Người bóng dài - Hans Ruesch

CHƯƠNG XI
KẾT QUẢ
​

Tocngếch, người được coi có nhiều kinh nghiệm về chuyện này do có hai chồng, đã khẳng định dự đoán. Nhưng Ivalú ngây thơ lại nghĩ bụng mình to ra là do ăn nhiều quá vì thời gian gần đây cô ăn rất ngon miệng. Ivalú đã có mang, đó là nguyên nhân khiến cô béo tốt hẳn lên.
Chiếc bụng càng ngày càng lớn một cách lạ lùng. Tất cả đàn bà tập trung ở nhà Siôrakitsốc để tận mắt nhìn cô và sờ cô.
Các ngôi sao nhạt dần, ánh sáng tím xuất hiện ở đường chân trời báo hiệu bình minh của một ngày dài đang lên. Sáu tháng đã trôi qua kể từ khi đoàn thám hiểm mang hết tất cả đàn ông trong làng. Bây giờ cậu bé lớn nhất chỉ mới lên tám và lão già Siôrakitsốc thì đã bị loại ra khỏi vòng chiến từ lâu. Và người ở tuổi khoẻ mạnh chỉ có cha Côhactốc, nhưng do ông ta là cha cố nên cũng loại nốt khỏi chuyện này.
Cuối cùng, Ivalú phải biết mình có cười với người đàn ông nào không. Rõ ràng là không cô gái nào dám quả quyết chắc chắn điều đó đã xảy ra. Bởi vậy một vài cô gái cho rằng chỉ cần nghĩ tới một người đàn ông hay được một người đàn ông như Milắc nhìn Ivalú thì cũng đủ để có thai. Song các bà già không chịu ý kiến này.
Tocngếch nhận xét:
- Nhưng mày có biết trăng tròn cũng làm mang thai không?
- Đúng thế rồi - Nêghê nói - Có lần nào mày nhìn thẳng trăng tròn chưa? Hay mày có uống nước có in hình trăng tròn không?
- Chưa bao giờ - Ivalú khẳng định - Một người mẹ có dặn tôi chỉ những người có chồng mới được làm chuyện ấy.
- Vậy trong trường hợp này, cái mày có trong bụng là con Chúa à?
Bà Crulí, mẹ Viví, thích thú nói, bà ta là một người rất sùng đạo nên đã không chịu đi với đoàn thám hiểm cùng chồng để khỏi mất những buổi giảng đạo ngày chủ nhật.
- Đúng là thế - Tocngếch chắp tay nói thầm.
Ivalú cảm thấy niềm hạnh phúc thiêng liêng tràn ngập trong lòng.
- Bây giờ hình như tôi đã hiểu tất cả những gì xảy ra.
Mặc dù cô nói rất khẽ, nhưng những người xung quanh đã nghe không sót một lời nào.
- Có một lần khi đi ngủ, cảm thấy mình cô đơn hơn thường lệ, tôi đã khóc to. Lúc ấy cha Côhactốc đọc cho tôi nghe câu kinh thánh: "Những người khóc sẽ hạnh phúc vì được an ủi." Sau đó cha cho tôi uống một ngụm rượu. Cũng như kinh thánh, đó là thứ thuốc có sức an ủi mạnh mẽ. Nhưng khi nằm trên giường tôi cảm thấy cô đơn và nóng bức hơn bao giờ hết và tôi lại oà khóc cho đến khi mệt lả. Lúc ấy tôi mơ.
- Mày mơ thấy gì? - Tất cả đàn bà đồng thanh hỏi vì Ivalú ngừng không kể tiếp.
- Thường ngày, tôi hay cầu xin Chúa đến thăm và lần ấy Người đã đến.
- Mày tận mắt trông thấy chứ? - Crulí khẽ hỏi.
- Không, tôi không tận mắt trông thấy vì rất tối, mà chỉ cảm thấy thôi.
- Mày sờ thấy Chúa chứ?
- Không, chính Người sờ tôi và ngay lập tức tôi nhận thấy hai bàn tay nóng bỏng của Người lau nước mắt và vuốt ve khắp người tôi. Lúc ấy tôi muốn khóc, không phải vì sợ mà vì bị quyến rũ bởi lòng nhân ái bao la như tất cả những gì tôi yêu quý trên đời này đều tập trung vào đôi bàn tay ấy và vào người tôi.
- Nhưng đó là mơ hay thực? - Nêghê sốt ruột hỏi.
- Tôi không biết. Lúc đó tôi nghĩ là một giấc mơ nhưng bây giờ tôi tin tôi có ảo giác về một giấc mơ vì do khóc nhiều và do uống rượu. Thực ra tôi nghĩ Chúa đã đến với tôi bằng người thật. Ngày hôm sau tôi đau đầu và cũng đau một ít ở bụng.
- Cháu Ivalú bé bỏng - Bà Crulí mắt đẫm lệ căn dặn - Sự thật đó là một giây phút vĩ đại. Cháu cần báo cho cha Côhactốc biết.
Rồi tất cả mọi người vội vàng kéo đến nhà thờ.
Nhưng Côhactốc không sung sướng khi nhận tin lành như mọi người tưởng. Rõ ràng ông có xúc động vì người ông tái xanh và mắt rưng rưng như mắt con ptarmigan bị đánh. Nhưng ông không thốt lời nào biểu lộ niềm sung sướng, không có rung chuông, không có thánh ca để ca ngợi chuyện thần kỳ này. Côhactốc đứng im sững sờ như tượng đá.
- Cha có lý - Ivalú bẽn lẽn nói - Con có lòng thành và Chúa đã đến với con.

*​

Ivalú yên lòng và vui sướng. Đôi mắt rực cháy của cô giờ đây trở nên nghiêm trang và cô cảm thấy chín chắn và vững lòng. Tình cảm mới mẻ này đã đưa cô đến nơi sâu kín nhất của nghỉ ngơi và thư thái.
Cô bắt đầu thích sống một mình, trong khi thân thể và tâm hồn hình như tập trung vào cuộc sống mới xuất hiện từ hư vô. Nó đang lớn lên trong bóng tối, và đối với Ivalú, nó đang trở nên trung tâm, cái khởi đầu và kết thúc của vũ trụ. Giờ đây khi so sánh với nó tất cả các vật khác trở nên vô nghĩa. Vắng bóng bố mẹ, anh Papích và Milắc có trở về vào mùa đông hay mùa hạ không, hải báo có xuất hiện hay đoàn tuần lộc có về làng không, tất cả không có gì quan trọng đối với cô. Điều quan trọng là cuộc sống mới đang run rẩy trong người cô. Cô cảm thấy nó rung, nó đạp mạnh mẽ làm bụng cô rung lên. Cô vội lấy tay ôm bụng giữa tiếng cười vang của mọi người.
Côhactốc nhận bà già Tipô đến giúp thêm công việc ở nhà thờ bởi vì ông nói Ivalú không được gắng sức vì đang mang thai, mặc dù cô không coi công việc của mình là quá sức. Già Tipô cảm thấy hạnh phúc được sống trong nhà thờ, và Ivalú cùng chia sẻ với bà ta căn phòng nhỏ.
Nhà truyền đạo cũng bày tỏ một cách chậm chạp, nhưng chắc chắn là sự kiện đã làm ông xúc động sâu sắc. Ông trở nên nghiêm nghị, không còn cười đùa nữa. Ông có vẻ mệt mỏi. Mặc dù lo lắng và hơi già đi, nhưng ông giảng đạo nghiêm trang, cầu kinh mạnh mẽ và hào phóng bố thí cho người già, kẻ bệnh.
Lòng sùng đạo sâu sắc đang tràn ngập trong lòng mọi người. Theo gương cha, ai cũng nhiệt thành tự kết tội mình. Chính Ivalú, để khỏi kém những người khác, cũng thích thú cho mọi người biết mình là kẻ đã mắc tội. Tuy vậy tất cả mọi người đều ghen tỵ và kính trọng cô. Trong các buổi tập hát thánh ca mà cha đạo dạy để thay thế cho các bài hát tục tĩu bản xứ, giọng hát thành kính, mặc dù không còn trong trẻo nữa của Ivalú luôn nổi bật.
- Chúng con là những kẻ giả dối và chúng con đầy tội lỗi - Cha Côhactốc cất giọng đọc trầm trầm và tất cả mọi người vui vẻ đồng thanh nhắc lại.
- Chúng con là những kẻ giả dối và chúng con đầy tội lỗi.
Mùa xuân ấm áp đã trở lại, ánh nắng đã xua tan lớp tuyết dày. Cây cỏ cũng nhanh chóng phát triển. Trong vài tuần cả vùng đất nâu được các loại cây xanh phủ kín. Các chú chim hải âu và cò lại bay lượn trên trời, nước lại lấp lánh trên vịnh và giữa những tảng băng trôi các con thuyền Kayak lướt nhẹ, các bà, các cô đi đặt bẫy và đan lưới. Bọn trẻ nhỏ dùng nhựa dính bẫy cò, dùng tay bắt sò hến hoặc men theo bờ đá tìm tổ hải âu. Các cô bé gái thì đi hái sim, dâu, ổi và nhiều quả mọng khác. Có thể cất giữ quả tươi bằng cách để đông lạnh với dầu cá voi. Đại dương nước có vô số hải báo, và nếu có đàn ông ở nhà thì dân làng có thể chè chén thả cửa thịt, máu tươi và sò tươi lấy từ dạ dày hải báo. Nhưng đàn bà không được giết hải báo, vì làm như thế các con khác nổi giận và chúng sẽ rủ nhau lặn xuống biển sâu không bao giờ trở lại nữa. Bọn trẻ thì quá nhỏ không bắt được gì hơn là những con hải báo con hầu như không có máu và dạ dày rỗng tuếch.

*​

Vào giữa mùa hè một chiếc tàu nhả khói tiến vào vịnh nhỏ.
Tàu thuỷ đến là một sự kiện lớn, những khuôn mặt mới, những tiếng nói mới, những món ăn mới. Hơn nữa, những người thuỷ thủ cho biết là đoàn thám hiểm đã đến nơi, điều đó cũng có nghĩa là những người đàn ông của làng đang trên đường trở về.
Con tàu không mang theo những người chuyên buôn bán, nhưng tất cả thuỷ thủ, từ thợ đốt lò đến thuyền trưởng, đều hy vọng trao đổi được chút ít. Họ có nhiều gương soi, vòng thuỷ tinh, dao bằng thép và các sợi dây muôn màu để đổi lấy da cáo, da chồn. Họ là những người rất hay cười ầm ĩ. Chẳng mấy chốc họ đã tổ chức một cuộc nhảy múa theo điệu nhạc phát ra từ hộp nhạc, và khi uống quá nhiều rượu, họ đối xử với nhau như những thằng điên. Họ vung tay la hét khi đuổi theo đàn bà, bất chấp các bà già móm mém, như là chưa bao giờ họ nghe nói về tội lỗi và cực hình ở địa ngục. Đôi khi họ phải dìu nhau về tàu giữa cơn đấm đá. Tuy vậy đàn bà ở làng rất vui vì họ đã mang lại giải trí dễ chịu.
Trái lại, nhà truyền giáo không nói gì nhưng rất giận khi lần đầu tiên thấy vắng bóng một số người ở ghế nhà thờ, cả khi một số đàn bà bỏ đạo sau khi đi nhảy với đàn ông trên tàu.
Chiếc tàu đến làng để lấy hòm xiểng của đoàn thám hiểm. Viên thuyền trưởng, một trong số ít người thích chọn biển bắc giàu có nhưng đầy nguy hiểm, nhiều núi băng nhọn này, rất nóng lòng ra đi vì mùa hè ở đây rất ngắn. Và đường vào vịnh chỉ dùng được một tháng trong năm thôi, và đó cũng là mùa săn cá voi. Con tàu là to lớn theo con mắt của người bản xứ vì họ chưa bao giờ nhìn thấy cái to hơn. Nhưng sự thực đó là một chiếc tàu săn cá voi nhỏ bẩn thỉu, vỏ gỗ bị băng cào xước và chỉ mũi tàu mới được bọc sắt để rẽ đường.
Một ngày trước khi con tàu rời bến, Côhactốc đến ngồi sát bên Ivalú trên một chiếc ghế băng đơn sơ và để tay cô trên tay mình. Cô gái trẻ nhận thấy ông xanh xao và gầy đi, có nhiều quầng đen xuất hiện xung quanh mắt.
- Con của cha, cha đã quyết định rời khỏi nơi này.
- Sao cơ? - Ivalú hốt hoảng hỏi - Cha đã mệt mỏi trong việc gieo rắc hạt giống tốt lành rồi sao?
Cha truyền đạo xúc động run run trên ghế.
- Có một nhà truyền đạo bắt đầu nghi ngờ, không phải về Chúa mà về chính mình. Để tiếp tục công việc của cha, cha cần con giúp đỡ.
- Sự giúp đỡ của một con bé ngốc nghếch ư?
- Đúng vậy, con sẽ ngạc nhiên khi nghe cha nói nhưng quả là cha mong con trở thành vợ của cha. Em Ivalú bé nhỏ, chúng ta sẽ lấy nhau theo thoả thuận của Chúa và chúng ta sẽ cùng nhau mang ánh sáng đi trong sương mù.
Ông nhắc lại và giảng giải yêu cầu của mình nhiều lần để Ivalú hiểu rõ. Lúc ấy cô gái nhắm mắt, mặt ửng đỏ.
- Ôi, con mong sao bố mẹ còn sống để nhìn thấy cái ngày một người đàn ông da trắng rất quan trọng cầu hôn con. Cha có cảm thấy người ta đang quan sát chúng ta không?
- Có thể.
- Cha Côhactốc, con cảm thấy rất hãnh diện.
Nhà truyền đạo thở dài và lặng lẽ vuốt bộ râu đỏ.
- Cô gái bé nhỏ, không làm sao đâu.
- Con rất buồn là con không thể chấp nhận vinh dự này.
- Không thể ư? Vì sao? - Người đàn ông hốt hoảng thốt lên.
- Cũng như tất cả những người da trắng khác, chắc cha không phải là người săn bắn giỏi, và cũng chẳng biết sử dụng xe trượt tuyết, chỉ huy chó và làm nhiều điều cho một cô gái thích. Do vậy không thể được. Nhưng điều con lo lắng là điều này: ai sẽ làm lễ rửa tội cho con của con, khi cha không ở đây? Ai sẽ tổ chức cầu kinh? Ai chỉ cho chúng con đi theo con đường đúng?
- Về Chúa thì cha không thể giảng nhiều hơn những điều con đã biết, cha cũng chỉ là một kẻ có tội đáng thương như nhiều người khác. Con có thể đảm đương công việc của cha, rửa tội cho đứa trẻ sắp sinh và chăm lo mọi người, cha sẽ cho con quyển sách của cha để các hình ảnh trong sách sẽ giúp con nhớ lại kinh thánh.
Ông lấy trong trang sách một bông hoa ép khô, một bông hoa to bốn cánh màu tim tím và đưa tặng Ivalú.
- Con cầm lấy, đây là bông hoa của quê hương cha.
- Ôi ngon quá - Ivalú thốt lên trong khi nhai bông hoa - Nó ngọt ngào như cha ấy.
Côhactốc ra đi làm cho cả làng buồn. Ông là một người đàn ông tinh tế, tiếng nói nhỏ nhẹ và hay xúc động, ông từ biệt mọi người một cách trái với tục lệ ở đây vì ông báo trước cho mọi người biết và ông đi thăm từng người trong làng trước khi đi. Hôm đó dân làng mắt đẫm lệ, tiễn ông ra tàu. Ra tiễn còn có cả các bà đã bỏ trốn các buổi giảng kinh và hành lễ trong suốt thời gian có mặt đoàn thuỷ thủ.
Mọi người đều cảm thấy thời gian gần đây nhà truyền đạo đã mất vẻ nghiêm khắc trước kia. Trong buổi chia tay, ông không trách móc những kẻ phạm tội, mà chỉ nhắc lại những lời trong kinh thánh: các con hãy cảnh giác và luôn luôn nguyện cầu để khỏi rơi vào cám dỗ. Đúng thế, tinh thần hằng có nhưng xác thịt lại yếu đuối. Một số trẻ nhỏ dùng thuyền Kayak đuổi theo con tàu nhả khói đang chạy ngoằn ngoèo giữa các khối băng, còn dân làng thì đứng trông cho đến khi khói tàu hoà lẫn vào màn sương mùa mùa hạ.
Lúc đó Ivalú rút trong áo chiếc áp kế bí ẩn mà Côhactốc kỷ niệm lại cho cô. Tất cả mọi người xúm xít quanh cô để xem món quà tặng kỳ lạ đó.
Ivalú lấy một hòn đá đập tan áp kế rồi chia mỗi người xung quanh một mảnh.

*​

Tin có một chiếc tàu đậu trên vịnh được lan truyền qua sông núi một cách thần bí. Sau đó ít lâu có một nhóm người du mục Nechidoe đến dựng lều ở ngoài làng mặc dù mùa hạ là mùa hành trình tồi tệ nhất. Nhưng khi chiếc tàu rời bến thì nhóm người du mục này cũng bỏ đi. Và khi đêm xuống, biển lại đóng băng. Những người bản xứ lại rời ra biển băng ở. Dân làng lại trở lại cuộc sống xưa: ánh đèn mờ toả qua lớp tường băng và các dãy nhà nấm bằng băng ánh lên giữa vịnh tối đen.
Các buổi cầu kinh vẫn được tiếp tục dưới sự chỉ đạo của Ivalú, cô dùng quyển sách có hình vẽ của Côhactốc để giảng. Nhưng vì cô không biết ngày nào là chủ nhật nên các buổi cầu kinh tiến hành không thường xuyên. Lúc nào cô cảm thấy dân làng cần có một tụ tập tôn giáo thế là cô rung chuông. Lúc đó tất cả đàn bà, trẻ con đến nghe cô giảng và uống chè. Cô giảng Kinh thánh và trả lời các câu hỏi của mọi người theo cách hiểu của mình.
Bà già Tipô thường ghen tỵ và rất khó bảo. Do vậy Ivalú cố tránh bà ta bằng cách cho phép bà ta ngủ trong thánh đường gần lò sưởi. Bà già hay ăn vụng, những đêm không ngủ chỉ nghĩ cách đến lấy trộm đồ ngọt dự trữ của nhà thờ, được Côhactốc coi giữ rất nghiêm ngặt. Những người dân bản xứ hoàn toàn vô thần này đã quen với việc sử dụng chung tài sản của cộng đồng nên cứ nghĩ rằng họ cũng có quyền như vậy đối với tài sản của nhà thờ. Do vậy Ivalú phải quản đồ dự trữ của nhà thờ rất chặt chẽ. Để cho bà già Tipô tham ăn không lấy cắp được cô phải nhờ Viví giúp cô phân chia quà của Chúa. Điều đó càng làm bà già ghen ghét.
Trái lại, Viví là một người bạn tốt, rất hay cười. Thấy Papích trước khi đi rất quan tâm tới cô nên bây giờ Ivalú thường nói chuyện với cô về anh mình.

*​

Trong cơn mơ thấy đau thót ở bụng, Ivalú hiểu đã đến giờ trở dạ. Cô rùng mình ớn lạnh. Cô lặng lẽ mặc quần áo để khỏi đánh thức bà Tipô, rồi đi vội vàng đến nhà lão Siôrakitsốc.
- Đã đến lúc rồi, các bà nên có mặt.
Một cô con gái của Tocngếch được sai đi thông báo cho những người đàn bà khác. Chảng bao lâu họ đã đến đầy nhà, cười đùa ầm ĩ.
- Đừng làm ồn kẻo lão Siôrakitsốc thức giấc - Ivalú nhắc - Có người không muốn lão ta nhìn thấy.
Viví hổn hển chạy lại, cô bị kích động mạnh. Cô muốn cởi xống áo cho Ivalú ngay, nhưng tất cả các bà đều trêu cô. Bà Tocngếch đẩy cô ra và nói:
- Cô bé ngốc nghếch, yên nào, còn quá sớm đấy.
Lão Siôrakitsốc, một người gần như điếc đặc đã thức giấc và nghe tất cả những gì không cần nghe.
- Có người xin ông ra ngoài cho một lúc - Ivalú nói.
- Tao đã nhìn thấy nhiều đứa trẻ sinh ra rồi - Lão lang băm tức giận hét.
- Tôi biết, nhưng có người yêu cầu ông ra.
Cuối cùng họ đồng ý để cho lão già đứng ở góc xa, mặt úp vào tường. Sau khi để lão ta như thế, các bà vây quanh Ivalú đang nằm trên ghế băng, mắt nhắm nghiền, mặt căng thẳng đợi chờ cơn đau sắp tới. Khi cơn đau tới, môi cô run lên, cô thấy khát kinh khủng, nhưng cô gắng nằm yên vì không muốn làm thức giấc lão Siôrakitsốc đang ngáy.
Khi cơn đau mỗi lúc một tăng, cô lẩm bẩm "đã đến lúc rồi đấy" như là cô đã đẻ nhiều lần rồi.
Mọi người dựng cô lên khỏi ghế băng và để quỳ trên đất. Họ cởi quần đào một cái hố ở bên dưới rồi bà Tocngếch ôm phía sau lưng cô vừa ép mạnh vừa nói:
- Rặn đi!
Cô đau đớn, mặt tối sầm, miệng khô. Những giọt mồ hôi lăn trên sống mũi làm cô thấy nhột. Cô nghe có tiếng kêu:
- A, cái đầu đây này! Rặn mạnh nữa nào! Mày phải cố chống tay, con bé ngốc nghếch này! Một khi đầu đã ra rồi không có gì là tồi tệ đâu.
Cô cảm thấy đau xé người và trong lớp sương mờ do đau đớn gây ra cô nhìn thấy phía dưới một cái đầu nhỏ tóc bết dính.
Được bà Tocngếch giúp sức, cô tiếp tục rặn, trong khi mọi người hò reo cổ vũ. Con chó cái đến gần sủa và hít hít đã bị nện lăn mấy vòng trong nhà. Và hầu như trước khi nhận ra điều ấy, Ivalú đã đẻ xong và Tocngếch tách nó ra khỏi mẹ, thì nó oà khóc dữ dội, các bà vội vàng đặt tấm da cáo dưới chân Ivalú. Họ mặc quần áo rồi cho cô uống một chén tuyết tan.
- Hãy nghỉ một chút trước khi về nhà.
- Các bác hãy tha thứ cho một con bé ngốc nghếch đã làm phiền - Ivalú nói, người duỗi trên ghế băng - Cháu bé đâu?
- Nó đây, một cậu con trai - Nêghê nói, tay lau chùi và bôi dầu cá cho nó.
- Có người muốn thắp đèn thật sáng - Ivalú nói.
Các bà vội vàng mang lại giường hai cái đèn dầu mỡ. Trong khi người mẹ dựng đứa bé dậy để xem thì đứa trẻ nhả vú. Người ta chỉ nghe thấy tiếng bấc đèn nổ lách tách và tiếng con chó cái liếm máu trên đất. Sau đó vang lên tiếng nói ngái ngủ của lão Siôrakitsốc:
- Ivalú đẻ con trai à?
Không ai trả lời. Tất cả các bà chắp tay quỳ lạy cầu chúc.
Con chó cái lại gần hít hít và đưa mõm lên giường. Nó gầm gừ ngạc nhiên thích thú vì mặc dầu đã già, đã đi và ở nhiều nhà nấm bằng băng nhưng nó chưa gặp một đứa trẻ mới sinh nào lại như thế. Đúng thế, đó là một cậu bé cũng sinh ra như mọi người nhưng với cặp mắt xanh như bầu trời và tóc đỏ như địa ngục.

CHƯƠNG XII
TITÊRÁCTI
​

Ivalú tổ chức lễ rửa tội cho con mình rất rùm beng. Cô đặt tên cho nó là Pupililúc.
Mỗi cái tên đều có ý nghĩa rõ ràng, nhưng Ivalú không biết cái tên Pupililúc có ý nghĩa là gì. Đó là tên của một bộ tộc sống rất xa mà người Eskimo Bắc Cực không hiểu tiếng nói của họ. Nhưng trong một cuộc nói chuyện, khi nghe cái tên ấy cô thấy mê liền, mê đến nỗi muốn đẻ ra một đứa con để gọi nó là Pupililúc.
Chưa bao giờ Ivalú lại nghĩ mình được hạnh phúc đến thế. Cô được quyền tổ chức buổi lễ và được rửa tội cho chính con trai mình. Cô đã làm gì mà được hưởng điều đó.
Chế độ tôn giáo dưới quyền của Ivalú đã bị buông lỏng. Đôi khi cô gái cẩu thả đó đã để người ta trần truồng đi vào nhà giữa ban ngày ban mặt và ăn uống lỗ mãng. Hơn nữa, cũng có thể chính cô đã cho phép họ.
Nhưng rõ ràng là người ta tụ tập xung quanh cô để nghe cô giảng giải và ca ngợi con trai cô, và không chỉ đàn bà trong làng mà cả những người hành hương đi từ những nơi xa xôi đến. Những người du mục tạm nghỉ ở vùng vịnh trong thời gian có chiếc tàu toả khói đã truyền tin lạ này đến các làng xóm hẻo lánh. Hình như tất cả mọi người đều thích thú nghe câu chuyện sinh nở này và truyền lại cho người khác. Và thế là cái tin đó đã bay từ nhà này sang nhà khác và người nghe chuyện lúc thì cười lúc thì ngưỡng mộ một cách thành kính hoặc đùa cợt. Nhưng tin đã truyền đi khắp nơi nhất là về hướng nam như các tia nắng mặt trời. Nhiều chiếc xe đã vượt qua đêm dài mùa đông, dừng lại ở vịnh nhỏ này. Những con chó đường trường (vẫn còn mang dòng máu chó sói) hoà chung tiếng sủa với chó nhà trong khi những người mới đến dựng nhà nấm bằng băng gần nhà thờ.
Khi vào trong nhà, họ gặp Ivalú và cậu con trai. Họ quỳ xuống ca ngợi nó. Sau đó họ lôi hành trang của mình ra tặng nó búp bê bằng da, khắc bằng gỗ hoặc bằng xương, dao có cán chạm trổ, tượng người nhỏ bằng răng hải cẩu, các bong bóng đầy chè, hoặc thuốc lá, vải vóc mua của những người ngoại quốc ở các làng xa xôi, những thức ăn lạ đặt trong khay kim loại sáng nhoáng, đôi khi có cả chai rượu.
Một số khách thăm là người ngoại đạo, số khác là Thiên Chúa giáo, nhưng tất cả đều tôn trọng lắng nghe Ivalú truyền lại bức thông điệp huyền bí, và cùng cô cầu kinh ca ngợi Đấng tối cao. Nhiều người vô thần được Ivalú khai sáng xin trở thành người Thiên Chúa giáo. Họ vui lòng để cô vảy nước và rắc muối vào mình như cha Côhactốc thường làm, rồi vui vẻ lên đường. Một số người ở lại nhưng không phải ai cũng ở lại để ca ngợi và cầu kinh, mà một số ở lại vì làng này trước kia ít ai biết đến nay đã trở thành một làng quan trọng và vì họ thích cảnh xe cộ nhộn nhịp qua lại.
Các thương gia cũng đến viếng thăm Ivalú và đứa trẻ. Sau khi ra khỏi nhà thờ, họ vui vẻ cười và buôn bán.
Gần nhà thờ mọc lên các ngôi nhà nấm bằng băng nhỏ bé và các ngôi nhà tập thể bằng tuyết to lớn. Để đủ chỗ ngồi cho khách thăm gian chính của nhà thờ, người ta phải làm nhiều ghế băng có phủ da đặt xung quanh bàn thờ nơi có Pupililúc nằm để nhận lời ca ngợi và quà tặng của những kẻ ngoan đạo.

*​

Một trong những người hành hương tên là Soto yêu cầu Ivalú rửa tội cho mình cùng với ba người vợ. Ivalú đã từng thấy đàn bà lấy nhiều chồng, nhưng phải đi hơn nửa ngày đường mới thấy đàn ông có trên một vợ.
Thực ra chưa bao giờ Ivalú hiểu được tại sao đa thê lại là một tội lỗi, cô chỉ biết rằng những điều cấm kỵ mà người ta đặt ra là để tuân theo mà không cần hiểu. Do đó cô tuyên bố với Soto là nếu muốn rửa tội trước hết phải ly hôn hai bà vợ.
Soto cũng tranh cãi những điều cấm đoán.
- Nếu thực sự cần thiết như vậy tôi sẽ bỏ bớt hai bà - Anh ta sụt sùi đáp - Nhưng tôi cần có thời gian để quyết định xem ai là người nên giữ lại vì tôi mới lấy họ cách đây ít lâu sau khi theo yêu cầu của họ tôi đã giết chết các ông chồng tục tằn và khó chịu của họ.
Ivalú mắng anh ta, giết chồng là không tốt dù người chồng có khó chịu đến đâu. Nhưng cô cũng để cho anh ta có thời gian cần thiết để suy nghĩ vấn đề quan trọng đó. Đồng thời tin tưởng ở lời anh ta, cô làm lễ rửa tội cho anh ta cùng ba bà vợ.
Soto rất biết ơn và anh ở lại làng. Là một người đàn ông nuôi nổi ba vợ, anh giúp ích rất nhiều cho dân làng. Mùa này thu săn không nhiều nữa và rất khó phát hiện ra chúng trong đêm tối, nhưng Soto là một người đi săn rất dũng cảm. Chỉ trong một thời gian ngắn anh đã chịu trách nhiệm dẫn đầu các đoàn săn. Như tất cả các tù trưởng Eskimo, anh có ảnh hưởng nhưng không có quyền lực, có thể khuyên bảo nhưng không thể ra lệnh. Anh vạch ra hướng săn và dẫn đầu mọi người. Họ thấy anh tài giỏi đã theo anh. Nếu những người khác đi săn theo ý mình và trở về tay không thì điều đó không có gì quan trọng lắm. Họ vẫn có thể tham gia chia chiến lợi phẩm chung. Nhưng họ đóng vai trò thứ yếu, trong khi Soto thích thú, kiêu ngạo làm nhục họ bằng cách chia cho họ nhiều phần ngon. Và hơn nữa, tất cả đàn bà đều để ý đến anh.
Nhưng đến cuối mùa đông, mặc dù có Soto, cảnh chết đói đã xuất hiện trong làng. Dân số tăng quá nhanh đã làm cạn hết nguồn dự trữ lương thực và thú săn bỏ đi hết. Tương lai sẽ không tốt đẹp hơn, mà ngược lại. Mùa xuân luôn luôn là mùa thiếu thú săn. Lúc đó chim chóc chưa tụ tập về, cây cối chưa phát triển, biển tan băng làm không thể câu cá được, hành trình thì lúc phải đi bộ lúc phải đi xuồng. Hơn nữa mùa tan băng cũng là lúc gấu rút đi. Bởi vậy nhiều người chuẩn bị hành trang ra đi trước lúc băng tan để có thể dùng xe kéo và trở lại cuộc sống du mục thành từng nhóm nhỏ ở những vùng ít người nhưng nhiều thú săn.
Soto cũng ra đi. Anh đã giữ lời hứa giảm dần số vợ của mình. Trước tiên, anh bỏ lại làng bà vợ già nhất không có thức ăn dự trữ chỉ có một số đồ rách và một trái tim tan nát. Những người đàn ông còn lại có khoảng mười hai người thì lại không có giá trị lắm. Hầu như tất cả đều không có chó và xe.
Đàn bà ở làng lo lắng vì họ nhớ lại nạn đói lần trước khi các con vật đã chui sâu xuống biển, gấu đi tìm mồi ở vùng khác, bò biển, tuần lộc và các loại thú nhỏ khác đều biến mất một cách lạ kỳ, và người ta phải thịt chó ăn, chén thuyền da, giày, túi da, rồi phải ăn cả người chết, cả người hấp hối.

*​

Người lo lắng nhất về tình trạng lương thực, thực phẩm và Siôrakitsốc. Lão là người chịu trách nhiệm về mọi bất hạnh xảy ra với cộng đồng, nếu không tránh được tai họa sẽ có nguy cơ người ta coi lão là kẻ vô tích sự như bất kỳ ông già vô ích nào khác. Giờ đây lão không còn có Côhactốc để bảo vệ nữa. Khi những tia nắng đầu tiên chiếu xuống vùng vịnh, khởi đầu thời kỳ gay go thì Siôrakitsốc nhận thấy mọi người nhìn mình ra dáng chờ đợi, lão liền triệu tập toàn làng để nghe thông báo khẩn cấp.
- Có người trong chúng ta đã mắc lỗi - Lão tuyên bố, cặp mắt đe doạ chăm chú nhìn xung quanh. Mọi người lẩn tránh đôi mắt chớp chớp của lão - Có thể có người đàn bà nào đã định giết hải báo, hay nấu thịt cùng cá hay làm việc gì tồi tệ hơn. Đàn bà luôn là người mắc lỗi, và đàn ông phải bắt họ đền tội! Vậy thì - Lão tiếp tục vẻ đe doạ vì không ai nhúc nhích - Các bà đều biết rõ một vi phạm nhỏ cũng có thể mang lại một bất hạnh lớn. Nếu đứng ra thú tội trước công chúng thì chúng ta có thể rửa sạch được tội lỗi, và như thế giảm được sự thiệt hại mà các thổ thần đổ vào cộng đồng chúng ta. Tại sao các người lại chậm thú tội thế, hỡi bầy người tội lỗi này?
Vẫn không có ai trả lời. Siôrakitsốc tỏ vẻ thất vọng và sụt sịt vài lần trước khi tiếp tục:
- Điều đó có nghĩa là một thầy lang cần phải chịu khổ một lần nữa để hỏi ý kiến Thần Mặt trăng và hỏi tên người phạm lỗi. Ôi con mụ ấy sẽ bị tống cổ ra khỏi làng và sẽ phải chết đói. Có như thế thì tất cả chúng ta mới không bị lâm vào cảnh chết đói như nó. Bây giờ các ngươi hãy chuẩn bị ngay đồ cúng lễ lấy những thứ ngon nhất còn lại ra. Lúc này không phải là lúc tiết kiệm.
Khuôn mặt mọi người dài ra, nhưng không ai dám trả lời, chỉ trừ Ivalú dũng cảm tiến lên và nói:
- Xin xá lỗi cho một cô gái láo xược dám phản đối lại nhiều người thông minh khi cô ta nói rằng tai họa thiếu thốn sẽ không xảy ra.
- Vì sao không?
- Vì Chúa trông coi tất cả, còn các con của người lại luôn cầu nguyện và tin tưởng. Các người ít tin tưởng, vì sao các người nghi ngờ? Các người chưa nghe Kinh thánh sao? Có lẽ một cô gái lười biếng chưa gào đủ mạnh để tiếng nói lọt vào tai các người sao?
Bình thường thì lão Siôrakitsốc không bao giờ tỏ ra đồng tình hay phản đối chuyện thần kỳ. Lão không khinh thường và cũng không khuất sự kính Chúa, nhưng giờ đây, khi Ivalú can thiệp vào chuyến du hành của lão, thì lão tức giận và muốn nói chuyện riêng với cô.
- Người ta không biết Chúa của người Thiên Chúa giáo có dự trữ thức ăn cho chúng ta không - Lão ta nói nhỏ khi còn lại hai người - Nhưng người ta biết rõ là Thần Mặt trăng bây giờ đang đợi đồ lễ của chúng ta và sẽ trả thù tàn bạo nếu cô và con cô ngăn cản chuyến du hành của một thầy lang. Cô không đùa được với thần đâu.
Ivalú chưa nghĩ tới khả năng đó. Lời đe doạ sự an toàn của đứa trẻ đã làm cô không dám chống đối nữa. Chính cô cũng góp vào nhiều đồ cúng lễ, các loại bánh mềm ngon dẻo được nhai kỹ vì Thần Mặt trăng tàn ác này là một ông già móm mém. Và người làng lại đưa Siôrakitsốc cùng đồ cúng lễ ra ngôi nhà nấm bằng băng dựng bên đồi.
Chính trong lúc lão vắng mặt thì có một đàn tuần lộc tràn về, mặt dù trước đây chưa bao giờ những con vật này về đây trong mùa này. Nhưng mùa xuân năm nay khi tuyết kết lại dưới ánh mặt trời và khi gió lạnh biến nó thành một lớp băng làm cho các con tuần lộc không thể đập vỡ ra để ăn lớp địa y bên dưới được. Bởi thế các đàn tuần lộc mới bỏ đi khắp nơi để tìm kiếm thức ăn.
Vậy là có một đàn tuần lộc đi về làng, nơi Ivalú là thái hậu và con trai cô là vua.
Tuần lộc là loại động vật hiền lành, dễ bảo và yêu người. Tuần lộc để cho mọi người giết chúng theo mọi cách: dùng giáo, cung tên hoặc giản đơn chỉ một con dao cắt khuỷu chân chúng hay làm cho chúng ngã vào hố sâu của nước đái vì tuần lộc rất thèm loại nước có muối đó. Trong vài vòng mặt trời quay, đàn ông, đàn bà, trẻ con ăn chán chê thịt tuần lộc. Chuyện may mắn này làm tăng thêm uy tín của Ivalú mặc dù cô rất đau khổ chuyện mọi người trước đây đã nghi ngờ mình.
Khi Siôrakitsốc trở về làng, lão không ngạc nhiên tý nào về câu chuyện xảy ra. Lão ta giải thích cho mọi người là chính lão ta đã thuyết phục Thần Mặt trăng tha lỗi cho dân làng bằng cách đặc biệt tức là gửi nhanh cho họ những chú tuần lộc xinh đẹp. Thế là dân làng không biết cảm ơn Chúa của người Thiên Chúa giáo hay Thần Mặt trăng. Họ nghi ngờ.

*​

Mùa hè tới, một chiếc tàu hoả khói đằng mũi mở đường lách qua những núi băng đi vào vịnh. Chiếc tàu đổ lên bờ các thuỷ thủ vui nhộn và cả một nhà tu hành mới.
Nhà truyền đạo mới này nhiều tuổi hơn người trước, cao gầy, khuôn mặt buồn, xương xẩu, mũi khoằm, trán cao, phía dưới ánh lên đôi mắt sâu thẳm. Tóc thưa đen có điểm vài sợi bạc, nhưng lão ta lại có một bộ râu dài thẳng mượt, kéo dài đến tận thắt lưng.
Lão không thạo tiếng Eskimo bằng Côhactốc, nhưng lão dùng từ tài tình đến nỗi kẻ chậm chạp nhất cũng hiểu ngay điều lão thích và không thích.
Trước hết lão không thích Ivalú.
- Ai phụ trách ngôi nhà thờ này? - Vừa mới chân ướt chân ráo lão đã hỏi.
Ivalú cùng những người khác đứng ở bãi biển xem tàu mỉm cười tiến lên.
- Hãy chỉ đường cho ta - Lão nói nhanh và lặng lẽ theo Ivalú, trong khi Pupililúc ngồi trong áo mẹ luôn quay đầu nhìn người ngoại quốc. Đến nhà thờ, lão ta ra hiệu cho những người theo mình kể cả bà Tipô lui ra rồi lão đóng cửa.
Ivalú chỉ dần cho lão xem ngôi nhà, bàn thờ đựng đồ cúng lễ, cái buồng nhỏ của cô trên tường và xung quanh treo đầy ảnh thánh. Không hề cười đáp lại, lão ngồi xuống. Môi mím lại tạo thành một đường thẳng mỏng lão lặng lẽ quan sát cô gái.
- Có phải con là Ivalú không? - Cuối cùng lão hỏi.
Ivalú mỉm cười gật đầu.
- Con sống ở đây à?
- Vâng, con là cô gái lau chùi trông nom đồ đạc!
- Đưa cha khoá rồi đi đi. Thu xếp đồ đạc nhanh lên.
Ivalú nhìn lão sững sờ. Sau đó cô từ từ lại bàn cầm quyển sách.
- Đưa cha xem.
- Có một nhà truyền đạo khác tên là Côhactốc đã tặng con trước khi ra đi để giúp con truyền bá chân lý.
- Thế con làm thế nào?
Ivalú mỉm cười.
- Con nói về Chúa trời và Chúa Giê su. Con đọc kinh thánh và cho họ xem hình trong sách. Mọi người lắng nghe và xem. Sau đó chúng con hát và cầu kinh.
Lão thầy tu lạnh lùng nhìn Ivalú. Cô ngừng lời để thở rồi lại tiếp tục cười nói:
- Nhiều người sau khi nghe kinh thánh ở nhà thờ này đã chịu làm người Thiên Chúa giáo.
- Và con là người làm lễ thụ giáo cho họ - Lão ta nói, vẻ giễu cợt.
- Vâng con, nhưng có khó khăn lắm đâu. Họ xin trở thành người Thiên Chúa giáo không phải vì tài của cô gái ngốc nghếch này mà vì thằng nhỏ này - Vừa nói Ivalú vừa lấy ngón tay chỉ Pupililúc đang ló đầu ra khỏi vai mẹ.
- Cha đã nghe chuyện thằng bé này - Lão ta nói chậm rãi và nghiêm nghị.
- Vâng.
- Vì thế mà cha đã đến đây.
Khuôn mặt Ivalú rạng rỡ lên.
- Nhiều người từ xa đến đây để chiêm ngưỡng thằng bé này nhưng chắc cha là người ở xa nhất. Đây là một vinh dự lớn, như các vua xứ Magốt đến ngợi ca bé Giê su - Cô nhiệt thành nói, mắt nhìn xuống.
- Chuyện lừa dối kinh khủng này thế là đủ rồi - Đột nhiên lão thét lên, mặt đỏ như gấc - Đồ lăng mạ!
Thấy thế Ivalú hoảng sợ. Có thể là người da trắng đến đây không phải để ca ngợi con mình.
- Cha hãy tha lỗi cho đứa con gái ngốc nghếch này đã không biết cách nói để cha hiểu.
- Cha muốn biết chuyện sinh đẻ kỳ lạ của con.
Ivalú hốt hoảng không đáp được.
- Nghe đây Ivalú - Lão tiếp tục với giọng thuyết phục - Cha nghĩ rằng câu chuyện quái dị này khởi đầu từ khi con có mang và không dám thú tội đã ăn nằm với một người đàn ông.
- Vì sao lại không thú nhận chuyện đó?
- Vì sợ bố mẹ trừng trị.
- Trước hết con không có bố mẹ để trừng trị, nhưng nếu bố mẹ con còn sống thì họ sẽ vui sướng phát điên lên khi có một cháu bé. Lúc ấy chắc mẹ con sẽ không nhảy xuống biển nếu nhìn thấy cháu.
- Thế mẹ con tự tử à?
Lão ta đứng dậy, mắt lấp lánh như đã tìm ra được một đầu mối.
- Chắc bố con là một kẻ sát nhân?
- Ông chỉ giết có một người.
- À bố con là một thằng sát nhân còn mẹ con là một con tự tử. Đúng, chúng nó đã sinh ra một con dối trá. Do vậy kinh thánh có nói: Một cây mục không thể sinh ra quả ngon được. Cô bé đau khổ, con không phải là người duy nhất chịu tội lỗi này.
Lão ta bắt đầu đi qua đi lại trong phòng, rất xúc động: đây là một tâm hồn cần được cứu vớt.
- Ivalú, về bố mẹ con, cha không thể làm được gì nữa, nhưng còn kịp cứu vớt con.
Lão ta đứng trước mặt cô gái.
- Cha có thể đưa con vào con đường tốt, còn sau đó tự con bước đi.
- Con muốn thế, nhưng cha thực sự tin rằng bố mẹ con hoàn toàn bị kết án sao? - Ivalú lo lắng hỏi - Ông Côhactốc, cha trước đây của con không có ý nghĩ như vậy.
- Cha yêu cầu con không nói tới người truyền đạo trước, và con không được xấc láo. Con thấy thế nào - Lão thấy loé ra một tia thắng lợi mới - Nếu con nghi ngờ chuyện bố mẹ con bị thiêu cháy vì tội lỗi của họ thì con sẽ đoàn tụ với họ một khi con không sửa lỗi?
- Con muốn đoàn tụ cùng với bố mẹ con với bất kỳ cách nào và bất cứ nơi nào - Ivalú khẳng định.
Lão ta sững sờ, nhưng rồi lại bình tâm được ngay.
- Nếu con muốn bày tỏ tấm lòng với Chúa, Người có thể nghe thấu lời nguyện cầu của con và người sẽ rủ lòng thương những tâm hồn như con. Nhưng trước hết, con phải nói sự thực. Con bịa ra chuyện kỳ lạ này, có lẽ vì sợ không ai lấy con, nếu biết con đã làm mẹ, đúng không, trả lời đi?
Ivalú nheo mày, cô không hiểu được ý lão ta muốn nói gì.
- Thưa cha, ở đây nhiều đàn ông rất thích lấy một cô gái, nhất là một cô gái đã có một đứa con trai, vì nó giúp họ tiết kiệm thời gian và bớt mệt nhọc. Cha không biết chuyện đó sao?
- Nghe đây - Lão cố gắng trấn tĩnh - Mọi chuyện sinh nở đều do ý Chúa, nhưng con không thể cho rằng chính Chúa đã cho con đứa trẻ này. Đây là một sự thoá mạ khủng khiếp. Chúa không đi vãi con trên thế gian này.
- Vậy thì cha không có đức tin - Ivalú ngờ vực hỏi - Cha nghi ngờ cả kinh thánh sao?
- Điều tao nghi ngờ là chuyện của mày - Mất kiên nhẫn, lão giận dữ thét lên - Mày cho rằng chuyện dối trá của mày xứng đáng với những cống vật xếp đống và với mọi việc người ta đến ca ngợi mày. Nhưng mày đã phạm một tội rất nghiêm trọng và mày sẽ bị trừng trị thích đáng.
- Chắc cha là một người rất thông thái - Ivalú nhiệt thành nói - Vì con không hiểu được lời cha nói.
- Tao muốn nói mày không có quyền truyền dạy cho những kẻ khác và không được hành lễ.
- Nhưng nếu cha Côhactốc cho phép con làm như vậy?
- Tao cấm mày làm điều đó! Những buổi cầu kinh và rửa tội của mày không có tí giá trị gì.
- Con không hiểu tất cả những điều đó. Vậy thì cha muốn nói Pupililúc con trai của con không phải là người Thiên Chúa giáo hay sao?
- Tất nhiên là không phải, Ivalú, nghe đây: tổ chức thừa sai yêu cầu cha đi chuyến này cốt để thuyết phục con nói lên sự thực. Con sẽ không bị trừng trị nếu con nói tên bố đứa trẻ, và nếu tìm thấy hắn cha sẽ bắt hắn lấy con như thường lệ. Lúc đó người ta sẽ quên đi câu chuyện khả ố này.
- Cha làm thế nào để người ta có thể quên ngay được một cô gái?
- Con còn trẻ, con sẽ phục hồi được. Và, nếu con sợ người ta cười con vì câu chuyện mất danh dự kia thì cha sẽ đưa con đến một nơi không ai biết con.
- Tại sao người ta lại cười con? Vì sao có con lại là mất danh dự? Chính cha đã nói với con đó là ý Chúa?
Nhà tu hành sấn sổ đi tới bên cô gái, vẻ mặt hăm doạ, Ivalú hốt hoảng bước lùi lại.
- Con bé này, mày nghe đây. Có lẽ mày còn trẻ, nên mày không biết tội nói dối nặng đến mức nào. Nhưng bây giờ tao muốn mày trả lời rõ ràng câu hỏi sau đây: mày đã ngủ với ai?
Mắt Ivalú đầy lệ, lão đe dạo cô, có lẽ lão ta điên nên mới thốt ra những lời khó hiểu. Chắc một con chồn gloton nào đó đã cắn vào chân mẹ lão lúc có mang lão. Ivalú muốn ôm thằng Pupililúc trước ngực một chốc để bảo vệ nó và để thấy mình cũng được bảo vệ. Cô cởi dây địu buộc trước ngực và vòng tay ra đằng sau đỡ thằng bé và áp chặt vào ngực mình.
Cô ôm quá chặt làm Pupililúc khóc thét lên. Ivalú liền chìa cặp vú căng phồng, có những tĩnh mạch màu xanh hội tụ ở núm vú màu đen.
- Mày không được làm thế - Lão tức giận giậm chân quát.
- Cháu bé đói...
- Nhưng mày không được làm như thế trước mặt người khác.
Đau đớn và hoảng hốt, cô che vú đi làm đứa trẻ liền gào khóc.
- Ivalú, bây giờ mày cút đi và đừng có bao giờ đặt chân tới ngôi nhà này nữa cho đến khi mày biết nghe lời khuyên bảo.

*​

Chỉ trong một vòng mặt trời quay chưa có ai bị rơi từ trên cao xuống vực thẳm nhanh như Ivalú.
Nhà truyền giáo mới đến cho triệu tập tất cả dân làng. Lão ta không thèm để ý đến các thuỷ thủ trên tàu. Lão chỉ cầu kinh bằng tiếng Eskimo vì lão đến đây không phải để cứu vớt linh hồn người da trắng, những người có lẽ không cần thiết phải cứu vớt. Thấy người bản xứ tập trung chắc còn chưa đủ, lão sai người đi lôi những kẻ còn ngủ trong túi da, cho cả những người đang đi buôn, đi săn và đang đánh cá. Và tất cả mọi người có mặt chỉ trừ Ivalú đang trốn trong nhà thầy lang Siôrakitsốc.
Trước khi bắt đầu cầu kinh, dân địa phương thấy lão viết điều gì đó vào quyển sách, và do tên người da trắng là những âm thanh vô nghĩa đối với mình, nên họ đặt cho lão cái tên Titêrácti, tiếng Eskimo có nghĩa là người viết. Và đây là những gì họ nghe từ miệng người viết ở nhà thờ:
- Ta từ mảnh đất xa xôi tới, trong đời ta đã biết nhiều kẻ có tội, nhưng chưa bao giờ ta thấy có kẻ phạm tội với Chúa nghiêm trọng như ở cái làng này. Một người đàn bà không chồng mà có con đã là có tội, đằng này nó còn dám dùng Chúa để bào chữa tội lỗi cho mình. Có thể Chúa với tình thương vô hạn Người sẽ tha cái tội lăng mạ đó cho con đàn bà có lỗi mà không chịu ăn năn hối cải. Nhưng nó không được phép làm người khác mất phương hướng. Có lẽ nhiều người trong đám các con ở đây sẽ được cứu vớt, khi con mụ ấy bị nguyền rủa. Lòng ngây thơ của các con không thể địch lại được sự ranh ma của mụ ta. Do đó các con phải vâng theo lời nói của người đến đây soi sáng cho các con. Con mụ dối trá này và những kẻ hùa theo mụ làm chuyện lừa đảo ấy là những kẻ đáng kết tội đày xuống địa ngục. Cả những kẻ tin vào những lời dối trá của thầy lang cũng sẽ chịu một hậu quả như vậy. Các con phải một lòng theo lời dạy của kinh thánh: "Nếu con mắt phải hỏng hãy rút bỏ và vứt nó đi xa. Thà mất một bộ phận cơ thể còn hơn là bị mất toàn bộ cơ thể. Amen."
- Amen - Mọi người thành kính nhắc lại.
- Tôi luôn luôn nghi ngờ nó dối trá - Crulí liền thú nhận với mọi người đồng thời cũng không quên hỏi xem có được chia quà bánh gì không - Từ đầu tôi đã nghĩ trong chuyện thụ thai này có cái gì tội lỗi.
- Chắc nó đã chung chạ với một người ngoại quốc ở ngoài làng và nó để lão ta sống ở xa hoặc có khi đã giết chết lão ấy rồi để giành lấy sự vinh quang của câu chuyện sinh đẻ thần kỳ - Nêghê nói trong lòng vẫn ấm ức vì phải nhường cho Ivalú vị trí hàng đầu trong làng.
- Có lẽ nó chung chạ với một con gấu - Tipô thì thầm - Người phương Bắc làm chuyện kỳ lạ lắm. Mẹ tôi kể đâu là phương Bắc có thói quen ngủ với gấu và hải cẩu.
- Các người chỉ là những mụ già hay ghen tị! - Tocngếch tức giận xen vào.
- Thế cô không nghe nhà truyền đạo nói à? - Cô em Nêghê tức giận hỏi.
- Không nên nghe tất cả những lời nhà truyền đạo nói - Tocngếch nói.
- Vậy thì chúng ta cần tin ai? - Crulí hỏi - Hiểu biết của ông ta được Chúa trực tiếp truyền cho. Rõ ràng là có một người mẹ sẽ không cho phép con Viví tiếp tục đến chơi nhà Ivalú.
- Tôi không biết chắc sự thông thái của lão là của Chúa, nhưng tôi biết chắc chắn đứa con của Ivalú là của Người.
- Lời nói ở mồm mày là lời nói của quỷ, Tocngếch ạ! - Tipô quát và khẳng định - Mày có vô số tội lỗi vì lấy hai chồng và Chúa không thể ở trong lòng mày được, con mụ tội lỗi!
Tocngếch tức giận nện vào bụng Tipô và bà già ngã lăn quay xuống đất miệng rên rỉ như con hải báo bị ăn đòn. Lời cãi cọ đến tai lão Titêrácti.
- Có chuyện gì thế?
- Chị tôi có con quỷ sứ trong người.
- Đúng thế, đúng thế - Crulí khẳng định - Tocngếch có nhiều tội lỗi và ủng hộ Ivalú.
- Đấy các con xem! - Lão Titêrácti đắc thắng thốt lên - Các con đã thấy những điều xảy ra khi các con để cho quỷ sứ ngự trị trong lòng các con chưa? Những lời nói vô đạo, bạo lực và một bà già đáng thương bị đối xử tàn tệ. Ta muốn đem lại hoà bình cho cộng đồng này, nhưng nếu các con không tống quỷ Sa tăng đi thì Chúa sẽ trút cơn giận xuống làng này. Khi Chúa nổi giận thì cũng khủng khiếp lắm!
Lão Titêrácti nổi giận trông cũng rất khủng khiếp, mắt trợn trừng, khuôn mặt dài tối sầm.

CHƯƠNG XIII
BỊ ĐUỔI
​

- Mày ở đây làm bẩn nhà của chúng tao, mang lại bất hạnh cho cái làng này! - Ở nhà thờ về, vừa bước vào nhà, Nêghê đã ném vào mặt Ivalú những lời trên.
- Chuyện gì đó? - Siôrakitsốc thét.
Từ lúc vào nhà Ivalú chỉ khóc là khóc, khó mà bắt cô nói một lời.
Để trả đũa việc nhà truyền giáo mới sau khi lên bờ đã không có tiếp xúc riêng với lão, Siôrakitsốc không thèm đi dự giảng kinh. Bởi thế lão không biết gì về chuyện đảo lộn này.
- Cha Titêrácti cho chúng tôi biết là ông ta sẽ không làm việc đạo nếu chúng tôi còn quan hệ với Ivalú. Cha sẽ không làm lễ cưới cho chúng tôi khi những người đàn ông của chúng tôi trở về, không làm lễ rửa tội cho con chúng tôi nữa, và cũng không cho chúng tôi chè và bánh ngọt nữa.
- Không cho chúng ta chè và bánh ngọt à? - Siôrakitsốc hoảng hốt thét lên.
Nêghê chỉ tay về phía Ivalú và nói:
- Không được, vì con này mắc một tội lỗi ghê gớm. Biển sẽ hết cá, đất trở thành hoang mạc và trẻ em sẽ chết yểu nếu con này còn ở đây gieo rắc tai hoạ. Khi nổi giận Chúa cũng rất dữ tợn!
- Trong trường hợp này - Ivalú vừa uể oải nói, vừa đứng dậy khỏi giường mặt sưng húp, mắt đỏ ngàu - Có người sẽ đi khỏi đây.
- Cô đi đâu? - Siôrakitsốc thét lên như là lão chẳng bị điếc gì cả.
- Đi làm một cái nhà để ở, tránh xa những kẻ cho rằng sự có mặt của tôi gây ra bất hạnh cho họ.
- Một ý nghĩ tuyệt vời! - Siôrakitsốc thốt lên, sau đó lão bắt Ivalú nhắc lại nhiều lần - Nhưng ai sẽ sắm áo quần và nuôi sống mẹ con cô?
Ivalú chỉ mỉm cười, cô nghĩ rất giản đơn.
- Cũng như trước đây, Chúa sẽ nuôi, thằng bé là con của Chúa nên Người sẽ không để nó phải ăn đói mặc rét.
- Cô nói gì? - Siôrakitsốc hỏi.
- Chúa sẽ lo lắng cho con tôi - Ivalú thét vào tai lão già trong khi Nêghê càu nhàu tai bên kia.
- Nó là kẻ gây tội lỗi, cha Titêrácti nói thế. Sao lại còn cho phép nó nói thay mặt Chúa?
- Nêghê câm ngay! Ivalú, con mắc tội gì thế, thú nhận đi!
- Rõ ràng là tôi có tội, nếu không thì đâu phải như thế này. Chúa đã không trừng phạt tôi khi cha truyền đạo không tin tưởng ở tôi, tôi sẽ rất hạnh phúc nếu có thể thú nhận bất cứ tội lỗi gì để tránh tai hoạ cho làng này, nhưng trước hết tôi muốn biết mình đã mắc tội gì, ở đâu và lúc nào.
- Có một thầy lang bắt đầu tin rằng cô quá thơ ngây nên đã phạm một điều cấm nào đó mà cô không biết. Mỗi vùng đều có những điều cấm riêng. Cô không thể biết hết tất cả những điều cấm của vùng này, cũng như những điều cấm của người da trắng.
- Vậy thì tôi phải làm gì?
- Một thầy lang phải đi hỏi Thần Mặt trăng - Siôrakitsốc nói vẻ chán chường - Không có cách nào khác để biết tội lỗi của cô là gì đâu.
- Những chuyện đi hỏi Thần Mặt trăng của ông đã chấm dứt rồi - Nêghê nói xen vào - Cha Titêrácti cho chúng tôi biết cũng không được giúp đỡ cả thầy lang nữa nếu muốn được hưởng ân huệ tôn giáo, do vậy không ai chuẩn bị đồ lễ cho ông đâu. Và có một người nghĩ rằng đó là một điều rất tốt vì trong thời gian gần đây Thần Mặt trăng ăn khá nhiều đấy.
- Cút đi, mụ già Nêghê lẩm cẩm - Siôrakitsốc tức giận thét - Có người muốn nói chuyện riêng với Ivalú.

*​

Nêghê buộc lòng phải ra, lúc đó Siôrakitsốc nghiêng người lên phía trước và nói với Ivalú:
- Đúng là nếu ta không đi hỏi Thần Mặt trăng thì làm sao biết được tội lỗi của con mà sắp xếp công việc được. Nhưng có lẽ còn có khả năng tìm người cống lễ vật cho ta đi tìm điều bí mật vậy.
- Ông không nghe người ta nói ư? Không ai muốn giúp tôi cả - Ivalú thét.
- Đồ ngu, sao cô không nói to lên? Không ai nghe được câu chuyện chúng ta nói với nhau đâu.
- Tôi không thể dựa vào ai được, kể cả Viví - Ivalú cố gắng thét to vào tai thầy lang - Hơn nữa, tôi không muốn chống lại cha Titêrácti, người đại diện cho Chúa.
- Nếu vậy, tốt nhất là cô nên đi đi. Một thầy lang chỉ công nhận tội làm hại cộng đồng, và giờ đây, ở làng này có ba người gây tội chủ yếu đó là Titêrácti, cô và con của cô. Cô và Titêrácti đã gieo rắc thù hằn và con của cô là nguyên nhân chính gây ra chuyện đó. Lúc này ta không đủ khả năng đuổi Titêrácti đi vì cả cái làng ngu ngốc này hình như muốn từ bỏ thầy lang của họ và không chịu nghe theo lời khuyên của ta, nên cô là người phải rời khỏi nơi đây với con của cô.
Ivalú cúi đầu:
- Đó là điều tôi muốn làm.
- Chối từ cũng vô ích cô gái bướng bỉnh ạ, cô cần phải đi! Nhưng trước hết, cô phải tìm một người chồng giúp cô sống. Cô xem ở làng, trừ cô và Viví ra, hiện nay còn một đống bà già không ai muốn động đến mà chỉ muốn tống vào miệng hải báo thôi. Cô hỏi bọn đàn ông xem có ai thích cô không?
- Tất cả đã có vợ rồi và quy định gần đây lấy hai vợ trở lên là có tội. Chắc ông đã quên rồi?
- Nhưng những người đàn ông luôn luôn sẵn sàng bỏ người vợ già để lấy cô vợ mới. Có lẽ chưa ai cầu hôn với cô?
- Rõ ràng là không vì họ tôn trọng câu chuyện tôi sinh thằng Pupililúc.
- Nhưng nếu cô hiến mình cho họ, chắc chắn cô sẽ gặp được người yêu cô như vợ mặc dù cô chưa to khỏe lắm. Có lẽ nếu ta còn trẻ, ta cũng muốn lấy cô làm vợ.
- Cảm ơn ông Siôrakitsốc.
- Đối với người săn bắn giỏi, cô nói: "Anh hãy chuẩn bị xe đi nào, chúng ta cùgn đi về phương Bắc. Một người con gái mang cho anh một thằng con trai. Cô ta sẽ may vá quần áo cho anh và cười đùa với anh suốt những đêm dài Bắc Cực cho đến khi nước mắt anh chảy ra."
- Tôi sẽ vui mừng làm theo lời khuyên của ông, nếu không phải vì đứa trẻ này. Bởi vì nó là con của Chúa và nó phải trở thành nhà truyền đạo mới, tôi muốn tự mình nuôi dưỡng nó để một mai nó sẽ mang chân lý đến trái tim mọi người, kể cả ông đấy, ông Siôrakitsốc ạ. Điều đáng buồn là đôi tai thông minh của ông quá điếc đặc để chân lý lọt vào.
- Ivalú cô lại gần đây để ta cho cô một cái tát. Cô cần biết rằng các thầy lang có ánh sáng trong lòng có thể nhìn thấy chân lý.
- Vì sao ông lại không tin vào Chúa, tuân theo những lời dạy của Kinh thánh? - Ivalú tay vừa xoa má vừa hỏi.
- Nhưng nếu một thầy lang lại tin, ông ta tin tất cả các thánh. Thế giới thật bao la, có nhiều bộ tộc săn bắn và đánh cá nên cần phải có nhiều thần vì một thần không thể thoả mãn cho tất cả.
- Rõ ràng ông ngủ trong các buổi giảng kinh. Côhactốc và cả tôi, một cô gái ngu ngốc, đều nhiều lần nói là chỉ có một Chúa mà thôi.
- Ivalú, cô đừng tin điều đó. Những người da trắng là những kẻ thô bạo và lèo lá. Do vậy, họ trơ trẽn khẳng định chỉ có một Chúa và cần xoá bỏ các thần khác. Nhưng thực tế không phải như vậy, mặc dù chống lại họ là khiếm nhã và có khi nguy hiểm. Nếu có người làm và nghĩ khác với họ thì họ sẽ cho người đó là có tội, cô có biết vì sao họ cấm một người đàn ông có nhiều vợ không? Và một người đàn bà có nhiều chồng không? Vì người da trắng không có khả năng hoà thuận các ông chồng và các bà vợ với nhau. Điều đó không ngừng gây ra ghen tuông tranh chấp và chết chóc. Ta nghe nói ở đất người da trắng khi người đàn ông mượn vợ kẻ khác họ làm lén lút không xin phép ông chồng! Làm sao có thể tin rằng Chúa của bọn vô lại có thể cho cô hạnh phúc và yên lành? Và nếu cô không thấy hạnh phúc (rõ ràng là cô đã không có hạnh phúc) thì cô đừng kính Chúa ấy, hiểu không?

Ivalú nhăn mũi, biểu hiện của chối từ.
- Vậy thì cô bé ngu ngốc nghe đây. Mỗi bộ tộc có một Chúa của mình, vì Chúa là hình ảnh do con người tưởng tượng ra. Do vậy người ngu ngốc có Chúa ngu ngốc và những kẻ thông minh có Chúa thông minh, người tốt có Chúa tốt, kẻ xấu có Chúa xấu. Chúa của người da trắng là tàn bạo, hay ghen ghét, hay trả thù, vì những người da trắng là những kẻ tàn ác, hay ghen ghét và hay trả thù, ta hiểu chúng lắm. Cách đây khá lâu, khi ta ở miền Nam, một số người da trắng săn cá voi trên biển của chúng ta, quyết định mang về đất nước xa lạ của họ tám người Eskimo. Ta cũng được chọn.
- Thật chứ?
- Nhưng ta từ chối, ta thừa thông minh để chối từ. Do vậy mà ngày nay ta vẫn còn sống. Ta đã nghe nói về những mảnh đất khủng khiếp của người da trắng, ở đó đàn bà tránh không làm việc nặng nhọc mà lại giao cho đàn ông.
- Đáng ngượng làm sao!
- Ở đó những người đàn bà đánh giống đực từ mới lọt lòng nếu họ không chịu làm việc, trong đó người da trắng có thói quen làm việc và rất sợ vợ, có vài bà tay nhuộm đỏ máu chồng.
Ivalú nhìn lão kinh sợ.
- Chưa bao giờ tôi nghe thấy chuyện kinh khủng như thế!
- Ivalú, không người nào trong đám đó trở về. Chiếc tàu nhả khói mang đi tám người và không ai biết tin tức gì về họ. Nhiều năm sau mỗi khi có một chiếc tàu nhả khói cập bến, chúng ta đều hỏi thăm tin tức về những người đến đất nước da trắng thì luôn nhận được câu trả lời không biết, tất cả mất tích không để lại dấu vết.
Siôrakitsốc nghỉ một chốc để tận hưởng nỗi lo sợ mình đã gieo vào lòng Ivalú.
- Cô đã nói gì? - Lão hỏi dù Ivalú không hỏi gì - Hãy lắng nghe thay cho nói. Tôn giáo của người da trắng chỉ dùng để ngăn chặn cái xấu của một kẻ rất xấu xa và rất sợ chết. Lòng yêu Chúa hoà lẫn với nỗi sợ chết. Hãy tin ta, cần phải có một tâm hồn như cô. Nhưng rõ ràng cô không hiểu một lời nào của ta.
- Nếu tôi tin rằng Chúa của người Thiên Chúa giáo tàn bạo như lời của Titêrácti tả thì tôi phải chống lại. Trái lại, nếu người tốt như cha Côhactốc khẳng định thì chẳng sợ gì. Tại sao con đường đến với Chúa mà tôi hằng kính yêu lại là một con đường đầy đá sỏi làm đau chân người, đáng lẽ phải bằng phẳng như đại dương chứ? Tôi tin ông Chúa ấy làm cho tôi hạnh phúc hay bất hạnh? Như thường lệ, tôi không biết trả lời sao cả.
- Một thầy lang không biết và cũng không cần biết Chúa của người da trắng. Chúng ta luôn sống hạnh phúc không cần Chúa ấy, nhưng ánh sáng bên trong soi sáng các thầy lang cho biết rằng thầy lang là người muốn mọi người hạnh phúc và không bất hạnh. Người không muốn nhìn thấy khuôn mặt buồn rười rượi mà là những khuôn mặt tươi vui. Người không muốn nghe những lời than thở mà chỉ thích nghe những tiếng cười, và người cũng có thể cười một ít. Người cũng muốn đem lại hạnh phúc cho các trẻ nhỏ vì người hạnh phúc là tốt trong khi những kẻ bất hạnh là xấu. cô hiểu chứ?
Ivalú lại nhăn mũi.
- Nghe đây cô bé: người hạnh phúc nên người muốn đem lại tươi vui và tốt lành cho những người xung quanh. Chỉ những kẻ bất hạnh mới ăn cắp, đánh nhau và giết nhau. Rõ ràng lão Titêrácti là một người bất hạnh nếu không lão không đối xử tàn tệ với cô.
- Đúng thế, tôi nhìn thấy trong khuôn mặt lão những biểu hiện bất hạnh và tôi cầu Chúa theo lời khuyên trong sách thánh nói rằng: con hãy cầu nguyện cho những kẻ đuổi con đi và vu khống con.
Siôrakitsốc lấy tay ra hiệu một vòng tròn và tiếp tục bài diễn văn tràng giang đại hải.
- Cô nhìn xung quanh mà xem, ở đây chúng ta đã sống trong xa xỉ và thanh cảnh không thể tưởng tượng được. Cái đó chứng tỏ là lối sống của người phương Nam đang bị thoái hoá, đó không phải lối sống của cô. Cô sẽ không bao giờ hạnh phúc trong đống đồ ăn, thuốc lá và dầu lửa vì cô không quen những đồ ấy cũng như đầu cô không quen nghĩ theo những lời khuyên bảo của người da trắng. Thân thể cô sinh ra để cho một cuộc sống và tâm hồn cô cho một tình cảm khác. Giữa những người da trắng, cô như một con hải báo bị tách khỏi nước, con cò bị tách khỏi bầu trời. Mặc khác, nếu cô bỏ Titêrácti trong băng lão sẽ chết sau một vòng quay mặt trời, mặc cho lão cầu nguyện và hát thánh ca. Nhưng tất nhiên cô phải hiểu điều ta muốn nói.
- Rõ ràng tôi không hiểu.
- Nếu cô định bắt chước người da trắng, Ivalú, cô sẽ chết như chúng sống trên mảnh đất chúng ta không có củi và than. Chúa của người da trắng không cho phép bảo vệ cô và họ trên vùng băng tuyết Bắc Cực này. Cái lạnh làm chúng cóng lại. Nhưng nhiều người da trắng luôn muốn tiến về phương Bắc với trang bị cồng kềnh với nhiều than và bếp sưởi, với vô số chó, xe trượt và tàu hỏa khói. Nhưng Chúa của họ luôn để họ chết đứng và trở về nhà hầu như đã hết nhiên liệu. Đôi khi những cuộc hành trình bị ngừng lại giữa chừng hoặc kết thúc thảm hại. Ở đó, nơi người da trắng ngự trị thì cô không biết gì, nhưng trên mảnh đất này, những kẻ không biết gì lại là chúng. Do vậy một thầy lang nói: Cô hãy trở lại vùng đất băng giá phương Bắc yên tĩnh, ở đó cô là người biết nhiều vì không có tội nào nghiêm trọng hơn là tội không biết gì, và ở đó cô sẽ tránh được người da trắng, tránh được sự trả thù của Chúa của họ, ông ta cũng mang tính tình của chúng, kẻ tàn bạo hay trả thù, kết án con chiên mà đáng lẽ nên đem lại hạnh phúc cho họ. Cô hãy trốn vị Chúa đã nói với cô: ta muốn được yêu tất cả các vât, nếu không được như thế, ta sẽ quẳng cô vào lò lửa. Trái lại, cô nên tin vào một Chúa nói với cô: Bé Ivalú, ta yêu con rất nhiều, ta không mong ước gì hơn là con được hạnh phúc.
- Tôi biết Chúa yêu tôi - Ivalú mỉm cười đáp - Có lẽ chính người không gây cho tôi chuyện này.
- Chúa của cô phải là người do cô tưởng tượng, phải là một người săn bắn vui tươi, hảo tâm, luôn luôn chia đồ săn được và cười với tất cả các cô gái và cho con tất cả mọi nhà. Chúa của cô không sống trong ngôi nhà bằng gỗ nóng bức được sưởi bằng than mà sống trong vùng băng tuyết rộng lớn. Người không sợ rét vì bụng người đầy mỡ. Không bao giờ cô tin vào một vị Chúa muốn trả thù vào những đứa con do mình tạo ra với bao nhiêu thiếu sót. Đó là Chúa giả và những kẻ tuyên truyền giáo lý ấy không biết gì, cô hiểu chứ?
Ivalú khóc, lắc đầu, mũi nhăn lại.
- Ôi ông Siôrakitsốc, tai tôi nghe những lời hoa mỹ của ông, nhưng đầu tôi không hiểu nghĩa của chúng. Tôi rất muốn hiểu nhưng tôi ít khả năng hiểu nó quá! Ôi, có cách nào thu nhận ít trí thông minh của ông!
- Có đấy, nếu cô bắt vài con chấy ở đầu thầy lang và bỏ vào tóc cô, chấy sẽ truyền cho cô một ít trí thông minh của thầy lang. Nào Ivalú, cô làm đi.
- Siôrakitsốc, ông rất tốt - Ivalú nói, lòng đầy biết ơn và làm theo lời khuyên của thầy lang.

*​

Ivalú ra sống ở một ngôi nhà nhỏ làm bằng đá và đất sét ở gần làng. Ở đây cô mong đợi có chuyện xảy ra nhưng không biết chuyện gì. Bà Tocngếch đã đi nhờ một số người đến giúp Ivalú làm nhà. Viví bị mẹ canh giữ nghiêm ngặt quá nên không có mặt.
Ivalú chỉ có một ít dụng cụ gia đình do mẹ cô để lại. Chỉ những đồ vật do chính tay mình làm ra thì mới có quyền để lại cho con cháu được và phải biết sử dụng thành thạo chúng thì cộng đồng mới tôn trọng. Nhưng do chỉ ở nhà thầy lang Siôrakitsốc và nhà thờ, nên Ivalú không có dịp dùng những dụng cụ riêng của mình. Dần dần, các thành viên khác trong cộng đồng đã chiếm lấy chúng. Tocngếch đã kiếm lại cho Ivalú những thứ cần thiết và cho cả một con chó cái để bảo vệ. Đó là con chó có mặt hôm sinh thằng Pupililúc. Đây là một con chó dũng cảm vì từ nhỏ người ta đã buộc vào cổ nó một con ong bầu còn sống được gói trong một chiếc khăn. Con ong đã truyền cho con chó lòng dũng cảm.
Ivalú có đủ thực phẩm và quần áo, không cần phải đánh cá đặt bẫy nữa. Song đó không phải là đồ người làng chuẩn bị cho cô vì lão Titêrácti khắc nghiệt đã cấm tất cả mọi người nhất là các bà theo đạo, kể cả Tocngếch, trái lệnh Chúa, giúp đỡ kẻ có tội. Nhưng những người đàn ông khi đi săn về qua trước ngôi nhà nhỏ bằng đá đã lẳng lặng vứt vào đó một vật gì đấy, Ivalú cứ nghĩ đó là bàn tay của Chúa. Đôi khi có người đi săn cò từ núi về qua đó dã để rơi đôi cò xuống đất như một chuyện thần kỳ. Có lần Ivalú thấy rơi đôi găng tay, cô vội vàng chạy lại hỏi xem của ai thì không ai nhận cả. Lúc thì một túi nhỏ đầy trứng đông lạnh, khi thì da cáo, lúc thì da hải báo trắng mềm dùng làm giày cho thằng Pupililúc rất hợp.
Và Ivalú mang về nhà tất cả những thứ gì trời cho ấy. Cô mỉm cười với chính mình. Làm sao một người như thầy lang lại có thể sợ mình bị bỏ rơi nhỉ? Nếu ông ta đổi một ít trí thông minh lấy một ít lòng tin thì hay quá nhỉ!
Mùa hè trôi qua, Ivalú không muốn và chẳng cần phải vào làng. Cô không cần sống chỗ đông người. Hơn nữa một thằng bé con và một con chó cái lớn cũng bận lắm rồi. Đôi khi Ivalú ngồi trước nhà ngắm nhìn đám mây muỗi vẩn vơ bay trước mặt, hay nhìn những đứa trẻ con ngồi trên thuyền Kayak bắn diệc biển. Có đàn lớn đến nỗi che khuất cả ánh mặt trời. Khi chúng bay là là mặt nước để bắt cá thì tiếng kêu của chúng vang động bầu trời. Nhưng khi Ivalú thấy những người đi săn cá voi mang giáo lội xuống biển thì cô vội trốn vào nhà vì cô biết cá voi, cá tê giác biển rất dễ cảm thấy bị xúc phạm và không chịu để bị giết khi có mặt đàn bà. Điều đó Ivalú học được từ khi xuống ở phương Nam.
Ivalú cảm thấy thân thể và tâm hồn mình càng cứng cỏi. Cô đang trở thành một người đàn bà có nhiều kinh nghiệm. Nhìn quần áo, cô biết mình đang lớn. Cô cũng biết tự bảo vệ mình khi mất con chó. Con chó cái đã chiến đấu anh dũng với hai con chó sói quanh quẩn bên nhà cho đến khi một vài người làng nghe tiếng chó kêu chạy lại giết được một con sói và đuổi con kia đi. Trong cuộc chiến đó con chó bị mất một mắt và sau đó ít lâu thì chết. Khi Ivalú nhìn thấy con chó sói kia quay trở lại, cô mài sắc con dao rồi bôi đầy mỡ vào, Ivalú cắm ngược dao trước cửa ra vào, rồi đi vào nhà. Sau khi đánh hơi lưỡi dao hồi lâu chó sói liền liếm dao. Máu từ lưỡi chó sói chảy ra và vị tanh của chính máu mình càng làm nó thèm ăn. Nó tiếp tục liếm lưỡi dao cho đến khi cái lưỡi rách tả tơi. Ngủ dậy Ivalú thấy con sói nằm yên trên đất. Nhưng cô biết phải thận trọng vì loài sói không thích chết. Cầm con dao trong tay, Ivalú rón rén lại gần con vật và cắt cổ nó. Kể từ lúc đó, cô bắt đầu đặt bẫy được phủ đất cẩn thận xung quanh nhà, hoặc để những viên mỡ có xương nhọn bẻ cong bên trong.
Nhờ học được ở bố, cô có thể chống lại được bất cứ con vật nào, kể từ con gấu trắng đến những con rận bé tí. Để bắt rận cô để giữa da mình và áo một miếng da bôi mỡ có buộc một sợi dây bằng gân. Khi lôi ra tấm da thấm đầy rận.
Nhờ Chúa giúp cô có thể tự bảo vệ mình.