Ngu?i Trung Qu?c x?u xí (Bá Duong) - Ph?n 7

Ngu?i Trung Qu?c x?u xí (Bá Duong) - Ph?n 7

Noi guong Tõy Phuong nhung khụng lm nụ l?

Trong "Truy?n Phong th?n", m?t th? Iliad (I-li-ỏt) c?a Trung Qu?c, thỡ th?n tiờn nhu mõy, yờu quỏi nhu mua, tuy r?ng r?t c?c d?u quy v? chuy?n t khụng th? th?ng chớnh, nhung trong quỏ trỡnh hai bờn d?u v?i nhau cú nh?ng mn r?t gay c?n, r?t oanh li?t.

Trong s? th?n thỏnh c?a "Truy?n Phong th?n", l?i h?i nh?t ph?i k? t?i n Giao v?i cỏi Phiờn Thiờn ?n - m?t lo?i b?u b?i vụ d?ch thiờn h?. Ch? c?n ụng ta ni?m th?n chỳ r?i hụ lờn m?t ti?ng t?c thỡ cỏi vu khớ ?y bay vỳt lờn khụng. Lỳc nú h? xu?ng, d?ng núi d?n xuong th?t con ngu?i, ngay c? ng?n nỳi Hy-ma-la-ya kia cung cú th? b? b?a lm dụi.

Ph?i k? d?n cỏi hay n?a c?a nú l chớnh ngay Qu?ng Thnh T?, su ph? c?a n Giao, cung khụng cú cỏch no ch?ng c? du?c vu khớ ny, nờn khi th?y h?c trũ mỡnh tr? m?t, tr?ng tr?n v?t b?u b?i ?y lờn, thỡ cung bay h?n b?t vớa, v?i vng thỏo ch?y.

Bỏ Duong tụi dang lỳc du?c yờn thõn, b?ng nhiờn cung b? cỏi vu khớ vụ d?ch ny giỏng xu?ng, nhung vỡ th?i d?i dó d?i thay, bõy gi? vỡ hi?n d?i húa nờn Phiờn Thiờn ?n khụng cũn g?i l Phiờn Thiờn ?n n?a m d?i tờn d?i h?, g?i l "Sựng duong, m? ngo?i" (Tụn sựng Tõy phuong, n?nh n?t nu?c ngoi). Ch? c?n b? ụng n Giao hi?n d?i giỏng cho m?t cõu "Sựng duong, m? ngo?i" ny thỡ so v?i cỏi "Phiờn Thiờn ?n" 3.000 nam v? tru?c cũn n?ng hon c? nghỡn cõn.

? Los Angeles, lỳc tụi dang núi chuy?n trong bu?i h?i th?o, b?ng cú thớnh gi? chuy?n d?n m?t t? gi?y, trờn ?y vi?t th? ny: "Lóo gi kia! Khụng ng? nh nguoi l?i th? Tõy, n?nh ngo?i nhu v?y, c? nh?t thi?t cho r?ng nu?c M? l hon m?, nhung th?c ra nu?c M? l?i khụng ph?i hon m? nhu nguoi tu?ng dõu !".

Sau dú ớt lõu, m?t t? bỏo ? Los Angeles tờn l "Nam Hoa th?i bỏo" cú dang m?t bi c?a é?c Dõn tiờn sinh v?i do?n vi?t th? ny:

"Ph?i k?ch li?t phờ bỡnh cỏi quan ni?m "Th? Tõy n?nh ngo?i". ễng Bỏ Duong cung gi?ng nhu bao nhiờu ngu?i Trung Qu?c khỏc, lỳc v?a m?i d?t chõn d?n d?t M?, b? l?m l?c gi?a nh?ng bi?u tu?ng xó h?i t?t d?p c?a nú, b?ng th?y x?u h? vỡ cỏi nho b?n c?a mỡnh dõm ra cú m?c c?m t? ti. Vớ th? ụng Bỏ Duong c? ? dõy thờm vi ba nam n?a, tụi tin r?ng cỏi quan ni?m c?a ụng ?y v? M? t?t ch?ng cũn gi?ng nhu bõy gi?".

Cỏi vu khớ ghờ g?m "Th? Tõy, n?nh ngo?i" ny d?i khỏi dó du?c hỡnh thnh trong nh?ng nam 40 c?a th? k? th? XIX sau Chi?n Tranh Nha Phi?n (1840) d? h?i ngu?i d?i. Mu?n hi?u rừ n?i dung c?a nú ta cú th? d?c nh?ng l?i m?t sỏt sau dõy c?a m?t ụng b?n gi ngu?i Trung Qu?c: -"Nh?ng k? "Sựng duong, m? ngo?i" nhu cỏc ngu?i (m?t cỏch núi r?t khỏch sỏo d?y, cũn khụng s? th?ng th?ng g?i l Hỏn gian, b?i Tõy (duong nụ), d? bỏn nu?c (mói qu?c t?c) - BD). Tram cõu nghỡn ch? núi gỡ di n?a ch?ng qua cung ch? d? ca ng?i r?ng nu?c M? l t?t d?p. N?u núi cỏc nh khoa h?c M? gi?i, cỏi dú cú th? cho l dỳng, cũn l?i di b?o l van húa M? hay hon van húa Trung Qu?c thỡ khụng ai ng?i du?c. Ai dỏm núi r?ng chỳng ta l?i ph?i di h?c lm ngu?i theo ki?u M? ?"

Cỏi cỏch núi ny khụng ph?i ch? riờng c?a ụng b?n gi dú m cũn l gi?ng di?u c?a quỏ nhi?u ngu?i Trung Qu?c khỏc, quỏ nhi?u d?n d? nú lm cho huy?t ỏp c?a tụi tang lờn ghờ g?m !

S? ki?n ny dua ra ỏnh sỏng m?t v?n d? r?t quan tr?ng: Cú m?t s? ngu?i hay dem hai s? ki?n hon ton khỏc nhau, hai hnh vi khụng liờn h? nhõn qu? gỡ v?i nhau m dỏn dớnh vo nhau; khụng dựng d?u nóo nhung dựng nu?c b?t d? dỏn, dỳng l nh?ng k? thu?t viờn cao c?p !

"Th? Tõy" v "n?nh ngo?i" l hai th? cỏch nhau c? mu?i v?n tỏm nghỡn d?m, ch?ng cú gỡ dớnh dỏng v?i nhau, nhung n?u m?t khi dem dỏn dớnh vo v?i nhau, chỳng cú th? dựng lm cụng c? d? "dỏnh v? d?u" v cú th? "t?ng thờm" cho vụ s? nh?ng tai h?a khỏc.

Th?t ra k? b? t?n thuong nh?t trong chuy?n ny khụng ph?i l nh?ng k? b? ch?i l "th? tõy, n?nh ngo?i", m chớnh l nh?ng k? vỡ s? b? g?i l n?nh ngo?i nờn khụng dỏm "th? Tõy", nghia l khụng dỏm nh?n r?ng mỡnh tỏn thu?ng nh?ng di?u hay c?a Tõy phuong. Tụi khụng b?o khụng cú nh?ng ngu?i dớch th?c l "Sựng duong, m? ngo?i". Cỏi lo?i d?ng v?t ny nhi?u khụng bi?t bao nhiờu r? d?ng cho h?t. Nhung tụi ch? mu?n núi r?ng cũn cú r?t nhi?u b?n bố khỏc tuy l "th? Tõy" nhung khụng "n?nh ngo?i" tý no.

T?i h?i tru?ng ? Los Angeles hụm dú, trong ch?c lỏt, vỡ quỏ cang th?ng m tụi quờn m?t cỏi thõn ph?n lm khỏch c?a mỡnh di, m?i b?c l? chõn tu?ng b?ng nh?ng cõu h?i sau dõy d?i v?i thõn ho nhõn si trong bu?i h?p:

Cỏc v? hụm nay d?n dõy b?ng gỡ? B?ng xe ụ-tụ hay xe cỳt-kớt? N?u dựng xe ụ-tụ t?c l th? Tõy r?i dú. T?i sao trờn d?u cỏc v? khụng t?t duụi sam, ho?c v?n túc lờn d?nh d?u m l?i r? ngụi bờn ph?i, bờn trỏi ? R? ngụi nhu th? ch?ng ph?i l th? Tõy ? T?i sao cỏc b khụng bú chõn di rún ra rún rộn m l?i di gi?y cao gút ? Khụng bú chõn m di gi?y cao gút l th? Tõy r?i. T?i sao dn ụng khụng m?c ỏo th?ng, ỏo cỏnh, ỏo luong tay r?ng m l?i m?c õu ph?c ? M?c õu ph?c t?c l th? Tõy v?y. Sao, cỏc v? khụng hỳt thu?c lo (di?u nu?c) m l?i hỳt thu?c lỏ thom ? Hỳt thu?c lỏ cung l th? Tõy. Sao cỏc ngu?i khụng n?u com b?ng than, c?i, rom v th?i l?a d? nhúm b?p m l?i dựng lũ di?n, b?p ga ? Lũ di?n, b?p ga cung l th? Tõy. Sao cỏc ngu?i khụng ng? trờn cỏi khỏng (m?t lo?i giu?ng xõy b?ng g?ch ho?c d?t, ? du?i cú b?p l?a v?a d? n?u an v?a su?i ?m vo mựa dụng ? mi?n B?c Trung Qu?c ) m l?i ng? trờn giu?ng n?m, giu?ng lũ xo ? Ng? trờn giu?ng lũ-xo, giu?ng n?m khụng ph?i l th? Tõy hay sao ? T?i sao khi cỏc ngu?i g?p s?p c?a cỏc ngu?i, cỏc ngu?i khụng quỡ m?p, d?p d?u xu?ng d?t cho kờu lờn binh binh, m l?i ch? b?t tay núi " Hai! " [ Hi ]? B?t tay r?i cho " Hai! " khụng ph?i th? Tõy l gỡ? T?i sao cỏc ngu?i khụng th?p dốn d?u d? d?c sỏch thay vỡ dựng dốn di?n ? Dựng dốn di?n cung l th? Tõy d?y. Vỡ sao lỳc g?i thu l?i khụng nh? b?n bố di dua h? m l?i dỏn tem b? vo thựng thu? Dỏn tem v b? thu vo thựng khụng ph?i l th? Tõy ? T?i sao cỏc ngu?i khụng di xem chi?u búng ?nh b?ng da l?a, m l?i di xem xi-nờ ? Xem xi-nờ khụng ph?i th? Tõy l gỡ ? T?i sao cỏc ngu?i khụng gõn c? lờn m kờu g?i, la hột thay vỡ di g?i di?n tho?i ? G?i di?n t?c l th? Tõy ch? cũn gỡ n?a. Tuy nhiờn tụi khụng tin r?ng t?t c? cỏc ụng, cỏc b l?i di n?nh ngo?i.

Sau dú, lỳc tr? v? éi Loan, tụi cng c?m th?y n?ng n? nhu deo m?t qu? cõn, c?m th?y s? vi?c c?n du?c lm sỏng t? d? cho lũng du?c thanh th?n. Cu?c duy?t binh l?n ngy Qu?c khỏnh éi Loan (m?ng 10 thỏng 10) v?a qua, ch?c v?n cũn trong ký ?c cỏc v? nh?ng hỡnh ?nh núng h?i, no sỳng tõy, phỏo tõy, tr?ng tõy, kốn tõy, dao tõy, ki?m tõy, dn nh?c tõy. Nh?ng th? ?y ph?i chang d?u l nh?ng s?n ph?m th? Tõy, nhung cú ph?i chang vỡ th? d?u l n?nh Tõy h?t ? T? nh?ng th? di trờn m?t d?t cho d?n nh?ng th? bay trờn khụng trung d?u l nh?ng s?n v?t th? Tõy. Cú th? no nghi r?ng vỡ cú m?t s? c?u k?t, n?nh b? nu?c ngoi no dú chang ?

Nhỡn vo bờn trong m?t gia dỡnh, hi?n tu?ng trờn dỳng l cng tr?m tr?ng hon. T?t c? nh?ng ngu?i vi?t van vi?t bỏo, vi?t thu n?c danh d? ch?i tụi l k? lm h?i d?n tỡnh c?m t?t gi?a "nhõn dõn" v "nh nu?c" thu?ng v?n dựng bỳt nguyờn t?, bỳt mỏy, m khụng dựng bỳt lụng. Dựng bỳt nguyờn t?, bỳt mỏy, r?i dỏnh mỏy, sao ch?p, nh?ng ngu?i ny n? l?c th? Tõy th? cú n?nh ngo?i khụng ?

Trong phũng khỏch, phũng lm vi?c, cỏc cụng s? ton th?y nh?ng gh? sụ-pha, gh? bnh m khụng th?y dựng tru?ng k?. Tu?n tru?c tụi d?n tham m?t ngu?i b?n. Anh ta ch? m?t tụi quỏt b?o: "é? th? Tõy, n?nh ngo?i!". Tụi b? quỏt thnh th? m?i diờn lờn, tỡm du?c m?t cỏi bỳa dó d?nh d?p cho tan nỏt cỏi nh xớ b?t ? nh anh ta. V? anh ta ra nan n?, tụi cung cúc c?n, tụi th? khụng d?i tr?i chung v?i cỏi lo?i nh xớ b?t gi?t nu?c "th? Tõy, n?nh ngo?i" ny.

Tụi m d?p xong cỏi nh xớ thỡ th? no cung s? d?p ti?p d?n cỏi vụ tuy?n, cỏi di, cỏi t? l?nh, b?p ga, di?n tho?i, dốn di?n,.v.v...Cu?i cựng, cụ con gỏi c?a anh ta - n? sinh t?t nghi?p d?i h?c, b? trỳng d?c th? tõy r?t n?ng, ch?ng cũn bi?t kớnh lóo, tụn hi?n, cung khụng bi?t gỡ l l? nghia - bốn g?i c?nh sỏt d?n d? du?i tụi ra kh?i nh. Th? l ch?m d?t cu?c xung d?t dú. N?u khụng, v?i cỏi bỳa c?a tụi, m h? l?i ? t?ng 12, c? gia dỡnh h? chua ch?c cũn ch? d? d?t dớt ng?i.

Sau dú suy nghi mói, tụi cung khụng th? no hi?u du?c t?i sao con gỏi anh ta l?i cú th? hnh d?ng nhu m?t k? n?nh ngo?i ki?u dú du?c. Than ụi ! khụng th? tu?ng tu?ng n?u thu?ng d? n?i tr?n lụi dỡnh, t?ch thu t?t c? nh?ng th? m ngu?i Trung Qu?c tớch luy t? ngy th? Tõy d?n gi?, khụng bi?t s? cũn l?i du?c gỡ ?

Anh b?n tụi v?i cỏi Phiờn Thiờn ?n ch?c ch?n s? núi : "Ai b?o chỳng ta d? lm ngu?i, d? x? th? l?i ph?i di h?c Tõy phuong ?"

ỏi d! Anh ny dỳng l d? d?n, th? m cũn ph?i h?i ! V? m?t lm ngu?i, x? th? duong nhiờn l?i cng ph?i th? Tõy, h?c nh?ng cỏi uu di?m c?a h? ch?, nhung nhu th? khụng cú nghia l ph?i di n?nh h?.

V? phuong di?n chớnh tr?, chỳng ta l?i khụng ph?i dó th? Tõy d?n ng?p d?u r?i hay sao ? é?u tiờn chỳng ta dó v?t cỏi h? th?ng vua quan t? 5.000 nam d? nh?t quy?t h?c theo l?i b? phi?u b?u c? c?a h?. Ti?p theo l dó cho cỏi truy?n th?ng phong ki?n m?t cỏi dỏ dớt d? h?c theo con du?ng chớnh tr? dõn ch?.

V? ch? d? kinh t?, chỳng ta cung dó b? cỏi 5.000 nam tr?ng nụng khinh thuong, h?c theo ngu?i Tõy phuong tr?ng cụng nghi?p v buụn bỏn. Nhu v?y l dó v?t di cỏi nhõn sinh quan 5.000 nam xem vi?c lm quan l con du?ng ti?n th? duy nh?t d? h?c ngu?i Tõy phuong cỏi k?t c?u xó h?i nhi?u t?ng l?p r?i cũn gỡ.

V? m?t van húa, t?t c? nh?ng cụng c? truy?n bỏ d?i chỳng, k? c? bỏo chớ, vụ tuy?n; t?t c? cỏc ngh? thu?t, sỏng tỏc, k? c? ti?u thuy?t, tho, k?ch núi, h?i h?a, õm nh?c cú cỏi no m khụng b?t chu?c Tõy phuong d?n chúng c? m?t ? Nhung t?t c? nh?ng th? ny cú lm cho c? nu?c trờn du?i d?u thnh nh?ng k? n?nh hay v?ng ngo?i khụng ?

Cỏi Phiờn Thiờn ?n "Sựng duong, m? ngo?i" ny dem dựng cho con ngu?i, ch? l m?t s? sai l?m v? ng? nghia h?c, th?t khụng th? no hi?u v phõn tớch nú du?c.

ễng é?c Dõn b?o : "N?u tụi ? l?i M? thờm vi ba nam n?a, cỏi lũng tin c?a tụi ch?c ch?n s? khụng cũn nhu th? n?a". éú l m?t di?u cú th? cú m cung cú th? khụng.

N?u chỳng ta mong m?i vu khớ c?a Trung Qu?c du?c tinh vi hon, t?t nhiờn c?n ph?i h?c h?i phuong Tõy. N?u chỳng ta mong m?i vi?c qu?n lý cụng thuong nghi?p du?c hi?u qu? hon, cung ph?i h?c phuong Tõy. N?u chỳng ta mu?n xó h?i Trung Qu?c du?c van minh hon, t?t ph?i h?c cỏi cỏch núi "xin l?i", "c?m on" c?a ngu?i phuong Tõy. N?u chỳng ta mu?n ngu?i Trung Qu?c x?p hng, tụn tr?ng ch? qua du?ng c?a b? hnh, di qua c?a lũ xo bi?t t? t? th? c?a ra thỡ chỳng ta ph?i h?c t?p ngu?i phuong Tõy.

N?u chỳng ta mu?n ngu?i Trung Qu?c cú th? m? r?ng cỏi t?m lũng nh? h?p ra, chỳng ta ph?i h?c t?p c?a ngu?i phuong Tõy s? vui v? phúng khoỏng, t?m lũng thớch giỳp ngu?i. N?u chỳng ta mu?n ngu?i Trung Qu?c thõn th? cu?ng trỏng t?t ph?i h?c t?p ngu?i Tõy phuong dựng thỡ gi? d? v?n d?ng ch? khụng ph?i d? xõu xộ l?n nhau.

T?t c? nh?ng th? ny cú gỡ l n?nh ngo?i dõu ? é?ng tru?c ngu?i Tõy phuong, l? d?, l?ch s?, cú th?t l chỳng ta khụng c?m th?y th?n vỡ mỡnh th?p hốn khụng ? Th? m chỳng ta ch? bi?t ph?n ?ng b?ng cỏch cho d?n dớt v?n " khụng quờn cỏi g?c c?a mỡnh ", d?n cựng v?n cau my, qu?c m?t. Sỏch c? cú cõu: "Bi?t x?u h? t?c l cú can d?m", th? m cho d?n ch?t cung khụng nh?n cỏi sai c?a mỡnh, ch? bi?t kớch d?ng gi?n d? v cho r?ng nhu v?y l viờn món, d?t d?o r?i. Th?t ra bi?t x?u h?, khụng ch? c?n cú can d?m m thụi, cũn c?n cú c? trớ tu? n?a .

ễng é?c Dõn cho l "t? th?n vỡ mỡnh th?p hốn" s? d?n d?n ch? "t? h? mỡnh", nhung th?t ra hai ý ni?m ny hon ton khụng cú liờn h? nhõn qu?. "T? c?m th?y mỡnh chua du?c" c? nhiờn cú kh? nang dua d?n ch? "t? xem mỡnh khụng ra gỡ", nhung cung cú th? dua d?n ch? t? bi?t mỡnh v vỡ v?y cú th? t? s?a mỡnh cho khỏ hon. Tru?ng h?p Minh Tr? Duy Tõn c?a Nh?t-b?n cung nhu th? thụi.

Trúi bu?c con ngu?i vo trong cỏi vũng c?a tõm tỡnh kớch d?ng, cỏi dú thu?c v? chi?n thu?t phong h?a liờn h?i c?a th?i d?i Phiờn Thiờn ?n nhung d?ng th?i cung l m?t trong nh?ng d?c tớnh c?a ngu?i Trung Qu?c.

Cú v? giỏo su ngu?i M? vi?t m?t quy?n sỏch nhan d? "Nh?t B?n l s? m?t", th? m khụng cú m?t ngu?i M? no t?c gi?n b?o r?ng ụng ta l d? ph?n qu?c ho?c di lm b?i cho nu?c ngoi.

Bỏ Duong tụi b?t quỏ ch? vi?t m?t vi thiờn phúng s? d?a trờn nh?ng ?n tu?ng hon ton h?i h?t m cỏi Phiờn Thiờn ?n kia dó bay xu?ng ch?c ch?p vo d?u khụng bi?t bao nhiờu l?n.

Than ụi! Dự anh cú nh?m vo c? tụi m giỏng xu?ng thỡ tụi v?n c? kờu lờn r?ng: "Tuy?t d?i ph?i b?t chu?c phuong Tõy, nhung khụng lm nụ l? cho h?".

Xin d?c gi? lu?ng th? !

Trớch t? "D?m lờn duụi nú".







K? th? ch?ng t?c

V?n l m?t th? thõm thự huy?t h?n gi?a cỏc dõn t?c, s? k? th? ch?ng t?c trờn th? gi?i hi?n nay dang trờn d du?c kh?c ph?c b?i ý th?c con ngu?i v s? phỏt tri?n c?a nhõn quy?n.

Nhung d?i v?i ngu?i Trung Qu?c v?n thụng minh tuy?t v?i - v?a lm ra v? ta dõy r?t tr?nh tr?ng, v?a tớnh toỏn r?t chi ly, nhung chung quy v?n ch? lu?n qu?n trong cỏi quan ni?m khu v?c d?y c?m tớnh c?a cỏi nu?c tuong kia - thỡ cỏch t?t nh?t khụng gỡ hon l t? than khúc cho s? ph?n h?m hiu c?a mỡnh. Ngu?i Trung Qu?c co b?n khụng cú m?t tu cỏch gỡ d? cụng kớch v phờ bỡnh s? phõn bi?t ch?ng t?c c?a ngu?i M? da tr?ng c?. M hi?n nay nu?c M? cú l? l m?t trong nh?ng nu?c m s? k? th? ch?ng t?c du?c xem l ớt nh?t trờn th? gi?i.

C? nhỡn th? chung quanh, nu?c l?n nu?c bộ, nu?c m?nh nu?c y?u d?m khụng xu?, nhung e r?ng ch? cú nu?c M? l nu?c cũn ti?p t?c ch?p nh?n ngu?i Trung Qu?c nhi?u nh?t. Gi? s? khụng cú nu?c M? thỡ khụng hi?u t?t c? nh?ng ngu?i Trung Qu?c ngy dờm mo tu?ng nhu diờn cu?ng d?n vi?c r?i b? nu?c d? di dõn khụng bi?t s? di dõu ?

Tụi núi nhu v?y khụng cú nghia l ngu?i M? da tr?ng khụng k? th? ch?ng t?c, ho?c khụng k? th? gỡ d?i v?i ngu?i Trung Qu?c.

Tụi ch? mu?n núi cỏi d?u úc k? th? noi ngu?i Trung Qu?c, so v?i k? th? ch?ng t?c, cũn ? m?c d? th?p kộm hon, vỡ nú l d?u úc k? th? d?a phuong. ? b?t c? m?t nu?c no dó d?t d?n m?t n?n van minh cao, cỏi d?u úc k? th? d?a phuong ny t? nhiờn bi?n m?t d? nhu?ng ch? cho l?i ớch c?a nh?ng d?ng phỏi chớnh tr?.

Cú bao gi? anh nghe núi ngu?i M? c?a ti?u bang Virginia t?y chay ngu?i c?a ti?u bang Arizona chua ? Ho?c ngu?i Nh?t ? d?o Honshu (B?n chõu) t?y chay ngu?i ? d?o Shikoku (T? Qu?c) khụng ? Th? m cỏi k? th? ch?ng t?c c?a ngu?i Trung Qu?c so v?i cỏi k? th? c?a ngu?i M? cũn kinh kh?ng hon nhi?u.

N?u ta dem k?t h?p l?i v?i nhau nh?ng ý ni?m r?t h?p hũi ki?u "Con chỏu c?a Hong é? v Th?n Nụng", "é?i Hỏn oai tr?i", "Khụng ph?i l t?c lo?i c?a chỳng ta", "Lũng d? khỏc chỳng ta" thỡ ch? cũn l?i cho ngu?i cỏc dõn t?c khỏc s?ng s? ch?ng cũn gỡ !

Cú m?t s? ngu?i Trung Qu?c ? M? - d?a v? xó h?i cung ch?ng hon gỡ nh?ng ngu?i M? da den nhung l?i xem nh?ng ngu?i ny khụng dỏng m?t d?ng xu - h? c? nh?c ngu?i M? da den thỡ l?i l?c d?u lia l?a nhu b? d?ng kinh. Cỏi hnh vi khinh th? ?y cú th? lm cho ngu?i ta t?c m ch?t du?c. Khụng ai cú th? tu?ng tu?ng n?u 11 % c?a dõn Trung Qu?c l da den ho?c da d? thỡ m?y ụng da vng kia s? s?t lờn d?n bao nhiờu d? ?

Ngu?i khụng cựng m?t t?nh dó khụng th? ch?p nh?n, bao dung l?n nhau r?i ! é?i v?i ngu?i khụng cựng m?t ch?ng t?c khụng bi?t s? th? s? nhu th? no ?

K? th? ch?ng t?c l m?t th? quan ni?m gh? l?, nú dai d?ng v lõy lan. Nhung cỏi dỏng lm ta ng?c nhiờn, kinh d? l phuong phỏp nu?c M? dựng x? lý cỏi lo?i gh? l? dú. Phuong phỏp c?a h? cú th? khụng gi?ng Trung Qu?c, vỡ phuong phỏp Trung Qu?c l : "D?u b?nh vỡ s? ph?i ch?a" (Hỳy t?t k? y) v "Cỏi x?u trong nh khụng th? d? l? ra ngoi" (Gia xỳ b?t kh? ngo?i duong). S? th?c dú l nguyờn t?c ch? khụng ph?i phuong phỏp.

Phuong phỏp "chõn chớnh" l m?t d?ng b? ch?y mỏu ? h?u mụn l?i l?y tay che dớt núi: "Khụng, tụi cú b? b?nh tri hnh h? dõu? Ai b?o tụi cú b?nh tri t?c l cú ý d? ho?c cú lũng d? gỡ dú !" Cú cỏi "ý d?" gỡ dú l m?t vu khớ truy?n th?ng ton nang. Ch? c?n tung nú ra, ni?m vi cõu th?n chỳ l d?i phuong ph?i v?t giũ lờn c? m ch?y; d?ng th?i cỏi bỳi tri kia b?ng nhiờn lnh l?i.

?! Xin l?i! Tụi nh? m?m! Khụng ph?i cỏi bỳi tri kia b?ng nhiờn lnh m t? nú dang ? tỡnh tr?ng cú b?nh b?ng nhiờn bi?n thnh tỡnh tr?ng khụng cú b?nh gỡ c?. Con giũi c?a hu tuong, cỏi con ngu?i d? d?ng, ch? bi?t che d?u b?nh c?a mỡnh ch? khụng mu?n ch?a nú.

Nu?c M? l m?t xó h?i lnh m?nh, cu?ng trỏng d?n d? nú cú th? t? di?u ch?nh mỡnh. Thay vỡ l?y tay che dớt thỡ cỏi ph?n ?ng c?a nú l?i l núi toỏng lờn cho m?i ngu?i bi?t: "Tụi cú b?nh tri dõy! M?i ngy tụi b? ch?y m?t 8.000 ga-lụng mỏu (gallon = kho?ng hon 4 lớt). Tụi mu?n bi?t giỏ c?a m?t chi?c quan ti l bao nhiờu?" T?t c? m?i ngu?i d?u bi?t thỡ m?i ngu?i d?u ý th?c r?ng mỡnh cú liờn quan. Sau dú tiờm thu?c, u?ng thu?c, m? x?, bi?n gh? g? thnh gh? xụ-pha, bi?n cỏi lung cũng thnh lung th?ng d? cú th? d?ng th?ng lờn du?c.

T?t c? cỏc phuong ti?n truy?n thụng hay van h?c d?u ph?i núi lờn cỏi k? th? ch?ng t?c ny, lm cho m?i ngu?i d?u bi?t, lm cho m?i ngu?i d?u s? vỡ th?y mỡnh cú liờn quan. M?t xó h?i lnh m?nh ph?i d?a trờn m?t tõm lý lnh m?nh c?a ngu?i dõn - ngu?i dõn cú trớ tu? bi?t tụn tr?ng s? th?c, cú dung c?m th?a nh?n nh?ng sai l?m, cú nang l?c t? s?a d?i.

K? th? ch?ng t?c l m?t sai l?m. éú l m?t s? th?c khụng th? ch?i cói. Ngu?i M? cú du?c cỏi trớ tu? v dung c?m tỡm cỏch s?a d?i v gi?i quy?t m?t cỏch th?a dỏng nh?ng l?i l?m. H? cú kh? nang l?a ch?n nh?ng quy?t d?nh dỳng d?n khi?n cho s? k? th? ch?ng t?c d?n d?n b?t di, v cú th? m?t ngy no dú khụng cũn n?a.

Trớch t? "D?m lờn duụi nú".


L?y h? th?n lm vinh d?

Du?i s? ?y thỏc c?a C?c Giỏo d?c t?nh éi B?c, Tru?ng é?i h?c Su ph?m Cụng l?p éi Loan dó lm m?t cu?c di?u tra xem ý ki?n m?i ngu?i nhu th? no v? vi?c tr?ng ph?t thõn th?. K?t lu?n bỏo cỏo cho bi?t : 91% th?y giỏo, 85% gia tru?ng, 80% h?c sinh d?u cho r?ng n?u khụng dua d?n vi?c d? thuong thỡ s? dỏnh dũn l m?t vi?c nờn lm. Cu?c di?u tra ny cho th?y c? ngu?i dỏnh l?n ngu?i b? dỏnh - nhu chuy?n Chõu Du v Hong Cỏi ? tr?n Xớch Bớch - hai bờn cựng ung thu?n. M?t bờn ung thu?n dỏnh v m?t bờn ch?p nh?n b? dỏnh.

T?i é?i h?i thu?ng niờn c?a H?i Tõm lý h?c Trung Qu?c v c?a H?i Tõm lý tr?c nghi?m Trung Qu?c v?n d? ny cung du?c dem ra th?o lu?n. M?t s? ngu?i d? é?i h?i thu?c tru?ng phỏi hi?u chi?n dó dựng nh?ng l?i l? khú hi?u d? yờu c?u c?i t?o cỏc tru?ng h?c thnh nh?ng phũng tra kh?o th?i c? d?i. Ngay c? b?n thõn Ch? t?ch chớnh ph? éi Loan, ụng Lõm Duong C?ng - m v?n m?nh cu?c d?i l?i hon ton trỏi ngu?c v?i d?i c?a Bỏ Duong tụi - dó tuyờn b? v?i Qu?c h?i éi Loan r?ng lỳc nh? s? di ụng dó h?c hnh du?c vỡ b? thy giỏo dỏnh cho dau d?n n?i ph?i kờu tr?i. ễng Luu Gia D?c, giỏo su Vi?n Y h?c qu?c l?p Duong Minh cũn dua ra ki?n ngh? v?i B? Giỏo d?c l d?i v?i h?c sinh cú th? dựng nh?ng hỡnh ph?t thõn th? "thớch dỏng".

Nhung s? dúng gúp hay ho nh?t ph?i l c?a b Duong Th?c Hu?, phúng viờn t? "T? l?p Vón bỏo" trờn m?t m?c d?c bi?t nhan d?: "Yờu u? éỏnh u?". B d? ngh?: quan tr?ng nh?t l lm sao v?n d?ng cho thớch dỏng, ch? c?n sao cho tr? con d?ng b? l?m l?c, C?c Giỏo d?c khụng c?n quy d?nh m?t cỏch quỏ "c?ng nh?c". Trong bi bỏo c?a b ta cú m?t do?n dỏng d? l?i cho h?u th? nhu sau:

“M?t ụng giỏo n? ? m?t tru?ng Trung h?c cụng n?i ti?ng t?i éi B?c cú "cỏi roi d? dỏnh h?c trũ"v cỏi "ti d?y h?c" cựng n?i ti?ng nhu nhau. Ngay hụm d?u tiờn b?t d?u d?y h?c, ụng treo lờn tu?ng bao nhiờu l roi mõy (ch?ng khỏc no m?t gian phũng dựng d? tra kh?o ngu?i th?i xua -BD). Sau dú giao h?n v?i h?c trũ: "C? m?i m?t thnh tớch du?i tiờu chu?n m?y di?m l dỏnh m?y roi". K?t qu? l t?t c? h?c sinh c?a l?p ụng ny d?u d?t thnh tớch r?t t?t (v t? l? lờn l?p cung r?t cao). Cỏi tờn c?a ụng ton tru?ng ai cung bi?t (N?u ụng ta treo trong l?p nh?ng thanh ki?m thỡ khụng ch?ng ti?ng tam c?a ụng ta cú th? bay d?n c? Luõn éụn n?a - BD). T?t c? h?c sinh d?u xin du?c vo l?p c?a ụng (Ph?i cú m?t con s? rừ rng ? dõy ch? khụng th? núi chung chung du?c - BD). R?t nhi?u h?c trũ sau khi dó t?t nghi?p r?i cũn ti?c nh?ng lỳc "x?p hng d? du?c dỏnh tay" (nh?ng cụ c?u v?a qua nh?ng d?t thi tn nh?n d? vo tru?ng xong cú l? cũn cú cỏi tỡnh c?m ny, ch? v? sau tụi e r?ng lm gỡ cũn chuy?n dú - BD). Nhu v?y d? th?y r?ng v?n d? khụng ph?i ? ch? s? tr?ng ph?t thõn th? cú c?n thi?t khụng (é?i v?i nh?ng th?y giỏo mu?n n?i ti?ng e r?ng vi?c ny mu?i ph?n quan tr?ng - BD), nhung ? ch? ý nghia m s? tr?ng ph?t th? xỏc cú th? dem l?i du?c."

Cỏi do?n van ny (c?a b Duong Th?c Hu?) l m?t trong nh?ng s?n ph?m van húa d?c bi?t c?a cỏi hu tuong.

Th?t ra, cỏi lo?i s?n ph?m ny dó xu?t hi?n trờn th? tru?ng t? th?i T?ng vo nam 1068. Th?i ?y, hong d? cũn nh? lỳc h?c nghe th?y giỏo gi?ng bi thỡ ng?i, th?y giỏo thỡ l?i d?ng bờn c?nh nhu h?c trũ.

Th?a tu?ng kiờm th?y giỏo c?a gia dỡnh l Vuong An Th?ch vỡ tụn su tr?ng d?o m?i d? ngh? cho phộp th?y giỏo cung du?c ng?i.

Tin t?c c?a d? ngh? ny truy?n ra, cỏi v?i tuong kia li?n b?t d?u s?i b?t. M?t trong nh?ng d?i th?n ki?u giũi b? tuong d?u l L? H?i bốn kờu toỏng lờn nhu b? d?m lờn duụi, v d?ng d?ng sỏt khớ k?t t?i:

- "Vuong An Th?ch v?ng tu?ng ng?i c?nh vua khi gi?ng bi cho vua, mu?n xúa b? c? cỏi tụn nghiờm c?a hong d? d? dua cỏi tụn nghiờm c?a th?y h?c hong gia lờn. Qu? l h? Vuong khụng bi?t gỡ v? s? hũa thu?n trờn-du?i, m cung khụng bi?t gỡ v? s? phõn bi?t vua-tụi !"

ễi thụi ! Ngay t? th?i c? cung dó cú nh?ng ụng giỏo l?y lm vinh d? du?c d?ng bờn c?nh hong d? nhu th?. Ch?ng trỏch th?i nay, cung cú h?c sinh "x?p hng d? du?c kh? tay" v l?y dú lm vinh d?.

Tụi l?i nh? d?n nam 1910 - vo nh?ng ngy m?i thnh l?p nu?c Trung Qu?c Dõn Qu?c - cú m?t lóo gi ngu?i Món Thanh b?o hong ch?y d?n tru?c huy?n du?ng, t?t qu?n ra sai gia nhõn dỏnh mỡnh m?t tr?n b?ng roi. Sau dú, du?ng nhu th?y ngu?i dó nh? nhừm, bốn b?o: "Su?ng quỏ! Su?ng quỏ! éó lõu khụng du?c thu?ng th?c cỏi mựi v? ny !" Ki?u bi?u di?n ny so v?i vi?c thớch du?c qu?t vo tay cũn ti?n xa hon m?t b?c.

Chuy?n khú hi?u l : t?i sao cỏi d?u úc nụ l? ? Trung Qu?c v?n khụng th? ch?m d?t du?c ? M?c dự trong van húa Trung Qu?c cú m?t s? truy?n th?ng r?t u tn kh?c nhu bú chõn dn b, thi?n dn ụng, v nh?c hỡnh bõy gi? d?u dó b? bói b?.

B? Giỏo d?c nghiờm c?m hỡnh ph?t thõn th?, dú l m?t trong nh?ng quy?t d?nh r?t dỳng d?n. Khụng tu?ng tu?ng du?c vo nh?ng nam 80 c?a th? k? XX ny m cũn cú ngu?i mu?n d?t l?i v?n d?. V?n d? ? dõy dỏng l? ph?i l d?i v?i di?u h? th?n ph?i bi?t h? th?n, ch? cú nh?ng k? m d?u úc nụ l? dó thõm can c? d? m?i cú th? cú du?c cỏi ti l l?y di?u h? th?n lm vinh d?.

M?i nguy co dớch th?c c?a dõn t?c Trung Qu?c v?n l cú nh?ng quỏi thai nhu L? H?i, nhu nh?ng d?a h?c trũ "thớch x?p hng d? du?c dỏnh tay". N?u nh?ng chuy?n nh?c nhó nhu th? l?i tr? thnh vinh d? thỡ trờn th? gi?i ny ch?c ch?ng cũn chuy?n gỡ d? l?y lm vinh d? n?a.

Nh?ng k? thớch b? s? nh?c thỡ ho?c b? m?t c?m tớnh c?a con ngu?i, ho?c t? ra khụng bi?t; ho?c khụng quan tõm d?n nú; ho?c d? tr?n trỏnh trỏch nhi?m hay cú thõm ý gỡ khỏc; ho?c ch? don gi?n vỡ h? l nh?ng k? tr?i sinh ra d? lm nụ l?; ho?c dó l nụ l? t? trong bo thai r?i.

Nh?ng ngu?i ch? truong dỏnh dũn nh?n m?nh: "thuong cho roi cho v?t". ễi ! Tỡnh thuong oi ! Vỡ nguoi m con ngu?i dó ph?m bi?t bao nhiờu t?i l?i m?i ngy.

B? m? vỡ thuong m bú chõn con gỏi mỡnh; nghi r?ng trong tuong lai nú s? d? l?y ch?ng. éú cung l tỡnh thuong v?y. "Vua cha" d?i v?i ti?n dõn thỡ dỏnh cho th?t nỏt xuong tan, b?i vỡ "hỡnh k? vụ hỡnh" (trong th?i gian giam gi? thỡ khụng du?c dỏnh), dú cung l tỡnh thuong dõn nhu con d?.

C? th? h?i m?t cõu: - Th?y giỏo d?i v?i h?c trũ, dỏnh m?t roi, dú l tỡnh thuong? éỏnh 10 roi, 100 roi cung v?n l tỡnh thuong u ? Trờn bỏo dang chuy?n th?y giỏo dỏnh ba b?t tai lm cho h?c trũ b? ch?n thuong s? nóo r?i cung nh?t quy?t b?o dú l vỡ mỡnh thuong nú.

Lm sao phõn d?nh du?c ranh gi?i dõy ? Lm sao bi?t du?c cỏi hm ý c?a nú dỳng hay sai ? Trong n?n giỏo d?c b?ng tỡnh thuong lm gỡ cú ti?t m?c "Tu lý h?c" (dỏnh d?p h?c trũ)? Cũn n?u núi d?n "thớch dỏng" thỡ th? no l "thớch dỏng?" Ai d?nh du?c tiờu chu?n ? V lm sao bi?t du?c cỏi no l h?p tiờu chu?n ?

- "Ch? c?t khụng gõy thnh thuong tớch l du?c!".

éú l tiờu chu?n u ?

Trờn th?c t?, b?t c? m?t s? tr?ng ph?t thõn th? no cung d?u d? l?i thuong tớch. Gi?ng nhu b?o: "C? dỳt tay vo lũ l?a, cng lõu cng t?t, chua th?y thuong tớch thỡ chua c?n rỳt ra". Cỏi ý nghia ny nghe ch?ng cung th?m nóo ch?ng khỏc no õm thanh c?a m?t bỏnh xe xỡ hoi. B?t c? ai lỳc s?p b?t d?u ra tay dỏnh thỡ cỏc th? th?t d?u g?ng lờn, trũng m?t long lờn. Ch? n?i cỏi dỏng di?u kh?ng khi?p ny - th?n thỏi v ỏnh m?t hung ỏc - dự chua dỏnh th?t cung dó cú th? lm cho ngu?i s?p b? dỏnh t?n thuong r?i.

C? nhu d?a h?c trũ d?ng tru?c quy?n uy tuy?t d?i c?a ngu?i th?y, ho?c d?a con tru?c uy quy?n tuy?t d?i c?a ụng b?, khi ngu?i b? do tay lờn d?a dỏnh, d?u dó c?m th?y mỡnh b? h? nh?c nhu th? no. Rừ rng ch?ng cú tỡnh thuong gỡ ? dú c? ! Ch? cú cỏi m?m m?ng c?a s? h?n thự t? c? dụi bờn, b?i vỡ dú l m?t th? lang nh?c d?i v?i nhõn cỏch.

é?n lỳc no h?c trũ khụng cũn thớch x?p hng d? du?c dỏnh tay n?a, lỳc ?y cỏc em m?i cú th? xúa b? du?c m?c c?m b? s? nh?c, v lỳc ?y s? tr?ng ph?t th? xỏc m?i khụng cũn cú ý nghia "t?t d?p" n?a.

N?u nh?ng tr? em khụng lm n?i cỏc bi thi l?i ph?i ch?u nh?ng s? tr?n ỏp, b?o l?c thỡ lũng t? tr?ng b?m sinh c?a tr? con, cỏi linh tớnh v trớ tu?ng tu?ng r?t dỏng quý c?a chỳng e r?ng s? b? tiờu tan m?t.

Cú d?n 29% th?y giỏo, sau khi B? Giỏo d?c nghiờm c?m dỏnh dũn h?c trũ, dó c?m th?y "lũng l?nh nhu tro tn, ch?ng cũn mu?n d?y h?c n?a". Nh?ng con ngu?i van húa theo ngh? g?i l "gừ d?u tr?" ny n?u khụng du?c phộp thi tri?n cỏi th? do?n dỏnh dũn h?c trũ qu? kh?c th?n s?u thỡ h? c?m th?y dnh ph?i thỳc th?, khụng cũn cỏch no khỏc. Nhu v?y B? Giỏo d?c cú l? t?t hon nờn m?i h? cu?n gúi ra kh?i tru?ng v gi?i thi?u h? d?n lm gỏc c?a cho cỏc sũng b?c.

Bỏ Duong khụng d? s?c d? ph?n d?i 91%, 85%, c? d?n 80% nh?ng ngu?i d?ng ý vi?c dỏnh dũn. Nhung tụi dõy cú th? hu?ng v? nh?ng ngu?i h?c trũ b? s? nh?c, d? ngh? m?t bớ quy?t nhu sau: N?u h? dỏnh cỏc em, tuy cỏc em khụng th? dỏnh l?i du?c ngay bõy gi?, nhung khi l?n lờn nhu m?t ngu?i tru?ng thnh, thỡ ph?i quy?t tõm tr? m?i thự dú. Mu?i nam chua cú gỡ l mu?n c?. Cú nh?ng ph?n t? r?t hi?u chi?n cú th? m?ng cỏc em: "Tụi c? dỏnh d?y! Mu?i nam sau r?i ta núi chuy?n!" é?i v?i cỏi lo?i r?n vu?n ny, cỏc em vinh vi?n d?ng bao gi? quờn chỳng, hóy c? th?t tỡnh h?n chỳng mu?i nam sau.

Nhung dõy chua ph?i l ý chớnh c?a tụi.

Cỏi ý nghia chớnh, khi?n lũng tụi th?t dau xút, l: qua l?n di?u tra ny (c?a Tru?ng é?i h?c Su ph?m cụng l?p éi Loan) s? ngu?i thớch dỏnh dũn v nh?ng ngu?i thớch b? dỏnh dó chi?m m?t t? l? quỏ cao.

Phm m?c dớch c?a giỏo d?c l b?i du?ng cỏi tụn nghiờm v vinh d? c?a nhõn tớnh. Th? m ngu?c l?i, hụm nay m?i ngu?i d?u d?ng ý r?ng: m?c dớch c?a giỏo d?c l tiờu di?t cỏi tụn nghiờm v vinh d? c?a nhõn tớnh dú.

Cú th? núi dõy l m?t trong nh?ng xỡ-cang-dan l?n c?a th? k? XX v c?a v?n d? giỏo d?c. éi?u dú ch?ng t? cỏi v?i tuong ny khụng nh?ng r?t sõu m tuong l?i cũn d?c n?a. Cho dự bõy gi? chớnh ph? cú xu?t d?u l? di?n giỳp d? di n?a thỡ m?t s? ngu?i cung khú lũng s?a d?i du?c.

Vỡ th? chỳng ta cú th? núi r?ng: cỏi n?n giỏo d?c c?a chỳng ta quỏ u l d? hỡnh, dó d?n ch? di ngu?c l?i thiờn ch?c c?a nú.

Cng nghi d?n tụi l?i cng th?y l?nh xuong s?ng.

Trớch t? "D?m lờn duụi nú".




éỏnh th?ng 1 v?n quõn khụng b?ng t? th?ng lũng mỡnh