Ngoảnh lại! CẢM TÌNH Có một người nước Yên lúc sinh thì sinh ở nước Yên ; lúc lớn lên thì sang ở nước Sở.; lúc già lại trở về cố quốc .Khi đi qua nước Tấn , (gần nước Yên), bạn cùng đường chỉ vào cái thành mà nói dối anh ta"Đây là thành nước Yên".Anh ta buồn rầu khác hẳn sắc mặt. Chỉ và nền xã nói"Đây là nền xã làng anh"Anh ta ngậm gùi than thở Chỉ và cái nhà nói:"Đây là nhà của ông cha anh"..anh ta rũ rượi rơm rớm nước mắt Chỉ và cái gò nói"Đây là mồ mả ông cha anh".Anh ta oà lên khócBọn cùng đi ai nấy phì cười nói"Chúng tôi nói đùa đấy .Đây mới là nước Tấn, chưa phải nước Yên".Anh ta nghe nói lấy làm bẽn lẽn. Kịp khi về đến nước Yên thật là thành là xã nước yên , thật là nhà cửa mồ mả ông cha, thì lòng cảm thương lại hờ hững không còn được như trước nữa. Lời bàn:Thường con người ta ai cũng có sẵn mối cảm tình, khi gặp thời gặp cảnh xúc động thì mối cảm tình ấy tất chứa chan, đầy rẫy hiện ra ngoài.Tuy vậy mối cảm tình đã dùng lầm, thì sau này không còn được như trước .Một người đã đem bụng trung thành thờ kẻ vô đạo , một người đã để lòng ân ái , thương gái bất trinh , dù về sau , gặp được bậc anh quân hay người thục nữ , thì mối cảm tình không còn được đằm thắm như xưa.Chẳng khác nào như người nước Yên này , đã đem hết nước mắt khóc chỗ giả dối mà không biết , đến khi gặp sự thực , thì lại hình như cạn hết nước mắt rồi.Cho nên đối với tính tình, người ta có biết , lấy học thuật mà đi dưỡng, lấy lễ nghĩa mà tiết chế , thì tính tình dùng mới chính đáng và thuần tuý được.Xưa nay thánh hiền hào kiệt đều là người biết lí hội tính tình cả.
