Ngô Bảo Châu-người Việt bước lên đỉnh cao toán học !!!

Ngô Bảo Châu-người Việt bước lên đỉnh cao toán học !!!

Ngô Bảo Châu - người Việt bước lên đỉnh cao toán học

Giải thưởng toán học quốc tế Clay năm nay được trao cho hai đồng tác giả GS Gérard Laumon (Pháp) và GS Ngô Bảo Châu (Việt Nam) với công trình nghiên cứu về Bổ đề cơ bản. Sinh năm 1972 tại Hà Nội, Ngô Bảo Châu từng hai lần đoạt huy chương vàng Olympic toán quốc tế và hiện đang là tiến sĩ khoa học, giáo sư Đại học Paris 11.

Khi đang học lớp 11 khối phổ thông chuyên toán, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Ngô Bảo Châu đã đoạt giải nhất với số điểm tối đa 42/42 tại kỳ thi Olympic toán quốc tế tổ chức năm 1988 tại Australia, và năm sau, khi đang học lớp 12, anh lại đoạt giải nhất với số điểm 40/42 tại kỳ thi Olympic toán quốc tế tổ chức tại CHLB Đức.

Sau đó Ngô Bảo Châu được chọn sang học tại Đại học Tổng hợp Paris 6 (Pháp). Ngay năm sau, anh vượt qua kỳ thi tuyển vào Trường Ecole Nomlale Superieure, một trong số các trường đại học danh tiếng nhất của Pháp.

Năm 1997, ở tuổi 25, Ngô Bảo Châu bảo vệ xong luận án tiến sĩ; và năm 2003, ở tuổi 31, anh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học. Tháng 6 năm 2004, Ngô Bảo Châu được nhận làm Giáo sư tại Đại học Paris 11.

Trước đó, từ 13 đến 16-10-2004, Ngô Bảo Châu đã đến Canada dự hội nghị quốc tế về các dạng tự đẳng cấu và công thức vết, được tổ chức tại Viện Fields cùng với nhiều nhà toán học nổi tiếng ở các trường ĐH lớn trên thế giới.

Ngô Bảo Châu được mời đọc báo cáo tại phiên họp toàn thể về công trình dày 100 trang khổ A4 mà anh và Gérard Laumon vừa công bố hồi tháng 4-2004 với nhan đề bằng tiếng Pháp: Le lemme fondamental pour les groupes unitaires (Bổ đề cơ bản cho các nhóm unita).

Công thức vết (trace formula) là một trong những kỹ thuật chính để ?ocông phá? nhiều giả thuyết trong chương trình Langlands (Langlands program), một lược đồ toán học đang được nhiều bộ óc lớn trên thế giới dồn sức từng bước thực hiện.

Trước hội nghị ở Canada, Ngô Bảo Châu nhận được một bức thư điện tử của James Carlson, chủ tịch Viện Toán học Clay. Bức thư viết:

Giáo sư Ngô thân mến,

Tôi vui mừng báo để ông biết Viện Toán học Clay vừa chọn ông và ông Gérard Laumon là hai người được tặng Giải thưởng nghiên cứu Clay sẽ trao vào ngày 5-11-2004 tại Cambridge, bang Massachusetts trong kỳ họp hằng năm của viện...

Năm ngoái, hai người được tặng giải thưởng này là Richard Hamilton và Terry Tao. Năm kia, vinh dự ấy thuộc về Manindra Agrawal và Oded Schramm.

Hội đồng cố vấn khoa học của viện gồm James Carlson, Simon Donaldson, Gregory Margulis, Richard Melrose, Yum-Tong Siu, Andrew Wiles xin gửi đến hai ông lời chúc mừng nồng nhiệt.

Tôi cũng muốn gửi tới ông lời mời dự cuộc họp hằng năm của viện chúng tôi ở Cambridge vào thứ sáu 5-11 để nhận giải thưởng...

Kính thư,
James Carlson
Chủ tịch Viện Toán học Clay

Đối với Ngô Bảo Châu, bức email này quá bất ngờ! Công trình của anh và Laumon chỉ mới được công bố ở dạng tiền ấn phẩm, chưa được phản biện kỹ càng trước khi chính thức đưa lên tạp chí.

Thông thường, một công trình khoa học, trước hết, phải được đăng trên tạp chí chuyên ngành hay in trong sách chuyên khảo, để các nhà chuyên môn trên thế giới có cơ hội ?osăm soi? từng câu, từng chữ trong vòng vài ba năm, xem còn có khiếm khuyết gì cần sửa chữa, bổ sung hoặc bác bỏ hay không, lúc bấy giờ, nếu xứng đáng, mới có thể đem đặt lên bàn làm việc của một hội đồng quốc tế xét tặng giải thưởng. Trong khi công trình của anh chỉ mới đưa lên Internet hồi đầu tháng tư năm nay!

Hội nghị kết thúc, anh quay lại vùng Palaiseau, nơi anh vừa dọn nhà tới sau khi nhận chức vụ giáo sư ở ĐH Paris 11. Nhà cửa bề bộn quá! Vợ anh, chị Nguyễn Bảo Thanh, người bạn gái từ thời chuyên toán Trưng Vương, giờ đã một nách ba con gái bé, không người giúp việc. Các bạn anh cứ tưởng anh sống ở Pháp đầy đủ tiện nghi hơn ở Hà Nội nhiều.

Thật ra đâu phải thế! Gần chục năm qua hai vợ chồng anh cùng mấy cô con gái bé phải chui rúc - đúng thế - trong một căn phòng chỉ rộng 20m2 do giáo sư Henry Rogemorter nể tình cho ở nhờ. Anh phải làm cái công việc nghiên cứu nhọc nhằn trong tiếng khóc hay cười reo của đám trẻ. Tháng sáu năm nay, sau khi nhận chức vụ giáo sư ở ĐH Paris 11, đồng lương khá hơn, anh mới có thể cùng vợ con dọn đến nhà mới ở vùng Palaiseau, gần trường.

Có thể nói công trình của Ngô Bảo Châu và Gérard Laumon là một bước phát triển tiếp sau công trình của Andrew Wiles chứng minh định lý cuối cùng của Fermat (được tặng Giải thưởng Wolfskehl năm 1997 và Giải thưởng nghiên cứu Clay năm 1999), cũng như công trình của người bạn anh, Laurent Lafforgue, về công thức vết (được tặng Giải thưởng nghiên cứu Clay năm 2000 và huy chương Fields năm 2002).

Khi tôi viết những dòng này thì Ngô Bảo Châu vừa nhận giải thưởng xong, đang dự tiệc mừng tại ĐH Harvard. Mẹ anh gọi điện thoại cho anh vào máy di động. Anh thưa với mẹ: ?oVui lắm mẹ ạ! Cúp giải thưởng bằng kim loại, nặng lắm! Con sẽ mang về tặng mẹ!...?.

Có lẽ cũng nên nói thêm điều này: bên cạnh Ngô Bảo Châu, nhiều bạn trẻ nước ta trước đây từng đoạt huy chương Olympic toán quốc gia, quốc tế, hiện đang là những giáo sư, tiến sĩ toán, vật lý có tên tuổi ở Mỹ, Pháp, Đức, Ba Lan, như Vũ Kim Tuấn, Phạm Hữu Tiệp, Lê Tự Quốc Thắng, Đàm Thanh Sơn, Nguyễn Tiến Dũng, Phan Thị Hà Dương, Ngô Đắc Tuấn, Phạm Lê Kiên, Lê Hồng Vân, Nguyễn Hồng Thái...

Nhiều học sinh chuyên toán ngày nào còn ở tuổi trăng tròn lẻ, nay đang giữ trọng trách tại nhiều cơ quan khoa học và giáo dục nước ta như Ngô Việt Trung, Đào Trọng Thi, Trần Văn Nhung, Nguyễn Văn Mậu, Nguyễn Đông Anh, Hoàng Lê Minh, Vũ Đình Hòa, Lê Tuấn Hoa, Hoàng Ngọc Hà, Lê Hải Khôi, Hà Huy Bảng, Nguyễn Đình Công, Lê Bá Khánh Trình...

Viện Toán học Clay được thành lập năm 1998 tại Cambridge, bang Massachusetts, Mỹ. Ngoài việc tài trợ các nhà toán học, mở các trường mùa hè, các hội nghị, hội thảo chuyên đề về toán học, viện còn đặt ra hai loại giải thưởng:

- Giải thưởng đặc biệt, mỗi giải 1 triệu USD, dành cho việc giải quyết bảy bài toán thiên niên kỷ do viện lựa chọn.

- Giải thưởng hằng năm dành cho những thành tựu toán học đặc biệt xuất sắc, mỗi năm một hoặc hai giải.

Sáu năm qua, giải thưởng hằng năm của Viện Clay đã được trao cho các nhà toán học xuất sắc: Andrew Wiles (1999), Alain Connes và Laurent Lafforgue (2000), Edward Witten và Stanislav Smirnov (2001), Oded Schramm và Manindra Agrawal (2002), Richard Hamilton và Terence Tao (2003), Gérard Laumon và Ngô Bảo Châu (2004).

Hội đồng xét giải thưởng bao gồm nhiều nhà toán học danh tiếng, trong đó có Andrew Wiles, người đã chứng minh thành công định lý cuối cùng của Fermat, một thách đố từng làm bối rối những bộ óc vĩ đại nhất của nhân loại suốt 358 năm! Chính Andrew Wiles đã tiến cử Ngô Bảo Châu và Gérard Laumon nhận giải thưởng năm nay về công trình bổ đề cơ bản cho các nhóm unita...

Hàm Châu
Báo Tuổi Trẻ

Em nghe danh bác này đã lâu, nhưng không ngờ bác ấy giỏi quá. Ở đây có bác nào quen biết bác Châu không?

may ra thì có bác CXR nhà ta thôi

Cho cái ảnh cho nó hoàng tráng chứ nhỉ?
Trong giới khoa học tự nhiên, Giải thưởng Nobel được coi là uy tín nhất, nhưng như chúng ta đã biết, giải Nobel không trao cho các công trình nghiên cứu toán học. Để ghi nhận các đóng góp và các công trình nghiên cứu toán học xuất sắc nhất, Liên đoàn Toán học Thế giới (International Mathematics Union - IMU) có Giải thưởng Fields và nó được coi là "Giải Nobel về toán học". Tuy số tiền kèm theo không lớn như Giải Nobel (Giải thưởng Fields: 15.000 dollar Canada, tương đương 10.000 USD). Giải thưởng Fields trao bốn năm một lần cho các nhà toán học không quá 40 tuổi.
Từ năm 1999 giới toán học thế giới có thêm một giải thưởng mới rất có uy tín được trao hằng năm - Giải thưởng Clay, do Viện Toán học Clay (CMI - được thành lập tháng 9 năm 1998 tại Cambridge, bang Massachusetts, Mỹ) trao cho các nghiên cứu toán học xuất sắc nhất trong năm, không hạn chế độ tuổi. Trong số những người đoạt Giải thưởng Fields chỉ có bốn người đoạt Giải thưởng Clay là Alain Connes, Edward, Laurent và Andrew Wiles.
Giải thưởng Clay cho đến nay chỉ trao cho một hoặc hai công trình nghiên cứu được coi là xuất sắc nhất trong năm. Vì thế mà giải thưởng năm 2004 trao cho hai đồng tác giả GS Gerard Laumon, Pháp và GS Ngô Bảo Châu, Việt Nam mang nhiều ý nghĩa đối với giới nghiên cứu toán học của Việt Nam.
Gerard Laumon và Ngô Bảo Châu đoạt giải nhờ công trình nghiên cứu về Bổ đề cơ bản vừa được hoàn thành và công bố đầu năm 2004. Sự công nhận ngay lập tức kết quả nghiên cứu cho thấy giá trị to lớn và tính thuyết phục cao của công trình nghiên cứu này. Đây là bổ đề đóng vai trò mấu chốt trong việc giải quyết bài toán có tên "Chương trình Langlands" - bài toán quan trọng nhất, trung tâm nhất của toán học hiện đại. Một thí dụ của bài toán này là giả thuyết Taniyama-Shimura-Weil đã được Viles chứng minh và được trao Giải thưởng đặc biệt của IMU năm 1998 và Giải thưởng Clay năm 1999. Một phương thức khác tiếp cận "Chương trình Langlands" có sử dụng việc mở rộng công thức vết Selberg. Cản trở chính trong hướng này chính là Bổ đề cơ bản. Vấn đề về bổ đề này đã tồn tại hơn hai mươi năm chưa có được chứng minh. Công trình chứng minh Bổ đề cơ bản của GS Gerard Laumon và GS Ngô Bảo Châu đã khai thông bế tắc cho các nghiên cứu theo hướng này trong "Chương trình Langlands".
Ngô Bảo Châu sinh năm 1972, là học sinh hệ chuyên toán, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Ngay khi đang học lớp 11, Ngô Bảo Châu đã đoạt giải nhất với số điểm tối đa 42/42 tại kỳ thi Olympic toán quốc tế tổ chức năm 1988 tại Australia, và năm sau, khi đang học lớp 12, anh lại đoạt giải nhất với số điểm 40/42 tại kỳ thi Olympic toán quốc tế tổ chức tại CHLB Đức. Sau đó Ngô Bảo Châu được chọn sang học tại Đại học Tổng hợp Paris 6 (Pháp). Ngay năm sau, anh vượt qua kỳ thi tuyển vào Trường Ecole Nomlale Superieure, một trong số các trường đại học danh tiếng nhất của Pháp.
Năm 1997, ở tuổi 25, Ngô Bảo Châu bảo vệ xong luận án tiến sĩ; và năm 2003, ở tuổi 31, anh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học. Tháng 6 năm 2004, Ngô Bảo Châu được nhận làm Giáo sư tại Đại học Paris 11.
Từ vườn ươm chuyên toán, với một niềm say mê nghiên cứu và một sức lao động bền bỉ trong một môi trường toán học quốc tế, qua một thời gian tương đối ngắn. Ngô Bảo Châu đã vượt qua một khoảng cách rất lớn để vươn tới trình độ nghiên cứu toán thế giới.

Theo Tiền Phong

Hì hì, TP viết thế này thì khác gì nói Fields chẳng là cái gì so với Clay RA.

Lại "ăn ké" như mọi lần rồi! Thành tựu của NBC được dành cho IHES hay Univ. Paris 11, tức là GS. Ngô Bảo Châu, Pháp chứ Việt Nam thế nào mà Việt Nam.

Dân du học ở Paris có rất nhiều người biết bác Châu .. Ở đây, bác Ica và bác Username chắc hẳn phải biết bác Châu. Cứ nhắc tới bác Châu tôi lại nhớ kỷ niệm một lần gặp bác ở Canada. Mấy anh em ăn xong, bác bảo "để anh trả tiền cho, anh nhiều tiền lẻ lắm" .. rồi thấy bác rút ra toàn tờ $100 .. choáng quá .. mình cả đời chả bao giờ mang trong ví nhiều tới $100 ..
Thành tựu của bác Châu hẳn là một niềm khích lệ lớn đối với giới Toán học trẻ của VN.

Bác Châu rút ra nhiều xèng thế mà ở bài viết trên lại nói là bác Châu hoàn cảnh khó khăn là sao hả bác, bác gặp bác Châu ở Canada khi nào thế ạ?
Nhưng bác này đúng là một niềm tự hào của Việt Nam , phải công nhận rằng sau khi biết tin này, mình cũng thấy vui vui, cần phải cố gắng hơn nữa,thật nhiều, các bác giỏi nhiều thì ít ra, mình cũng phải giỏi 1 tí nào đấy như các bác thôi cũng được .
Hì!

Khó khăn thì vẫn khó khăn. Cái thú vị trong chuyện tớ kể là bác Châu dùng từ "tiền lẻ" nhưng lại rút ra toàn tờ $100 (thực ra, bác ý muốn trả cho anh em nên nói thế thôi). Tuy nhiên, khó khăn trên thực tế và khó khăn theo báo chí thì khác xa nhiều lắm ..