiệu nghiệm nhất.
- Pi-luyn dùng không liên tục hoặc còn gọi là pi-luyn loại nhỏ: Một thời gian đã biến mất trên thị trường, gần đây lại xuất hiện, chỉ chứa riêng progestérone với lượng rất thấp. Không đảm bảo bằng viên pi-luyn phối hợp (1 hoặc 2% không kết quả). Được cái dùng thuận tiện trong trường hợp ai phải kiêng estrogène. Điều bất tiện của loại này là huyết ra không đều, có khi mất kinh. Ngoài ra dùng loại viên này không được phép quên uống, nếu quên sẽ lập tức mất tác dụng.
4.3. Ba kiểu pi-luyn ngừa thai
Mỗi loại pi-luyn có một cách kết hợp liều lượng khác nhau:
- Kiểu nặng về estrogène.
- Kiểu cân bằng hai chất.
- Kiểu nặng về progestérone.
- Kiểu chỉ có progestérone (pi-luyn loại nhỏ)
(xem câu 111)
Viên pi-luyn làm chuẩn chứa 20 đến 3 microgram chất tổng hợp éthinyl-estradiol. Thầy thuốc phụ khoa sẽ căn cứ vào cơ thể của bạn mà khuyên bạn nên dùng loại pi-luyn với liều lượng bao nhiêu.

4.4. Loại Pi-luyn ngừa theo từng bước
Hầu hết những viên Pi-luyn chứa estrogène và progestérone ngừa thai sản xuất hiện nay đều thuộc loại dùng theo hai bước hoặc ba bước, có nghĩa trong chu kỳ kinh nguyệt 28 ngày thì dùng thuốc 21 ngày và chia ra làm hai bước hoặc ba bước, mỗi bước dùng loại viên có lượng thuốc khác nhau. Bằng cách này vẫn đảm bảo hiệu quả 100% mà lại giảm tác hại đến mức tối đa. Theo ý chúng tôi, tốt nhất là nên dùng loại "ba bước".
4.5. Những cố gắng cải tiến thuốc ngừa thai có progestérone
Những nhà nghiên cứu cố tìm cách giảm bớt tác dụng độc hại của thuốc ngừa thai, cho nên đã tìm ra loại "hai bước" và "ba bước". Nhưng họ còn đi xa hơn và gần đây tìm ra ba phân tử mới: gestodène, norgestimate và desogestrel, tác dụng không kép viên pi-luyn ngày trước mà lại tránh được những tác dụng phụ không tốt đối với máu và gan. Và tất nhiên sử dụng tốt hơn.
4.6. "Ba nút an toàn" cho việc dùng pi-luyn ngừa thai
1 - Ngăn sự rụng trứng (xem câu 9)
2 - Do không có trứng rụng nên cũng không có chất nhầy làm trơn cổ tử cung là môi trường tiếp nhận rất tốt các tinh trùng.
3 - Viên pi-luyn cản trở việc chuẩn bị đón tinh trùng của tử cung. Màng nhầy rất mỏng và không tiếp nhận trứng đã thụ tinh.
Pi-luyn phối hợp tác động vào cả ba nút cho nên hiệu quả bảo đảm 100%. Còn viên pi-luyn cỡ nhỏ chỉ tác dụng vào nút chai thứ hai cho nên sai số từ 1 đến 30.
Được songtunu sửa chữa / chuyển vào 19:26 ngày 14/03/2008

4.7. Những loại Pi-luyn ít gò bó hơn.
Viên ngừa thai dùng một tháng, ba tháng, sáu tháng. Người ta nghĩ cách giản tiện hóa bằng cách tiêm vào bắp một lượng có khi là estrogène nhưng thông thường là progestérone để có thể chặn quá trình rụng trứng trong một, ba hoặc sáu tháng liền. Ngoài ra, còn những thuốc khác với cách dùng khác, nhưng phiền toái và đều gây tác dụng phụ. Chẳng hạn việc cấy dưới da những sợi nhỏ kích thích bằng lõi bút chì được giữ nguyên tại chỗ trong nhiều năm, nhưng cũng có những bất tiện giống như dùng pi-luyn cỡ nhỏ, v.v....
4.8. Những chống chỉ định của viên ngừa thai
Bạn nào mắc bệnh sau đây không được dùng.
- Viêm tĩnh mạch hoặc nghẽn mạch.
- Huyết áp cao hoặc tỷ lệ cholesterol, triglycéride cũng như mỡ trong máu cao hơn bình thường.
- Ung thư vú hoặc những bệnh gan.
- Lần có thai trước bị hoàng đản.
Những chống chỉ định trên là dành cho loại thuốc có chứa estrogène. Còn pi-luyn loại nhỏ (xem câu 111) chỉ chứa progestérone thì dùng không sao.
Ngoài những chống chỉ định trên, việc dùng viên ngừa thai phải hết sức thận trọng khi bạn có một u xơ lớn (xem câu 68)
4.9. Bệnh đái tháo
Viên ngừa thai cũng như trạng thái có thai đều làm bệnh đái tháo đường trầm trọng hơn, do đưa vào cơ thể thêm chất estrogène. Tuy nhiên trên thực tế, nếu pi-luyn có liều lượng thấp (xem câu 112) thì không làm tăng lượng đường trong máu là bao. Tốt nhất là nên dùng loại pi-luyn chỉ chứa progestérone.
4.10. Với người bị bệnh tim
Thầy thuốc phụ khoa phối hợp với thầy thuốc trị tim sẽ căn cứ vào trường hợp cụ thể mà quyết định.
4.11. Trường hợp có ung thư
Tùy loại ung thư. Với ung thư tử cung thì dùng viên ngừa thai không ảnh hưởng gì, không hại thêm cũng không làm khỏi ung thư. Còn ung thư tử cung chỉ xảy ra sau tuổi mãn kinh và khi đó chẳng ai còn dùng thuốc ngừa thai. Với ung thư vú thì cần thận trọng, tốt nhất là không nên dùng thuốc có hoóc-môn khi ung thư vú chưa lành.
Cần nói thêm rằng việc dùng viên ngừa thai còn có thêm tác dụng tốt là ngăn ung thư đường sinh dục xuất hiện. Tất nhiên thuốc pi-luyn ngừa thai không làm việc ấy nhưng đó lại là hiệu quả khách quan. Người dùng nó thường không nhiễm ung thư đường sinh dục, ít nhất cũng trong một thời gian hạn chế. Ngoài ra, việc theo dõi hiệu quả của viên ngừa thai cũng tạo thêm một dịp sớm phát hiện ung thư đường sinh dục để kịp thời đối phó.
Riêng đối với ung thư vú thì viên ngừa thai không giúp được gì vì khi khám bộ phận sinh dục không đụng đến vú. Muốn phát hiện sớm ung thư vú cần xét nghiệm dịch tễ.

4.12. Nếu vậy, tôi không mắc bệnh gì, tôi có thể dùng viên ngừa thai?
Bạn hãy đọc lại chống chỉ định và nếu bạn thuộc số 90% phụ nữ không mắc bệnh gì thì bạn có thể dùng nó được.
4.13. Nên dùng những loại pi-luyn nào?
Bạn nên dùng loại có lượng estrogène và progestérone thấp. Có thể dùng loại "một bước", "hai bước", loại chỉ có progestérone là loại dùng cho thế hệ mới (xem câu 114)
Bắt đầu dùng, bạn nên theo dõi tác dụng trong ba tháng rồi hãy quyết định dứt khoát dùng loại nào, lượng thuốc bao nhiêu. Nếu bạn bảo với thầy thuốc là bạn thấy vú sưng to, đau và như có hạch ở trong thì ông ta sẽ kê đơn cho bạn dùng loại tỷ lệ progestérone cao hơn estrogène (xem câu 112). Nếu bạn kêu huyết ra nhiều thì thầy thuốc sẽ kê đơn bạn dùng loại có estrogène nhiều hơn.
Việc thăm dò đó là cần thiết, để thích hợp hơn với hệ thống hoóc-môn của bạn.
4.14. Có cần đến thầy thuốc không?
Sau ba tháng dùng thử, thầy thuốc đã quyết định một chế độ dùng thuốc cho bạn rồi thì bạn chỉ cần đi khám mỗi năm hai lần là đủ, trong đó có một lần làm thêm việc thăm cổ tử cung và xét nghiệm máu.
4.15. Cách dùng pi-luyn ngừa thai
- Pi-luyn phối hợp: Viên đầu uống khoảng giữa ngày thứ 1 và thứ 3 của vòng kinh. Sau đó uống hàng ngày mỗi ngày 1 viên cho đến hết vỉ (có 21 viên). Ngừng 7 ngày rồi ngày thứ 8 bắt đầu uống vỉ thứ 2, không cần quan tâm đây là ngày thứ bao nhiêu của vòng kinh. Tóm lại cứ uống liền 21 ngày, mỗi ngày 1 viên, nghỉ 7 ngày, rồi lại tiếp 21 viên khác của vỉ sau...
- Viên thành BỘ: Uống theo đúng chỉ dẫn trong vỉ thuốc. Nghỉ 6 hay 7ngày tuỳ theo nhãn.
- Pi-luyn loại nhỏ: Uống liên tục, không nghỉ. Bắt đầu từ ngày 1 của vòng kinh và tiếp mỗi ngày 1 viên không ngừng.
Chú ý: Bạn tự quy định lấy giờ và mỗi ngày uống đúng vào giờ ấy. Đặc biệt là pi-luyn loại nhỏ. Chỉ cần sai lạc 3 tiếng đồng hồ là hiệu quả bị giảm, rất có thể xảy ra điều đáng tiếc.

4.16. Khi nào bắt đầu có hiệu quả?
Bắt đầu có hiệu quả ngay sau khi uống viên đầu tiên. Nhiều người quan niệm sai rằng phải uống hết một vỉ, giao hợp mới không nguy hiểm.
Chú ý: Gia đoạng ngừng uống không được quá 7 ngày (xem câu 135). Nếu như bạn ngừng quá hạn đó ba, bốn ngày thì có uống tiếp nữa cũng chỉ vô ích. Hãy đợi đến ngày đầu của vòng kinh sau mới uống tiếp. Trong thời gian chờ đợi này, bạn nên dùng tạm thuốc ngừa thai khác, như viên diệt tinh trùng (spermicide), hoặc biện pháp tránh thai khác như bao ********* chẳng hạn.
4.17. Trường hợp quên?
Thí dụ: Tối qua bạn quên uống? Không sao, sáng nay bạn uống thay. Bạn vẫn sợ có thai? Không sợ, nếu bạn dùng loại pi-luyn phối hợp tiêu chuẩn (loại này hiện ít dùng). Nhưng cũng đáng sợ đấy nếu bạn dùng viên loại BỘ hoặc viên loại nhỏ. Trường hợp ấy bạn vẫn tiếp tục dùng cho đến hết vỉ như không có chuyện gì xảy ra, tuy nhiên bạn dùng thêm biện pháp ngừa thai khác: Thuốc diệt tinh trùng hoặc bao *********, bạn nên biết rằng mỗi lần "quên" như vậy, có thể gây chảy máu sau đó hai hoặc ba ngày.
"Tôi lỡ uống hai viên trong một buổi tối"
Dù nguyên nhân nào mà bạn "quá liều" như vậy cũng không có gì nguy hiểm. Hôm sau, bạn cứ tiếp một viên hàng ngày. Hai hoặc bốn ngày sau đó, có thể bạn sẽ thấy ra một ít huyết. Nhưng không sao.
4.18. "Tôi đã nôn sau khi uống pi-luyn"
Phải hai đến bốn giờ sau thuốc mới ngấm. Vì vậy, nếu bạn nôn trong vòng hai tiếng sau khi uống thì tức là thuốc chưa ngấm, bạn ãy uống thay bằng viên khác. Nếu bạn nôn sau khi uống quá hai giờ thì không cần uống viên khác.
4.19. Khi dùng thuốc ngừa thai, kinh nguyệt sẽ ra sao?
Nói chung, huyết ra ít hơn và xảy ra trong thời gian bảy ngày ngừng uống. Thời gian hành kinh ngắn, chỉ hai - ba hoặc bốn ngày. Nếu dùng pi-luyn cỡ nhỏ (xem câu 111) thì sự khác biệt không rõ lắm. Kinh nguyệt có thể xảy ra hàng tháng, vào một ngày nhất định, nhưng thường là sẽ không xảy ra và thay vào đó là những lần ra huyết không theo lịch nào hết.
4.20. Viên ngừa thai cho các em 13, 14 hoặc 15 tuổi
Đó là điều kiện các bà mẹ khó xử. Khi con gái xin mẹ cho uốn viên ngừa thai thì người mẹ xử lý thế nào? Ta tạm gác vấn đề đạo đức ra mà xét theo y học thuần túy. Tuổi dậy thì, hoạt động của hệ thống vùng dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng còn chuệch choạc. Chặn đứng ngay việc rụng trứng liệu có nguy hiểm không? Bạn nên khuyên con gái tạm thời chờ đã. Sau 12 tháng kinh nguyệt đều đặn hãy dùng thuốc gì thì dùng. Tuy nhiên bạn vẫn cần chú ý, sao cho con gái bạn khỏi có thai bất chợt. Những công trình nghiên cứu dịch tễ cho biết việc dùng pi-luyn ngừa thai vào tuổi rất trẻ cũng chưa thấy gây hậu quả nguy hiểm gì.

4.21. Vài quan niệm sai lầm
Xin tạm dẫn vài quan niệm phổ biến đang được đồn đại:
- Đang dùng pi-luyn ngừa thai mà ngừng là rất mắn đẻ... thậm chí một số thầy thuốc phụ khoa còn nghĩ, có thể dùng cách này để chữa bệnh vô sinh.
- Có thể uống liền một lúc hai, ba vỉ để tống thai ra khỏi phải nạo. Cách này nguy hiểm, có thể làm bạn ốm (Buồn nôn, chóng mặt, ỉa chảy...). Muốn hủy thai, bạn cần đến thầy thuốc nạo hoặc hút, hoặc đề nghị thầy thuốc cho dùng thuốc kháng progestérone (RU-468) và nằm viện để theo dõi.
- Pi-luyn ngừa thai ảnh hưởng tới giọng nói và làm mọc râu: đó là những lời đồn đại từ thời trung thế kỷ!
4.22. Dùng pi-luyn ngừa thai ở tuổi 40 và trên 40
Được, nhưng nên thận trọng hơn một chút (xem câu 627, 628, 629). Với những bạn đang thời kỳ mãn kinh, chúng tôi tin rằng các hoóc-môn tác dụng tốt cho các bạn vào cái tuổi được gọi là "khủng hoảng" này (xem câu 616, 617)
4.23. Bao giờ người ta mới tìm ra thứ "pi-luyn" cho đàn ông?
Công việc vẫn đang được nghiên cứu. Cái khó là ở chỗ cho đến nay khoa học còn hiểu quá ít về quá trình sản ********* trùng, trong khi vòng kinh nữ giới thì người ta đã hiểu rất rõ.
Hiện nay, người ta đang nghiên cứu tỉ mỉ về thứ thuốc coi là Gossypol, rượu ngâm băng rễ cây bông, đã được thử ở nhiều nước, dưới sự chỉ đạo của Tổ chức Y tế Thế Giới. Rất có thể chất này có tác dụng chống thụ thai trong thời hạn tương đối ngắn.
4.24. Pi-luyn ngừa thai không phải là một chất độc hại
Nếu như con nhỏ của bạn, hoặc chó mèo bạn nuôi vô ý nhai và nuốt phải vài viên thì cũng không có gì khiến bạn phải hốt hoảng. Bạn không phải đi gọi xe cấp cứu. Chăc chắn sẽ nôn ra thôi. Và đây cũng là kinh nghiệm để lần sau các bạn cẩn thận hơn: Thuốc men đừng để lọt vào tay những ai khờ khạo.. Thuốc ngừa thai cũng như thuốc cảm cúm, không nên quẳng bừa bãi bất cứ chỗ nào.
---------------
Tớ hết trách nhiệm rồi nhé, hoàn tất cả quyển rồi đấy nhỉ
P/s: Bạn nào có một quyển = word rồi thì cho tớ xin vào email: songtunu@yahoo.com với. Tksss

Các bác cho em hỏi với có khi nào gái còn trinh mà đầu vú đã bị thâm ko??????????

Chương 11 thiếu mục 11.22 bác ơi

Các bác cho cháu hỏi một câu.
Bạn gái cháu có chuyện đèn đỏ rất thất thường, nếu thay đổi môi trường sống (thay đổi nơi sống) là lại chậm, nhanh, lâu . . ., nhưng đợt rồi từ nhà sang lại (về Việtnam nghỉ hè) thì bị "đèn đỏ
" liên tục hơn 1 tháng.
Vậy là thế nào ạh các bác? Cháu không biết mô tê gì, mong các bác giúp!

Noted. Để hôm nào rảnh rảnh tớ up nốt nhá