Người phi công tài hoa

Em không đồng ý với bác gì gì đấy bảo là diễn dàn dang bên vực thẳm .Ý bác là sao .Bác làm ơn nói rõ cho em biết dược không

Đào Đình Luyện liếc nhìn tấm bản đồ được gắn trên đùi phải? Biên đội đã qua khởi điểm, đội hình bốn chiếc như mũi tên thần xé mây, vạch gió đi về hướng bầu trời của Tổ quốc. Dưới cánh bay của ông, đất bạn một màu vàng nhạt, những con sông, những dãy núi, ông đã quá quen thuộc. Phía trước, lớp lớp mây chạy ngược chiều, vun vút. Đào Đình Luyện quan sát biên đội, đội hình ổn định, đẹp mắt. Bên trái là Phạm Ngọc Lan, một sĩ quan quê ở miền Trung, bên phải chếch về sau Tào Minh là phi công Lâm Văn Lích, một cán bộ quê ở tận mũi Cà Mau. Anh mỉm cười, chỉ mới một biên đội của ông, đã có sức mạnh của cả nước? Đó là những sĩ quan ưu tú, ý chí chiến đấu cao, hừng hực khí thế mong muốn lập công. Ông liếc nhìn bầu trời phía trước, Tổ quốc ở đó, ông biết rõ trọng trách nặng nề của trung đoàn không quân tiêm kích đầu tiên của quân đội. Đào Đình Luyện ngắm nhìn Phạm Ngọc Lan rồi Lâm Văn Lích. Đó là những chiến sĩ của trung đoàn từ khắp các chiến trường, họ đã từng đánh Pháp bằng mã tấu, bằng vũ khí thô sơ. Bây giờ họ bước lên máy bay, cưỡi mây, một mặt trận mới như một huyền thoại của Thánh Gióng?
Đọc kỹ đoạn trên tôi có thắc mắc nho nhỏ: phải chăng phi công Tào Minh là phi công TQ? Do vậy anh ta không được nhắc tới cụ thể chăng?

Đúng thế.
Tào Minh là chuyên gia lái máy bay Trung Quốc hỗ trợ công tác huấn luyện. Ông này đã từng chiến đấu năm 1953 trong chiến tranh Triều Tiên với máy bay Mỹ.
Chính ông này đã được nhắc đến nhiều lần trong sách báo Việt nam (không nêu đích danh), về chuyện không tin Việt nam với Mig17 có thể chiến đấu được với không quân Mỹ, và đề nghị ta nên chú trọng xin viện trợ Mig21 và chỉ chiến đấu bằng Mig21 mà thôi.

Chào các bác.
Em rất muốn biết chuyện các phi công nước ngoài trực tiếp chiến đấu thế nào. Theo ý em hiểu, thời điểm ta bắt đầu tổ chức mặt trận trên không, các phi công Trung Quốc và Triều Tiên đều muốn trực tiếp đọ sức, mong nâng cao kinh nghiệm chiến đấu. Mà thực tế chiến tranh đã chứng tỏ, kinh nghiệm chiến đấu quan trọng không kém gì-hay là hơn ưu việt của máy bay, nếu không muốn nói là hơn. Chúng ta đã thắng, với tỷ lệ mất / còn cao lúc mà chúng ta vừa mới biết thế nào là máy bay. Trong khi đó, các phi công TT và TQ đã có quá khứ trực tiếp không chiến không lấy gì hay.
Thật ra, trong chiến tranh TT, khi quân TQ tham chiến, Bắc TT chỉ có một số rất ít máy bay tiêm kích phản lực đang thời kỳ huấn luyện, TQ thì vừa mới(nửa năm) ký hiệp định có 600 máy bay các loại(đã có bao nhiêu), không hiểu họ đem tham chiến bao nhiêu(chắc trong số đó cuả TQ chỉ rất ít là máy bay tiêm kích phản lực, và một phần rất nhỏ tham chiến), nhưng cũng không thể có nhiều máy bay tiêm kích. Như vậy, tỷ lệ kill/loss 13/1 của Mỹ trong chiến tranh TT rất khó chứng minh. Mãi 3-4 năm trở lại đây, tin về việc không quân Soviet tham chiến mới giải mật. Nếu chỉ tính các tỷ lệ kill/loss được hai bên công nhận qua các trận đánh lúc đó, không quân Soviet thắng tới 3/1, nhưng nếu tính số máy bay Liên Hiệp Quốc mất trước đó (chỉ vài chục cái hay nếu đúng tỷ lệ chỉ vài cái) thì tỷ lệ mất/còn rất dễ thay đổi. Tiếp theo, trên eo biển Đài Loan, TQ chỉ chứng minh thêm yếu kém của họ. Điều cơ bản, là họ cho rằng, bằng tinh thần, có thể thay thế cho thiết bị trên không hay trên biển. Trước khi các trận không chiến diễn ra trên bầu trời miền Bắc, không quân TQ chịu thất bại lớn năm 1959, khi không quân Đài Loan sử dụng vũ khí tiên tiến so với súng là tên lửa không đối không tầm nhiệt. Chính trong những trận đó, tên lửa AIM không nổ thu được đã trở thành mẫu của tên lửa của máy bay MIG-21. Trong chiến tranh TT, Hồng Quân( bí mật tham chiến) sử dụng MIG-15, là máy bay có thể coi là quá cổ với CTVN, được thiết kế từ mẫu máy bay WW2 năm 1947, MIG-15 có giá thành rẻ như là dùng cho những chiến dịch của WW2. MIG-19 thật ra là bản dự định ban đầu của MIG-17, nhưng do động cơ chậm phát triển, nên MIG-17 không cải tiến gì nhiều so với MIG-15. MIG-19 do đó, khi động cơ đã hoàn thành, lại là bản máy bay ít được Liên Xô sản xuất, vì lúc đó, MIG-21 với phương pháp dùng tên lửa-radar thay súng hoàn toàn mới đã ra đời. MIG-21, nếu gặp nhau có thể có tính năng nhiều điều trội hơn F-4. Nhưng đó chỉ trên tầm gần, MIG-21 được thiết kế như là máy bay chuyên nghiệp không chiến, tầm ngắn, nhẹ, ít vũ khí hơn. Nhưng MIG-21 có radar tồi, tầm bay ngắn, lại linh hoạt hơn. F-4 là máy bay đã có phương pháp không chiến quá tầm nhìn (phi công phụ-gunner điều khiển tên lửa tầm xa bằng radar trên máy bay). Trong khi đó, MIG-21 vẫn dựa vào phương pháp bắn trực tiếp-dogflight bằng tên lửa tầm nhiệt, hơn MIG-19 có chút dùng súng. Điều qua trọng nhất theo em, là các MIG được thiết kế trên cơ sở lấy số lượng áp đảo, giá rẻ, nhỏ, nhẹ, thế mà lại chiến đấu trên thế trận ít hơn.
Nếu lấy súng mà bắn rơi F-4 dùng tên lửa thì đúng là Mỹ nó nhục quá. Hình như không quân ta cũng có kế hoạch trang bị tên lửa cho MIG-17, MIG19. Nhưng không thành công.
Predator là máy bay hiện đại, được thiết kế dựa trên những chuyến bay mô phỏng trong máy tính, làm sao mà có được từ thời cầu Hàm Rồng.
Việc dùng MIG-21 tấn công các mục tiêu không dùng động cơ phản lực rất khó khăn. Như là trận bắn rơi máy bay OV-10, phi công đã dùng tên lửa như là đạn súng bắn thẳng, vì nhiệt của động cơ mục tiêu thấp quá. THế thì, máy bay không người lái (UAV) có động cơ bé hơn nhiều, bắn hạ làm sao.
Vừa rồi, bác Pham Tuân có nói, khi bác cất cánh bắn rơi chiếc B-52, đơn vị của bác còn có hơn 10 người (bác nói "bây giờ thú thật là còn có...").
Ngần ấy câu hỏi, mong các bác đừng bỏ trong topic này cho mốc.

Tôi nhớ xem trong list các phi công KQNDVN bắn rơi máy bay địch thì có rất nhiều tên nước ngoài, nhưng tuyệt đại đa số là bắn rơi máy bay không người lái, đâu có 1 trận là bắn rơi máy bay chiến đấu thôi thì phải. Các bác check lại nhé.
Năm 1994 đã có đoàn đại biểu của Không quân ta sang Triều Tiên gặp gỡ lại các cựu chiến binh TT tham chiến ở Việt nam. Báo chí đăng mấy dòng ngắn tí tẹo, chẳng biết thêm được gì nhiều.
Phi công Nga cũng có sang ta, nhưng chỉ để huấn luyện bay. Trong một lần một phi công nga và một phi công ta (chẳng nhớ có phải Đinh tôn không nhỉ?) cất cánh bay tập. Máy bay chưa kịp co càng bánh vào trong thân thì máy bay địch tứ phía ập đến. Địch quá đông, bay hướng nào cũng giơ đuôi ra cho nó bắn. Trước tình hình đấy, phi công chuyên gia giáo viên đã mất tinh thần, tay lái đã "lỏng". Phi công ta lập tức giành lấy quyền điều khiển, làm động tác bay "bò" sát mặt đất.
Bay sát mặt đất địch không ngắm bắn được vì,
(1) Rada của F4 tấn công bị nhiễu địa vật, không thể phân biệt được mục tiêu động. Mãi sau này, hết chiến tranh Việt nam thì rada máy bay tiến công mới bắt đầu có khả năng look-down để tìm mục tiêu di động. Các bác phân biệt rađa đối không (dople, tìm mục tiêu di động), khác với rađa đối đất tìm mục tiêu cố định nghe. Đây là nói tại thời điểm lúc đấy, chứ còn bây giờ thì rada tân tiến hơn nhiều rồi.
(2) Khi bay thấp, máy bay phải bay theo kiểu cánh diều, tức là high angle of attack (AOA), mũi hướng lên giời một góc, đuôi thấp hơn mũi máy bay, dùng sức động cơ bù trừ sức nâng của cánh bị giảm do bay ở tốc độ thấp (bố ai dám bay nhanh ở độ cao dưới 100 m ?), do đó không ngắm bắn được (súng cứ chĩa lên giời thì bắn cái gì?). Các bác cứ nhớ thấy máy bay hạ cánh, đầu máy bay chếch lên cao là hiểu.
Phi công ta tìm cách bay thấp tích luỹ tốc độ, đồng thời chui vào vùng đồi núi đã thuộc như lòng bàn tay xung quanh sân bay, và vùng có cao xạ bảo vệ. Khi đã đủ tốc độ rồi thì mới bắt đầu cơ động không chiến.
Theo câu chuyện ký sự đấy thì khi hạ cánh, phi công Nga ướt đẫm mồ hôi, bước lại và nói lời cảm phục phi công việt nam đã cứu mạng (tuyên truyền?).
Chuyện Mig17 bắn được F4, theo giải thích của sách báo từ phía Mỹ, chủ yếu là do F4 được thiết kế ngay từ đầu không phải để dogfight mà để lên chặn kích các máy bay ném bom nguyên tử tầm xa của Liên xô trên biển Thái bình dương và Đại Tây dương. Do đó không có súng, chỉ có beyon visual range capability. Dùng "rắn đuôi kêu" để đánh nhau tầm gần.
Máy bay nặng do mang nhiều internal fuel tanks (nặng gấp 2.5 mig21, 3 lần mig17) nên khi cơ động kém linh hoạt hơn. F4 mà chết máy thì sẽ "rơi bụp" xuống đất, trong khi các máy bay mới của Mỹ vẫn có thể dùng vận tốc dự trữ được để glide xuống đất phẳng để hạ cánh. Mig19 và 21 của ta có thể glide về mặt đất dễ dàng. Phi công Lưu huy Chao (?) đã làm một quả hạ cánh Mig21 từ cách xa sân bay 40km mà hết sạch dầu. Máy bay chạm ngay đầu mút đường băng (Đọ cánh).
Bác tôi nói, Mig19 mãi tới sau năm 1970 mới tham chiến, nhưng quân ta chỉ được trang bị loại do Trung quốc sản xuất, gọi là J5, 6 hay 7 gì đấy, tôi quên rồi, các bác vào trang web của không quân trung quốc mà check (?). Loại này rất nặng và động cơ yếu, lấy gia tốc chậm. Trận đầu ta thắng đậm, máy bay địch bị bắn rỗ như than tổ ong do hoả lực súng và đại bác của Mig19 rất mạnh. Nhưng các trận sau quân Mỹ chỉ làm động tác là bổ nhào xuống, máy bay ta bổ nhào theo, máy bay địch hãm đột ngột và kéo lên, mig19 của ta quá nặng nên khi lao xuống tốc độ cao không hãm tốc kịp, bị trượt lên trước mũi của máy bay địch nên địch dễ dàng bắn hạ. Nếu không bị bắn hạ ngay thì khi phi công ta kéo lên cũng gặp khó khăn vì gia tốc máy bay qua chậm. Địch không cơ động ngang mà cơ động theo mặt phẳng dọc (vọt lên rồi nhào xuống bay theo hình sin), mig19 sẽ nhanh chóng thất thế.
Thấy bảo là mig19 của Nga sản xuất thì có thể không bị như vậy, nhưng lúc đó ta xin mig21, chứ ai dại gì đi xin mig19.
Các bác nào biết về chuyện phi công nước ngoài chiến đấu ở Việt nam thì post lên cho anh em cái nhỉ.
Ở đây tôi cũng đọc được nhiều về chiến tranh không quân trên bầu trời Việt nam lắm, nhưng không có thời gian để dịch ra tiếng Việt cho các bác.

Slow flight = high AOA=high power setting + steep = accelerate stall + low alt = dead

Trường hợp hy sinh của VXT quả vẫn còn là bí ẩn. Trước em có đọc vài hồi ức của các sĩ quan PKKQ từng tham gia chiến dịch thì VXT đã báo về sở chỉ huy, đã bắn bị thương B52 và xin được tiêu diệt. Đáng tiếc là đoạn đối thoại này, mỗi sách báo chép lại một phách, sai từ mật hiệu lên lạc trở đi, lúc thì "Thăng Long, tôi đã bắn cả 2 quả tên lửa, B52 chỉ bị thương", lúc thì "Sao Mai gọi Hồng Hà"... Nếu xác định được nội dung chính xác đoạn đối thoại giữa VXT với sở chỉ huy có lẽ tốt hơn.
Cũng theo các sĩ quan PKKQ thì đường bay của cả 2 chiếc trên tiêu đồ ngắt gần như cùng lúc. Bên ta ban đầu vui mừng vì thấy đường bay của B52 bị ngắt, nhưng liền sau đó chùng xuống vì thấy chiếc MiG21 cũng vậy.
Theo lời kể, xác 2 chiếc rơi xuống Sơn La và nằm rất gần nhau. Thi hài VXT được bộ đội và nhân dân điạ phương tìm thấy và chôn cất. Nếu chiếc MiG21 đâm thẳng vào B52 liệu thi hài VXT có còn nguyên vẹn được không ?
Nói chung, theo em cần giải quyết 2 vấn đề : nội dung chính xác đối thoại giữa VXT và SCH, và tình trạng thi hài VXT cũng như xác chiếc MiG21.
Cá nhân em nghiêng về khả năng VXT đã bắn hạ B52, và hy sinh vì máy bay địch nổ trùm lên.

Tôi cũng thiên về giả thiết VXT bị B52 nổ trùm lên.
Vì sao:
Vì rằng 2 quả K13 phóng đi đã trúng đích, có thể dính vào cánh hoặc đuôi (theo đặc tính K13 và chiến thuật công kích của KQNDVN, điều này nhiều khả năng nhất)
Việc B52 sau khi bị thương rồi phát nổ do lửa lan đến khoang bom là hoàn toàn hiện thực!
Và sau cùng, có lẽ VXT chưa vượt qua được khoảng trùm khi nổ của 30 tấn bom (có lẽ bán kính của cầu này phải tới hơn 1km) và anh lại nấn ná giảm tốc đeo bám B52 khi thấy nó chưa rơi!!! (vì trong công kích, có lẽ sau khi phóng tên lửa, VXT phải vượt qua đầu chiếc B52 hàng km)
Dù gì chăng nữa, VXT xứng đáng là một ANH HÙNG, kể cả trong trường hợp anh đã lao cả chiếc MIG của mình vào B52!!!

30 năm liền, người Mỹ không hiểu Soviet copy tên lửa AIM-9 thành con K-13 thế nào. Sau này, em được biết trên eo biển Đài Loan, tháng 10 năm 1959 có những trận không chiến bí mật (lúc đó, Mỹ tham ra trong những chuyến bay trinh sát), quân Trung Quốc thua đau. Không rõ lúc đó TQ và Đài Loan dùng máy bay gì, nhưng Đài LOan hơn hẳn khi dùng tên lửa tầm nhiệt tấn công. Quả tên lửa không nổ rơi xuống biển được chở đến Moscow sau trở thành mẫu của K-13. Tên lửa tầm nhiệt bắt đầu được phát triển ở Đức trong chiến tranh WW2. Ban đầu, người ta thiết kế một điện trở nhiệt rất mảnh, gương quay quét lần lượt các điểm ảnh của thấu kính lên điện trở duy nhất này. Sau đó, khi bán dẫn phát triển, mới có film nhiều cảm biến nhiệt. Sau chiến tranh, AIM được Đức và Mỹ hợp tác cho ra đời. Những năm 1950, các cường quốc ra sức tìm cách chiến đấu quá tầm nhìn. Soviét phát triển tên lửa radar (lúc đó điều khiển bằng gunner ngồi trên máy bay hai chỗ), và tên lửa dùng đèn chiếu-nhưng rất chậm trong việc phát triển tên lửa tầm nhiệt. Khi thu được AIM-9, các nhà kỹ thuật Soviet khâm phục cả điện tử và cấu trúc, đóng góp một bước tiến dài trong kỹ thuật không chiến Soviet. Nhưng khi viện trợ cho ta, rất thiếu thiết bị không chiến quá tầm nhìn, cụ thể là các máy bay SU không chiến bằng radar hai chỗ ngồi, gunner ngồi sau phi công lái tên lửa. (sau này, khi máy tính phát triển, mới có kỹ thuật lock, tên lửa tự động lái). Các máy bay MIG khi thiết kế, yêu cầu là rẻ, để chiến đấu với số lượng lớn, mà nhà ta lại phải dùng để đối đầu với số lượng quá ít. Xem lại các truyện không chiến, thấy ngay từ trận đầu, MIG-17 đã chiến đấu kiểu vòng tròn ở độ cao thấp. Ở độ cao này, MIG trội hơn cơ động, cụ thể là bán kính vòng lượn hẹp và không giảm nhiều tốc độ khi vòng. F-4 nếu đuổi theo một MIG sẽ bị một MIG khác đuổi theo.
Thật là lạ, em vẫn không hiểu sao, Soviêt lúc đó đứng đầu thế giới về kỹ thuật không chiến tầm xa, với chiếc máy bay không chiến bằng radar hai chỗ ngồi lớn nhất trong số các máy bay không chiến thời đó, tên lửa điều khiển bằng radar và tầm nhiệt được thiết kế riêng cho nó nặng đến nửa tấn, bảo vệ rất hiệu quả Xiberia, nơi quá rộng, lưới tên lửa SAM không phủ kín, bắn hạ kinh khí cầu trinh sát. nhưng không viện trợ cho ta thiết bị không chiến tầm xa nào.
Về vụ anh VXT, khi bắn K-13, tên lửa thông thường trúng cánh B-52 (nơi gắn động cơ). Anh đã mang bí mật cuối cùng, là làm sao lại rơi. Nhưng mà em cũng không tìm được chi tiết cái gì xảy ra lúc đó trong phòng dẫn đường, chỉ huy vì báo chí lung tung quá, nên không thể đoán được.
MIG-19 là thiết kế ban đầu của MIG-17, như em nói trên. Nhưng động cơ của nó lỗi hẹn, cùng với MIG-19, chiếc BICH-47 cũng không kịp có động cơ thì người thiết kế đã qua đời (ông là người đầu tiên trên thế giới phát triển máy bay không thân, như các máy bay HO-10 Đức WW2, B-49 ném bom tầm xa Mỹ, B-2 và F-117 tàng hình các thời kỳ sau này). Lúc nào qua lại các đề tài này nhỉ. Soviet phát triển máy bay phản lực chậm chạp. Trong WW2, người Soviet mới chỉ có các động cơ RAMJET lắp cho MIG, rồi lại phải tháo ra do kém hiệu quả. Đây là các động cơ phản lực đời đầu, chỉ chạy khi máy bay có tốc độ cao mà Đức đã áp dụng trước WW2. Việc chế tạo các máy bay phản lực thử nghiệm (dùng cả động cơ tên lửa để thử nghiệm khí động hay động cơ turbine chế tạo thử) dừng trong chiến tranh. Nhiều lần, IAK bị Stalin từ chối việc triển khai nghiên cứu, "để đến sau chiến tranh". Năm 1947, hai chiếc tiêm kích IAK và MIG phản lực dùng động cơ turbine đầu tiên bay trong duyệt binh trên Hồng Trường, nhưng các máy bay này, tuy sau đó được trang bị, lúc đó vẫn đang trong thời kỳ thử nghiệm rộng (đưa cho không quân đánh giá). MIG-15 sau đó dùng động cơ mua kỹ thuật RR. MIG-19 là một trong những bản lựa chọn làm MIG-17, do thiếu động cơ, đã phải nhường cho chiếc MIG-17 một động cơ. MIG-19 hai động cơ được thiết kế làm máy bay tiền tuyến, vừa tấn công mặt đất vừa không chiến. Sau khi quan hệ TQ và LX rạn nứt, bản TQ sản xuất không được lắp động cơ đủ lực đẩy như yêu cầu. Ở Liên Xô, như em đã nói, đến khi MIG-19 được sản xuất thì phương pháp không chiến dùng súng đã lạc hậu. Nói chung, con MIG-19 là một bản thiết kế có số phận đen đủi. Trong những năm 1960, Mỹ đã ứng dụng rộng rãi động cơ turbofan trong máy bay chiến đấu. Những động cơ này, ở độ cao thấp và tốc độ nhỏ, có lượng khí thông qua lớn mà vẫn đảm bảo tỷ lệ nhiên liệu tốt-tiết kiệm. Mỹ cũng đã có những động cơ bypass (phân luồng khí điều khiển được), loại động cơ này cho phép máy bay chiến đấu bay được hiệu quả trong những điều kiện bay rất khác nhau, cả tốc độ rất cao và thấp. Nhưng do hạn chế kỹ thuật, TQ một thời gian dài phải sử dụng những thiết kế động cơ turbojet cổ của Liên Xô hồi những năm 1940-1950. Đã thế, những thiết kế này lại bị cắt năng lực. Đặc biệt, hệ thống điện tử trên máy bay TQ rất tồi.
Rõ ràng là, tuy có MIG-21, nhưng nhà ta trong suốt thời gian dài, chỉ thấy máy bay chiến đấu Soviet là MIG, rất thiếu các máy bay trang bị radar mạnh, tên lửa không chiến lớn. MIG-21 cũng có thương vong nhiều, mong các bác tiếp tục bốt về các trận không chiến, em xem với.
Được huyphuc1981_nb sửa chữa / chuyển vào 23:01 ngày 09/01/2005

Trường hợp hy sinh của VXT quả vẫn còn là bí ẩn. Trước em có đọc vài hồi ức của các sĩ quan PKKQ từng tham gia chiến dịch thì VXT đã báo về sở chỉ huy, đã bắn bị thương B52 và xin được tiêu diệt. Đáng tiếc là đoạn đối thoại này, mỗi sách báo chép lại một phách, sai từ mật hiệu lên lạc trở đi, lúc thì "Thăng Long, tôi đã bắn cả 2 quả tên lửa, B52 chỉ bị thương", lúc thì "Sao Mai gọi Hồng Hà"... Nếu xác định được nội dung chính xác đoạn đối thoại giữa VXT với sở chỉ huy có lẽ tốt hơn.
Cũng theo các sĩ quan PKKQ thì đường bay của cả 2 chiếc trên tiêu đồ ngắt gần như cùng lúc. Bên ta ban đầu vui mừng vì thấy đường bay của B52 bị ngắt, nhưng liền sau đó chùng xuống vì thấy chiếc MiG21 cũng vậy.
Theo lời kể, xác 2 chiếc rơi xuống Sơn La và nằm rất gần nhau. Thi hài VXT được bộ đội và nhân dân điạ phương tìm thấy và chôn cất. Nếu chiếc MiG21 đâm thẳng vào B52 liệu thi hài VXT có còn nguyên vẹn được không ?
Nói chung, theo em cần giải quyết 2 vấn đề : nội dung chính xác đối thoại giữa VXT và SCH, và tình trạng thi hài VXT cũng như xác chiếc MiG21.
Cá nhân em nghiêng về khả năng VXT đã bắn hạ B52, và hy sinh vì máy bay địch nổ trùm lên.
[/QUOTE]
Tôi không chắc chắn lắm, nhưng khi chiến đấu, phi công sẽ bay theo dẫn đường và bố trí thế trận từ dưới mặt đất.
Một máy bay bay đi thì Sở Chỉ huy quân chủng Phòng Không Không quân cũng theo dõi và Dẫn đường của bản thân Trung đoàn không quân nơi máy bay cất cánh cũng theo dõi.
Thăng long có lẽ là mật hiệu của Sở Chỉ huy quân chủng, quản lý chung vùng trời, quản lý cả Phòng không và Không quân. Tầm quan sát toàn bộ lãnh thổ, chiến lược.
Hồng hà có lẽ là mật hiệu của Đơn vị dẫn đường của Trung đoàn tiêm kích đặt bên cạnh sông Hồng. Tổ dẫn đường ở đây chỉ theo dõi máy bay của mình trong từng trận đánh mà thôi (?).
Tuỳ tình hình tác chiến mà Tổ dẫn đường ở Trung đoàn (đặt gần sân bay) sẽ dẫn phi công, hoặc tổ dẫn đường ở Sở Chỉ huy quân chủng dẫn đường.
Có bạn nào thấy bảo có quen bác Chơn thì hỏi hộ lại xem nào? Tôi hiện đang không ở VN nên không hỏi được.
Các bác có quan tâm đến chuyện kể của phi công Mỹ bắn rơi máy bay ta không? Tôi có đọc được ở đây khá nhiều. Thậm chí mở đầu một cuốn giáo trình về điện tử, ông Giáo sư nói là sở thích nghiên cứu về điện tử bắt nguồn từ một lần đi làm nhiệm vụ C130 ở Việt nam, bị máy bay Mig21 đuổi bắn tí chết, nên khi về sân bay hắn đã quyết tâm đi học điện tử, chuyên về ECM.